بررسی تغییرات فیزیکی و رفتاری کودک 3 ساله

مجموعه: روانشناسی کودکان

روحیات و تربیت کودک 3 ساله

کودک 3 ساله

همه چیز در مورد کودک 3 ساله:

بر اساس روانشناسی رشد کودک، 5 سال اول زندگی از جمله مهم ترین و تاثیرگذارترین دوره های رشدی هستند. کودک در این سن، پایه های اساسی شخصیت خود را در تعامل با اطرافیان و به ویژه والدین شکل می دهد و می توان گفت طلایی ترین سنین تربیت کودک، 5 سال ابتدایی رشد است.

لازم است بدانید که در این سن، کودک به لحاظ شناختی، دارای تفکر عینی است. به این معنی که او نمی تواند مفاهیم انتزاعی را درک کند و لازم است با او کاملا شفاف و واضح صحبت کنید.

اگر به عنوان والد بتوانید الفبای صحیح تربیتی را از همین سن، اجرا کنید، فرزندتان در سنین بالاتر کاملا خودتنظیم و مسئولانه رفتار خواهد کرد. بدین طریق از بسیاری از مشکلات رفتاری مانند لجبازی، بدرفتاری، دیگر آزاری، بی نظمی و خودمحوری دور خواهد ماند.

تربیت کودک 3 ساله مانند هر دوره سنی باید متناسب با نیازها و سطح رشدی او صورت بگیرد. هرچقدر آگاهی شما در مورد قابلیت‌های فرزندتان و مراحل رشدی او در سنین مختلف بیشتر باشد، در تربیت و آموزش او بهتر عمل خواهید کرد.

کودک 3 ساله به سرعت در حال رشد و تغییر است. رفتاری که شما با آن‌ها انجام می‌دهید می‌تواند این فرایند رشدی را به میزان زیادی سهولت بخشد و به بهداشت روانی و جسمی خود و فرزندتان کمک کند. اگر شما هم کودکی در این سن دارید و به افزایش آگاهی خود در مورد تربیت کودک 3 ساله علاقمند هستید، به خواندن این مطلب در بخش کودکان بیتوته ادامه دهید.

آشنایی با مراحل رشد کودک چه تاثیری در تربیت کودک دارد؟

روانشناسی کودک 3 ساله به ما کمک می‌کند تا دلیل رفتار کودکمان را در این سن بدانیم

آشنایی با مراحل رشدی کودک کمک می‌کند تا بدانید در هر دوره سنی کودک چه نوع رفتاری را از خود نشان می‌دهد و بتوانید تربیت مناسبی را داشته باشید. به طور مثال کودک 3 ساله سعی دارد بیشتر به صورت مستقل عمل کند و از دستورات والدین کمتر پیروی می‌کند.

والدینی که از ویژگی این دوران آگاه نباشند تصور می‌کنند که کودک گستاخ شده و ممکن است به تنبیه بدنی روی آوردند. از همین رو آشنایی با مراحل رشدی کودک از اهمیت بالایی برخوردار است

کودک در سن بالای سه سال می تواند راحت تر احساس خود را با کلمات ابراز کند، توانایی کنترل هیجانات، خشم و ترس را پیدا می کند، کمتر به دیگران وابسته است و یاد می گیرد برای وابسته نبودن به دیگران خودش کارهایش را انجام دهد.

در این دوره آنها از خردسالی وارد دوران کودکی می شوند. ممکن است ترس زیادی داشته باشند, دوست دارند بازی کنند و از فعالیت های فیزیکی و بازی کردن لذت ببرند. آنها کم کم شروع به گذراندن زمانشان دور از مراقبان معمول خود می کنند. 

رشد فیزیکی کودک 3 ساله

کودک 3 ساله نسبت به چند ماه قبل تحرک و بی پروایی بیشتری دارد. هنگام دویدن و راه رفتن کنترل بیشتری بر مسیر حرکتش دارد. و ممکن است بتواند روی انگشت یک پا راه برود و یا لی لی کند. او می تواند در هر گام به کمک یک پا از راه پله بالا برود و حتی ممکن است چنان به خود مطمئن باشد که بتواند بدون گرفتن جایی از راه پله استفاده کند.

اغلب اوقات او می تواند توپ را از پایین به بالا پرتاب کند و یک توپ بزرگ را در بین دست های کشیده اش نگه دارد. کودک می تواند توپ را به سمت جلو شوت کند. کودک 3 ساله میتواند یک فاصله کوتاه را بدود. به راحتی از مبلمان ها بالا رود و سوار سه چرخه شود.

مهارت های حرکتی ظریف کودک 3 ساله نیز کم کم پیشرفت می کند. در سه سالگی کودک باید این توانایی را داشته باشد که غذایش را با قاشق بخورد. این کار احتمالا شامل کلی کثیف کاری خواهد بود اما این نشانه ای است که مهارت های حرکتی او بهبود یافته است.

خواستن به تنهایی غذا خوردنشان نشانه ای از رشد استقلال آنهاست. بنابراین، در برابر تمایل او برای غذا خوردن توسط خودش مقاومت نکنید، بدانید که قهرمان سه ساله شما را در مسیر درستی است.

کودک 3 ساله باید بتواند دست هایش را خودش بشوید و خشک کند و لباس هایش را به تنهایی و تنها با کمی کمک از جانب شما بپوشد.

کودک می تواند مداد شمعی را به شکل صحیح تر و محکم در دستانش نگه دارد و آنچه که ترسیم می کند نسبت به قبل قابل تشخیص تر است. او می تواند از تیزی اسباب بازی‌هایش برای بریدن اشیا استفاده کند.

هر چیزی که این فرصت را در اختیار کودک بگذارد تا مهارت هایش را تقویت وتمرین کند بسیار با ارزش است. وقتی کاغذ و مدادشمعی و مداد دراختیار کودک قرار می دهید موجب تقویت چالاکی کودک می شوید که این چالاکی هنگامی که او می خواهد مهارت نوشتن را بیاموزد به او کمک می کند.

رشد شناختی و هیجانی کودک 3 ساله:

تخیل کودک 3 ساله به طور کامل پرواز میکند

این مهارت ها به رشد ذهن کودک 3 ساله شما اشاره دارد. همانطور که قبلا ذکر شد، تخیل او در سال جاری به طور کامل پرواز می کند. و او شروع به درک و آگاه شدن در مورد محیط اطراف خود می کند، انتظار سوالات او را داشته باشید.

کودک 3 ساله شما شروع به شناخت بدن، ذهن و هیجانات خود می‌کند. در حقیقت کودک در این سن به سطحی از خودآگاهی دست می‌یابد. او می‌تواند فرق هیجانات مختلف نظیر عصبانیت، غم، شادی و... را تشخیص دهد. به همین خاطر واکنش‌های هیجانی شما به رفتارهای او در این سن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

همچنین کودک 3 ساله شما ممکن است نسبت به چیزهای خیالی نظیر هیولاها از خود ترس نشان دهد. به همین خاطر شما باید مراقب واکنش‌های او در این زمینه باشید. بسیار اهمیت دارد زمانی که او از چیزی می‌ترسد ترس‌های او را تقویت نکنید، در کنار او بمانید و به او اطمینان دهید که مراقب او هستید.

او عاشق کمک به شما در اطراف خانه است، بنابراین پیش بروید و آنها را در برخی از کارهای مناسبشان وارد کنید. به او دستورالعمل های ساده ای بدهید مانند:"اسباب بازی ها را در سبد بگذار، لطفا" یا "لطفا این کتاب ها را اینجا قرار یده." با دادن چنین وظایف "مهمی" به او، شما اعتماد به نفس کودک 3 ساله تان را افزایش می دهید و یک عادت مهم در اوایل زندگی اش یاد می دهید.

صحبت کردن و پیشرفت زبانی کودک 3 ساله

مهارت سخن گفتن و تفکر در کودک 3 ساله به سرعت پیشرفت می کند

مهارت سخن گفتن و تفکر در کودک 3 ساله به سرعت پیشرفت می کند. او می تواند تعدادی از رنگ ها را بر هم منطبق کند و نیز نام برخی از آنها را بداند. او داستان را دوست دارد و اکنون همان زمانیست که ممکن است مجبور شوید یک داستان را بارها برای کودک بخوانید. دایره لغات او هر روز وسیع تر می شود، با اینکه ممکن است از خیلی از این لغات جدیدی که یاد گرفته  استفاده نکند. 

نگران نباشید اگر فرزندتان هنوز خیلی صحبت نمی کند در چند ماه آینده یک تغییر بزرگی را خواهید دید ، چند چیزی که ممکن است کودک 3 ساله شما بتواند در حال حاضر بگوید: 

نام و سن اش 

پاسخ ساده به سوالات ساده 

داستان ها 

سوالات ساده 

او ممکن است در برخی کلمات تلوتلو بخورد، اما احتمالا در طی سال خودش این مسئله را حل کند. یک کودک 3 ساله به طور متوسظ می تواند 1000 یا بیشتر کلمات را درک کند.

