نماز اموات و نماز وحشت
- مجموعه: اعمال مستحبی
نماز وحشت برای میت
نماز وحشت چیست؟
نماز وحشت یا نماز شب اول قبر نمازی است که مستحب است در اولین شبی که مؤمنی از دنیا میرود و خاکسپاری میشود، برای او خوانده شود. اموات در اولین شب وفات با عالم قبر و قیامت انس و آشنایی ندارند و این نماز باعث میشود از وحشت آنها کم شود و اموراتشان با سهولت پیش رود. نام گذاری کلمه "وحشت" نیز به همین دلیل است. علاوه بر خواندن نماز وحشت از دیگر مستحبات بعد از دفن میت دعا کردن، خواندن قرآن و صدقه دادن است.
نماز وحشت را چه زمانی باید بخوانیم؟
زمان خواندن این نماز، گر چه بین مؤمنین مرسوم است که بین نماز مغرب و عشا خوانده شود، اما ظاهر آن است که در تمام طول شب اول دفن میت (از اول شب تا صبح) میتوان آن را اقامه کرد، اگر چه بهتر است، بعد از نماز عشا خوانده شود. اما اگر بنابر دلایلی دفن مرده به تاخیر افتاد آنگاه نماز باید به زمان دفن فرد موکول گردد.
نحوه خواندن نماز وحشت:
روش اول خواندن نماز وحشت:
این نماز دو رکعت است. در رکعت اول سوره حمد و آیة الکرسی و در رکعت دوم سوره حمد و ده مرتبه سوره قدر خوانده می شود. پس از پایان نماز گفته می شود.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبْرِ فُلان.
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و ثواب آن را به قبر فلان بفرست. و به جای فلان نام تازه درگذشته ذکر می شود.
روش دوم خواندن نماز وحشت:
این نماز دو رکعت است. در ركعت اول یک مرتبه سوره حمد و دو مرتبه سوره توحید و در ركعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره تکاثر را بخوانید. و بعد از نماز بگویید:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبْرِ ذلِکَ الْمَیِّتِ فُلانِ بْنِ فُلان
خداوندا، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و ثواب آن را به قبر فلان میّت برسان.
تاثیر نماز وحشت برای فرد از دنیا رفته:
تأثیر نماز وحشت برای فردی که تازه از دنیا رفته است به بیان نورانی رسول اکرم (ص) اینگونه است: «بر میت ساعتی سختتر از شب اول قبر نمیگذرد. پس بر مردگان خود رحم کنید و برایشان صدقه دهید و اگر نتوانستید، دو رکعت نماز برای شخص درگذشته بخوانید. پس همان لحظه حق تعالی هزار فرشته به سوی قبر او میفرستد که با هر فرشته جامهای و حلّهای است، و تنگی قبر او را تا روز نفخ صور وسعت میدهد و به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع میکند، حسنه عطا میکند و او را چهل درجه بالا میبرد.»
البته خواندن این نماز غیر از تاثیراتی که بر امورات میت میگذارد برای کسی که آن را میخواند نیز ثواب دارد. در روایات متعددی به ثواب خواندن نماز وحشت، شرکت در تشییع جنازه و نماز میت اشاره شده است.
احادیث درباره نماز وحشت:
پیامبر اکرم (ص): هیچ لحظهاى سختتر از شب اوّل دفن براى میّت نیست،پس با صدقه دادن نسبت به مردگانتان مهربانى کنید؛و اگر نتوانستید،دو رکعت نماز بخوانید.
امام صادق (ع) هر شب برای فرزندش و در هر روز برای پدر و مادر خود دو رکعت نماز می گزارد، در رکعت اول سوره ی قدر و در رکعت دوم سوره ی کوثر می خواندند
حکایتی درباره تاثیر نماز شب اول قبر:
مرحوم محدث نوری از مرحوم حاج ملا فتحعلی سلطانآبادی نقل کرده که فرمود: عادت و طریقه من بر این بود که هر کس از دوستان اهلبیت(ع) از دنیا میرفت و خبر فوت او را میشنیدم دو رکعت نماز در شب دفن او میخواندم خواه آن میت را بشناسم یا نشناسم، هیچکس از کار من مطلع نبود تا آنکه یکی از دوستان مرا در راهی ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص را که در این ایام وفات یافته است، خواب دیدم پرسیدم بعد از مرگ بر تو چه گذشت، گفت: در سختی و بلا بودم تا آنکه آن دو رکعت نمازی که ملافتحعلی سلطان آبادی خواند، مرا از عذاب نجات داد. خدا رحمت کند پدرش را با این احسانی که از او به من رسید.
مرحوم حاج ملا فتحعلی نقل می کند: آنگاه آن شخص از من پرسید آن نماز چه نمازی است؟ گفتم؛ نماز لیله الدفن برای محبان اهلبیت علیهم السلام که از دنیا می روند.
احکام نماز وحشت:
1- آیا میتوان یک نماز وحشت را برای چند میت خواند؟
طبق نظر مراجع تقلیدی، همچون آیت الله خامنهای و آیت الله مکارم شیرازی باید برای هر کدام از اموات یک نماز وحشت جداگانه خوانده شود و نمیتوان یک نماز را به نیت چند نفر خواند.
2- آیا میتوان نماز وحشت را به جماعت بخوانیم؟
نماز وحشت را نمیتوان به جماعت خواند.
3- آیا یک شخص می تواند چند نماز وحشت را برای یک میت بخواند؟
میشود یک نفر چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء ثواب به جا آورد.
4- آیا اجیر گرفتن برای نماز وحشت جایز است؟
اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.
5- آیا فقط یک نفر باید نماز وحشت را بخوانند؟
نماز وحشت واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط میشود. نماز مستحبی است که هر فردی میتواند آنرا خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته