چرا هنگام پرواز احساس سنگینی سر می کنیم و چگونه درمان کنیم؟

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

سردرد هواپیما

علت سنگینی سر و سردرد هواپیما چیست و چطور درمان می‌شود؟

سنگینی سر در هنگام پرواز (سردرد پرواز)

سردرد، در طبقه بندی علوم پزشکی، به انواع مختلفی تقسیم شده، اما سنگینی سر در هنگام پرواز یا سردرد هواپیما، یک نوع جدید است. اخیراً (سال ۲۰۰۴) سردرد هواپیما در طبقه‌بندی جامع بین‌المللی سردرد، قرار گرفت و به عنوان مشکلی نادر مطرح شد که تحقیقات نشان می دهد از هر ۱۲ نفر، یک‌ نفر در هواپیما دچار این عارضه می شود.

این سردرد با انواع دیگر سردردها، کاملا متفاوت است. در معایناتی که از اعصاب مغزی و گوش، حلق و بینی افراد مبتلا به این سردرد، صورت گرفته است همه چیز کاملا طبیعی بوده و حتی تصویربرداری ها نیز مشکلی را نشان نمی دادند. اما علت اصلی چیست؟

چرا بعد از تجربه ی پرواز افراد دچار سنگینی سر(سردرد هواپیما) می شویم؟

این احساس بعد از بلند شدن هواپیما از باند پرواز در شما ایجاد می شود به گونه ای که ابتدا احساس گرفتگی در گوش هایتان ایجاد می شود و بعد از مدت کوتاهی احساس سردرد می کنید.

این اتفاق بیشتر در طول مراحل فرود ایجاد می شود و به شکل یک سردرد شدید و ضربانی و کوبنده است و ناحیه ی پیشانی بالای چشم ها و یک طرف سر را درگیر می کنند. دلایل ایجاد این عارضه هنوز کاملا مشخص نشده اما می تواند به علت حداکثر ارتفاع از سطح زمین در نتیجه؛ تغییر فشار ناگهانی جو، شکل سینوس‌های فرد، مقدار سرعت هواپیما و  فشار موجود در کابین اتفاق بیوفتد.

تغییر ارتفاع علت سنگینی سر در پرواز

فشار هوای موجود در کابین

با افزایش ارتفاع از سطح زمین فشار هوا کم میشود، بنابراین فشار هوای کابین باید به گونه ای تنظیم شود، که صدمه ای به ریه و بدن انسان نزند. اما مسلما این شبیه سازی سطح فشار نمی تواند کاملا شبیه به سطح زمین باشد. لذا این تغییر ارتفاع از سطح زمین می تواند فشاری را به مغز و سینوس ها وارد کند و در نتیجه یک التهاب موضعی ایجاد کند و در نهایت سبب احساس سنگینی و درد در سر شود ؛ که چند دقیقه پس از تماس هواپیما با سطح زمین، سردرد معمولا رفع می شود.

تغییر مقدار اکسیژن 

بسیار اتفاق افتاده که به کوه نوردی برویم و در ارتفاعات دچار گرفتگی گوش، خستگی ،حالت تهوع و سرگیجه شویم. در ارتفاعات مقدار اکسیژن کاهش می یاد علاوه بر این ما با هر تنفس در ارتفاعات حجم اکسیژن بیشتری را نسبت به حالت معمولی مصرف می کنیم ، لذا ؛ هنگامی که غلظت اکسیژن خون کم شود می تواند باعث ایجاد سردرد ،سرگیجه، خستگی و.. شود. اما نگران نباشید این اکسیژن توسط مخازن موجود در هواپیما تامین شوند اما اگر فرد ترس از پرواز داشته باشد، این استرس و فشار روحی می تواند غلظت اکسیژن خون او را پایین بیاورد.

کمبود آب

هوا در ارتفاعات خشک تر و مقدار رطوبتش کمتر است. هوای خشک رطوبت بدن را می گیرد. این پدیده سبب کم شدن  آب بدن و خشکی آن می شود که می تواند یکی از دلایل ایجاد سردرد و سرگیجه باشد.

