تقویم تاریخ 5اردیبهشت
- مجموعه: تقویم تاریخ
1305م:چهارم ارديبهشت 1305 رضا شاه پهلوي طي مراسمي تاجگذاري كرد. وي در اين مراسم كه در كاخ گلستان برگزار شده بود، شخصا تاج را سر نهاده بود. رضا شاه كه داراي دربار شده بود عبدالحسين تيمور تاش را وزير دربار خود كرد. در آن زمان، محمدعلي فروغي نخست وزير بود. مجلس موسسان در 22 آذر سال 1304 چهار اصل از اصول متمم قانون اساسي را اصلاح، رضاخان پهلوي را شاه و سلطنت را در خاندان او موروثي كرده بود.
1980م: 25اپريل 1980 عمليات نظامي «مافوق سرّي» آمريكا عليه ايران، در صحراي طبس با كشته شدن هشت نظامي آمريكايي و از دست رفتن يك هواپيماي سي ـ 130 و چند هلي كوپنر با شكست رو به رو و ادامه آن لغو شد. جيمي كارتر رئيس جمهور وقت آمريكا همان روز مسئوليت این شکست را برعهده گرفت و گفت كه به منظور خارج ساختن گروگانها (كاركنان سفارت) از تهران، اين عمليات برنامه ريزي شده بود.
قرار بود اين نظاميان پس از تجديد سوخت هلي كوپترها در صحراي طبس، خود را به تهران و بازداشتگاههاي گروگانها برسانند. در پي اعتراف كارتر، سايرس ونس وزير امورخارجه آمريكا از سمت خود كناره گيري كرد و گروگانها تا آخرين لحظه حكومت كارتر آزاد نشدند. همين اقدام كارتر باعث شد كه در انتخابات نوامبر آن سال از رونالد ريگان (ریگن) نامزد حزب جمهوریخواه شكست بخورد.
1792م:25 آوريل سال 1792 (انقلاب فرانسه)، يك نظامي موسيقيدان فرانسوي كه در يك اردوگاه نظامي در منطقه استراسبورگ بسر مي برد به منظور برانگيخته شدن احساسات ميهندوستانه سربازان فرانسوي، آهنگ و سرود مارسييز La Marsseillaise را نوشت كه بعدا سرود ملي فرانسه شد و باقي مانده است.
1898م:دولت واشنگتن 25 آوريل سال 1898 به اسپانيا اعلان جنگ داد. اين دولت قبلا از اسپانيا خواسته بود كه مسئله كوبا را از راه مسالمت آميز حل كند (كه تاريخنگاران، اين كار را يك «حركت روابط عمومي» در جهت طي كردن مراحل مربوط نوشته اند).
جنگ دولت واشنگتن با اسپانیا كه از 25 آوريل تا 12 اوت 1898 (به مدت113 روز) ادامه داشت به شکست اسپانيا انجامید و طبق قرارداد پاريس؛ سرزمين هاي فيليپين، گوام، پرتوريكو و كوبا را به آمريكا داد.
1974م:تنها كودتاي نظامي در تاريخ معاصر كه به خاطر دمكراسي صورت گرفت، سحرگاه 25 آوريل 1974 در پرتغال انجام شد. اين كودتا كه به تصميم هفت افسر ارشد به انجام رسيد حتي يك كشته نداشت و عنوان «تحوّل ميخك سرخ» به آن داده شده است.
1607: در جريان جنگهاي 80 ساله هلندي ها با اسپانيا، در اين روز كشتي هاي جنگي ايالات 17 گانه هلنديها به ناوگان اسپانيا در جبل طارق شبيخون زدند و چندين كشتي اسپانيايي را منهدم ساختند. كشتي هاي اسپانيايي در بندر لنگر انداخته بودند كه مورد حمله غافلگيرانه قرارگرفتند. هلندي ها مايل به پايان دادن سلطه اسپانيا بر سرزمين خود بودند.
1915: در اين روز (درجريان جنگ جهاني اول، واحدهاي نظامي نيوزيلند و استراليا وابسته به ارتش انگلستان در گالي پولي (شمال داردانل) در خاك عثماني پياده شدند. عثماني در كنار آلمان و اتريش با انگلستان، فرانسه و روسيه در حال جنگ بود. و از همين روز کشتار و سربه نيست شدن ارمنيان سرشناس در شهر استانبول آغاز شد.
1938: دربار سلطنتی ایران پنجم اردیبهشت 1317 اعلام کرد که خواستگاری ولیعهد وقت (محمدرضا پهلوی) از فوزیه ـ شاهزاده خانم مصری (خواهر ملک فاروق) پذیرفته شده و بزودی نخست وزیر ايران در صدر هیاتی برای تعیین روز عقدکنان به قاهره خواهد رفت. این هیات 9 روز بعد عازم مصر شد. محمدرضا پهلوي پنجم اسفند آن سال (ده ماه بعد) برای عقد نکاح و آوردن عروس عازم قاهره شد.
