مزاج چیست؟ چطور مزاج خود را بشناسم و چگونه مزاجم را اصلاح کنم؟

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 07 اسفند 1402 12:55

امروزه به دلیل افزایش آگاهی از عوارض و اثرات درمان های نوین و دارو های شیمیایی، شاهد بازگشت به سوی طب سنتی و سبک زندگی سالم مبتنی بر طب سنتی و دارو­­های گیاهی هستیم. با وجود این که عموما درمان های سنتی و گیاهی دیر تر از درمان های نوین و دارو های شیمیایی اثر می کنند و طول درمان طولانی تری دارند اما معمولا منشا مشکل و بیماری را درمان می کنند و بدون عوارض یا با عوارض جانبی بسیار کمتر همراه هستند.

پایه و اساس درمان ها و توصیه های طب سنتی، مزاج یا طبع های چهارگانه و شناخت آن است.

طبق اسناد تاریخی نظریه مزاج یا اخلاط چهارگانه از یونان باستان و تمدن بین النهرین شکل گرفته و در طول تاریخ عمدتا توسط پزشکان و طبیبان یونانی و ایرانی گسترش یافته.

در ادامه به شرح هر یک از مزاج ها یا طبایع و ویژگی های آن ها و همچمین به معرفی دو تست مزاج شناسی رایگان می پردازیم.

اخلاط یا مزاج های چهار گانه شامل: گرم و خشک(صفرا)، گرم و تر(دم)، سرد و تر(بلغم)، سرد و خشک(سودا) است.

گرم و خشک(صفرا):

مزاج گرم و خشک به انگلیسی:Choleric

ویژگی افراد با مزاج گرم و خشک یا صفراوی:

• لاغر اندام
• با اراده، مصمم و سخت کوش
• برونگرا، اعتماد به نفس بالا و فعال
• رنگ پوست مایل به زرد
• پر جنب و جوش
• باهوش و پر حرف
• استخوان بندی درشت

اصلاح مزاج صفراوی:

افراد صفراوی مزاج بایستی از مصرف غدا­­­ های گرم و خشک بپرهیزند و در عوض غذا های با طبع سرد و تر را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

برخی از مواد غذایی سرد و تر مفید برای افراد با مزاج صفراوی: لبنیات، کاهو، گوشت گوساله، اکثر ماهی ها، انار شیرین، هلو، گوجه فرنگی، سیب زمینی.

گرم و تر(دم):

مزاج گرم و تر به انگلیسی:Sanguine

مزاج دموی یکی از مزاج های رایج است.

ویژگی افراد با مزاج گرم و تر یا دموی:

• اجتماعی، برون گرا ، مهربان، خوش برخورد و پر حرف
• عجول، پرجنب و جوش، خوش بین و سرگرم کننده
• قدرت بالا در مدیریت
• درشت اندام و عضلانی
• دارای اشتهای خوب
• فشار خون بالا
• قدرت بدنی بالا

اصلاح مزاج دموی:

افراد با مزاج گرم و تر یا دموی می توانند با مصرف مواد غذایی با طبع سرد و خشک مزاج خود را تعدیل کنند. از جمله مواد غذایی سرد و خشک میتوان به برنج، جو، ذرت، گوشت گاو و بز، سیرابی، عدس، بارهنگ، سماق، نشاسته، لیمو عمانی، میوه های ترش مزه، کشک، چای، قهوه، سرکه میتوان نام برد.
افراد دموی بایستی از مصرف غدا های پر چرب پرهیز کنند.

سرد و تر(بلغم):

مزاج سرد و تر به انگلیسی:Phelegmatic
همانند مزاج دموی بسیار رایج است.

ویژگی افراد با مزاج سرد و تر یا بلغمی:

• عموما چاق
• درونگرا و منفعل
• مو های کم پشت
• خونسرد و آرام
• پوست سفید رنگ
• کمتر تشنه می شوند

اصلاح مزاج بلغمی:

افراد با مزاج سرد و تر یا دموی با پرهیز از مصرف مواد غذایی سرد و تر مانند: لبنیات، ماکارونی، کاهو، گوشت گوساله، مغز، اکثر ماهی ها، سیب زمینی، انار شیرین، هلو، گوجه فرنگی، نخود سبز و با مصرف غذا ها و خوراکی های گرم و خشک می توانند مزاج خود را معتدل کنند.

از جمله مواد غذایی با طبع گرم و خشک: پونه، پیازچه، ترخون، تره، شوید، گوشت بلدرچین،چای ماسالا ، گوشت خروس، شیره خرما، دل، گوشت شتر، گوشت شترمرغ، گوشت کبک، کلم قمری، روغن زیتون، انبه، نارگیل، فلفل سبز، افتیمون، دارچین، هل، پسته.

سرد و خشک(سودا):

مزاج سرد و خشک به انگلیسی:Melancholic

ویژگی افراد با مزاج سرد و تر یا بلغمی:

• خواب زیاد
• درون گرا
• منطقی و قانونمند
• مستعد افسردگی
• محتاط و کمال گرا
• بی حال و کم انرژی
• پوست سفید رنگ
• کم تحمل در مقابل سرما

اصلاح مزاج سوداوی:

افراد سوداوی مزاج باید از غذا های تند و شیرین پرهیز کنند در عوض مایعات و غذا های با طبع سرد و تر را بیشتر استفاده کنند.
افراد سوداوی به دلیل خشکی مزاج معمولا دچار یبوست هستند که با مصرف مواد غذایی دارای فیبر(مانند سبزیجات پخته شده(سردی کمتر)، دانه چیا، جو دو سر و...) میتوانند این مشکل را برطرف کنند.

مصرف چای ماسالا با ادویه جات گرم خود مانند: هل، دارچین، زنجبیل، بادیان ستاره ای، گل سرخ، جوز هندی و ... میتواند در کنار اصلاح مزاج های سرد باعث افزایش سوخت و ساز بدن، چربی سوزی و لاغری، درمان بیماری های گوارشی و کاهش خطر ابتلا به سرطان به دلیل دارا بودن مقادری زیادی از آنتی اکسیدان ها شود.

مواد غذایی گرم و مرطوب مفید برای افراد سوداوی مزاج: شیر تازه گوسفند، کره، تربچه، گوشت بوقلمون، گوشت گوسفند، زبان، جگر، شلغم، هویج، لوبیا، گندم، ارده، روغن کنجد، شیره انگور، آناناس، خرما، قیسی، گلابی، گیلاس، موز، مویز، خربزه، گل گاوزبان، بادام زمینی.

انواع مزاج ها:

هر فرد دو نوع مزاج را بروز میدهد، مزاج سرشتی(مادرزادی) و مزاج عرضی(اکتسابی).

مزاج سرشتی:

مزاجی است که فرد از هنگام تولد بروز می دهد و با برسی ویژگی های ظاهری و ژنتیکی قابل شناسایی است.

مزاج عرضی:

در طول زندگی ممکن است بر اثر شرایط محیطی، سن و بیماری ها مزاج فرد تغییر کند و با مزاج سرشتی اولیه خود متفاوت باشد که به آن مزاج عرضی یا اکتسابی می گویند.

مزاج خود را چگونه بشناسم؟

با پاسخ دادن به سوالات استاندارد و علمی دو تست مزاج شناسی سرشتی رایگان گیاهک و مزاج شناسی عرضی رایگان گیاهک که با استفاده از منابع اصیل و معتبری چون قانون ابن سینا، ذخیره خوارزمشاهی جرجانی، الحاوی رازی، مخزن الادویه عقیلی خراسانی و ... تهیه، تنظیم و وزن دهی شده، می توانید از مزاج خود مطلع شوید و با رعایت رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی، به بازیابی و حفظ سلامت جسمی و روحی خود کمک کنید.