علل، علایم و درمان بیماری ورتیگو



انواع ورتیگو, تشخیص ورتیگو, راههای درمان ورتیگو

ورتیگو به تنهایی بیماری نیست اما علائم بیماری به شمار می رود

 

بیماری ورتیگو چیست و چه علائمی دارد؟ 

ورتیگو نوعی سرگیجه است که به علت وجود مشکلاتی در گوش داخلی یا مغز ایجاد می شود. در این نوع سرگیجه فرد احساس می کند که محیط اطراف در حال چرخش است. ورتیگو خود به تنهایی بیماری محسوب نمی شود اما می تواند علائم یک نوع بیماری باشد. در این مقاله به طور کامل تر در مورد علل و علائم بروز این مشکل و راه های درمان آن بحث خواهیم کرد. 

علائم ورتیگو

 

تفاوت سرگیجه و ورتیگو, ارتباط ورتیگو با وراثت, ورتیگو

سبکی سر از علائم بارز ورتیگو است

 

یکی از علائم ورتیگو ایجاد سرگیجه دوار است که می توند در کنار علائم دیگری ظاهر شود. سرگیجه دوار نوعی احساس چرخش محیط اطراف می باشد. از دیگر علائم ورتیگو می توان موارد زیر را ذکر کرد:

• احساسی گیجی و سبکی در سر

• حالت تهوع و استفراغ

• به هم خوردن تعادل

• احساس شنیدن صدای زنگ یا وزوز در گوش

• احساس گرفتگی و انسداد گوش

• سردرد

• نیستاگموس یا حرکت غیر ارادی چشم ها

 

علل ایجاد ورتیگو

وجود شرایط مختلف می تواند منجر به بروز ورتیگو شود. این مشکل اغلب مربوط به عدم تعادل در گوش داخلی و یا مشکلی در سیستم عصبی مرکزی باشد.

عوامل ایجاد ورتیگو شامل موارد زیر می باشد:

 

1. لابیرنتیت

اختلال لابیرنتیت یکی از عوامل ایجاد ورتیگو است. این اختلال زمانی ایجاد می شود که لابیرنتیت گوش داخلی بر اثر عفونت ملتهب می شود. ایجاد این اختلال بر شنوایی و گاهی بر بینایی نیز اثر می گذارد.

 

2. نوریت وستیبولار

نوریت وستیبولار در واقع نوعی التهاب عصبی است که عامل ایجاد آن عفونت می باشد. این اختلال شبیه به لابیرنتیت است اما بر شنوایی اثر نمی گذارد و علائم آن سرگیجه و تاری دید و تهوع است.

 

3. کلستاتوم

کلستاتوم بر اثر رشد پوستی غیر طبیعی در گوش داخلی است. این عارضه بر اثر عفونت های مکرر ایجاد می شود و میتواند منجر به کم شنوایی و سرگیجه شود.

 

4. بیماری منیر

این بیماری باعث تجمع مایع در گوش داخلی می شود که می تواند منجر به ایجاد ورتیگو و همراه زنگ زدن در گوش ها و کاهش شنوایی همراه شود.

بیماری منیر علت مشخصی ندارد و ممکن است به علت انقباض عروق خونی یا عفونت ویروسی و یا واکنش خود ایمنی باشد.

بیماری منیر راه های درمان مختلفی دارد ولی اغلب برای درمان این بیماری پزشک ممکن است داروهایی مانند مکلزین، گلیكوپیرولات یا لورازپام تجویز کند.

 

انواع ورتیگو

ورتیگو انواع مختلفی دارد و هر یک علت خاصی دارد.

 

ورتیگو محیطی

این نوع ورتیگو شایع ترین نوع ورتیگو است. وجود مشکل در گوش میانی سبب بروز این نوع ورتیگو است. اندام های ریزی در گوش میانی وظیفه پیام رسانی به کمک سیگنال های عصبی در مورد موقعیت و محیط قرار گیری فرد به مغز را دارند. وقتی این اطلاعات به درستی به مغز ارسال شود سبب می شود تا فرد تعادل خود را حفظ کند. اما وقتی این فرایند به علت وجود التهاب در گوش داخلی مختل شود فرد تعادل خود را از دست داده و احساس سر گیجه می کند.

 

ورتیگو مرکزی

ورتیگوی مرکزی بر اثر وجود یک مشکل در قسمتی از مخچه مغز ایجاد می شود. علل بروز این مشکل می تواند مواردی مانند میگرن دهلیزی، دمیلیناسیون و تومورهای درگیر در نواحی CNS باشد.

 

ورتیگو در دوران بارداری

حالت تهوع و سرگیجه در دوران بارداری بر اثر تغییرات هورمونی ایجاد می شود. این تغییرات هورمونی به علت تأثیر گذاری بر خصوصیات مایعات بدن می تواند عامل ایجاد ورتیگو باشد. تغییر در ویژگی های مایع گوش داخلی سبب بروزعلائمی مانند موارد زیر می شود:

• سرگیجه

• عدم تعادل

• وزوز گوش

• احساس انسداد گوش

 

احساس سرگیجه در دوران بارداری همراه با تهوع و عدم تعادل همراه است. این احساس در دو سه ماه اولیه بارداری شدت بیشری دارد و با گذشت زمان در ماه های بعدی کم کم از شدت آن کاسته می شود.

درمان حالت تهوع و سرگیجه در دوران بارداری توسط داروهایی که پزشک تجویز می کند رفع می شود.

 

ارتباط ورتیگو با وراثت

همان طور که قبلا اشاره کردیم ورتیگو خود به تنهایی یک بیماری نمی باشد اما ممکن است یکی از علائم وجود بیماری باشد. پس ورتیگو ارثی نیست و شاید نشانه ای از شرایط و سندروم های مختلف باشد.

 با این وجود برخی از سرگیجه های مکرر می تواند وابسطه به عوامل ژنتیکی باشد. برخی از این سرگیجه ها که می تواند منجر به ورتیگو شود و در آن ها یک عامل ژنتیکی می تواند دخیل باشد شامل سرگیجه میگرنی، بیماری خانوادگی مینیرو آتاکسی اپیزودیک خانوادگی هستند.

 

تشخیص ورتیگو

 

بیماری ورتیگو چیست, علائم ورتیگو, علل ایجاد ورتیگو

برای تشخیص ورتیگو معاینات فیزیکی انجام می شود

 

برای تشخیص علت بروز ورتیگو پزشک ممکن است معاینات جسمی را انجام دهد و از تجربیات و نوع احساس ایجاد شده هنگام بروز ورتیگو در فرد سوالاتی بپرسد و تاریخچه پزشکی او را بررسی کند.

همچنین ممکن است با انجام آزمایشاتی ساده اقدام به تشخیص بیماری کند. این آزمایشات به دو گونه هستند:

 

آزمایش رومبرگ

در این آزمایش پزشک از بیمار می خواهد تا بر روی پاهایش بایستد و با قرار دادن پاها در کنار هم چشم هایش را ببندد. اگر بعد از بستن چشم ها فرد تعادل خود را از دست داد این می تواند علامت مشکل CNS باشد.

 

آزمایش Fukuda – Unterberger

در این آزمایش پزشک از فرد می خواهد چشم های خود را ببندد و در جای خود به مدت سی ثانیه راه برود. اگر فرد در حین راه رفتن به یک سمت چرخش داشته باشد این ممکن است نشانه ضایعه در گوش داخلی باشد که می تواند باعث ورتیگو محیطی شود.

با توجه به نتیجه این آزمایشات پزشک ممکن است برای بررسی بهتر و نتیجه گیری دقیق تر یک سی تی اسکن یا MRI را توصیه کند.

 

راههای درمان ورتیگو

انواع مختلف سرگیجه ممکن است بدون در پیش گرفتن روند درمانی بر طرف شوند. اما در صورت وجود یک بیماری و مشکل خاص که با سرگیجه مرتبط است نیاز به درمان داشته باشد.

پزشک ممکن است داروهای آنتی بیوتیک را برای عفونت باکتریایی یا داروهای ضد ویروسی را برای زونا تجویز کند. علاوه بر این ها داروهایی نیز برای تسکین برخی از علائم ورتیکو موجود هستند مانند آنتی هیستامین و ضد حساسیت که برای برطرف کردن حالت تهوع تجویز می شوند.

اما در شرایطی که دارو های درمانی بی اثر باشند ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. از جمله  این شرایط نوروم اکوستیک و BPPV هستند.

 

درمان های خانگی

علاوه بر روشهای درمانی که توسط پزشک با تجویز دارو درمان می شوند راه های درمان خانگی نیز برای درمان و یا تعدیل این مشکل وجود دارند که به چند مورد آن اشاره می کنیم:

• هنگام بروز سرگیجه به همراه احساس چرخش محیط اطراف توصیه می شود بنشینید و سپس در یک اتاق آرام و تاریک دراز بکشید.

 

• در انجام حرکاتی که سبب ایجاد سرگیجه وضعیتی می شود مانند تغییر ناگهانی وضعیت بدن مانند بلند شدن یا چرخاندن سر و نگاه به سمت بالا دقت بیشتری داشته باشید.

 

• هنگام خوابیدن از یک بالش مناسب استفاده کنید تا سرتان نسبت به بدنتان در موقعیت بالاتری قرار داشته باشد.

 

• اگر هنگام پیاده روی دچار این مشکل شدید توصیه می شود برای جلوگیری از زمین خوردن از عصا استفاده کنید.

 

• بالا رفتن از نردبان و یا رانندگی کردن برای کسانی که دچار ورتیگو یا انواع دیگری از سرگیجه هستند توصیه نمی شود.

 

• برخی از علائم سرگیجه با ورزش کردن نیز تسکین می یابد. 

 

استفاده از داروهای گیاهی

برخی از داروهای گیاهی ممکن است سبب بهبود و یا تسکین علائم ورتیگو و انواع دیگر سرگیجه ها باشد. داروهایی مانند زردچوبه، هل، ریشه زنجبیل و جینگوبیلوبا و Gongjin-dan می توانند موثر باشند.

شواهد و نتایج قطعی در مورد تأثیر گذاری صد درصد این دارو ها وجود ندارد اما آزمایشات بالینی در حال بررسی اثرات Gongjin-dan در حال انجام است.

 

طی مطالعاتی که انجام شد درمان ورتیگو و سرگیجه از طریق طب سوزنی نیز مؤثر بود اما هنوز هم برای تأیید اثر بخشی این روش ها و داروها نیاز به تحقیقات و مطالعات بیشتری است.

ضمن اینکه توصیه می شود قبل از مصرف هر نوع دارو اعم از داروهای گیاهی با پزشک مشورت کنید اگر در صورت مصرف این داروهای گیاهی تاثیر لازم حاصل نشد و یا حتی علائم سرگیجه بیشتر شد بهتر است مصرف داروها را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای باشد و نیاز به روش های درمانی دیگری داشته باشد.

 

ورتیگو وضعیتی خوش خیم حمله ای (BPPV)

گوش داخلی حاوی یک مایعات و ذرات بلوری کربنات کلسیم است. در BPPV این بلور ها از جای خود کنده می شوند و در مجرای نیم دایره قرار می گیرند. در این مجرا بلور های کنده شده در مسیر خود سلول های مویی حسی را لمس می کنند و در نتیجه مغز اطلاعات نادرستی را در مورد موقعیت قرار گیری فرد دریافت می کند و فرد دچار احساس سرگیجه می شود.

چنین حالتی به مدت چند ثانیه طول می کشد و گاهی همراه با حالت تهوع می باشد.

 

 درمان ورتیگو BPPV

تفاوت سرگیجه و ورتیگو, ارتباط ورتیگو با وراثت, ورتیگو

درمان ورتیگو از طریق روش BPPV انجام می شود

 

هدف از این روش درمانی انتقال ذرات کربنات کلسیم کنده شده به اندام های اوتلیت است یعنی جایی که احتمال بروز علائم در گوش داخلی کمتر است.

در این روش درمانی باید روی یک تخت بنشینید و یک بالش در پشت بدن قرار دهید و شانه هایتان در حالت استراحت باشند. سپس سر را 45 درجه به چپ بچرخانید.

 

با حفظ موقعیت سر به پشت دراز بکشید و در حالت استراحت قرار بگیرید سر باید در این حالت کمی به عقب رفته تخت را لمس کند. سی ثانیه در همین وضعیت بمانید. سپس سر را 90 درجه به سمت راست بچرخانید و 30 ثانیه در این حالت بمانید. سپس به آرامی برخیزید و روی تخت بنشیند و پاها را در سمت راست تخت پایین بیاورید و به مدت 10 الی 15 دقیقه در همین حالت بمانید.

 

گردآوری : بخش سلامت بیتوته

 

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------