زیارتگاه امامزادگان جعفر و حمیده خاتون
- مجموعه: مکانهای زيارتي ايران و جهان
امامزادگان جعفر و حمیده خاتون
امامزادگان جعفر و حمیده خاتون
امامزادگان جعفر و حمیده خاتون که از نوادگان امام موسی بن جعفر علیه السلام هستند، به گفتهٔ اهالی قدیمی و مطلع باغ فیض این دو بزرگوار که خواهر و برادر بوده‌اند، در کودکی برای دیدن امام رضا علیه السلام راهی ایران شده بوده‌اند، که در بین راه در این روستا دچار بیماری شده و رحلت می‌کنند و در همین محل دفن می‌شوند.
از این دو امامزاده شجره نامه‌ای در دست نیست، اما به گفته اهالی قدیمی محله باغ فیض زائرین امامزادگان جعفر و حمیده خاتون (علیهما السلام) از ابتدای دفن این دو بزرگوار در این محل آثار و برکاتی زیادی از ایشان دیده‌اند، که گواه آن است که آن‌ها از ذریه و فرزندان ائمه معصومین (علیهما السلام) هستند و نفوذ معنوی که این بزرگواران در بین اهالی منطقه دارند، نشانه مراتب و کرامات ایشان است.
محوطه امامزاده جعفر و حمیده خاتون
محوطه زیارتگاه امامزاده جعفر و حمیده خاتون
آستان امامزادگان جعفر و حميده خاتون (علیهما السلام) در محوطه ای وسیع و مشجربه مساحت حدود ۷۰۰۰ متر مربع، با مساحتی بالغ بر یک هکتار و زیربنایی معادل ۶۰۰ متر مربع در دو طبقه، در شمال حیات آن و مشرف بر درختان کهنسال و قنات قدیمی قرار گرفته است. این بنا از سال ۱۳۷۰ مورد بازسازی قرار گرفته است.
پس از عبور از در ورودی امامزاده به یک راهروی پهن و بزرگ، تعدادی مغازه و دفتر کار در سمت چپ و راست آن دیده می‌شود. شورایاری، نمایندگی ستاد بازسازی عتبات عالیات، انجمن خیریه، فروشگاه محصولات مذهبی و فرهنگی. این فضا به یک سری پله عریض ختم می شود که به محوطه بزرگ امامزاده خواهد رسید.
در روبرو تعدادی درخت چنار چند صد ساله دیده می شود که از زیر آن قنات باغ فیض که آب زیادی دارد، به سمت جنوب محوطه و باغ باصفای آن جریان دارد. در سمت راست درختان چنار، مقابل بقعه، گلزار شهدای باغ فیض وجود دارد، که فضای معنوی خاصی به محوطه داده است، در سمت چپ هم مرقد چند شهید گمنام جنگ تحمیلی قرار دارد. حیاط امامزاده جعفر و حمیده خاتون از گذشته تاکنون آرامگاه بسیاری از اهالی محل نیز بوده است.
در شبستان حرم این امامزاده‌ها دو ضريح با فاصله ۵.۵ متر از یکدیگر قرار دارند و ضريح سمت راست مربوط به امامزاده سيدجعفر(ع) و ضريح سمت چپ مربوط به سيده حميده خاتون(ع) است. ضریح شرقی منسوب به بی بی حمیده خاتون (س) و غربی منسوب به امامزاده جعفر (ع) است.
صحن حرم
برای ورود به صحن حرم، پس ازبالا آمدن از چند پله سنگی واقع در شمال محوطه امامزاده، وارد ایوان صحن می‌شوید، که دارای یک در بزرگ اصلی و دو در کوچک در سمت چپ و راست آن برای ورود جداگانه خواهران و برادران در نظر گرفته شده است. معمولاً درب بزرگ به غیر از ایام مراسم بزرگ، بسته است.
امامزادگان جعفر و حمیده خاتون
معماری زیارتگاه امامزادگان جعفر و حمیده خاتون
زیارتگاه امامزادگان جعفر و حمیده خاتون(ع) از جمله یادگاری های بافت قدیمی ده باغ فیض است که در گذشته بنای امامزاده به صورت بنایی ساده خشتی و دو گنبد گلی در بین باغ‌های متعدد میوه و زمین‌های کشاورزی این محله واقع شده بود.
ضریح دو امامزاده ترکیبی از نقره و آب طلا است و داخل ضریح نیز با چوب و سنگ مرمر کار شده است. سقف حرم تماماً آینه کاری و با نصب روشنایی بزرگی در سقف آن، جلوه خاصی به صحن حرم داده است.
بنای فعلی شامل یک ایوان، شبستان و فضای جانبی مسقف، زیبا و بزرگی برای برگزاری مراسم بویژه در فصل سرما است. در ساقه گنبد ۸ پنجره آهنی به نشانه ستاره هشت پر اسلامی کار گذاشته شده و معماری بنا کاملاً اسلامی و سنتی است.
امامزادگان جعفر و حمیده خاتون
قدمت زیارتگاه امامزاده جعفر و حمیده خاتون
قدمت و پیشینهٔ دقیق بنای این امامزاده مشخص نیست، اما وجود چند درخت تنومند و کهنسال گردو، بید و چنار در صحن و حیاط این امامزاده که سن آن‌ها به ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال می رسد و همچنین عبور قنات از وسط حیاط امامزاده، حاکی از قدمت طولانی این بنا دارد.
بازسازی و مرمت زیارتگاه امامزاده جعفر و حمیده خاتون
پس از انقلاب اسلامی بنای سنگی و گنبد گلی، که چندین بار مرمت و بازسازی شده است، در سال ۱۳۶۸ بازسازی و تکمیل و بنای گلی آن به صورت شیروانی و پیازی شکل می شود. بنای آجری بقعه از سال ۱۳۷۰ مورد بازسازی مجدد قرار می گیرد. سال ۱۳۷۷ دو ضریح چهارگوشِ مشابه و مشبک با ترکیبی از نقره و آب طلا به برای دو امامزاده که در فاصله ۵/۵ متراز همدیگر قرار دارند، ساخته شد و روی دو سنگ مرمرین قرار گرفت.
نشانی امامزاده جعفر و حمیده خاتون
آستان امامزادگان جعفر و حميده خاتون (علیهما السلام) در میان خیابان‌های ۲۲ بهمن (شمال) وشهید ناطق نوری (شرق) و بلوار اشرفی اصفهانی و شهید امیر ابراهیم (غرب) و در محله باغ فیض از منطقه ۵ شهرداری تهران قرار گرفته است.
چنانچه از بزرگراه همت و از بخش شمالی باغ فیض وارد ابتدای خیابان اصلی آن شوید، در سمت راست خود دو گلدسته ی بلند زیبا با تاق نمای بین آن و درب بزرگ، که ورودی اصلی امامزاده را تشکیل می‌دهد، خواهید دید.
در سال‌های اخیر این مکان مذهبی از نظر فعالیت‌های فرهنگی جزء امامزادگان پویا و فعال بود و این مجموعه با یاری و هزینه‌های مردمی توانسته است در خود کتابخانه، مجتمع فرهنگی ـ ورزشی ، سالن اجتماعات و... را ایجاد کند.
گردآوری: بخش گردشگری بیتوته
