دستگاه بستنیساز قیفی چیست؟ همه چیز درباره بستنی قیفی صنعتی
- مجموعه: ابزار و ماشین آلات
دستگاه بستنیساز قیفی چیست؟ راهنمای جامع از تاریخچه تا کاربردهای مدرن
دستگاه بستنیساز قیفی، یکی از محبوبترین تجهیزات در صنعت غذا و نوشیدنی است که بستنی نرم و خامهای (معروف به سافت آیسکریم یا بستنی قیفی) تولید میکند. این دستگاهها با ترکیب همزمان مواد اولیه، هوادهی، سرمایش و کرهگیری، بستنی تازهای تولید میکنند که مستقیماً داخل قیف (وافل) یا لیوان ریخته میشود.
برخلاف بستنیهای سنتی سفت (هارد آیسکریم)، بستنی قیفی بافت نرم، پفکی و خوشمزهای دارد که بلافاصله قابل مصرف است. این دستگاهها در کافیشاپها، بستنیفروشیها، آبمیوهفروشیها، سوپرمارکتها و حتی رویدادهای سیار کاربرد گستردهای دارند.
در ایران، این دستگاهها بیش از ۶۰ سال است که تولید و استفاده میشوند و با پیشرفت تکنولوژی، مدلهای پیشرفتهتری وارد بازار شدهاند. در این مقاله، به بررسی کامل دستگاه بستنیساز قیفی، از تاریخچه تا انواع، نحوه کارکرد، ویژگیها، برندها و نکات خرید میپردازیم.
تاریخچه دستگاه بستنیساز قیفی
ریشه دستگاه بستنیساز قیفی به اوایل قرن بیستم بازمیگردد. اولین نمونههای اولیه در دهه ۱۹۳۰ در آمریکا و اروپا توسعه یافتند. شرکتهایی مانند تیلور (Taylor) در آمریکا و کارپیجیانی (Carpigiani) در ایتالیا، پیشگامان این صنعت بودند. در ابتدا، این دستگاهها ساده بودند و فقط برای تولید بستنی نرم در مقیاس کوچک استفاده میشدند، اما با پیشرفت تکنولوژی، ساختار صنعتی به خود گرفتند.
در ایران، تولید این دستگاهها از دهه ۱۳۴۰ شمسی آغاز شد و شرکتهایی مانند نیکنام به عنوان اولین تولیدکنندگان داخلی شناخته شدند. امروزه، این دستگاهها بخشی جداییناپذیر از تجهیزات کافیشاپ و صنایع غذایی هستند و در کشورهای گرمسیری مانند ایران، به دلیل مقاومت در برابر شرایط آبوهوایی سخت، بسیار محبوباند.
نحوه کارکرد دستگاه بستنیساز قیفی
دستگاه بستنیساز قیفی با ترکیب هوشمندانه مکانیک، الکترونیک و سیستمهای سرمایشی کار میکند. فرآیند تولید بستنی در این دستگاهها به شرح زیر است:
• آمادهسازی مواد اولیه: مواد پایه مانند شیر، خامه، شکر، طعمدهندهها (وانیل، شکلات، میوهای) و افزودنیها داخل مخزن دستگاه ریخته میشوند. برخی مدلها قابلیت ترکیب تاپینگ (مواد اضافی مانند میوه یا شکلات) را دارند.
• همزدن و هوادهی: موتور همزن (معمولاً با قدرت ۱ تا ۳ اسب بخار) مواد را بهطور مداوم هم میزند و هوا تزریق میکند. این مرحله باعث ایجاد بافت پفکی و نرم بستنی میشود و کریستالهای یخ را در اندازه کوچک نگه میدارد.
• سرمایش و کرهگیری: کمپرسور سرمایشی (با قدرت ۱ تا ۳ اسب بخار) مواد را سریع خنک میکند و همزمان چربی اضافی (کره) را جدا میکند تا بستنی یکدست و بدون چربی بیش از حد شود. درجه سفتی بستنی از طریق پنل کنترل دیجیتال قابل تنظیم است.
• خروجی بستنی: با کشیدن اهرم یا شیر خروجی، بستنی نرم مستقیماً داخل قیف ریخته میشود. کل فرآیند معمولاً ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول میکشد و دستگاه میتواند بستنی را بلافاصله پس از آمادهسازی تحویل دهد.
در مدلهای صنعتی، دستگاهها میتوانند تا ۵۰۰ بستنی در ساعت تولید کنند، در حالی که مدلهای خانگی کوچکتر و سادهتر هستند.
نکته مهم: دستگاه باید روی سطح صاف قرار گیرد و فاصله حداقل ۵۰ سانتیمتری از دیوارها برای گردش هوا رعایت شود. برای مدلهای خانگی، اغلب نیاز به پیشخنک کردن مخزن در فریزر است.
انواع دستگاه بستنیساز قیفی
دستگاههای بستنیساز قیفی بر اساس ساختار، ظرفیت و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم میشوند:
بر اساس ساختار:
• پمپی (Pump): اغلب ایتالیایی، بستنی بسیار پفکی تولید میکنند و برای تولید نامحدود مناسباند. هوا بهطور خودکار تزریق میشود.
• گرانشی (Gravity): اغلب آمریکایی (مانند تیلور)، بافت یکدستتری دارند و دوام بالایی نشان میدهند.
بر اساس اندازه و کاربرد:
• ایستاده: بزرگ و صنعتی، مناسب بستنیفروشیهای پررفتوآمد. ظرفیت بالا (۱۵+۱۵ لیتر مخزن) و تولید تا ۵۰۰ بستنی در ساعت.
• رومیزی: کوچکتر، مناسب کافیشاپها و فضاهای محدود. برخی مدلها تکقیف یا سهقیف هستند.
• خانگی: کوچک و ساده، برای استفاده شخصی. ظرفیت پایین (۱-۲ لیتر) و بدون نیاز به کمپرسور پیچیده.
بر اساس برق مصرفی:
• تکفاز: مناسب مکانهای کوچک و خانگی.
• سهفاز: قدرتمندتر برای مصارف صنعتی.
انواع ویژه:
• بارسفتکن: برای تولید بستنی سفت سنتی (ژلاتو یا زعفرانی) که با اسکوپ سرو میشود.
• دو رنگ یا لبهرنگی: قابلیت تولید بستنی دو رنگ یا با لبههای رنگی.
در ایران، مدلهای رومیزی آستیاژ منحصربهفرد هستند و میتوانند تا ۲۰ بستنی پشت سر هم تولید کنند.
ویژگیهای کلیدی دستگاه بستنیساز قیفی
• بدنه و مخزن: از استیل ضدزنگ (استنلس استیل) برای دوام و بهداشت.
• موتور و کمپرسور: گیربکسی با کمترین صدا و لرزش، قدرت ۱-۳ اسب بخار.
• کنترل دیجیتال: نمایشگر دما، تنظیم سفتی بستنی و شیر تخلیه برای تمیزکاری آسان.
• گارانتی و خدمات: اغلب ۱ سال گارانتی + ۵ سال خدمات پس از فروش.
• مقاومت آبوهوایی: مناسب مناطق گرمسیری، بدون افت کیفیت در شرایط سخت.
• ظرفیت: از ۱۵۰ تا ۵۰۰ بستنی در ساعت، بسته به مدل.
نکات مهم هنگام خرید دستگاه بستنیساز قیفی
• سرعت تولید: برای مکانهای شلوغ، مدلهایی با قدرت بالاتر انتخاب کنید.
• کیفیت و بافت بستنی: به هوادهی و کمپرسور توجه کنید تا بستنی یکدست باشد.
• ظرفیت: بر اساس نیاز (خانگی یا صنعتی) انتخاب کنید.
• سهولت استفاده و تمیزکاری: مدلهایی با قطعات جداشونده و پنل ساده.
• صدا و اندازه: برای فضاهای کوچک، مدلهای بیصدا و رومیزی.
سوالات متداول
1. دستگاه بستنیساز قیفی چیست؟
دستگاهی صنعتی یا نیمهصنعتی است که بستنی نرم و خامهای (سافت آیسکریم) را بهصورت لحظهای تولید و مستقیماً داخل قیف یا لیوان میریزد.
2. یک دستگاه بستنی قیفی چقدر برق مصرف میکند؟
مدل تکفاز: ۲۲۰ ولت معمولی منزل
مدل سهفاز: ۳۸۰ ولت صنعتی (معمولاً ۵ تا ۱۲ آمپر)
3. آیا میتوان با برق تکفاز دستگاه سهفاز را راهاندازی کرد؟
خیر، فقط مدلهای تکفاز مخصوصاً طراحی شدهاند که با برق منزل کار کنند.
4. حداقل فضا برای نصب دستگاه چقدر است؟
از پشت و طرفین حداقل ۵۰ سانتیمتر فاصله برای گردش هوا لازم است.
5. چرا بستنی دستگاه گاهی شل میشود؟
دلایل اصلی: دمای محیط بالا، مواد اولیه نامناسب، تنظیم نادرست سختی، یا کمبود هوا.
6. آیا دستگاه بستنی قیفی در شهرهای خیلی گرم کار میکند؟
بله، برندهای خوب ایرانی (شمس، نیکنام، آستیاژ) مخصوص آبوهوای گرم ایران طراحی شدهاند.
نتیجهگیری
دستگاه بستنیساز قیفی نه تنها ابزاری برای تولید بستنی تازه و خوشمزه است، بلکه بخشی از فرهنگ غذایی مدرن به شمار میرود. با پیشرفت تکنولوژی، این دستگاهها کارآمدتر، بهداشتیتر و متنوعتر شدهاند. اگر به دنبال شروع کسبوکاری در زمینه بستنی هستید یا میخواهید در خانه بستنی خانگی بسازید، انتخاب مدل مناسب بر اساس نیازهایتان کلیدی است. برای اطلاعات بیشتر، میتوانید با کارشناسان فروش تماس بگیرید و دستگاهی با کیفیت بالا انتخاب کنید که سالها خدمترسانی کند.
گردآوری:بخش دانش کسب و کار بیتوته













