قلقلک یا خارش گلو؛ دلایل و راه حل های درمان

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

قلقلک گلو یک احساس خارش و سوزش در پشت گلو است

قلقلک یا خارش گلو؛ آنچه باید بدانید و چه کاری باید انجام دهید

قلقلک گلو یک احساس خارش و سوزش در پشت گلو است. این حالت ممکن است با سرفه خشک همراه باشد یا نباشد. علل شایع قلقلک در گلو عبارتند از گلودرد استرپتوکوکی، لارنژیت، کووید-19، کم‌آبی، رفلاکس اسید، آلرژی، آسم، محرک‌های محیطی، عفونت‌های ویروسی و عوارض جانبی برخی داروها. در موارد بسیار نادر، خارش مداوم گلو ممکن است نشانه سرطان باشد.  

در این مقاله، ما به علل مختلف احتمالی قلقلک در گلو، و همچنین گزینه‌های درمانی، عوارض احتمالی و زمان مراجعه به پزشک خواهیم پرداخت.

ایجاد قلقلک و خارش در گلو علل زیادی دارد

علل قلقلک و خارش در گلو

علل بالقوه مختلفی برای قلقلک در گلو وجود دارد. لیست زیر شامل شایع ترین علل، چه با سرفه و چه بدون سرفه است.

قلقلک و خارش بدون سرفه

اگر قلقلک در گلو دارید اما سرفه ندارید، ممکن است به دلیل یکی از شرایط بهداشتی زیر باشد:

• گلودرد استرپتوکوکی: گلودرد استرپتوکوکی یک عفونت باکتریایی است که می‌تواند باعث گلودرد، تب و درد هنگام بلع شود. این عفونت توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی توده‌ای دردناک در گلوی خود احساس می‌کنند که ممکن است باعث قلقلک یا احساس خارش شود. 

• لارنژیت: به طور معمول ناشی از عفونت ویروسی است، لارنژیت به التهاب حنجره یا جعبه صدا اشاره دارد. باعث گرفتگی صدا، احساس خراش در گلو و تب و تورم غدد لنفاوی می شود.

• کم آبی: کم آبی یا از دست دادن شدید مایعات می تواند باعث تحریک، خشکی و خارش گلو شود.

• سرطان های خاص: قلقلک در گلو بعید است که نشانه سرطان باشد. به ندرت، صدای خشن و گلودرد مداوم ممکن است نشانه سرطان مری، حنجره یا هیپوفارنکس باشد. 

علل بروز احساس قلقلک در گلو به همراه سرفه

قلقلک و خارش با سرفه

احساس قلقلک در گلو و سرفه خشک ممکن است به دلیل شرایط زیر ایجاد شود:

• ریفلاکس اسید: ریفلاکس مزمن اسید یا سوزش سر دل که به عنوان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) نیز شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که اسید و سایر محتویات از معده به مری برگردند. این می تواند باعث سوزش و تحریک در پشت گلو، سرفه، خس خس سینه و مشکل در بلع شود.

• آلرژی: قلقلک در گلو از علائم شایع یک واکنش آلرژیک است. علائم دیگر عبارتند از عطسه، سرفه، خارش چشم، آبریزش بینی و خس خس سینه. آلرژن های رایج عبارتند از: شوره حیوانات خانگی، گرد و غبار، کپک و گرده

• آسم: آسم یک بیماری طولانی مدت است که باعث می شود راه های هوایی در ریه ها ملتهب شوند. در طول حمله آسم (بدتر شدن علائم آسم)، ممکن است قلقلک در گلو و همچنین سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه را تجربه کنید.

• COVID-19: در میان برخی از افراد مبتلا به کووید-19 و سندرم پس از کووید، سرفه خشک و قلقلک مداوم در گلو گزارش شده است، که اثراتی بر روی اندام‌هایی است که باقی می‌مانند. پس از ابتلا به کووید هنوز دقیقاً مشخص نیست که چرا این اتفاق می افتد، اما تحقیقات در حال انجام است.

• مواد محرک محیطی: محرک‌های محیطی، مانند دود تنباکو و آلاینده‌ها، اغلب باعث تحریک، خراشیدگی و خارش در گلو و همچنین سرفه می‌شوند. هم سیگار کشیدن و هم قرار گرفتن در معرض دود سیگار می تواند این تأثیر را داشته باشد، اما افراد سیگاری مکرر به احتمال زیاد علائم را تجربه می کنند.

• مهارکننده‌های ACE: مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) که معمولاً برای کاهش فشار خون و درمان بیماری‌های قلبی تجویز می‌شوند، گاهی اوقات به عنوان یک عارضه جانبی، سرفه خشک و احساس غلغلک یا خراش در گلو دارند.

• عفونت ها: عفونت های ویروسی، مانند سرماخوردگی و آنفولانزا، اغلب باعث ایجاد قلقلک در گلو می شوند. بیماری‌های مرتبط، مانند سینوزیت (التهاب سینوس‌ها) و برونشیت (التهاب راه‌های هوایی فوقانی)، ممکن است باعث ایجاد احساس قلقلک به دلیل چکه‌های پس از بینی شوند که در آن مخاط از پشت گلو می‌ریزد و باعث تحریک می‌شود.

نشانه های قلقلک مداوم در گلو

علائم قلقلک مداوم در گلو

علامت اولیه قلقلک در گلو، احساس خارش در پشت گلو است. این خارش می‌تواند خفیف یا شدید باشد و ممکن است همراه با درد، تورم یا التهاب باشد. همچنین ممکن است تمایل مکرر به سرفه کردن یا صاف کردن گلو داشته باشید. برخی افراد احساس می‌کنند چیزی در گلویشان گیر کرده است و باید از جایش خارج شود. بسته به علت احساس قلقلک دادن، ممکن است علائمی را نیز تجربه کنید از جمله : 

• سرفه خشک یا خلط دار

• گرفتگی بینی

• قرمزی و سوزش چشم

• گلو درد

• گرفتگی صدا

راههای درمان قلقلک در گلو

چگونه قلقلک و خارش گلو را درمان کنیم؟

اگر عوامل محیطی مانند دود یا آلودگی باعث ایجاد احساس قلقلک در گلو می‌شوند، ترک آن ناحیه و جدا کردن خود از این عوامل معمولاً باعث از بین رفتن قلقلک می‌شود. اگر یک بیماری پزشکی مانند لارنژیت باعث ایجاد قلقلک در گلو شود، معمولاً احساس قلقلک دادن همزمان با درمان بیماری شما برطرف می‌شود.

• از محرک های شناخته شده اجتناب کنید. اگر متوجه شدید که دود سیگار یا مواد حساسیت زا مانند گرد و غبار باعث قلقلک دادن گلوی شما می شود، از موقعیت ها و مکان هایی که شما را در معرض آن مواد قرار می دهد دوری کنید.

• با آب نمک غرغره کنید. آب نمک می تواند به کاهش التهاب در گلو و شستشوی مخاط اضافی کمک کند. حدود ½ قاشق چایخوری نمک را به یک لیوان 8 اونس آب اضافه کنید، سپس غرغره کنید و تف کنید.

• آب زیاد بنوشید. آب می تواند به دفع سموم و باکتری ها از گلوی شما کمک کند که ممکن است باعث عفونت شوند. سعی کنید برای تسکین گلو، آب گرم یا دمنوش های گیاهی بنوشید. از نوشیدنی‌هایی مانند الکل یا نوشابه‌هایی که می‌توانند التهاب را افزایش داده و گلو را بدتر کنند، خودداری کنید.

• عسل مصرف کنید. عسل یک عامل ضد باکتری طبیعی است که ممکن است به از بین بردن باکتری ها کمک کند و باعث گلودرد یا احساس قلقلک شود. سعی کنید یک قاشق عسل بخورید یا به یک فنجان چای گیاهی داغ عسل اضافه کنید.

• قطره سرفه. قطره های ضد سرفه که برای گلودرد ساخته می شوند ممکن است علائم شما را تسکین دهند و قلقلک گلو را از بین ببرند. اگر روشی غیر دارویی برای کاهش قلقلک گلو می خواهید، می توانید آب نبات های سرد مکیدنی را نیز امتحان کنید.

• از یک مرطوب کننده هوا استفاده کنید. اگر فکر می‌کنید که قلقلک در گلو به دلیل هوای سرد و خشک است، سعی کنید از یک دستگاه مرطوب‌کننده در اتاق خود استفاده کنید. یک مرطوب کننده رطوبت را به هوا برمی گرداند و می تواند به تسکین احساس درد و قلقلک در گلو کمک کند.

• یک دوش آب گرم بگیرید. یک دوش آب گرم می تواند بخار تولید کند که راه های هوایی شما را پاک کرده و قلقلک دادن در گلو را کاهش می دهد. استفاده از بخار مخصوصاً در صورت ابتلا به سینوزیت مفید است.

• داروهای بدون نسخه (OTC) را امتحان کنید. سرماخوردگی یا گلودرد را اغلب می توان با استفاده از داروهای OTC مانند اسپری های گلو یا مسکن ها تسکین داد.

• استراحت کافی داشته باشید. خواب و استراحت به بدن شما اجازه می دهد تا از بیماری هایی که ممکن است باعث ایجاد قلقلک در گلو شوند ، از جمله ویروس ها بهبود یابد. 

• چای لیمو، زنجبیل با عسل. چای لیمو، زنجبیل با عسل یک نوشیدنی گرم و خوشمزه است که می‌تواند به تسکین گلودرد کمک کند. این چای حاوی ترکیباتی است که می‌توانند التهاب را کاهش دهند، گلو را مرطوب نگه دارند و سرفه را تسکین دهند.

سرفه‌های مداوم و شدید یکی از عوارض قلقلک و سوزش گلو است

عوارض و عوامل خطر

به ندرت پیش می آید که قلقلک در گلو منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. اگر سرفه‌های مداوم و شدید هم دارید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض زیر باشید: 

• سردرد

• بیخوابی

• سنکوپ (غش کردن)

• سبکی سر

• فتق ها

• مشکل در تنفس

• از دست دادن کنترل مثانه

• شکستگی دنده ها

در حالی که برخی از مردم هر از گاهی قلقلک گلو دارند، برخی دیگر ممکن است این مشکل را به صورت مزمن تجربه کنند. عوامل خطر زیر ممکن است شانس شما را برای تجربه قلقلک گلو و سرفه مزمن افزایش دهد:

• سیگار کشیدن

• قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا 

• قرار گرفتن در معرض عوامل تحریک کننده در محل کار

• چاق بودن

• آپنه انسدادی خواب (OSA)

• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)

• التهاب مزمن راه هوایی فوقانی

چه زمانی باید به یک پزشک مراجعه کرد؟

اگر خارش گلو و/یا سرفه شما برای بیش از چند هفته ادامه یافت یا بدتر شد، به یک پزشک مراجعه کنید. اگر علائم یک واکنش آلرژیک شدید یا اورژانس پزشکی دیگری در کنار قلقلک در گلو دارید با اورژانس تماس بگیرید علایمی از جمله: 

• کهیر

• تورم در صورت، گلو، چشم ها، زبان و/یا لب ها

• مشکل در تنفس

• مشکل در بلع

همچنین در صورت داشتن علائم سرطان گلو، باید با یک پزشک مراجعه کنید علایمی از جمله: 

• گرفتگی صدا، گلودرد، یا تغییرات صدا برای بیش از دو هفته 

• کاهش وزن غیر قابل توضیح

• درد در گوش

• درد هنگام بلع

• توده در گردن

تشخیص علل قلقلک در گلو

علاوه بر بررسی علائم و سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، پزشک شما ممکن است با انجام آزمایش‌های زیر علت قلقلک در گلو را تشخیص دهد:

• آزمایش هایی برای ارزیابی عملکرد ریه شما

• اشعه ایکس قفسه سینه

• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن سینوس ها

• تست های ارزیابی GERD

قلقلک گلو می‌تواند ناشی از یک عامل ساده باشد

سوالات متداول درباره قلقلک یا خارش گلو

1. آیا قلقلک گلو همیشه نشان دهنده یک مشکل پزشکی است؟

خیر، قلقلک گلو همیشه نشان دهنده یک مشکل پزشکی نیست. در برخی موارد، قلقلک گلو می‌تواند ناشی از یک عامل ساده مانند خوردن غذای خشک یا تند باشد. با این حال، اگر قلقلک گلو بیش از چند روز طول بکشد یا با علائم دیگری مانند تب، درد یا تنگی نفس همراه باشد، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن را تشخیص دهد.

2. آیا قلقلک گلو می‌تواند نشانه سرطان باشد؟

بله، در برخی موارد، قلقلک گلو می‌تواند نشانه سرطان باشد. به عنوان مثال، سرطان‌های ریه، حنجره یا مری می‌توانند باعث تحریک گلو و احساس قلقلک شوند. با این حال، سرطان تنها علت نادر قلقلک گلو است.

3. آیا درمان‌های خانگی برای قلقلک گلو وجود دارد؟

بله، چند درمان خانگی وجود دارد که می‌تواند به تسکین قلقلک گلو کمک کند. این درمان‌ها عبارتند از: نوشیدن مایعات فراوان ، غرغره با آب نمک ، مصرف آب نبات‌های مکیدنی و استفاده از یک دستگاه بخور

4. چرا قلقلک گلو باعث سرفه می‌شود؟

قلقلک گلو یک احساس خارش یا سوزش در پشت گلو است که می‌تواند باعث سرفه شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که تحریک گلو باعث انقباض عضلات تنفسی می‌شود. این انقباض‌ها می‌توانند باعث سرفه شوند.

5. چرا قلقلک گلو در برخی افراد بیشتر از دیگران است؟

عوامل مختلفی می‌توانند باعث شوند که برخی افراد بیشتر از دیگران دچار قلقلک گلو شوند. این عوامل عبارتند از: حساسیت گلو ، شرایط پزشکی زمینه‌ای و برخی عادات بد مانند سیگار کشیدن یا خوردن غذاهای تند 

6. چگونه می‌توان از ابتلا به قلقلک گلو جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از ابتلا به قلقلک گلو می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

- از قرار گرفتن در معرض افراد بیمار خودداری کنید.

- دست‌های خود را به‌طور مکرر بشویید.

- از قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا سایر محرک‌ها خودداری کنید.

- رژیم غذایی سالم داشته باشید و از خوردن غذاهای تند یا ادویه‌دار خودداری کنید.

- به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید تا سیستم ایمنی بدن شما قوی بماند.

7. آیا قلقلک گلو می‌تواند به خواب شما آسیب برساند؟

بله، قلقلک گلو می‌تواند به خواب شما آسیب برساند. این اتفاق زمانی می‌افتد که قلقلک گلو باعث سرفه شود. سرفه می‌تواند باعث بیدار شدن شما در طول شب شود و خواب شما را مختل کند.

توصیه پایانی

ممکن است به دلایل مختلف احساس قلقلک در گلو داشته باشید. اگر خارش گلو شما با سرفه همراه نباشد، ممکن است به دلیل گلودرد استرپتوکوکی، التهاب حنجره، کم آبی بدن یا (به ندرت) سرطان گلو باشد. اگر سرفه دارید، ممکن است به دلیل رفلاکس اسید، مهارکننده‌های ACE، عفونت، آلرژی، کووید-۱۹، آسم یا محرک‌های موجود در محیط، قلقلک در گلو داشته باشید. قلقلک در گلو اغلب با داروهای خانگی مانند چای عسلی، قطره های سرفه، و استراحت و مایعات فراوان برطرف می شود. اگر علائم شما مربوط به بیماری دیگری مانند آلرژی یا آسم باشد، باید برای درمان علت اصلی با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تماس بگیرید.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته