قرص داروناویر: موارد مصرف، تداخلات و مکانیسم اثر

• نام دارو: داروناویر

• نام لاتین: Darunavir

• نام تجاری: پرزیستا، پرزکوبیکس

• رده دارویی: مهارکننده های پروتئاز

• اشکال دارویی: قرص

• فروش دارو: بانسخه

• داروناویر در ترکیب با ریتوناویر و سایر داروها برای درمان عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) استفاده می شود.

• حساسیت مفرط به این دارو

• مصرف همراه با سوبستراهای CYP3A4 که در صورت افزایش غلظت سمی اند.

• مصرف همراه با القا کننده های CYP3A4 نظیر ریفامپین و گل راعی

>مقدار، نوع و توالی زمانی داروهایی که مصرف می کنید به موارد زیر بستگی دارد:

• سن بیمار

• نوع و شدت بیماری تحت درمان

• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو

• سایر شرایط پزشکی بیمار

 

• مقدار دارویی که مصرف می کنید به قدرت دارو بستگی دارد. همچنین، تعداد دوزهایی که هر روز مصرف می‌کنید، زمان مجاز بین دوزها و مدت زمانی که دارو مصرف می‌کنید به مشکل پزشکی که برای آن از دارو استفاده می‌کنید بستگی دارد.

>>برای عفونت HIV (بیمار قبلاً درمان HIV داشته است)

> بیماران بدون جایگزینی مرتبط با مقاومت داروناویر :

• بزرگسالان: یک قرص 800 میلی گرمی یک بار در روز با 100 میلی گرم ریتوناویر  

• کودکان 3 تا 17 ساله: دوز بر اساس وزن بدن است و باید توسط پزشک تعیین شود.

 

> برای بیماران با حداقل یک جایگزینی مرتبط با مقاومت داروناویر:

• بزرگسالان: یک قرص 600 میلی گرم 2 بار در روز با 100 میلی گرم ریتوناویر

• بیماران باردار: 600 میلی گرم با 100 میلی گرم ریتوناویر 2 بار در روز مصرف می شود.

• کودکان 3 تا 17 ساله: دوز بر اساس وزن بدن است و باید توسط پزشک تعیین شود.

 

>> برای عفونت HIV (بیمار هرگز درمان HIV نداشته است):

• بزرگسالان : یک قرص 800 میلی گرمی یک بار در روز همراه با 100 میلی گرم  ریتوناویر

• کودکان 3 تا 17 ساله : دوز بر اساس وزن بدن است و باید توسط پزشک تعیین شود.

• از آنجایی که داروناویر همیشه همراه با سایر داروهای HIV مصرف می‌شود، ممکن است تشخیص اینکه داروناویر باعث ایجاد عوارض جانبی خاصی می‌شود، دشوار باشد.   

• داروونویر باعث اسهال ، تهوع ، استفراغ ، درد معده و سردرد می شود. اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید .

• همانطور که سیستم ایمنی شما قوی‌تر می‌شود، می‌تواند با عفونت‌هایی که قبلاً داشتید مبارزه کند و احتمالاً باعث عود علائم بیماری شود. اگر سیستم ایمنی بدن شما بیش از حد فعال شود، ممکن است علائمی داشته باشید. این واکنش ممکن است در هر زمانی (به زودی پس از شروع درمان HIV یا چندین ماه بعد) رخ دهد. اگر علائم جدی دارید فوراً به پزشک مراجعه کنید، از جمله: کاهش وزن بدون دلیل ، خستگی شدید، درد/ ضعف عضلانی که از بین نمی‌رود، سردردهایی که شدید هستند یا از بین نمی‌روند، درد مفاصل ، بی‌حسی/گزگز دستها/پاها/بازوها/پاها، تغییرات بینایی ، علائم عفونت (مانند تب، لرز، تورم غدد لنفاویمشکلات تنفسی ، سرفه ، زخم‌های پوستی که التیام نمی‌یابند)، نشانه‌های تیروئید پرکار (مانند تحریک‌پذیری، عصبی بودن، عدم تحمل گرما، ضربان قلب تند/تپش/نامنظم، برآمدگی چشم‌ها ، رشد غیرمعمول در گردن/ تیروئید به نام گواتر ) ، علائم یک مشکل عصبی خاص به نام سندرم گیلن باره (مانند بی ثباتی، از دست دادن هماهنگی، مشکل در بلع/تکلم/جویدن، مشکل در حرکت چشم ها ).

• این دارو به ندرت ممکن است باعث افزایش قند خون شما شود که می تواند باعث دیابت یا بدتر شدن آن شود. در صورت داشتن علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی/ادرار، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. 

• در صورت بروز هر یک از این عوارض نادر اما جدی فوراً به پزشک مراجعه کنید: علائم حمله قلبی (مانند درد قفسه سینه/فک/بازوی چپ، تنگی نفس، تعریق غیر معمول )، کبودی/خونریزی آسان.

• این دارو به ندرت ممکن است باعث مشکلات جدی (احتمالاً کشنده) کبدی شود. اگر متوجه هر یک از عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: تهوع/استفراغی که متوقف نمی شود، درد شدید معده / شکم ، ادرار تیره ، زردی چشم ها / پوست.

• در حین مصرف این دارو ممکن است تغییراتی در چربی بدن ایجاد شود (مانند افزایش چربی در ناحیه بالای کمر و معده ، کاهش چربی در بازوها و پاها). علت و اثرات دراز مدت این تغییرات ناشناخته است.  

• واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی ، از جمله: بثورات پوستی ، خارش / تورم (مخصوصاً در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید ، مشکل در تنفس ، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• داروناویر معمولاً می تواند باعث ایجاد بثوراتی شود که معمولاً جدی نیستند. با این حال، ممکن است نتوانید آن را از یک بثورات نادر که می تواند نشانه یک واکنش شدید باشد، تشخیص دهید. در صورت بروز هر گونه راش، به خصوص با علائمی مانند تب، خستگی، درد ماهیچه/ مفاصل ، تاول ، زخم دهان ، یا قرمزی/تورم چشم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید.

• اورلیستات 

• داروهای خاصی که برای درمان تشنج استفاده می شوند (مانند کاربامازپین ، فنی توئین، پریمیدون )

• باربیتورات ها (مانند فنوباربیتال ، سکوباربیتال)

• یک داروی ترکیبی خاص HIV (الویتگراویر/کوبیسیستات/امتری سیتابین ) 

• مسدود کننده های آلفا (مانند آلفازوسین ، تامسولوسین )

• بنزودیازپین های خاص ( میدازولام ، تریازولام )

• بوسوتینیب

• دروندارون

• آلکالوئیدهای ارگوت (مانند دی هیدروارگوتامین ، ارگوتامین )

• داروهای خاص برای درمان  فشار خون بالا مانند آوانافیل، سیلدنافیل

• لومیتاپید، پیموزاید ، رانولازین ، ریواروکسابان ، سالمترول

• برخی داروهای کلسترول "استاتین" (مانندلوواستاتین ، سیمواستاتین )

• آپالوتامید

• این دارو ممکن است اثربخشی پیشگیری از بارداری هورمونی مانند قرص، چسب یا حلقه را کاهش دهد.

نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.

• حساسیت به داروهای دیگر: قبل از مصرف داروناویر ، اگر به دارو حساسیت دارید یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. از آنجایی که داروناویر باید همراه با ریتوناویر مصرف شود ، اگر به ریتوناویر حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.

 

• مصرف داروناویر در دوران بارداری: اگر باردار هستید قبل از استفاده از این دارو به پزشک خود اطلاع دهید. درمان می تواند خطر انتقال عفونت HIV به کودک شما را کاهش دهد. خطرات و فواید آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

 

• مصرف داروناویر در دوران شیردهی: مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. از آنجایی که شیر مادر می تواند HIV را منتقل کند، از شیر دادن خودداری کنید.

 

• مصرف داروناویر در سالمندان: مطالعات مناسبی که تا به امروز انجام شده است، مشکلات خاص مربوط به سالمندان را نشان نداده است که سودمندی دارونوویر را در افراد مسن محدود کند. با این حال، بیماران مسن بیشتر احتمال دارد که مشکلات کبدی مرتبط با افزایش سن داشته باشند، که ممکن است در بیمارانی که داروناویر دریافت می کنند نیاز به احتیاط داشته باشد.

 

• مصرف داروناویر در کودکان: مطالعات مناسبی که تا به امروز انجام شده است، مشکلات خاص کودکان را نشان نداده است که سودمندی دارونوویر را در کودکان 3 سال و بالاتر محدود کند. به دلیل سمیت دارووویر، استفاده در کودکان کمتر از 3 سال توصیه نمی شود.

• داروناویر مهارکننده پروتئاز ویروس HIV است که با اتصال به جایگاه فعال آنزیم و جلوگیری از دایمر شدن و فعالیت کاتالیتیک آن موجب مهار تکثیر ویروس می گردد. داروناویر به صورت انتخابی برش پلی پروتئین Gag-Pol و تشکیل ذرات ویروسی بالغ عفونی را در سلول های آلوده مهار می کند.

•  در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. 

• قبل از استفاده از این دارو ، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید، به ویژه در مورد:مشکلات کبدی (مانند هپاتیت B یا C)، دیابت، یک مشکل خونریزی خاص (هموفیلی)، مشکلات چربی (کلسترول یا تری گلیسیرید/چربی بالا)، قلب . مشکلات (بیماری عروق کرونر ، حمله قلبی ).

• اگر دیدانوزین (ویدکس) مصرف می کنید، آن را 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از مصرف داروناویر مصرف کنید.

 

مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.