استرس 

فشار روانی و استرس می تواند به خودی خود یکی از دلایل سردرد باشد. ترس از پرواز و قرار گرفتن در ارتفاعات می تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی، کم شدن اکسیژن خون، تنفس نامنظم و ... شود که هر کدام از این دلایل ذکر شده می توانند سردرد را ایجاد کنند.

قرار گرفتن گردن در وضعیتی نادرست

هنگامی که در طول پرواز از ترس، استرس و یا استاندارد نبودن صندلی ها گردن خود را ثابت بگیرید یا در وضعیت نادرستی قرار دهید، باعث ایجاد گرفتگی عضلات گردن و پشت سر می شود و این گرفتگی می تواند یکی از دلایل ایجاد سردرد باشد.

نشانه های سردرد هواپیما

علائم سردرد هواپیما یا سنگینی سر در هنگام پرواز چیست؟

اغلب دردی شبیه به ضربه زدن یا چاقو زدن در یک طرف سر و قسمت بالایی چشم و پیشانی ایجاد می شود. این بیماری معمولا با علائم دیگری همراه نیست، با این حال در بعضی بیماران احساس سرگیجه و همچنین احساس خواب رفتگی ،که از شست چپ شروع می شود و به سمت ناحیه ی اطراف دهان کشیده می شود، را دارند.

سردرد هواپیما در چه افرادی بیشتر دیده می شود؟

اکثر افراد فاقد بیماری خاصی بودند اما؛ برخی افراد دارای بیماری هایی مثل میگرن ، سردرد تنشی یا عصبی ، آلرژی ، رینو سینوزیت مزمن وغیر الرژیک را داشتند.

کاهش استرس از راههای کاهش سردرد هواپیما

چگونه می توان از سردرد هواپیما جلوگیری کرد؟ 

استرس و نگرانی را از خود دور کنید

هنگامی که بتوانید خود را آرام کنید؛ بسیاری از انقباضات ماهیچه ها، تنفس نامنظم، کاهش غلظت اکسیژن و حتی تلقین ها را کاهش می دهید، در نتیجه می توانید پرواز بدون تنش و نگرانی را تجربه کنید و ممکن است سردردتان هم اتفاق نیوفتد.

آب برای کاهش سردرد هواپیما  

آب بنوشید

نوشیدن آب علاوه بر اینکه رطوبت بدن شما را حقظ می کند، می تواند سبب آرامش شما نیز شود. در انتخاب میان وعده ی خود دقت کنید، خوراکی های شور و شیرین، چایی و یا قهوه می توانند سبب تشنگی شما شوند.

ساکن نباشد و حرکت کنید

حرکت کردن و ساکن نبودن عضلات شما را وادار می کنند از حالت انقباضی و دفاعی خود خارج شوند و علاوه براین، حرکت کردن می تواند جریان خون را به حالت طبیعی برگرداند، لذا پیشنهاد می شود ۲۰ الی ۳۰ دقیقه یکبار از جای خود بلند شوید و کمی راه بروید.

آیا سردرد هواپیما قابل درمان است؟

پاسخ خیر است؛  هیچ راهکار درمانی خاصی برای سردرد هواپیما وجود ندارد، یکی از دلایل آن می تواند این باشد که این سردرد کوتاه مدت است و بعد از پایان پرواز رفع می شود؛ اما با این حال بعضی افراد به علت شدت این مشکل مجبور می شوند، داروهای کاهنده ی سردرد مصرف می کنند.

گفته می شوند استفاده از داروهای استروئیدی مثل ناپروکسن ، تریپتوفان و ایبو پروفن به همراه اسپری ضد احتقان (گرفتگی) بینی ۳۰ تا۶۰ دقیقه قبل از پرواز می تواند در پیشگیری از این نوع سردرد کمک کننده باشد.

گردآوری: بخش سلامت بیتوته