پرورش نخل مرداب (پنجه كلاغی)
- مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم
نحوه پرورش و نگهداری گل نخل مرداب
معرفی نخل مرداب (پنجه كلاغي) :
نخل مرداب با نام علمی Cyperus alternifolius، گیاهی آبزی است که بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است. این گیاه به دلیل شکل خاص برگهایش که شبیه به چتر هستند، به نخل چتری نیز معروف است. نخل مرداب رطوبت دوست است و در محیطهای مرطوب به خوبی رشد میکند.
شرایط نخل مرداب :
نور و دما :
این گیاه نیازمند نور غیر مستقیم خورشید است و در صورت قرار گرفتن در معرض نور مستقیم، برگ های آن خواهند سوخت و بنابراین در صورت تمایل به نگهداری از این گیاه در محیط منزلتان، بهتر است آن را در نزدیکی پنجره ای پوشیده شده با پرده قرار دهید. نباید این گیاه را در مکانی با دمای کمتر از 10 درجه نگهدار نمود. ریختن برگ این گیاه در فصل زمستان طبیعی است و بهتر است در فصل سرما تمام ساقه ها را از سطح خاک حذف نمود تا با سبز شدن دوباره د فصل بهار، گیاه نخل مرداب چهره زیباتری به خود گیرد.
این گیاه باید در آفتاب نگهداری شود به شرط آنکه ریشه ها دایم خیس باشند؛ البته در نیم سایه نیم آفتاب یا در سایه ای که نور دار باشد هم می ماند.
آبیاری :
این گیاه نیمه آبزی به خاک همیشه خیس و مملو از آب نیاز دارد؛ اما آبیاری نباید موجب گندیدن خاک شود. برای جلوگیری از گندیدن خاک تهویه مناسب را برای گلدان فراهم کنید. ایجاد حفره کوچک تخلیه آب در کف گلدان از بروز چنین مشکلی جلوگیری میکند. آبیاری زیاد به گیاه هیچ آسیبی وارد نمیکند. قرار دادن یک زیر گلدانی عمیق میتواند رطوبت بیشتری را به خاک گلدان برساند. در صورتی که گیاه در محیط سایه و تاریک قرار دارد، آبیاری گیاه نیز باید کاهش یابد. در این شرایط باید هر زمان که سطح خاک گلدان خشک شد، به گیاه آب بدهید.
خاک :
بهترین نمونه خاک برای کاشت گیاه نخل مرداب خاکهای سنگین یا نیمه سنگین، فشرده و غنی مثل خاک باغچه است. این گیاه خاکهای سبک را نمیپسندد. از ترکیب خاکی استفاده کنید که رطوبت را درون خود حفظ میکند. جالب است بدانید که نخل مرداب را در آب نیز میتوان نگهداری کرد. آب باید راکد و حاوی مواد مغذی مورد نیاز گیاه باشد. استفاده از خاکهای شنی، شور و متخلل مناسب کاشت و نگهداری گیاه نخل مرداب نیست.
میزان رطوبت :
یکی از مهم ترین فاکتور های رشد و پرورش نخل مرداب دریافت میزان بالایی از رطوبت می باشد، به همین منظور باید در روز های گرم سال هر روز از روش غبار پاشی استفاده کنید، در فصل زمستان هم باید هفته ای 1 مرتبه به غبار پاشی نخل بپردازید. اگر در فصل زمستان گیاهتان دچار خزان شد غبار پاشی را انجام ندهید.
رطوبت هوا: سطح برگ ها را دو روز در هفته غبار پاشی نمائید.
کوددهی :
برای تقویت رشد گیاهتان می توانید در فصل رشد یعنی بهار و تابستان از کودهای تقویت محلول در آن استفاده کنید، برای استفاده از این کود ها باید به اندازه ای که تعیین شده است در آب حل نمایید و هر 2 هفته 1 مرتبه همانند آبیاری به پای گیاه اضافه کنید.
تعویض گلدان در طول نگهداری از نخل مرداب :
اگر نخل مرداب خود را درون گلدان کاشتهاید تقربیا سالی یک بار باید گلدان آن را تعویض و با گلدان بزرگتری جایگزین کنید تا گیاه فضای کافی برای رشد داشته باشد. ضمن اینکه لازم است همزمان با تعویض گلدان خاک آن را نیز تعویض کنید. برای این کار کافی است گلدانی با اندازه یک سایز بزرگتر انتخاب کرده و خاک تازهای برای گیاه فراهم کنید. سپس گیاه را از گلدان قدیمی خود خارج کرده و خاک و کثیفیهای اطراف ریشه را بهدقت تمیز کنید. در نهایت گیاه را به گلدان با خاک جدید منتقل کنید.
در نظر داشته باشید در صورتی که گلدان گیاه تعویض نشود، ریشه گیاه فضای کافی برای رشد را نخواهد داشت و رشد آن متوقف میشود، پس برای رشد مداوم نخل مرداب حتما حواستان به تعویض به موقع گلدان آن باشد.
تکثیر نخل مرداب (پنجه كلاغی) :
روش اول : تکثیر گیاه نخل مرداب از طریق کاشت بذر و یا قلمه زنی ساقه های آن انجام می شود و در صورت تمایل به کاشت بذر این گیاه، آن ها را در خاک مرطوب بکارید و تا زمانی که جوانه های آن از خاک سر برآوردند خاک را مرطوب نگه دارید. معمولا ظرف چند هفته جوانه ها ایجاد خواهند شد.
روش دوم : تکثیر نخل مرداب با قلمه زدن ساقه بسیار آسان است. کافی است یکی از ساقههای سالم را ببرید و در آب قرار دهید. پس از چند هفته، ریشههای جدید ظاهر میشوند. سپس ساقه را از ظرف آب درآورده و درون گلدان حاوی کمپوست قرار دهید که در صورت تامین شرایط مناسب رشد این گیاه، بعد از گذشت چند ماه، گیاه مورد نظر شروع به رشد خواهد کرد. برای رشد بهتر گیاه، دمای محیط را حدود 20 تا 22 درجه سانتیگراد نگه دارید و آن را در مکانی روشن، به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید.
روش سوم : گیاه نخل مرداب طبیعتاً به وسیله قرار گرفتن در آب رشد کرده و ریشه می دهد، به همین علت برای تکثیر نخل مرداب، ابتدا گیاه مادری را به طور کامل آبیاری کنید تا خاک آن کاملاً مرطوب شود. سپس گیاه را با احتیاط از گلدان خارج کرده و ریشههای آن را با استفاده از یک چاقوی تیز به چند قسمت تقسیم کنید. دقت کنید که هر قسمت حداقل 4 تا 5 ساقه سالم داشته باشد. سپس، هر قسمت را در یک گلدان با قطر دهانه 9 تا 11 سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت بکارید. پس از کاشت، گلدانها را به طور کامل آبیاری کنید.
هرس و نگهداری نخل مرداب :
از آن جایی که ریشه های این گیاه دارای رشد بسیار بالایی هستند، بسیاری از باغبانان ریشه های گیاه را کوتاه کرده و آن ها را منسجم تر می سازند. در نگهداری نخل مرداب کوتاه کردن ریشه های این گیاه هیچ آسیبی به گیاه نخل مرداب نمی رساند و هرس کردن شاخه و برگ های خشک شده این گیاه نیز به بهبود ظاهر آن کمک می کند.
مراقبت های ویژه : ساقه های قهوه ای را هرس کرده و دور بریزید. در فصل زمستان ها ریشه ها را در خاک نگهدارید یا گیاه را به درون ساختمان منتقل کنید.
خاک مناسب : برای ایجاد حالت باتلاقی باید مقدار خاک رس بیشتر باشد، چرا که خاک کمی سنگین است.
آفات و بیماری ها : آفات متداول گیاهان نخل مرداب، کنه های عنکبوتی هستند که به راحتی و با اسپری حشره کش ها و یا روغن نیم برطرف خواهند شد.
تقویت گیاه : با کود مایع کامل، پس از سه یا چهار آبیاری، گیاه را تقویت می نمایند. از وسیله ملانیون برای مبارزه با شپشک و حلزون استفاده می شود.
آفات و بیماری ها :
کنههای عنکبوتی شایعترین آفت گیاهان نخل مرداب هستند. خوشبختانه، با استفاده از اسپریهای حشرهکش مناسب یا روغن نیم میتوان بهراحتی از شر آنها خلاص شد. این روشها هم گیاه را درمان میکنند و هم از تکرار آفت جلوگیری میکنند.
موارد استفاده: شکل و کیفیت متمایز گیاه نخل مرداب ، ترکیب زیبایی با نمونه های بوته ای گسترده ایجاد می کند. ترکیب یک حوضچه نیم بشکه ای با نیلوفرهای آبی سفید پا کوتاه و گل های فراموشم مکن آبی رنگ که در حاشیه آن پخش شده اند و یک گیاه پنجه کلاغی که کنتراست عمودی ظریفی می دهد، در مجموع بسیار جذاب و زیبا خواهند بود.
گردآوری: بخش علمی بیتوته