آمفی‌تئاتر: از تاریخ تا معماری مدرن
- مجموعه: آکادمی هنر
آمفی‌تئاتر
آمفی‌تئاترها و مکان‌های نمایش هنری: از تاریخ تا امروز
آمفی‌تئاتر چیست؟
آمفی‌تئاتر یک مکان در فضای باز است که برای اجرای نمایش‌ها و سرگرمی‌ها به‌کار می‌رود. در فارسی به عنوان تماشاخانه شناخته می‌شود و در دانشگاه‌ها به نام تالار پلکانی نیز شناخته می‌شود. این مکان برای اجرای نمایش‌ها و تئاتر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در انگلیسی، واژه آمفی‌تئاتر به دو نوع سازه مرتبط با تئاتر و نمایش‌ها اشاره دارد؛ یکی از آنها آمفی‌تئاترهای باستان رومی می‌باشد که بنای کولوسئوم معروف‌ترین نمونه‌اش است. در ایران نیز تماشاخانه‌های معروفی همچون تماشاخانه سنگلج، تماشاخانه ایرانشهر و تئاترشهر وجود دارند.
تئاتر در فضای باز
آمفی تئاترهای رومی
آمفی تئاترهای رومی، مکان‌های مهمی در دوران امپراتوری روم بودند و حدود 230 آمفی تئاتر رومی در سرتاسر امپراتوری روم وجود داشت. این آمفی تئاترها از تئاترهای رومی معمولی که شکل نیم دایره‌ای داشتند، متمایز می‌شدند. آنها در شکل‌های مختلفی مانند سیرک‌ها و استادیوم‌ها ساخته می‌شدند که برای مسابقات اسب‌دوانی، ارابه‌سواری، مسابقات پیاده‌روی و نمایش‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
آمفی تئاترهای رومی به شکل دایره‌ای یا بیضی بودند و دارای محوطه مرکزی با ردیف‌های صندلی محیطی بودند. ورود به کف سالن از طریق راه‌های ورودی انجام می‌شد که تنظیم دسترسی تماشاگران به سالن را مدیریت می‌کردند.
آمفی تئاترهای رومی به عنوان مکان‌های مراسم تشییع جنازه نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند، که این مراسم شامل نبردهای تا حد مرگ توسط گلادیاتورها و بازی‌هایی بود که به افتخار بزرگان رومی و خدایان آنها برگزار می‌شد. این آمفی تئاترها به عنوان جزء اصلی Romanitas و جامعه رومی شناخته می‌شدند.
آمفی‌تئاتر رومی
آمفی تئاترهای رومی در دوران امپراتوری روم ساخته می‌شدند و اغلب بزرگ‌ترین آنها می‌توانست تا 60,000 تماشاگر را در خود جای دهد. معمولاً دارای نماهای چند طبقه و طاق‌های زیبا بودند و با سنگ مرمر، گچبری و مجسمه‌های زینت‌آمیز تزئین می‌شدند.
یکی از مشهورترین آمفی تئاترهای رومی کولوسئوم در رم بود که به نام آمفی تئاتر فلاویان نیز شناخته می‌شد و توسط سلسله فلاویان ساخته شده بود. بسیاری از این آمفی تئاترها به علت اتمام مسابقات گلادیاتوری در قرن پنجم و شکار حیوانات در قرن ششم از بین رفتند.
نمایشگاه آمفی‌تئاتر
آمفی تئاترهای مدرن
آمفی تئاترهای مدرن، در استفاده معاصر خود، فضاهای نمایشی با شکل‌های دایره‌ای، نیم دایره‌ای، یا منحنی شکل هستند که برای اجراهای صوتی و تئاتری به‌ویژه در فضای باز طراحی شده‌اند. این آمفی تئاترها اغلب از پوسته‌های نواری تشکیل شده‌اند که معمولاً شکل خمیده یا کاسه‌شکل دارند. این پوسته‌ها در پشت صحنه و پشت تماشاگران قرار می‌گیرند و صدا را تقویت می‌کنند یا پژواک می‌کنند، این آمفی تئاترها مناسب برگزاری اجراهای موسیقی یا نمایش‌های تئاتری هستند. همچنین، آمفی تئاترهای کوچک می‌توانند مکان‌های اجتماعی محلی در فضای باز باشند.
بعضی از نمونه‌های برجسته از آمفی تئاترهای مدرن شامل آمفی تئاتر Shoreline، هالیوود بول و Aula Magna در دانشگاه استکهلم هستند. اصطلاح "آمفی‌تئاتر" همچنین برای توصیف برخی از مکان‌های سرپوشیده مانند آمفی تئاتر گیبسون (که اکنون تخریب شده است) استفاده می‌شود. این آمفی تئاترها امکان برگزاری رویدادهای نمایشی و هنری متنوع را فراهم می‌کنند.
آمفی‌تئاتر طبیعی
آمفی‌تئاترهای طبیعی
آمفی‌تئاترهای طبیعی به فضاهای نمایشی اشاره دارند که در مکان‌هایی واقع شده‌اند که یک کوه شیب‌دار یا یک صخره خاص به طور طبیعی صدا را تقویت یا بازتاب می‌دهد و آن را برای اجراهای موسیقی و تئاتر مناسب می‌کند. آمفی‌تئاترهای طبیعی معمولاً تشکیلات طبیعی دارند که برای این منظور بسیار مناسب هستند، حتی اگر هیچ تئاتری در آنجا ساخته نشده باشد.
معدودی از آمفی‌تئاترهای طبیعی معروف عبارتند از: آمفی‌تئاتر دراکنزبرگ در آفریقای جنوبی، قلعه اسلن در ایرلند، آمفی‌تئاتر سوپرنچرال در استرالیا و آمفی‌تئاترهای رد راکس و گورج در غرب ایالات متحده. این آمفی‌تئاترها فضاهای شگفت‌آوری را برای برگزاری رویدادهای هنری و نمایشی فراهم می‌کنند و از تالارهای بزرگ طبیعی برای جذب تماشاگران بهره می‌برند.
تاریخچه آمفی‌تئاتر
سوالات متداول درباره آمفی‌تئاتر
1- آمفی‌تئاتر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
آمفی‌تئاتر مکان‌های نمایشی هستند که برای اجرای نمایش‌ها، تئاتر، کنسرت‌ها و سایر رویدادهای هنری و نمایشی استفاده می‌شوند. این اماکن اغلب دارای نمایی با شکل دایره‌ای، نیم دایره‌ای یا منحنی هستند که به تأثیر صوتی مثبتی دارند و تجربه تماشاگران را تقویت می‌کنند.
2- آمفی‌تئاترهای معاصر چگونه طراحی می‌شوند و چه خصوصیاتی دارند؟
آمفی‌تئاترهای معاصر معمولاً دارای پوسته‌های نواری یا خمیده هستند که به عنوان سازه‌های ایستاده عمل می‌کنند و فضای صوتی خاصی ایجاد می‌کنند. این پوسته‌ها می‌توانند در پشت صحنه و پشت تماشاگر قرار گیرند و صدا را پژواک یا تقویت کنند. آمفی‌تئاترهای مدرن به‌ویژه برای اجراهای موسیقی و تئاتر مناسب هستند.
3 - آمفی‌تئاترهای طبیعی چگونه شکل می‌گیرند و چرا آنها مورد توجه قرار می‌گیرند؟
آمفی‌تئاترهای طبیعی در مکان‌هایی واقع می‌شوند که صخره‌ها یا کوه‌ها به طور طبیعی صدا را تقویت یا بازتاب می‌دهند. این اماکن به عنوان مکان‌های نمایشی ایده‌آل برای اجراهای هنری و نمایشی شناخته می‌شوند و معمولاً فضاهای شگفت‌آوری را فراهم می‌کنند تا تماشاگران را جذب کنند.
4 - آمفی‌تئاترهای رومی در چه دوره‌ای و در کجا ساخته می‌شدند؟
آمفی‌تئاترهای رومی در دوره امپراتوری روم، به ویژه از دوره آگوست (27 قبل از میلاد تا 14 پس از میلاد) به بعد، ساخته می‌شدند. این آمفی‌تئاترها در سراسر امپراتوری روم، از جمله در مراکز استان‌ها و مستعمرات بزرگ، ساخته می‌شدند و به عنوان یک جزء اساسی از Romanitas شناخته می‌شدند.
5 - چرا آمفی‌تئاترها در دوران رومی معمولاً بازی‌های گلادیاتوری و مراسم تشییع جنازه مرتبط بودند؟
آمفی‌تئاترهای رومی به عنوان مکان‌هایی برای برگزاری بازی‌های گلادیاتوری و مراسم تشییع جنازه استفاده می‌شدند. این بازی‌ها به نام "مونرا" نیز شناخته می‌شدند و در افتخار بزرگان رومی، خدایان روم و جامعه رومی برگزار می‌شدند. این نمایش‌ها جزء رسوم و فرهنگ رومی بودند و نقش مهمی در جذب تماشاگران داشتند.
سخن پایانی مقاله ی آمفی‌تئاتر
در اینجا، ما به معرفی و بررسی مفهوم "آمفی‌تئاتر" پرداختیم. آمفی‌تئاترها به عنوان مکان‌های نمایشی خارجی یا داخلی با تاریخچه‌های متنوع و کاربردهای جالب، جزء جاذبه‌های هنری و فرهنگی جهان محسوب می‌شوند. امیدواریم که این مقاله به شما کمک کرده باشد تا آمفی‌تئاترها را بهتر بفهمید و ارتباط آنها با تئاتر و موسیقی را بیشتر متوجه شوید.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته
