مننژیوم: چگونه یک تومور کوچک می تواند زندگی را تغییر دهد

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

مننژیوم ها به طور کلی خوش خیم هستند

زندگی با مننژیوما؛ علل ، علایم و درمان

معرفی مننژیوم

مننژیوم نوعی تومور است که از مننژها، لایه های غشایی که مغز و نخاع را در بر می گیرد، ایجاد می شود. مننژیوم ها به طور کلی خوش خیم (غیر سرطانی) شایع ترین نوع تومورهای اولیه مغز هستند. با این حال، آنها می توانند بدخیم و تهدید کننده زندگی باشند. مننژیوم می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در میانسالان و افراد مسن بیشتر شایع است و در زنان شیوع بیشتری دارد.

مننژیوم ها براساس ویژگی های بافت شناسی به سه طبقه تقسیم می شوند

انواع مننژیوم

مننژیوم ها بر اساس ویژگی های بافت شناسی (سلولی) به انواع مختلفی طبقه بندی می شوند. آنها همچنین می توانند توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) براساس احتمال سرطانی شدن و رشد سریع آنها در مقیاس I تا III درجه بندی شوند. این سه درجه عبارتند از:

• درجه یک (مننژیوم های خوش خیم): این ها شایع ترین نوع هستند و حدود 80 تا 90 درصد مننژیوم ها را تشکیل می دهند. آنها به کندی رشد می کنند و پس از برداشتن احتمال عود کمتری دارند. انواع مننژیوم های درجه یک شامل مننژیوماهای مننژوتلیال، فیبری (فیبروبلاستیک)، انتقالی (مخلوط)، پساموماتوز، آنژیوماتوز، میکروکیستیک، ترشحی، غنی از لنفوپلاسمیت و مننژیوم متاپلاستیک هستند.

• درجه II (مننژیوم غیر معمول): اینها تا حدودی تهاجمی تر از مننژیوم درجه یک هستند و خطر عود بیشتری دارند. آنها حدود 5 تا 15 درصد از تمام مننژیوم ها را تشکیل می دهند. مننژیوم های کوردوئید و سلول شفاف و همچنین مننژیوم های آتیپیک بدون زیرگروه بافت شناسی خاص در این درجه قرار می گیرند.

• درجه III (مننژیوم بدخیم یا آناپلاستیک): اینها کمتر شایع اما جدی ترین هستند. آنها به سرعت رشد می کنند و به احتمال زیاد به بافت های اطراف حمله می کنند. آنها میزان عود بالایی دارند و می توانند به سایر قسمت های بدن سرایت کنند، اگرچه این اتفاق نادر است. انواع آن شامل مننژیوم های پاپیلاری، رابدوئید و آناپلاستیک (بدخیم) است.

این طبقه بندی به پزشکان کمک می کند تا بهترین دوره درمانی را تعیین کنند و پیش آگهی بیمار را تخمین بزنند. مهم است به خاطر داشته باشید که حتی اگر بیشتر مننژیوم ها خوش خیم هستند، همه مننژیوم ها براساس اندازه و محل خود می توانند علائم قابل توجهی ایجاد کنند.

 علائم مننژیوم بسته به محل و اندازه تومور متفاوت است

علائم مننژیوم

مننژیوم می تواند در نقاط مختلف مغز یا نخاع ایجاد شود و علائم بسته به محل و اندازه تومور متفاوت است. برخی از مننژیوم ها ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند و به دلایل دیگر به طور اتفاقی در طی تصویربرداری مغزی کشف می شوند. با این حال، زمانی که مننژیوم رشد می کند و به بافت های اطراف فشار می آورد، می تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم از جمله:

• سردرد: مننژیوم می تواند باعث سردردهای مداوم شود که ممکن است مبهم یا تیز باشد و با گذشت زمان بدتر شود.

• تشنج: مننژیوم می تواند باعث تشنج شود که ممکن است شامل تشنج یا تکان دادن عضلات باشد و می تواند کانونی یا عمومی باشد.

• تغییرات در بینایی: مننژیوم های واقع در نزدیکی عصب بینایی یا ناحیه ای از مغز که مسئول بینایی است می تواند باعث تغییراتی در بینایی شود، مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن دید محیطی.

• ضعف یا بی‌حسی: مننژیوم‌های واقع در مغز یا نخاع می‌توانند باعث ضعف یا بی‌حسی در دست‌ها یا پاها یا مشکل در حرکت اندام‌ها شوند.

• تغییرات در شخصیت یا رفتار: مننژیوم‌های واقع در لوب پیشانی مغز می‌توانند باعث تغییراتی در شخصیت یا رفتار شوند، مانند تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی یا بی‌تفاوتی.

• مشکل در صحبت کردن: مننژیوم هایی که در نواحی مغز مسئول گفتار و زبان قرار دارند می توانند باعث مشکل در صحبت کردن، اختلال در گفتار یا مشکلات درک زبان شوند.

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. در حالی که این علائم می تواند ناشی از شرایط دیگر باشد، می تواند نشانه ای از مننژیوم یا نوع دیگری از تومور مغزی باشد.

علل مننژیوم

علت دقیق مننژیوم به طور کامل شناخته نشده است، اما محققان برخی از عوامل خطر را شناسایی کرده اند که ممکن است احتمال ایجاد این تومورها را افزایش دهد. برخی از عوامل خطر شناخته شده برای مننژیوم عبارتند از:

• جنسیت مونث: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به مننژیوم هستند.

• سن: مننژیوم بیشتر در افراد بالای 65 سال تشخیص داده می شود.

• سابقه خانوادگی: در موارد نادر، مننژیوم می تواند ناشی از جهش های ژنتیکی ارثی باشد که خطر ابتلا به این تومورها را افزایش می دهد.

• قرار گرفتن در معرض پرتو: قرار گرفتن در معرض سطوح بالای تابش، به ویژه در دوران کودکی، با افزایش خطر ابتلا به مننژیوم مرتبط است.

• عوامل هورمونی: استروژن و پروژسترون، دو هورمونی که بیشتر در زنان شایع هستند، ممکن است در ایجاد مننژیوم نقش داشته باشند.

• نوروفیبروماتوز نوع 2: این یک اختلال ژنتیکی نادر است که خطر ایجاد تومورهای متعدد از جمله مننژیوم را افزایش می دهد.

توجه به این نکته مهم است که اکثر مننژیوم ها به صورت پراکنده و بدون هیچ گونه عامل خطر شناخته شده یا استعداد ژنتیکی رخ می دهند. در حالی که این عوامل خطر ممکن است احتمال ابتلا به مننژیوم را افزایش دهند، اما تضمین نمی کنند که فردی به این تومورها مبتلا شود.

آزمایش‌های تصویربرداری یکی از روشهای تشخیص مننژیوم است

تشخیص مننژیوم 

اگر مشکوک به مننژیوم باشد، پزشک احتمالاً یک معاینه عصبی و سپس آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI یا سی‌تی اسکن برای تأیید تشخیص انجام می‌دهد. در برخی موارد، بیوپسی برای تعیین نوع و تهاجمی تومور ممکن است لازم باشد.

پیشگیری از مننژیوم 

مننژیوم در درجه اول نتیجه جهش های ژنتیکی است و به همین دلیل، راه های قطعی برای جلوگیری از بروز آنها وجود ندارد. با این حال، اتخاذ یک سبک زندگی سالم ممکن است خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان را کاهش دهد و می تواند برای سلامت کلی مفید باشد. این می تواند شامل موارد زیر باشد:

اجتناب از قرار گرفتن در معرض تشعشع

در حالی که اجتناب از تابش همیشه ممکن نیست، باید سعی کنید هر زمان که می توانید قرار گرفتن در معرض اشعه را محدود کنید. به عنوان مثال، اگر کار شما شامل کار با تشعشعات است، مطمئن شوید که از دستورالعمل های ایمنی مناسب پیروی می کنید و از تجهیزات حفاظتی استفاده می کنید.

تست های تصویربرداری پزشکی، مانند سی تی اسکن، بدن شما را نیز در معرض تشعشع قرار می دهند. در حالی که این آزمایش‌ها گاهی ضروری هستند، اما باید به میزان کم از آنها استفاده کرد و در صورت امکان باید آزمایش‌های تصویربرداری جایگزین را در نظر گرفت.

معاینات منظم

معاینات منظم لزوما نمی تواند از مننژیوم جلوگیری کند، اما می تواند به تشخیص زودهنگام این بیماری در زمانی که قابل درمان است کمک کند. این امر به ویژه در صورت داشتن یک بیماری ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز نوع 2 که خطر ابتلا به مننژیوم را افزایش می دهد، صادق است.

سبک زندگی سالم

حفظ یک سبک زندگی سالم برای سلامت کلی مفید است و به طور بالقوه می تواند خطر ابتلا به بیماری های مختلف را کاهش دهد. این شامل خوردن یک رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل، ورزش منظم، حفظ وزن سالم، خواب کافی و اجتناب از سیگار کشیدن و الکل زیاد است.

به یاد داشته باشید، اینها توصیه های کلی هستند و ممکن است لزوما از مننژیوم جلوگیری نکنند. اگر به دلیل عوامل ژنتیکی یا قرار گرفتن در معرض اشعه قبلی در معرض خطر بیشتری هستید، معاینات پزشکی منظم ضروری است. 

جراحی رایج ترین درمان برای مننژیوم های علامت دار است

درمان مننژیوم

درمان مننژیوم به عوامل متعددی از جمله اندازه تومور، محل و سرعت رشد، سن و سلامت کلی بیمار و شدت علائم بستگی دارد.

مشاهده

مننژیوم‌های کوچک و بدون علامت ممکن است با آزمایش‌های تصویربرداری منظم، به‌ویژه در بیماران مسن‌تر یا آن‌هایی که مشکلات پزشکی قابل توجهی دارند، به دقت بررسی شوند.

جراحی

جراحی رایج ترین درمان برای مننژیوم های علامت دار است. هدف حذف کامل تومور است، اما گاهی اوقات به دلیل قرار گرفتن تومور در نزدیکی ساختارهای مهم مغز یا نخاع، این امکان وجود ندارد.

پرتودرمانی

این ممکن است پس از جراحی برای از بین بردن سلول های تومور باقیمانده یا به عنوان درمان اولیه برای مننژیوم هایی که با جراحی قابل برداشتن نیستند، استفاده شود.

رادیوسرجری استریوتاکتیک

این یک نوع پرتودرمانی است که دوز بالایی از اشعه را مستقیماً به تومور می رساند و در عین حال از بافت طبیعی اطراف صرفه جویی می کند.

دارو درمانی

در حالی که شیمی درمانی به طور کلی در برابر مننژیوم موثر نیست، برخی از درمان های هورمونی یا عوامل هدفمند جدیدتر ممکن است در برخی موارد کمک کنند.

پیش بینی مننژیوم

پیش آگهی مننژیوم به طور کلی خوب است، به خصوص برای تومورهای خوش خیم که به طور کامل حذف شده اند. با این حال، آنها می توانند عود کنند. پیگیری منظم برای نظارت بر هرگونه علائم عود مهم است.

پیگیری منظم برای نظارت بر عود مننژیوم مهم است

سوالات متداول درباره مننژیوم

در زیر به برخی از سوالات رایج درباره مننژیوم پاسخ خواهم داد:

1. مننژیوم چیست؟

مننژیوم نوعی تومور است که از مننژ، یا لایه های محافظتی حول مغز و نخاع، ساطع می شود. اکثر مننژیوم ها بدخیم نیستند و به آرامی رشد می کنند.

2. علائم مننژیوم چیست؟

علائم مننژیوم بستگی به اندازه و محل تومور دارد. علائم ممکن است شامل سردرد، تشنج، تغییرات در بینایی یا شنوایی، فراموشی و اختلالات تعادل باشند.

3. چگونه مننژیوم تشخیص داده می شود؟

پزشکان معمولاً از تصویربرداری MRI یا CT برای تشخیص مننژیوم استفاده می کنند. در برخی موارد، یک بایوپسی ممکن است لازم باشد تا نوع تومور را تعیین کند.

4. درمان مننژیوم چیست؟

درمان مننژیوم بستگی به اندازه، محل و نرخ رشد تومور، سن و سلامت کلی بیمار و شدت علائم دارد. در برخی موارد، ممکن است توصیه شود که تومور را با استفاده از تست های تصویربرداری منظم زیر نظر بگیرند. اگر علائم وجود دارد یا تومور در حال رشد است، جراحی یا درمان با پرتو ممکن است لازم باشد.

5. مننژیوم احتمال بازگشت دارد؟

بله، حتی پس از جراحی کامل، مننژیوم ممکن است دوباره بروز کند. بیماران باید برای پیگیری منظم به پزشک خود مراجعه کنند تا هر گونه نشانه ای از بازگشت تومور را بررسی کنند.

6. مننژیوم زندگی را تهدید می کند؟

بیشتر مننژیوم ها بدخیم نیستند و به آرامی رشد می کنند. اما، بسته به محل تومور، آنها می توانند علائم مزاحمی ایجاد کنند و تاثیر منفی بر کیفیت زندگی داشته باشند. تومورهای بدخیم یا رشد سریع مننژیوم می توانند جدی باشند و به سرعت به بافت های اطراف گسترش یابند.

سخن پایانی مقاله مننژیوم

مننژیوم ها، اگرچه به طور کلی غیر سرطانی هستند و رشد آهسته دارند، اما به دلیل قرار گرفتن در سیستم عصبی مرکزی، می توانند به طور قابل توجهی بر زندگی فرد تأثیر بگذارند. پیشرفت در تکنیک های تشخیصی و استراتژی های درمانی، از جمله جراحی و پرتودرمانی، نتایج را برای افراد مبتلا به این بیماری بهبود بخشیده است. مراقبت‌های پیگیری منظم برای تشخیص زودهنگام عود و شروع درمان مناسب حیاتی است.

گردآوری: بخش سلامت بیتوته