آداب و رسوم زایمان در کشورهای مختلف
- مجموعه: فرهنگ زندگی
از زمانی که اسطوخودوس دم میکردند و به زائو میدادند مدتها میگذرد. دیگر برای پراندن آل، كمتر کسی قیچی به دست میگیرد و روی پشت بام خانه زائو جنها را دفع میکند. اما بعضی از رسوم زایمان همیشگی است، هنوز با به دنیا آمدن نوزاد پدر نوزاد یا بزرگ فامیل زیر گوشش اذان میگوید یا رنگهایی برای زائو انتخاب میشود که برایش شگون داشته باشد.
با کوچک شدن دهکده جهانی، مدرن شدن روشهای زایمان، کمتر شدن دفعات زایمان و تعداد بچهها، به دنیا آمدن کودک برای هر خانوادهایی تبدیل به یک اتفاق مهم شده است، اتفاقی که اکنون در سراسر جهان واكنش یكسانی نسبت به آن وجود دارد. قدم زدنهای مضطرب پدرها پشت در اتاق زایمان این روزها تبدیل به حضور او در اتاق و کمک به همسر در حال زایمانش شده است، زیرا روانشناسان میگویند این حضور به بهتر شدن ارتباط بین زن و شوهر و همچنین پدر و فرزند کمک میکند. ضمن آنكه این روزها میتوان تمام لحظات زایمان را به عنوان یک خاطره بزرگ ثبت کرد، تهیه عکس و فیلم از مراحل زایمان و لحظه به دنیا آمدن نوزاد، یکی از رسومی است که در دنیای مدرن شکل گرفته است. اولین تصویر از نوزاد و بعد نمای بسته از ساعتی که روی دیوار است به نشانه ثبت زمان تولد، از کلیشهایترین اتفاقات جدید زایمان است. اما به غیر از این رسم جدید که در کشورمان هم به تدریج جای رسمهای قدیمیتر را میگیرد، کشورهای مختلف جهان رسوم گوناگونی در زمان بارداری و زایمان دارند که تفاوتهای ملل و فرهنگها را نشان میدهد.
ژاپن
در گذشته رسم نبود کسی به غیر از پزشک و پرستار در اتاق زایمان حضور داشته باشد، اما این روزها در ژاپن هم مثل بقیه نقاط دنیا پدرها در اتاق زایمان حضور دارند و شاهد به دنیا آمدن نوزادشان هستند. با این حال هنوز مانند گذشته، فریاد زدن زن هنگام زایمان چندان پسندیده نیست و مادران دردشان را با نالههای خفه شده یا گاز گرفتن پارچهای که در دهان دارند، نشان میدهند. از نظر ژاپنیها، فریاد زدن زن هنگام زایمان باعث شرمساری خانوادهاش میشود. در ژاپن معمولا رسم بر این است که خانمها برای زایمان طبیعی حداقل یک هفته در بیمارستان بمانند. بعد از زایمان زائوها اجازه ندارند نوزادشان را شبها در کنارشان داشته باشند، اما این رسم هم با فراگیر شدن بیمارستانی غربی در ژاپن در حال کنار گذاشته شدن است و مادر و نوزاد بعد از زایمان در یک اتاق نگهداری میشوند.
بعد از زایمان معمولا بند ناف نوزاد در یك جعبه چوبی نگهداری میشود و مادر اجازه ندارد تا یک هفته موهایش را بشوید. مادر بعد از زایمان به مدت ۲۰ تا ۳۰ روز به منزل پدریاش میرود تا مادربزرگ روش نگهداری از فرزند به دنیا آمده را به دخترش یاد بدهد.
از دیگر رسوم ژاپنیها شرکت در مراسم ناكی زومو (Naki Sumo) یا فستیوال گریه نوزاد است.فستیوال گریه كودك یك سنت دیرینه ژاپنی است كه قدمت 400 ساله دارد. این فستیوال هر ساله در معبد سنسوجی (Sensoji Temple) در توكیو برگزار میشود. والدینی ژاپن بر این باور هستند كه این سنت، یعنی وادار كردن نوزادان به گریه طولانی، برای سلامت و حفظ آنها از شر شیاطین و ارواح خبیثه بسیار مفید است.
ایران
در کشور پهناور ما به خاطر تنوع نژادها و قومیتها و همچنین پراکندگی جمعیت، آداب و رسوم مختلفی برای زایمان و دوران بارداری وجود دارد و جشن به دنیا آمدن نوزاد به روشهای مختلفی برگزار می شود. از مناطق بختیاری و عشایر آنکه قابلهها همه کارهای زایمان را تا بریدن بند ناف انجام میدادند تا اقوام لر ساکن شوش که هنگام زایمان در زیر نشیمن زائو کاه و خاکستر گرم میریختند. در خوزستان رسم بر این بود که هنگام زایمان برای دور کردن آل که جن مادران باردار بود، قیچی، نمک و پنجه گرگ بالای سر زائو به دیوار میآویختند و بعد از به دنیا آمدن نوزاد هم پیازی را به سیخ میکشیدند و کنار نوزاد قرار میدادند. بختیاریهای ایذه معمولا اسم اقوام نزدیک نوزاد را بر نوزاد قرار نمیدهند زیرا آن را بد شگون میدانند.
ترکهای آذربایجان هم در گذشته رسم داشتند هفتمین روز به دنیا آمدن نوزاد را جشن بگیرند. این کار به دلیل به سلامت رد کردن 6 روز اول زندگی نوزاد بود و به آن «یدی گئجه» میگفتند. این مراسم اینگونه شروع میشد که نزدیک غروب، دور تا دور رختخواب مادر و نوزاد را با ریسمانی سیاهرنگ که از موی بز تهیه میشد، حصار میکشیدند. این کار و همچنین قرار دادن کاسه مسی و چاقو از همان روز اول بالای سر مادر برای دور کردن جن زایمان یا آل بود که در اصطلاح محلی به آن «آل آروادی» میگویند. معمولا در کنار کاسه مسی و چاقو، تکه نانی نیز به یمن برکت و روزی نوزاد، قرار میدادند. هنوز هم در آذربایجان این مراسم به صورت نمادین و در خانوادههای سنتی انجام میشود.
چین
چینیها بیشترین رسوم و قوانین را در زمان بارداری و زایمان دارند. یک مادر باردار چینی حق ندارد زمان بارداری حتی افکار بد و ناراحت کننده داشته باشد و باید شعر و نوشتههای خوب و مناسب بخواند زیرا چینیها معتقدند افکار مادر هم میتواند بر شخصیت جنین تاثیر داشته باشد. چینیها به هیچ وجه قبل از به دنیا آمدن نوزاد جشن یا مهمانی نمیگیرند و به مادر هدیه نمیدهند و همه هدایا و مهمانیها باید بعد از به دنیا آمدن نوزاد باشد. تنها هدیهای که قبل از تولد نوزاد به مادر داده میشود از طرف مادربزرگ نوزاد است. یک ماه قبل از زایمان بستهای حاوی یک دست لباس سفید نوزاد برای مادر فرستاده میشود. مادر بزرگ تا 3 روز بعد از زایمان به دیدن نوزاد نمیرود اما بعد از 3 روز با بسته بزرگتری از لباسهای نوزادی باید به دیدن مادر و کودک نورسیدهاش برود.
پدر نوزاد برای اعلام تولد فرزندش، برای اقوام کمی پول میفرستد. برای آرام کردن نوزادان پسر، پدرهای چینی بعد از به دنیا آمدن نوزاد یک عدد تیر چوبی کوچک میتراشند و کنار گهواره نوزاد میگذارند.
مصر
7 روز بعد از به دنیا آمدن نوزاد، والدین نوزاد مراسمی برگزار میکنند که در آن نام کودک انتخاب میشود. در این مراسم به نوزاد یک کادوی مذهبی مانند قرآن هدیه میشود و خانواده پدر به مادر نوزاد جواهر یا طلا هدیه میدهند.
هند
در زمان زایمان رسم بر این است که مادر موهایش را باز کند و به هیچ وجه موی بافته و زیورآلات طلا یا جواهر نداشته باشد. همه درهای خانهای که در آن زایمان انجام میشود باید باز باشد و بعد از زایمان بند ناف برای مدتی به آهستگی دور گردن نوزاد قرار داده میشود.
تا 10 روز پس از زایمان زن ماساژ دهنده ای برای ماساژ بدن نوزاد و تا چهل روز برای بدن مادر در خدمت خانواده است.
بیشتر کسانیکه بچه را می بینند مراسم خاص پوجا را به جا میآورند. منظور یک جور عبادت هست که باری حفظ بچه و عاقبت بخیریش ادا می کنند. و از پودرهای رنگی و گلهای رنگارنگ استفاده می کنند. بچه علامتی یا نقص عضوی داشته باشه بسته به مورد خوشحال میشن و از نشانه های معجزه الهی و خاص بودن بچه اشون می دانند.
آمریکا
پدرها باید چند ماه قبل از به دنیا آمدن کودک همراه مادر به کلاسهای آموزش نگهداری از نوزاد بروند. در این کلاسها حتی به پدر و مادر آموزش داده میشود زمان نزدیک شدن زایمان و به وجود آمدن دردهای زایمان چطور رفتار کنند و چطور به مادر آرامش بدهند. وظایف روز زایمان هم تقسیم شده است. پدر از چند روز قبل کیف مخصوص بیمارستان را آماده کرده است و باید یک بالش مخصوص مادر هم به همراه داشته باشد. در آمریکا والدین ترجیح میدهند پدر هم در زمان به دنیا آمدن نوزاد در کنار مادر حضور داشته باشد و بند ناف توسط پدر قطع شود. در آمریکا رسم بر این است که پدر بعد از زایمان به مادر هدیه بدهد.
تایلند
در تایلند زمانی که زایمان به مشکل بر میخورد، کمی آب مقدس روی شکم مادر میریزند. هنگام زایمان رسم بر این است که همه درها و پنجرهها باید باز باشد و مادر باید به سمت شرق باشد. در گذشته و در روستاها رسم بر این بود که پدر هنگام زایمان در کنار زائو حضور نداشته باشد و به جمعآوری هیزم بپردازد و آنها را در غرب اتاقی که زائو در حال زایمان است، جمع کند. از عقاید عجیب زایمان در تایلند این بوده که نوزادانی که هنگام زایمان بند ناف به دور گردنشان گره خورده باشد، بسیار خوش شانس و با اقبال بلند محسوب میشوند.
منبع: rozanehonline.com