آشنایی با تاریخچه هنر مس و پرداز؛ ترکیبی از دو هنر مسگری و میناکاری

مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی

شکلات خوری هنر مس و پرداز

تاریخچه مس و پرداز هنر لوکس و نوظهور

در واقع باید گفت مس و پرداز یک هنر نو تازه کشف شده  و جدید است که در اصفهان و در صنایع دستی هنر لوکس طلوع کرد. برخی فکر می کنند زمانی که صحبت از صنایع دستی می شود منظور هنرهایی است که در زمان گذشته ایجاد شده و هنوز ادامه دارد  اما کمتر به فکر نوآوری و خلق هنر جدید در این عرصه هستیم. 

هنرهایی که ما الان خلق و اختراع می کنیم برای مردمان آینده دیگر جزو هنرهای قدیمی و باستانی ارزشمند به حساب می آید . همان طور که ما الان به هنرهای ایجاد شده در قرن های پیش عشق می ورزیم و احترام می گذاریم. در دوران حال برخی صنایع دستی دچار تغییرات و خلاقیت های هنرمندان امروز شده است که یکی از این صنایع، هنر مس و پرداز است.

با اینکه گذشته این هنر به میناکاری چند هزار ساله باز می گردد ، اما این سبک از نقاشی بسیار تازه است که ترکیب دو هنر مس گری و میناکاری پرداز است که توانسته طرفداران زیادی را به خود جذب کند. ظروف مس و پرداز مناسب کسانی است که برای تزئین محل کار یا زندگی خود به دنبال اشیای رنگین و جذاب می باشند. 

محصولات ظروف مسی و پرداز از تنوع بالایی برخوردار است . که شامل :

- انواع گلدان

- بشقاب 

-تنگ

- شکلات خوری

- شیرینی خوری

- کاسه آجیل 

- ست شکلات خوری و گلدان 

- آینه شمعدان 

و … می باشد که ما قصد داریم در ادامه این مقاله شما را با آن ها آشنا کنیم. 

سنگاب مس و پرداز

مینا کاری بر روی مس 

میناکاری روی مس از مجموعه رشته های محبوب و تخصصی هنرمندان اصفهان ، حساب  می شود. اگر گردشی کوتاه در بازار های بزرگ این شهر داشته باشید، بدون شک شیفته مینا کاری روی مس اصفهان خواهید شد.

در فرهنگ های لغت، مینا ماده ای تلقی شده که که از لعاب شیشه ای شفاف و یا حاجب ماورا بدست می آید و در حالت کلی تعریفی که می توان برای این هنر در نظر گرفت همان هنر خاک و آتش با الوان و رنگ های متنوع و پخته شده از متریال های معدنی می باشد . 

شخصی بزرگ با نام پروفسور پوپ، در زمینه هنر مینا کاری روی مس اصفهان در ایران  این چنین گفت : مینا کاری در واقع هنر درخشنده خاک و آتش با رنگ های پخته و گوناگون  است.

تفاوت میناکاری و مس و پرداز

در مس و پرداز پس از آماده شدن سطح فلزی محصول (بشقاب مسی) سطح کار بر خلاف مینا لعاب داده نمی شود، بلکه نقاش مستقیما طرح اولیه نقش را بر سطح کار کشیده سپس کار، رنگ آمیزی و قلم گیری و پرداخت می شود. ولی بارزترین تفاوت اکثر محصولات میناکاری و مس و پرداز را می توان در طراحی ، نقاشی و رنگ آمیزی آن عنوان نمود.

در محصولات میناکاری عمدتا از رنگ آبی در تنالیته های مختلف استفاده می شود، نقش های تمام سطح کار را یکنواخت پر می کند و المان ها موج وار از مرکز به سمت لبه ها و حاشیه کار منظم و یکنواخت کشیده می شود . میناکاری همان طور که از نام آن مشخص است از آسمان و گنبد آبی و نیلگون است و تضاد رنگی در آن به چشم نمی خورد و محصول عمدتا به رنگ آبی و سفید دیده می شود. 

طراحی در مس و پرداز درشت تر، با خطوط و دوایر کمتر اما برجسته تر و آشکارتر انجام می شود پس زمینه رنگی محصولات مس و پرداز عمدتا از رنگ تیره سورمه ای و به عبارتی آبی تیره شکل می گیرد و گل و بته های طراحی شده بزرگتر و البته با رنگ های متضاد نارنجی، قرمز و … استفاده می کنند . این تضاد رنگی و تمرکز بر جلوه المان های ترسیم شده، جذابیت و چشم نوازی ویژه ای به محصولات مس و پرداز می بخشد.

نقاشی روی مس

نام دیگر هنر مس و پرداز نقاشی روی مس است. این هنر که نوعی نقاشی روی ظروف مسی است از میناکاری الهام گرفته و می توان آن را زیرمجموعه هنر میناکاری روی مس به حساب آورد . علت نام گذاری آن این است که پرداز روی مس را می­توان تلفیقی از هنر میناکاری با مس در نظر گرفت.

بشقاب مس و پرداز 

مراحل تولید مس و پرداز

۱ _ تولید ظروف مسی یا خمکاری : در این مرحله سازنده باید ظروف مسی را مطابق با سفارشی که دریافت کرده است بسازد و در اختیار فروشنده مس و پرداز قرار بدهد.

۲ _ در این مرحله باید ظروف را لعاب دهید  و در کوره قرار بدهید  و دمای کوره باید حدود 700 درجه سانتی گراد باشد . این مرحله را ممکن است 3 یا 4 بار تکرار کنید تا به نتیجه ی مطلوب و دلخواهی که باید، برسید و منظور از نتیجه ی مطلوب این است که سطح ظروف کاملا صاف و یکدست شود.

۳ _ مرحله ی سوم مرحله ی لذت بخش و دلنشین نقاشی روی ظروف آماده می شود . اینجاست که هنرمند باید نقش های زیبا و جذاب را استادانه روی آن ها به یادگار بگذارد.

۴ _ مرحله ی جذاب بعدی رنگ آمیزی نقاشی است که در مرحله ی قبلی کشیده شدند و این مرحله از مرحله ی قبلی هم دلچسب تر است.

۵ _ حال باید کاری کرد این نقش و رنگ های زیبا ثابت شوند و روی ظروف برای همیشه ثابت بماند . به این منظور ظروف مسی نقاشی شده را در کوره قرار داده  و در دمای 400 الی 500 درجه سانتی گراد حرارت دهید.

۶ _ و در مرحله آخر با لعاب و پلی استر سطح ظرف را پوشش می دهند و مجددا در کوره قرار می دهید . این عملیات نهایی به منظور حفظ نقش ها روی ظرف از آسیب هایی مانند ضربه می باشد و در عین حال نقش روی ظرف را درخشان تر و زیباتر می کند.

رنگ های مورد استفاده در مینا کاری

رنگ های که در مینا کاری روی مس اصفهان استفاده می شود ، می تواند از انواع فلزی ، گیاهی و یا معدنی باشد. البته بر خلاف چندین دهه گذشته که اغلب از رنگ های معدنی و گیاهی بهره می بردند ،  امروزه رنگ های فلزی و شیمیایی بیشتر مورد  استفاده قرار می گیرند .

ست مس و پرداز 

ست مس و پرداز از بهترین و مناسب ترین محصولات برای هدیه دادن ، جهیزیه و حتی مناسب برای دکوراسیون داخلی منزل خود می باشد. محصولات ست مس و پرداز حاصل دستان زحمتکش و ماهر استاد های خوب کشورمان است. ست مس و پرداز به دیگر کشورها صادر و در اکثر نقاط دنیا نمایانگر فرهنگ و تمدن اصیل ایرانی است. انواع سرویس های ست مس و پرداز را می توانید با ابعاد مختلف خریداری کنید و به خانه اتان تم فرهنگ ایرانی بدهید . 

ست شکلات خوری و تنگ مس و پرداز

روش استفاده از ظروف مسی

_ باید به این نکته دقت کنید که ظروف مسی در دو رنگ قرمز ( خود مس ) و رنگ سفید (قلع شده) وجود دارند و برای مصرف پخت و پز ، نوشیدنی ها ، انواع ترشی و سایر موادی که می توانند فلز مس را در خودشون حل کنند باید از ظروف سفید استفاده کنید.

_جذب مس زیاد در بدن باعث مسمومیت می شود . ( تا وقتی لایه قلع روی مس قرار دارد مشکلی ندارد )

_ در مورد مواد غذایی خشک مانند شیرینی و .. می توانید از ظروف مسی بدون قلع بدون نگرانی استفاده کنید.

_ برای افزایش طول عمر ظروف و پخت بهتر غذا توصیه می شود که از شعله و حرارت ملایم  استفاده کنید.

گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته