نبرد سالامیس سومین نبرد سپاه ایرانیان با یونان

مجموعه: تاریخ و تمدن

نبرد سالامیس یکی از نبردهای مهم ایران در طول تاریخ است

نبرد بزرگ سالامیس/جنگ هخامنشیان و یونانیان

وقایع مهمی که پیش از نبرد سالامیس رخ داد

در زمان پادشاهی خشایار شاه ، او می گفت که هیچوقت دلش نمی خواهد با یونانیان وارد جنگ شد و هرگز موافق با جنگ در برابر یونانیان نبود. اما نزدیکان شاه و دربار و سرداران ایرانی مدام به او درباره جنگ با یونانیان می گفتند و به گونه ای خشایار شاه را به جنگ با یونانیان ترغیب می کردند. آنان  به شاه می گفتند که شکست ماراتون مایه ننگ ایرانیان است  و از شاه می خواستند که به آنان فرصت دهد تا بتوانند با پیروزی در جنگ از یونانیان انتقام بگیرند.

موافقت با نبرد سالامیس

بالاخره بعد از اصرار و درخواست سرداران انها موفق شدند خشایار شاه را راضی کنند تا با این جنگ موافقت کند و او نیز موافق خواسته هایشان شود. بعد از موافقت خشایار شاه و زمانی که عزم و تصمیمش را برای جنگ با یونانیان گرفت درصدد شد تا نیروی کافی برای جنگ آماده سازی کند بدین سان سپاه بسیار بزرگی از اقوام و ایالت های مختلف و گوناگون جمع کرد.

نبرد سالامیس زیر نظر خشایارشاه بین ایران و یونان درگرفت

در سال 480 پیش از میلاد مسیح خشایار شاه و سپاهش به سوی داردانل به حرکت در آمدند و در جنگی به نام ترموپیل سپاه یونانیان را شکست دادندو توانستند آتن را تسخیر کنند. نیروی دریایی یونان زمانی که متوجه شد که یونانیان در جنگ شکست خوردند با مذاکراتی که داشتند تصمیم گرفتند که به سالامیس بروند.

آغاز نبرد سالامیس

سالامیس یک جزیره در نزدیکی های آتیک در مقابل الورین است. در این جزیره بود که آخرین نیروهای کمکی به یونانیان رسید و توانستند نیروی ناوگان خودشان را به 400 نفر ارتقا دهند.به دلیل اینکه ایرانیان آتن را تسخیر کرده بودند و حتی به سوی فالرون پیشروی کرده بودند یونانیان بسیار نگران و متشوش بودند و معتقد بودند که آن ها باید در تنگه کورینت به دفاع بپردازند.

پیام تمیستوکلس

درباره محل دفاع بین سرداران یونانی خیلی اختلاف نظر وجود داشت تا جایی که سرداران یونانی تصمیم گرفته بودند سپاه خود را بردارند و به شهرهای خود باز گردند. تمیستوکلس که یکی از سرداران آتن بود و می دید که نمی تواند نظر خود را در مورد دفاع در سالامیس به سایر سرداران و فرماندهان بقبولاند .تصمیم گرفت تدبیری بیاندیشد او کسی را در نزد خشایار شاه فرستاد تا پیغام خود را به او برساند.

تمیستوکلس در این پیغام خودش را دوست دار و هوادار شاه ایران معرفی کرده بود و گفته بود که سپاه یونانیان قصد فرار دارد و وقت آن رسیده است که خشایار شاه آن ها را قلع وقم کند و به طور کلی آن ها را از میان بردارد.

خشایار شاه پیغام تمیستوکلس را باور کرد و دستور داد تا ناوگان مصری که حدودا شامل 200 کشتی بودند، معبر غربی سالامیس را مسدود کنند و بعد از آن ناوگان اصلی خودش را از فالرون حرکت داد. کشتی ها در حوالی جزیره پسیتالیا در سه صف قرار گرفته بودند و ناوگان ایران موفق می شود جزیره پسیتالیا را به تصرف خودش در آورد.

سیاست تمیستوکلس تاثیر به سزایی در نبرد سالامیس داشت

اتحاد سردارارن یونانی در نبرد سالامیس

سرداران یونانی که در تمام موارد تصمیم گیری با همدیگر اختلاف نظر داشتند با دیدن حمله سرداران یونانی وتصرف جزیره پسیتالیا به این نتیجه رسیدند یا باید با هم متحد شوند و بجنگند تا پیروز شوند و یا اینکه به زودی نابود خواهند شد و این مورد همان چیزی بود که در ذهن تمیستوکلس وجود داشت اصلا به همین دلیل بود که برای خشایار شاه نامه دروغین نوشت.

سرداران یونانی با هم متحد می شوند و ارتش بزرگی با آرایش نظامی درست و کامل به سوی ایرانیان می فرستند. در این هنگام ناوگان ایرانیان در این محل با دشمن روبه رو می شود و ارتش ایرانیان وسعت لازم را نداشتند و کشتی های ایرانی مجبور شده بودند که به صورت آرایش ستونی در برابر یونانیان بجنگند در حالی که ارتش یونانیان آرایش کامل را در اختیار داشتند.در زمان نبرد به علت تنگی جا و فراوانی کشتی های ایرانی و فشار و حمله کشتی های یونانی به صورت یکباره  دماغه کشتی های ایرانی بهم خورد و خرد شدند اینگونه بود که کشتی های ایرانی در هم آمیختند و توسط یونانیان مورد شدیدترین حملات قرار گرفتند.

شکست و عقب نشینی در نبرد سالامیس

کشتی های یونانی کاملا مسلط به کشتی های ایرانی بودند و دور کشتی های ایرانی را گرفته بودند و مشغول کشت و کشتار سربازان ایرانی بودند. کشتی های سپاه ایرانیان به علت اینکه به هم خورده بودند و محاصره شده بودند اصلا توان حرکت نداشتند و نتیجه آن این شد که به راحتی توسط یونانیان تصرف شدند.جسد های سپاه ایرانیان توسط یونانیان به آب ریخته می شد.

در واقع هنوز زمان زیادی نگذشته بود که نیروی دریایی و ارتش ایرانیان به طور کامل شکست خوردند. خشایار شاه نیز از بالای تپه ای که به دریا دید داشت شاهد شکست سپاه و ارتشش بود. تمام کناره های دریا و آبسنگ ها بعد از گذشت زمانی انباشته از اجساد ایرانیانی بود که آب آن ها را با خود به لب ساحل آورده بود . هرکشتی ایرانی می کوشید تا راه فراری پیدا کند اما در بد موقعیتی قرار گرفته بود و تمام راه ها بسته شده بودند .تمام دریا تبدیل به آه و فریاد سربازان ایرانی شده بود که در حال مرگ بودند.

زمانی که شب فرارسید و تاریکی بر همه جا مسلط گشت سربازان باقی مانده از جنگ به فالرون عقب نشینی کردند. در این نبرد ایرانیان شکست بدی خوردند شاید به دلیل اعتماد بی جای خشایارشاه به سردار آتن این اتفاق رخ داد.

در این جنگ ایرانیان حدود 200 کشتی از دست دادند و تعدادی از کشتی ها به تصرف یونانیان در آمد.یونانیان نیز در این جنگ حدود 40 فروند کشتی از دست دادند. بعد از این شکست خشایار شاه به ایران بازگشت و ادامه این ماموریت را به مقدونیه سپرد.

نبرد سالامیس برای ایران به شکستی سخت انجامید

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته