آماده‌باش تهران برای روز سخت؛ اروپا مصمم به بازگرداندن تحریم‌ها
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : جمعه, ۲۸ شهریور ۱۴۰۴ ۱۲:۰۶
رویداد۲۴نوشت: تهران در هفته‌های پایانی مهلت تعلیق قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت، در حال آماده‌سازی اقتصاد و فعالان بازار برای سناریوی بازگشت تحریم‌هاست. دیپلمات‌ها و مقامات امنیتی ایران با تمرکز بر پیامد‌های اقتصادی و حیثیتی احتمالی، به دنبال کاهش آسیب و حفظ اهرم‌های مذاکره‌اند.
تهران و فشار بین‌المللی
گزارش‌ها حاکی است که مقام‌های ارشد ایرانی جلساتی با هدف آماده‌سازی تجار و فعالان اقتصادی برای شرایط پس از بازگشت احتمالی قطعنامه‌های تحریمی برگزار کرده‌اند. این تحرکات همزمان با هشدار مقام‌های اروپایی و اظهارات اخیر امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، مبنی بر قطعی بودن بازگشت تحریم‌ها صورت گرفته است.
ایوت کوپر، وزیر خارجه جدید انگلیس، نیز تاکید کرده که ایران گام‌های کافی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها برنداشته و اقدامات ملموس ضروری است. ایران و سه کشور اروپایی در مسیر تمدید تعلیق قطعنامه‌ها به بن‌بست رسیده‌اند و امید کمی به نتیجه‌بخشی مذاکرات باقی مانده است.
واکنش تهران و لحن دیپلماتیک ایران
سید عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، در شبکه اجتماعی خود نوشت که طرح ارائه شده از سوی ایران «معقول و قابل اجرا» بوده و با حمایت کامل شورای عالی امنیت ملی همراه است. او در واکنش به اظهارات مکرون افزود که ایران با طفره‌روی‌ها و بهانه‌جویی‌های آشکار مواجه شده و تلاش‌های دیپلماتیک کشور در مسیر حل اختلافات نادیده گرفته شده است.
عراقچی همچنین تاکید کرد: «راهی برای حرکت به جلو وجود دارد، اما ایران نمی‌تواند تنها بازیگر مسئول در این مسیر باشد.»
مکانیزم اسنپ‌بک و سرنوشت تحریم‌ها
سه کشور اروپایی در نامه‌ای رسمی به شورای امنیت، خواستار فعال‌سازی مکانیزم اسنپ‌بک شدند؛ اگر تا ۵ مهر (۲۷ سپتامبر) تصمیمی برای ادامه تعلیق قطعنامه‌ها گرفته نشود، شش قطعنامه تحریمی قبلی علیه ایران دوباره اجرایی خواهند شد.
با وجود تلاش‌های دیپلماتیک ایران، به نظر می‌رسد اروپا با هدف گرفتن امتیاز بیشتر، تمایلی به انعطاف نشان نمی‌دهد. کره جنوبی، رئیس دوره‌ای شورای امنیت، پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید تعلیق تحریم‌ها ارائه کرده، اما شانس تصویب آن پایین ارزیابی می‌شود؛ حتی در صورت کسب اکثریت ۹ رأی مثبت، امکان وتوی اعضای دائم وجود دارد.
کوروش احمدی، دیپلمات پیشین، می‌گوید: «اگر ۹ رأی مثبت حاصل شود، یک پیروزی حیثیتی برای ایران محسوب می‌شود، اما اگر نیاورد، مسیر بازگشت تحریم‌ها باز خواهد شد.»
چشم امید تهران به چین و روسیه
در صورت بازگشت تحریم‌ها، اختلاف نظر حقوقی جدی میان کشور‌های غربی و شرقی شورای امنیت شکل خواهد گرفت. ایران بیش از پیش به حمایت روسیه و چین چشم دوخته که اقدام اروپا را غیرمشروع می‌دانند و از بازگشت تحریم‌ها حمایت نمی‌کنند.
پنجره دیپلماتیک یک هفته‌ای
با توجه به سفر مسعود پزشکیان و سید عباس عراقچی به نیویورک، تهران امیدوار است با ابتکار‌های خلاقانه، بازگشت تحریم‌ها را تا ۵ مهر به تعویق بیندازد یا حداقل سهم ایران در شکست مذاکرات محدود شود. موفقیت یا شکست این تلاش‌ها، پیامد‌های اقتصادی، سیاسی و حیثیتی گسترده‌ای برای کشور خواهد داشت.
اگر دیپلماسی موفق نشود، ایران باید شفاف اعلام کند که چه پیشنهاد‌هایی ارائه داده و چرا از سوی اروپا پذیرفته نشده است. همزمان، آماده‌سازی فعالان اقتصادی و تلاش برای کاهش اثرات روانی و عملی بازگشت تحریم‌ها، به عنوان آخرین خط دفاع داخلی در دستور کار قرار دارد.