معمولاً می تواند کلمات "مکانی" را مانند زیر، در کنار، پشت، رو را درک کند. سوال هایی را با "چی"، "چه کسی"، "کجا" و "چرا" می پرسد. می تواند در مورد آنچه که دیروز و امروز اتفاق افتاده است، صحبت کند. شما می توانید براساس آنچه که کودک 3 ساله تان به شما می گوید، چیزهایی را بسازید.

تلاش های ناموفق او را با کلمات اصلاح نکنید، اما به طور مثبت با کلمه صحیح در پاسخ خود به آن واکنش نشان دهید. سعی کنید صبور باشید. از او سوال کنید. برخی از کودکان چنان پر شور و شوق می شوند که "چی؟" می تواند برای والدین آزاردهنده شود.

رشد اجتماعی و عاطفی 3 ساله:

شما متوجه بهبود رفتار کودک 3 ساله تان با همسالان خودش میشوید

شما متوجه بهبود رفتار کودک 3 ساله تان با همسالان خودش، از جمله به اشتراک گذاشتن اسباب بازی با دوستان و گرفتن نوبت خواهید شد. به طور کلی، کسی می شود که کمی با دیگران خیلی بهتر از سال پیش روبرو خواهد شد.

توالت رفتن در کودکان 3 ساله:

 برخی از کودکان در ابتدای سال سوم خود در حال پیشرفت توالت رفتن خواهند بود و برخی دیگر این کار را نخواهند کرد. اگر کودک 3 ساله شما طبیعتا یک کمال گرا یا "ایراد گیر" در مورد درست بودن چیزها است، ممکن است بیشتر طول بکشد تا اعتماد به نفس در مدیریت خود را به دست آورد.

سلامت و تغذیه کودک 3 ساله:

بهترین راهکار برای تقویت و سلامتی، مقوی کردن غذاهای روزانه کودک 3 ساله است

یک کودک 3 ساله رشد قدی حدود 88.7-103.5 سانتیمتر و وزنی در حدود 11.3 تا 18.3 کیلوگرم دارد همانطور که فرزند شما سه ساله شده است، نیاز به خوردن جامدات بیشتری دارد، در حالیکه شیر برای تقویت جذب کلسیم استفاده می شود. بهترین راهکار  برای تقویت و سلامتی، مقوی کردن غذاهای روزانه کودک 3 ساله است. 

یکی از راهکارهای مقوی کردن وعده صبحانه استفاده از خامه پرچرب، کره و ارده شیره است. اگر یک بار این مواد غذایی را امتحان کردید و با واکنش منفی کودکتان مواجه شدید ناامید نشوید! چند روز دیگر همان ماده غذایی را در شکل و شمایلی جذاب تر و این بار همراه با بازی و هیجان امتحان کنید.

برای تهییه غذاي مقوي براي كودك سه ساله، قلم گاو یا گوسفند را خوب بپزید، آب آن را می توانید به همراه انواع خورشت، سوپ و ... به کودک بدهید. 

برای مقوی کردن غذای کودکان می توانید از جوانه گندم، ماش و یا پودر جوانه غلات استفاده کنید. می توان این پودر را به سوپ و فرنی کودک 3 ساله اضافه کرد. 

یکی از مهم ترین راهکار ها برای تهیه غذای مقوی برای کودک سه ساله اضافه کردن یک تا دو قاشق غذاخوری کره آب شده به غذای کودک است.

زرده تخم مرغ در برنامه غذای مقوی برای کودک 3 ساله اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر کودک شما به خوردن آن علاقه مند نیست، زرده تخم مرغ سفت شده را رنده کرده و به سوپ کودک اضافه کنید. 

به عنوان یک میان وعده خوشمزه، سیب زمینی را خلال کرده و آب پز کنید، سپس تکه های آبپز شده را با کمی روغن مناسب تفت بدهید. بدون شک دلبندتان از خوردن سیب زمینی های نرم و خوشمزه لذت خواهد برد.

نکاتی برای تربیت کودک 3 ساله و پرورش او:

پرورش هنر و تفکر خلاق کودک 3 ساله می‌تواند از طریق فعالیت‌های ساده‌ای نظیر نقاشی صورت بگیرد

1- تربیت کودک 3 ساله با استفاده از هنر و خلاقیت

 پرورش هنر و تفکر خلاق کودک 3 ساله می‌تواند از طریق فعالیت‌های ساده‌ای نظیر رنگ آمیزی و نقاشی صورت بگیرد. سعی کنید درباره چیزهایی که کودک می‌کشد از او سوال کنید و آن را به همه نشان داده و در مقابل دیگران کودک خود را تشویق کنید.

انجام بازی‌های موزیکال با کودک نیز از کارهایی است که حس خوبی ایجاد می‌کند و موجب صمیمیت میان والدین و فرزندان می‌شود. کودک 3 ساله شما از ریتم لذت خواهد برد و شما می توانید این کار را با فراهم کردن موسیقی، آوازهای قافیه دار تشویق کنید و به او اجازه دهید که پلک هایش را به هم بزند و آهنگ های ساده ای را با او بخواند.

2- افزایش فعالیت های جسمانی و فیزیکی کودک 3 ساله

برای کودک 3 ساله خود آزادی جسمانی زیادی بگذارید، برای مثال سواری با 3 چرخه، بازی با توپ، یاد گرفتن شنا. به او اجازه دهید چیزهایی که می تواند را درست کند. قبل از اینکه مجبور شود تمام فعالیت خود را تمام کند و اسباب بازی ها را جمع کند و یا برای ترک خانه آماده شود، هشدار فراوانی به او بدهید. ارائه بازی های ساده با نوبت دهی و گذاشتن قوانین به طوری که او بتواند بازی های مشارکتی را یاد بگیرد.

3- شعر و قصه خوانی برای کودک 3 ساله:

هنگام بازی با کودک 3 ساله خود برای او شعرهای بچه گانه بخوانید و همراه با آهنگ دست بزنید و بالا و پایین بپرید. قبل از رسیدن به یک لغت هم قافیه با لغت قبلی صبر کنید و از کودکتان بخواهید لغت را بگوید. وقتی او این کار را کرد تحسینش کنید.

قافیه ها و آهنگ لغات در پیشرفت مهارت های کودکان بسیار اهمیت دارد . با شنیدن و گفتن قافیه ها و آهنگ لغات کودکان به صدای حروف در لغات پی می برند و از آن آهنگ لذت می برند.

4- بیشتر با کودک 3 ساله خود بازی کنید

وقت بیشتری برای بازی با کودک 3 ساله خود بگذارید

وقت بیشتری برای بازی با کودک 3 ساله خود بگذارید. در طول بازی‌ها به فرزندتان اجازه دهید تا بتواند آزادانه احساسات مختلف خود نظیر لذت، خشم، غم و... را بروز دهد. این کار در رشد هیجانی فرزندتان تاثیر بسزایی خواهد داشت. شما برای آموزش هر مسئله‌ای، در قالب بازی راحت‌تر می‌توانید مفهوم را منتقل کنید.

5- ریاضیات و تاثیر آن بر کودک 3 ساله:

برای یادگیری شمارش  و اندازه گیری، استفاده از دست ها روش خوبی برای کودکان است. در کارهای روزمره مفاهیم اعداد را به کودک 3 ساله خود بیاموزید برای مثال به کودک بگویید بیا خمیرها را به دو قسمت تقسیم کنیم یا بیا ببینیم چند بشقاب برای سر میز احتیاج است؛ یکی برای مامان یکی برای بابا یکی برای تو ، آفرین شد سه تا.

برای آموزش طول و ارتفاع به کودک بگویید این روبان خیلی کوتاه است و آن را نمی توانیم دور کادوی بابا ببندیم. در مورد وزن به کودک وزنش را بگویید و بیان کنید که سنگین شده ای و نمی توانم تو را بلند کنم. برای آموزش شمارش اسباب بازی های مورد علاقه کودک را بشمارید.

هنگام بازی با کودک سه ساله تان به او آموزش ریاضی دهید مثلا به طبقه بندی لوگوها براساس شکل و رنگ بپردازید. به کمک لگوها می توانید کودکتان را با موضوع ارتفاع، طول و پهنای اشیا آشنا نمایید. از طریق بازی انداختن توپ در سبد و شمردن توپ های داخل سبد به کودک خود آموزش شمردن دهید.

6- آشپزی با کودک 3 ساله:

کارهای خانه مخصوصاً آشپزی برای بچه‌ها جالب است. با همدیگر غذا درست کنید و برخی کارهای ساده را برعهده کودک 3 ساله تان بگذارید. این کار به کودک شما کمک می‌کند که به غذا خوردن بیشتر علاقه مند شود، با کلمات جدیدی آشنا شود و با برخی از مفاهیم ساده ریاضی نظیر نصف، دقیقه و یا پیمانه آشنا شود و حتی مواد غذایی را بشناسد. در کنار این مسئله کودک می‌تواند به صورت مستقلانه برخی فعالیت‌ها را انجام دهد و اعتماد به نفسش افزایش یابد.

گردآوری: بخش کودک بیتوته