این ۱۷ علامت را نادیده نگیرید؛ سلامت کلیه‌هایتان در خطر است!
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
دیابت و فشار خون بالا از علل اصلی بیماری کلیوی هستند
17 نشانه قابل مشاهده از مشکلات کلیوی که نباید نادیده بگیرید
آیا می‌دانستید که پوست، ناخن‌ها و حتی بوی دهان شما می‌توانند سرنخ‌های مهمی درباره سلامت کلیه‌هایتان ارائه دهند؟ بیماری کلیوی شایع‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید و اغلب به‌صورت مخفیانه پیش می‌رود. تخمین زده می‌شود که تا 90 درصد از افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی حتی نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند. این یک مشکل بزرگ است زیرا اگر بیماری کلیوی را زود تشخیص دهیم، معمولاً می‌توانیم علت اصلی را درمان کرده و از آسیب بیشتر جلوگیری کنیم. بیایید به 17 نشانه قابل مشاهده بیماری مزمن کلیوی که ممکن است ببینید نگاهی بیندازیم.
درک کلیه‌ها
کلیه‌های شما دو عضو لوبیایی‌شکل هستند که در دو طرف پایین کمر، درست زیر دنده‌ها قرار دارند. در حالی که بسیاری از مردم فکر می‌کنند آنها فقط فیلترهایی برای دفع سموم از طریق ادرار هستند، در واقع کارهای بیشتری انجام می‌دهند. کلیه‌ها به تنظیم نمک، پتاسیم و سایر الکترولیت‌ها، تعادل اسید در خون، کنترل سطح هموگلوبین و حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند. پس چگونه می‌توانید بفهمید که این اعضای مهم دچار مشکل شده‌اند؟
آزمایش خون و ادرار برای تشخیص زودهنگام بیماری کلیوی ضروری است
نشانه‌های قابل مشاهده
17. ادرار کف‌آلود
اگر متوجه لایه‌ای مداوم از کف سفید متراکم در ادرار خود شدید، شبیه به کف روی یک لیوان آبجو، این می‌تواند نشانه‌ای باشد. این اغلب به این معناست که پروتئینی به نام آلبومین از خون به ادرار شما نشت می‌کند. به طور معمول، فیلترهای کوچک در کلیه‌ها، به نام گلومرول‌ها، برای عبور پروتئین‌های بزرگ مانند آلبومین خیلی تنگ هستند. اما وقتی این فیلترها آسیب می‌بینند، شکاف‌هایی ایجاد می‌شود که به آلبومین اجازه نشت می‌دهد. آلبومین خاصیت صابونی دارد و به همین دلیل کف ایجاد می‌کند.
ادرار کف‌آلود می‌تواند نشانه نشت پروتئین در علائم بیماری کلیوی باشد
16. تورم (ادم)
برای بررسی تورم، انگشت شست خود را به‌آرامی به مدت حدود 5 ثانیه روی استخوان ساق پای خود فشار دهید. اگر اثری از فرورفتگی باقی ماند، به آن ادم گوده‌گذار گفته می‌شود. این می‌تواند زمانی رخ دهد که کلیه‌ها به‌درستی فیلتر نکنند و آلبومین در ادرار از دست برود. کاهش سطح آلبومین در خون باعث می‌شود مایع کمتری در رگ‌های خونی نگه داشته شود. این مایع می‌تواند به بافت‌ها نشت کند و باعث تورم شود، اغلب در پاها، مچ پاها یا اطراف چشم‌ها. در حالی که ایستادن طولانی‌مدت ممکن است باعث تورم خفیفی شود که در طول شب بهبود می‌یابد، تورم مداوم یا بدتر شدن آن، به‌ویژه اطراف چشم‌ها، می‌تواند به مشکلات کلیوی مرتبط باشد.
تورم در پاها یا چشم‌ها از علائم بیماری کلیوی است
15. ادرار کردن زیاد در شب (نوکتوریا)
برخلاف این باور غلط که ادرار کردن زیاد نشانه سلامت کلیه‌هاست، توانایی تغلیظ ادرار مهم است. وقتی کلیه‌ها دچار مشکل می‌شوند، این توانایی را از دست می‌دهند. اگر شب‌ها چندین بار برای ادرار کردن بیدار می‌شوید، به این حالت نوکتوریا گفته می‌شود که می‌تواند نشانه اولیه بیماری کلیوی باشد.
ادرار کردن زیاد در شب ممکن است به مشکلات کلیوی اشاره کند
14. ناخن‌های دو رنگ (نیمه و نیمه)
به ناخن‌های خود نگاه کنید. به طور معمول، پایه ناخن (لونولا) روشن‌تر است. اما در برخی افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی، نیمه بالایی ناخن صورتی یا قهوه‌ای به نظر می‌رسد، در حالی که نیمه پایینی سفید است. این‌ها به نام ناخن‌های نیمه و نیمه شناخته می‌شوند و اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست، ارتباط قوی با مشکلات کلیوی دارد.
ناخن‌های دو رنگ با بیماری مزمن کلیوی مرتبط هستند
13 و 12. کلسینوز کوتیس و کلسیفیکاسیون شریانی
وقتی کلیه‌ها نمی‌توانند فسفات اضافی را دفع کنند، سطح آن در خون افزایش می‌یابد. فسفات می‌تواند با کلسیم ترکیب شود و کریستال‌هایی تشکیل دهد. اگر این کریستال‌ها در پوست رسوب کنند، به آن کلسینوز کوتیس گفته می‌شود که به صورت توده‌های سخت، سفید-زرد و بدون درد ظاهر می‌شود. نگران‌کننده‌تر این است که این کریستال‌ها می‌توانند در رگ‌های خونی رسوب کنند و آنها را سخت و غیرقابل انعطاف کنند. این کلسیفیکاسیون شریانی در اشعه ایکس قابل مشاهده است، جایی که شریان‌ها مانند یک رشته گیتار زیر پوست احساس می‌شوند. فسفات بالا همچنین بر سطح کلسیم تأثیر می‌گذارد که می‌تواند باعث گرفتگی عضلانی شود.
کلسینوز کوتیس به صورت توده‌های سفید روی پوست ظاهر می‌شود
11 و 10. گرفتگی عضلانی و پوکی استخوان
سطح پایین کلسیم، که اغلب به مشکلات کلیوی و فسفات بالا مرتبط است، می‌تواند باعث گرفتگی‌های عضلانی دردناک، به‌ویژه در شب شود. علاوه بر این، بدن هورمون پاراتیروئید را ترشح می‌کند تا وقتی سطح کلسیم پایین است، کلسیم را از استخوان‌ها بگیرد. با گذشت زمان، این امر استخوان‌ها را ضعیف می‌کند و منجر به پوکی استخوان می‌شود. نشانه‌ها شامل کاهش قد یا شکستگی ناشی از افتادن‌های جزئی، به‌ویژه در مچ دست، ستون فقرات یا لگن است.
گرفتگی عضلانی شبانه می‌تواند به کمبود کلسیم در بیماری کلیوی مربوط باشد
9 و 8. خارش پوست و سندرم پاهای بی‌قرار
با تجمع سموم در خون (اورمی)، این سموم می‌توانند پوست را تحریک کرده و باعث خارش شدید شوند، که اغلب در شب بدتر است. این سموم همچنین می‌توانند انتهای عصب را حساس‌تر کنند. اورمی همچنین می‌تواند به سندرم پاهای بی‌قرار کمک کند، حالتی که باعث می‌شود نیاز شدیدی به حرکت دادن پاها، به‌ویژه هنگام خواب، احساس کنید. این تا حدی به دلیل تأثیر سموم بر سطح آهن و هورمون هپسیدین است که می‌تواند منجر به کمبود آهن و علائم پاهای بی‌قرار شود.
خارش شدید پوست از علائم بیماری کلیوی ناشی از سموم اورمیک است
7 و 6. طعم فلزی و کاهش اشتها
وقتی سموم اورمیک تجمع پیدا می‌کنند، می‌توانند جوانه‌های چشایی را تحت تأثیر قرار دهند و باعث طعم فلزی در دهان شوند، شبیه به لیسیدن یک سکه. این سموم همچنین می‌توانند باعث بوی ادرارمانند دهان شوند (بوی اورمیک). این تغییر در طعم و بو، همراه با تأثیر سموم بر مرکز کنترل اشتها در مغز، می‌تواند منجر به کاهش اشتها، تهوع و کاهش وزن غیرعمدی شود.
طعم فلزی در دهان نشانه تجمع سموم در بدن است
5. کبودی آسان
سموم اورمیک می‌توانند پلاکت‌ها، سلول‌های خونی که به توقف خونریزی کمک می‌کنند، را کمتر چسبنده کنند. این بدان معناست که افراد مبتلا به بیماری کلیوی ممکن است راحت‌تر کبود شوند، خون‌دماغ‌های مکرر داشته باشند یا هنگام مسواک زدن دچار خونریزی لثه شوند.
کبودی آسان به دلیل اختلال در پلاکت‌ها رخ می‌دهد
4 و 3. یخ‌زدگی اورمیک و پریکاردیت
در نارسایی بسیار پیشرفته کلیه، عرق می‌تواند آنقدر با سموم غلیظ شود که وقتی خشک می‌شود، پودر سفید رنگی روی پوست باقی می‌ماند، این به نام یخ‌زدگی اورمیک شناخته می‌شود. نشانه جدی دیگر پریکاردیت است، التهاب کیسه اطراف قلب که توسط سموم اورمیک ایجاد می‌شود. این می‌تواند باعث درد قفسه سینه شود زیرا قلب به بافت ملتهب مالیده می‌شود.
یخ‌زدگی اورمیک در نارسایی پیشرفته کلیه دیده می‌شود
2. خستگی (کم‌خونی)
کلیه‌ها هورمونی به نام اریتروپویتین تولید می‌کنند که به مغز استخوان سیگنال می‌دهد تا گلبول‌های قرمز تولید کند. وقتی کلیه‌ها آسیب می‌بینند، این هورمون کمتر تولید می‌شود و منجر به کم‌خونی (کاهش تعداد گلبول‌های قرمز) می‌شود. این کم‌خونی دلیل اصلی خستگی است که حتی فعالیت‌های ساده را طاقت‌فرسا می‌کند. خوشبختانه، این مشکل اغلب با دارو قابل درمان است.
خستگی ناشی از کم‌خونی از علائم بیماری کلیوی شایع است
1. بدون علائم
مهم است بدانید که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی، به‌ویژه در مراحل اولیه (1-2)، ممکن است هیچ علامت قابل توجهی نداشته باشند. اغلب بیماری کلیوی تنها از طریق آزمایش‌های خون یا ادرار به‌صورت اتفاقی کشف می‌شود. این موضوع اهمیت پیشگیری و معاینات منظم را، به‌ویژه اگر عوامل خطر دارید، نشان می‌دهد.
بیماری کلیوی در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت باشد
پیشگیری و عوامل خطر
در حالی که عوامل زیادی می‌توانند بر سلامت کلیه تأثیر بگذارند، دیابت و فشار خون بالا شایع‌ترین مقصران هستند. استفاده بیش از حد از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز می‌تواند به مرور زمان به کلیه‌ها آسیب برساند. عاقلانه است که این داروها را با احتیاط مصرف کنید و استفاده مداوم را با پزشک خود در میان بگذارید، که می‌تواند عملکرد کلیه شما را کنترل کند. آگاهی و اقدام برای مدیریت شرایطی مانند دیابت و فشار خون بالا کلید محافظت از کلیه‌های شماست.
پیشگیری با سبک زندگی سالم از علائم بیماری کلیوی جلوگیری می‌کند
سوالات متداول
1. چگونه می‌توانم بفهمم کلیه‌هایم سالم هستند؟
آزمایش‌های خون (مانند کراتینین) و ادرار، همراه با بررسی علائم مانند خستگی یا تغییرات ادرار، می‌توانند سلامت کلیه‌ها را نشان دهند. معاینات منظم مهم است.
2. آیا بیماری کلیوی قابل پیشگیری است؟
بله، کنترل دیابت، فشار خون بالا، اجتناب از مصرف بیش از حد داروهای ضددرد مانند ایبوپروفن و داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند خطر را کاهش دهد.
3. آیا طعم فلزی در دهان همیشه به بیماری کلیوی مرتبط است؟
خیر، طعم فلزی می‌تواند ناشی از عوامل دیگری مانند مشکلات دندانی یا داروها باشد، اما در بیماری کلیوی به دلیل تجمع سموم اورمیک شایع است.
4. چرا بیماری کلیوی باعث خارش پوست می‌شود؟
تجمع سموم اورمیک در خون می‌تواند پوست را تحریک کرده و باعث خارش شدید، به‌ویژه در شب، شود.
5. آیا خستگی در بیماری کلیوی قابل درمان است؟
بله، خستگی ناشی از کم‌خونی در بیماری کلیوی اغلب با داروهایی مانند اریتروپویتین قابل درمان است.
سخن آخر
بیماری کلیوی اغلب به‌صورت خاموش پیشرفت می‌کند، اما آگاهی از علائم بیماری کلیوی مانند ادرار کف‌آلود، تورم، خستگی، خارش پوست و تغییرات ناخن می‌تواند به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از آسیب بیشتر کمک کند. در این مقاله از بیتوته، این نشانه‌ها بررسی شدند تا شما را برای مراقبت بهتر از سلامت کلیه‌هایتان آگاه کنند. کنترل عوامل خطر مانند دیابت و فشار خون بالا، همراه با معاینات منظم، کلید حفظ سلامت کلیه‌هاست.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
