آشنایی با فرش ایلیاتی؛ فرشی با نقش و نگار جذاب و چشم نواز

مجموعه: فرش و گلیم

تاریخچه فرش ایلیاتی

معرفی انواع فرش دستباف ایلیاتی

فرش یکی از مهم ترین و ارزنده ترین هنر دست ایرانیان است که در سر تا سر جهان مشهور است و به عنوان یکی از بهترین فرش های موجود در دنیا از آن استفاده می شود. طرح و رنگ‌بندی زیبای فرش ایرانی و همچنین کیفیت بالای آن، باعث محبوبیت این فرش در بین سایر کشور های جهان شده است.

همانطور که می دانید کشور عزیز ما ایران، توانایی بافت و ارائه انواع فرش های مختلف را دارد. فرش های باکیفیت و زیبای دستباف ایرانی به سه دسته تقسیم می شوند. فرش دستباف شهری، فرش دستباف روستایی و فرش دستباف ایلیاتی نام سه دسته از فرش های دستباف است.

ما قصد داریم در این مقاله شما عزیزان را با فرش ایلیاتی که نقش و نگار بسیار جذاب و چشم نوازی دارد آشنا کنیم و شما را با ویژگی های این فرش محبوب و زیبا را نام ببریم.

تاریخچه فرش ایلیاتی

جالب است بدانید که بخش مهم و زیادی از صنعت فرش بافی در کشورمان به قسمت کوچ نشینان تعلق دارد. کوچ نشینان عزیز ایران زمین از گذشته تا به امروزه در بافتن فرش های دستباف سهیم بوده اند و همیشه زیباترین و خوش رنگ و لعاب ترین فرش های دستباف را نه تنها در کشورمان، بلکه در سراسر جهان عرضه کردند.

قوم قاشقایی و بلوچ بافنده فرش های ایلیاتی هستند. فرش های ایلیاتی نوعی فرش دستباف است که بخاطر طرح خاص و رنگ های زیبایی که دارد جزو محبوب ترین نوع فرش دستباف به شمار می رود.

شاید برای شما جالب باشد که بدانید طرح و نقشو نگار فرش های ایلیاتی از چه چیزی الهام گرفته می‌شود که این فرش را تا این حد خاص و دوست داشتنی جلوه می دهد. کوچ‌ نشینان در طول سال به قسمت های مختلفی کوچ می کنند که در طول مسیر باز منظره های زیبا و مختلفی رو به رو می شوند، همچنین هنگام کوچ کردن تجربه های زیادی به دست می آوردند که دیده ها و تجربیات خود در کوچ کردن را تبدیل به یک طرح زیبا می کنند.

این عزیزان با زیبایی های بسیار جذاب و دل انگیزی به هنگام کوچ کردن در طبیعت مواجه می شوند که در ذهن‌شان همانند دوربین عکاسی آن لحظه ها و آن منظره را ثبت می کنند و به عنوان طرحی خاص در بافتن فرش ایلیاتی استفاده می کنند.

فرش دستباف ایلیاتی به همین دلیل تنوع طرحی و رنگی بالایی دارد که به دلیل الهام گرفتن آن از منظره، طبیعت و تجربه های مختلف همیشه جزو خاص ترین ها بوده است و موجب می شود که افراد هر سلیقه ای که دارند، نتوانند به راحتی از کنار فرش ایلیاتی بگذرند‌.

عکس فرش ایلیاتی

ایل هایی که فرش می بافند 

همانطور که در ابتدای متن به آن اشاره کردیم، کوچ نشینان و ایل های بزرگ کشورمان سهم ویژه ای در صنعت فرش بافی دارند و باعث پیشرفت است صنعت مهم و شود رسان در کشور شده اند. علاوه بر آن، فرش های ایلیاتی که در سراسر جهان موجود هستند باعث می شوند که نام ایران و ایل های مختلف آن بر سر زبان ها بیوفتد و کشور های مختلف از جمله کشورهای اروپایی، از آن تعریف و تمجید کنند.

ایل های بزرگی مثل ایل قشقایی، بلوچ، بختیاری و افشار جزو مشهور ترین ایل های بافنده فرش ایلیاتی هستند که در جهان شناخته شده اند. همچنین اثر دست این کوچ نشینان هنرمند و خوش ذوق همواره در سراسر جهان شناخته شده و با ارزش است.

بطور مثال فرش دستباف ایل بختیاری طرح شلوغی دارد و از رنگ های مثل زرد، سبز، قهوه ای و یه ویژه رنگ قرمز در آن بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در فرش ایلیاتی مربوط به ایل کوچ نشین بختیار، از طرح مربع استفاده می شود که زیبایی فرش را دو برابر می کند. فرش های دستباف بختیاری، با گره هایی محکم بافته می شوند و مقاومت بالایی دارند.

ویژگی های فرش ایلیاتی

فرش دستباف قشقایی 

نوعی دیگر از فرش های ایلیاتی مشهور، فرش دستباف قشقایی است. ایل بزرگ قشقایی در هنگام کوچ کردن از رشته کوه زاگرس و خلیج فارس گذر می کنند و صحنه ها و طبیعت های نابی را در ذهن خود هک می‌کنند. ایل قشقایی هر آنچه را که در مسیر کوچ خود می بینند را به عنوان طرح فرش استفاده می کنند و به همین دلیل زیبایی فرش دستباف ایلیاتی قشقایی، چشم ها را به خود خیره می کند.

یکی دیگر از نکات فوق العاده جذاب فرش های دستباف ایلیاتی و به ویژه ایل قشقایی، این است که به صورت کاملا ذهنی و بدون نیاز به نقشه بافته می شود‌. همین دلیل ها هستند که آوازه فرش های دستباف ایلیاتی ایران، در سر تا سر جهان پیچیده است و همه از آن به عنوان یک صنایع دستی با ارزش یاد می کنند.

سخن پایانی 

ما سعی کردیم در این مقاله شما عزیزان را تا حد امکان با فرش های ایلیاتی و انواع مختلف آن آشنا کنیم. دانستن درباره فرش های ایلیاتی و بافندگان آن و همچنین نوع بافت و افرادی که این اثر زیبا را به وجود می آوردند برای تر ایرانی ضروری است‌. زیرا این فقط یک فرش دستباف ساده نیست، بلکه نمادی از قدمت و اصالت ایران زمین در سراسر جهان است.

انواع فرش ایلیاتی

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته