با غذاهای سنتی و محلی بیرجند آشنا شوید

: مجموعه: فرهنگ زندگی

غذاهای محلی بیرجند

با غذاهای سنتی بیرجند آشنا شوید

در هر شهری دارای آداب و رسوم و فرهنگ مخصوص خود را دارد. غذاهای محلی هر شهر هم قسمتی از آداب و رسوم و فرهنگ آن محسوب می شود. بیرجند هم مثل دیگر شهرهای ایران، فرهنگ مخصوص خود را دارد که این آداب و رسوم، غذاهای خوشمزه ای را هم در بر می گیرد برای آشنایی با چند غذاهای سنتی بیرجند همراه بیتوته باشید.

انواع غذاهای سنتی بیرجند

اشکنه بلغور شیر

آماده کردن این اشکنه ابتدا با آسیاب دستی گندم نیم پخته را خرد می کنند و به صورت بلغور در می آورند. سپس، این بلغورها را داخل شیر گاو یا گوسفند می ریزند، قدری زردچوبه اضافه می کنند و روی حرارت می گذارند تا به نقطه جوش برسد. در آخر نیز این مواد پخته شده را در یک سینی بزرگی می ریزند و زیر آفتاب می گذارند تا خشک شوند. وقتی بلغور شیر آماده شود، پختن اشکنه کار دشواری نیست. مراحل بعدی پخت این مورد از محبوب ترین غذاهای محلی خراسان جنوبی مثل دیگر اشکنه هاست.

غذاهای محلی بیرجند و طرز تهیه آنها,غذاهای محلی بیرجند,غذاهای سنتی بیرجند

اشکنه بلغور شیر

آبگوشت (او گوش)

این غذا را با گوشت گوسفند و با پیاز، نخود و لوبیا، لیمو عمانی، سیب زمینی ،نمك، گوچه فرنگی، زردچوبه، زعفران و روغن می پزند.

غذاهای محلی بیرجند و طرز تهیه آنها,غذاهای محلی بیرجند,غذاهای سنتی و محلی بیرجند

آبگوشت بیرجندی

آب دوغ خیار یا اوماس

آب دوغ خیار بیرجندی با ماست محلی و دوغ محلی تهیه می شود و در آن به جای خیار معمولی، از خیار چنبر استفاده می‌شود. به همین صورت مثل همیشه نعناع، کشمش و نمک و نان خشک هم در این غذا وجود دارد. این غذا برای فصل تابستان بسیار خوب بوده و آبرسانی عالی برای بدن می باشد.

غذاهای محلی بیرجند و طرز تهیه آنها,غذاهای محلی بیرجند,غذاهای محلی منطقه بیرجند

اوماس

چکمال

چکمال یکی از غذاهای روستایی بیرجند است که شیوه پخت مخصوص به خود را دارد. برای تهیه این غذا اول باید کماچ داغ را خرد و ریز ریز نموده و آنگاه آن را با کره محلی خوب هم زد تا یکدست شود. اغلب برای یکسان کردن این ترکیب از دست استفاده می‌شود. بعد از آن این غذا را با نان تازه میل می‌کنند.

غذاهای محلی بیرجند و طرز تهیه آنها,غذاهای محلی بیرجند,با غذاهای سنتی و محلی بیرجند آشنا شوید

چکمال

قَلِیَه دلبندی

جگر سیاه گوسفند را در بیرجند دلبندی و شُش گوسفند را پُپ و سیرابی او را اِشکَنبَه و قلوه ها را گُرجیک می نامند. برای درست کردن این خوراك دل، جگر سیاه ، شش ، قلوه ها و خرخره گوسفند را ریز یا قلیه می كنند و آن ها را با مقدار بسیاری پیاز داغ و چربی و قدری آب می پزند. چنانچه گوسفند چاق باشد و او را در خانه سربریده باشند، هزارلا و روده كوچكش را هم خوب تمیز نموده، خرد می كنند و به مواد قبلی اضافه میکنند. بیشتر برای آن كه خوراک دلبندی چرب تر و حسابی پُر روغن باشد، چادر پیه گوسفند را هم ریز ریز و به آن می افزایند ، و در نهایت نمك و زعفران نیز اضافه می کنند.

می توان از رُب انار نیز بعنوان چاشنی استفاده، و یا همراه این غذا میوه انار میل می کنند و قدری از آن را برای همسایه ها نیز می برند و طبق سنت همیشگی حق همسایه را نیز فراموش نمی کنند.

دلبندی از جمله غذاهایی است که در بیرجند در مهمانی های فامیلی نیز داده می شود و تنهایی خوردنش مزه نمی دهد!!!

قلیه دلبندی

خوراک کدو تنبل

مردم بیرجند علاقه بسیاری به کدو تنبل دارند و این غذا را به خصوص در فصل زمستان خیلی استفاده می‌کنند. برای تهیه خوراک کدو تنبل، باید یک کدو را پوست کنده و خرد نمود. آنگاه کدو تنبل‌های خرد شده را با آب و روغن پخته و به آن سیر و نمک می افزایند. در بیرجند رسم است که این غذا را با نان میل نموده و البته گذاشتن آن در رژیم غذایی خانواده هم فواید بسیاری دارد.

لازم به گفتن است که در طبخ این غذا، می‌توان به جای استفاده از آب، شیر را به کدوهای در زمان پخت اضافه نموده و غلظت و مزه بهتری به این غذا بخشید.

خوراک کدو تنبل

قوروت بادمجان

کمتر پیش می آید که فردی در استان خراسان جنوبی این غذا را استفاده نکرده باشد. این غذا با مزه ای بی نظیر از دیگر غذاهای سنتی استان خراسان جنوبی می باشد که دارای کشک است که قروت نام دارد و شامل کشک و گردو می باشد. این غذا را با نان تیلیت کرده و اغلب با سبزی خوردن استفاده می کنند.

قوروت بادمجون

اشکنه قند

مواد این اشکنه کره، آب، آرد، آبلیمو، گردو، دارچین، زعفران و پودر قند می باشد که یکی از غذاهای سنتی استان خراسان جنوبی و از جمله شهر بیرجند می باشد. در این غذا اول کره را آب نموده و آرد را به آن می افزایند و بقیه مواد را مرحله به مرحله آن اضافه نموده و در آخر زعفران را ریخته تا عطری فوق العاده ای به آن دهد. همین طور میتوان به این غذا کمی گلاب هم بیفزایید. و مدت زمان لازم برای درست کردن این غذا 20 دقیقه می باشد و این غذا را می توان در همه وعده های غذایی استفاده کرد.

اشکنه قند

کشک سالاری

کشک سالاری یکی از غذاهای محلی مردم بیرجند در استان خراسان جنوبی است که نباید تجربه‌ی مزه خوشمزه‌ی آن را از دست داد. این غذا نیز دستور پختی طولانی و قدری سخت دارد، ولی مطمئن باشید که می ارزد. ترکیبات اصلی این غذا را آرد، ماست، زردچوبه، سیاه دانه، سیر، روغن، نمک، زعفران، گردو، فلفل سیاه، دارچین، آب، گوشت خورشی و پیاز تشکیل می‌دهند. کشک سالاری را اعلب به صورت تیلیت یا با نان استفاده می‌کنند.

کشک سالاری

خاگينه برگ پيازچه

براي تهيه اين خاگينه قدری برگ سبز پيازچه را با كارد ريز مي كنند و آن را با زرده و سفيده تخم مرغ به هم مي زنند و در روغن می پزند.

خوشتلی

خوشتلی همان رشته محلی است که در قدیم خانم ها با با سختی بسیار تهیه میکردند ب این ترتیب که گرده های خمیر را توسط الک های چوبی خاص نازک نموده و سینی بزرگ را وارونه و خمیر را روی آن پهن و به وسیله چاقو به صورت رشته های دراز و نازک با دقت بسیار می بریدند. سپس نوارهای برش خرده را بر روی بندهای مخصوص پهن و خشک می کردند. با توجه به اینکه در زمانهای قبل برنج در دسترس مردم نبوده و بیشتر نیز توان خرید برنج و پختن آن را نداشتند.

این رشته ها را مثل پلو دم کرده و به عنوان یک غذای پر طرفدار استفاده می کردند در ضمن از این رشته ها برای پختن انواع آش نیز استفاده می کردند. اخیرا نیز این رشته ها یا همان خوشتلی ها را با روغن تفت داده و همراه برنج دم میکنند وبه آن رشته پلو میگویند.

خوشتلی

بلغور پلو

یکی دیگر از غذاهای سنتی این بجنورد بلغور پلو است. این غذا ترکیبات ساده و ارزانی دارد روغن زیتون، پیاز، رب فلفل چیلی ترکی، گوجه فرنگی، نمک و فلفل، بلغور و عصاره‌ی مرغ مواد اصلی این غذا را تشکیل می‌دهند. البته بسته به سلیقه می‌توان گوشت چرخ کرده و سیب زمینی نیز به این مواد افزود که در دستور اصلی این غذا وجود ندارد. بلغور پلو به علت بلغور ارزش غذایی خیلی بالایی دارد و غذایی کامل به حساب می آید. از آنجایی که این غذا به راحت و به سرعت آماده می‌شود، می‌تواند برای خانم‌های شاغل گزینه‌ی مناسبی باشد.