روغن مایع بهتر است یا روغن جامد؟
- مجموعه: اخبار پزشکی
- تاریخ انتشار : چهارشنبه, 29 آذر 1402 09:26
روغن‌ها را می‌توان اصلی‌ترین عنصر هر رژیم غذایی دانست؛ چرا که تقریباً تمام غذاها و سالادها به کمک روغن تهیه می‌شوند و اگر به‌اندازه کافی مغذی، سالم و مناسب نباشد، تبدیل به عاملی در بروز بیماری‌های مختلف خواهد شد. از این جهت شما باید در انتخاب، خرید و مصرف روغن نهایت دقت را به خرج دهید و سراغ محصولاتی بروید که هم خودشان دارای مواد مغذی و ویتامین‌ها هستند و هم در شرایط مختلف، ترکیباتشان تبدیل به ترکیبات مضر و بیماری‌زا نمی‌شود.
روغن ورژن یکی از خوش‌نام‌ترین برندهای تولید روغن است که شما می‌توانید با بررسی قیمت روغن مایع و ویژگی‌های هر یک از روغن‌هایی که برند ورژن به بازار عرضه می‌کند، بهترین و مرغوب‌ترین روغن موجود در بازار را خریداری کنید. با ما همراه باشید تا در ادامه اطلاعات بیشتری درباره انواع روغن‌های مایع و جامد، ویژگی‌ها و تفاوت‌های آن‌ها به شما بدهیم و نتیجه‌گیری اینکه روغن مایع بهتر است یا روغن جامد را به خودتان بسپاریم!
روغن مایع و جامد چه تفاوتی با هم دارند؟
پیش‌از آنکه تفاوت‌های روغن مایع و جامد را برایتان شرح دهیم، بهتر است با فرایند تولید روغن جامد آشنا شوید و ماهیت آن را بشناسید. شاید برایتان عجیب باشد؛ اما روغن‌های جامد به‌خودی‌خود اصلاً جامد نیستند و در حقیقت زمانی که طی فرایندهای گوناگون از دانه گیاهان استخراج می‌شوند، حالتی کاملاً مایع دارند. بعداز این مرحله، تحت فرایندهای شیمیایی خاصی از مایع به جامد تبدیل می‌شوند.
در طی این فرایند، از هیدروژن برای تبدیل‌شدن روغن مایع به جامد استفاده می‌شود و اگر می‌خواهید دلیل علمی آن را بدانید، باید به شما بگوییم روغن‌های مایع عموماً پیوندهای دوگانه و گاهی سه‌گانه دارند و زمانی به روغن جامد تبدیل می‌شوند که این پیوندها به حالت اشباع برسد و این کار به کمک هیدروژن انجام می‌گیرد. بنابراین اصلی‌ترین تفاوت روغن جامد و مایع در همین پیوندهای یگانه، دوگانه و سه‌گانه روغن‌ها است. فراموش نکنید که روغن مایع پس‌از تبدیل‌شدن به روغن جامد، ماهیت خود را از دست نمی‌دهد و زمانی که آن را روی حرارت قرار دهید، مجدداً تبدیل به روغن مایع خواهد شد.
تفاوت دیگر این دو روغن نیز در قیمتشان است؛ قیمت روغن مایع کمی بیشتر از روغن جامد است و به‌همین‌دلیل برخی افراد از خرید این روغن سالم صرف‌نظر می‌کنند.
مزایای استفاده از روغن جامد
استفاده از روغن جامد مزایایی دارد که بسیاری از خانواده‌ها و آشپزها را مجاب به استفاده از آن می‌کند. این مزایا عبارت‌اند از:
دادن عطر و طعم بسیار مطلوب به غذا
یکی از اصلی‌ترین مزایای استفاده از روغن جامد، طعم و عطری است که این روغن به غذا می‌بخشد و صحت این موضوع را می‌توان در آمار بالای مصرف این روغن‌ها در قنادی‌ها و رستوران‌ها جستجو کرد. از هر آشپز و قنادی که بپرسید، به شما خواهد گفت که دلیل اصلی انتخاب روغن جامد، عطر و طعمی است که این روغن به غذاها و شیرینی‌ها می‌بخشد. بنابراین می‌توان این فاکتور را مزیت فوق‌العاده روغن‌های جامد نسبت به روغن‌های مایع دانست.
بالابودن درجه حرارت و نقطه دود
اصلی‌ترین عاملی که باعث می‌شود روغن در مقابل حرارت بالا نسوزد، پایداری و نقطه دود آن است و جالب است بدانید روغن‌های جامد هم نقطه دود بسیار مناسبی دارند و هم پایداری فوق‌العاده‌شان در برابر حرارت آن‌ها را به گزینه مناسبی برای برای پخت‌وپز و سرخ‌کردن عمیق مواد غذایی تبدیل می‌کند. این در حالی است که روغن‌های مایع خوراکی نقطه دود چندان بالایی ندارند و اگر قصد داشته باشید برای سرخ‌کردن مواد غذایی از آن‌ها استفاده کنید، حتماً باید سراغ روغن‌های مخصوص سرخ‌کردن بروید.
ماندگاری و دوام بیشتر
یکی دیگر از مهم‌ترین مزایای روغن‌های جامد ماندگاری بسیار بالای این روغن‌ها است که این محصولات را تبدیل به یک کالای محبوب هم برای تولیدکنندگان و هم برای فروشندگان و مصرف‌کنندگان می‌کند. روغن جامد مقاومت بسیار خوبی دارد و می‌تواند در بیشتر شرایط سالم و ایده‌آل باقی بماند. این در حالی است که عموماً روغن‌های مایع در شرایط مشابه، خصوصاً زمانی که با اکسیژن ارتباط پیدا می‌کنند، سریع فاسد می‌شوند.
مقرون‌به‌صرفه‌بودن و قیمت پایین‌تر در مقابل قیمت روغن مایع
اگرچه قیمت روغن مایع چندان بالا نیست؛ اما باز هم قیمت روغن‌های مایع بیشتر از روغن جامد است و خرید آن‌ها توجیه اقتصادی بیشتری خصوصاً برای خانواده‌های پرجمعیت خواهد داشت. در حقیقت شما با هزینه مشابهی که برای روغن جامد نسبت به روغن مایع می‌کنید، می‌توانید از آن به‌مدت طولانی‌تر و برای پخت‌وپزهای بیشتر بهره ببرید.
حمل‌ونقل آسان
یک نکته و مزیت بسیار مهم روغن‌های جامد این است که این روغن‌ها جابه‌جایی و حمل‌ونقل آسان‌تری نسبت به روغن مایع دارند و به همین منظور رستوران‌ها، شیرینی‌پزی‌ها و مراکز این چنینی ترجیح می‌دهند از روغن جامد برای پخت‌وپز استفاده کنند. روغن‌های جامد عمدتا بسته‌بندی فلزی و بسیار مستحکمی دارند و به‌همین‌علت حمل‌ونقل آن‌ها و جابه‌جایی‌شان آسان‌تر خواهد شد.
دلایل رایج‌تر‌شدن استفاده از روغن مایع چیست؟
با تمام این حرف‌ها، استفاده از روغن مایع نسبت به روغن جامد در میان خانواده‌ها مخصوصاً در سال‌های اخیر بسیار رایج‌تر شده است و این موضوع علل مختلفی دارد. در حقیقت باید گفت مهم نیست قیمت روغن مایع یا روغن جامد به چه شکلی تعیین می‌شود و برای خرید هر یک از این محصولات چقدر باید هزینه کرد، روغن به‌عنوان مهم‌ترین عنصر برای پخت هر نوع غذایی باید کاملاً سالم باشند تا باعث بروز انواع بیماری‌های گوارشی، قلبی، عروقی و ... نشود.
روغن جامد مضراتی دارد که باعث شده است نگاه کلی جامعه نسبت به آن منفی باشد و مردم ترجیح دهند از روغن مایع به جای روغن جامد استفاده کنند. اصلی‌ترین مشکل روغن‌های جامد اسیدهای چرب ترانس بسیار زیاد این روغن‌ها است. این اسیدها برای سلامتی انسان به‌شدت مضر هستند و موجب افزایش سطح کلسترول بد خون می‌شوند. حتماً هم می‌دانید که عامل ایجاد بیماری‌های قلبی، عروقی و فشارخون، کلسترول بالا است و استفاده از روغن‌های جامد می‌تواند ریسک ابتلا به این بیماری‌ها را بالاتر ببرد. علاوه‌براین، هضم روغن جامد برای دستگاه گوارش سخت است و این مسئله برای کسانی که مشکلات گوارشی دارند یک معضل بزرگ محسوب می‌شود.
این در حالی است که روغن‌های مایع گیاهی که از انواع گیاهان و دانه‌های مفیدی مانند ذرت، کنجد، زیتون و ... استخراج می‌شوند، کمترین میزان ممکن اسیدهای چرب ترانس مضر در آن‌ها وجود دارد و یقیناً باعث افزایش کلسترول بد خون نمی‌شوند. این یکی از مهم‌ترین دلایلی است که استفاده از روغن مایع را نسبت به روغن جامد منطقی‌تر می‌کند. هر چند به‌طورکلی بهتر است مصرف روغن را در رژیم غذایی خود به حداقل برسانید تا هم خواص غذاها را به‌شکل کامل دریافت کنید و هم با مصرف بی‌رویه روغن به افزایش وزن و ریسک بروز بیماری‌های مختلف دامن نزنید.
انواع روغن مایع و ویژگی‌های هر یک
روغن‌های مایع انواع مختلفی دارند و از گیاهان و دانه‌های مغذی و متنوعی استخراج می‌شوند. خواص، ویژگی‌ها و قیمت روغن مایع به نوع گیاهی که روغن از آن گرفته می‌شود، بستگی دارد و شما می‌توانید با توجه به این فاکتورها مناسب‌ترین روغن مایع برای پخت‌وپز، سرخ‌کردن مواد غذایی و تهیه سالاد را انتخاب کنید.
روغن زیتون
یکی از محبوب‌ترین و مقوی‌ترین روغن‌های گیاهی، روغن زیتون است که به‌دلیل خواص فوق‌العاده‌ش همیشه جزو پرفروش‌ترین‌های بازار بوده است و می‌توان برای پخت انواع غذاها، شیرینی‌ها و ترکیب‌کردن با سالادها از آن استفاده کرد. روغن زیتون عطر و طعم بی‌نظیری دارد و در دو نوع تصفیه‌شده و تصفیه‌نشده تولید می‌شود. روغن‌های تصفیه‌نشده خود به دو نوع بکر و فرابکر تقسیم می‌شوند و هر دوی این‌ها نوع خالص و اصیل روغن زیتون هستند که تمام خواص و ویتامین‌های زیتون را درون خود دارند و البته طعم و عطر اصلی زیتون را از خود ساطع می‌کنند؛ اما نوع تصفیه‌شده این روغن‌ها مخصوص کسانی است که بو و طعم خالص روغن زیتون برایشان خوشایند نیست و ترجیح می‌دهند نوع بدون بو و طعم آن را استفاده کنند. از تاثیرات بی‌نظیر این روغن‌ها می‌توان به درمان عارضه‌های مختلف و پیشگیری از بروز بیماری‌هایی مانند ناراحتی‌های قلبی و عروقی، ناراحتی‌های گوارشی، بیماری‌های پوستی و آلزایمر اشاره کرد.
روغن ذرت
روغن ذرت ورژن هم یکی از محبوب‌ترین و پروفروش‌ترین روغن‌های گیاهی است. آمار بالای مصرف این روغن نشان می‌دهد روغن ذرت در میان خانواده‌های ایرانی محبوبیت زیادی دارد و دلیل آن را باید در خواص و قیمت روغن مایع ذرت جستجو کرد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن ذرت بالابودن نقطه دود آن است که باعث می‌شود نه‌تنها برای پخت‌وپز و تهیه سالاد کاربرد داشته باشد، بلکه می‌توان مواد غذایی مختلف را با آن به‌طور عمیق سرخ کرد.
مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در این روغن نیز علت دیگری است که آن را تبدیل به پرمصرف‌ترین روغن مایع خانگی کرده است. این روغن بافت بسیار سبکی دارد و یک منبع عالی از آلفا توکوفرول که از مشتقات ویتامین E است، محسوب می‌شود و از این جهت می‌توان از این روغن خوراکی پرمصرف استفاده موضعی نیز کرد.
قیمت روغن مایع ذرت به‌دلیل فراوانی این گیاه در مزارع بسیار پایین است و طول عمر و ماندگاری زیاد آن باعث شده است این محصول به‌عنوان یک روغن مقرون‌به‌صرفه و اقتصادی شناخته شود. روغن ذرت ورژن در بالاترین کیفیت ممکن به بازار عرضه می‌شود و شما می‌توانید بهترین نسخه از این روغن را با قیمت مناسب از این مجموعه خریداری کنید.
روغن آفتابگردان
روغن آفتابگردان هم مانند روغن ذرت از پرطرفدارترین روغن‌های مایع در دنیا است که به‌دلیل داشتن طعم و عطری مطلوب و معتدل، در پخت انواع غذاها و تهیه سالادها کاربرد فراوانی دارد. درصد بالای امگا۶ و امگا۹ موجود در روغن آفتابگردان آن را تبدیل به یکی از بهترین منابع مغذی برای تسریع و تکمیل رشد کودکان کرده است. علاوه‌براین، روغن آفتابگردان منبع مفیدی از ویتامین‌های A, E و D بوده و کاملاً فاقد اسیدهای چرب ترانس است. ازاین‌رو هم موجب بهبود عملکرد اندام‌های حیاتی بدن می‌شود و هم ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
روغن کنجد
خواص کنجد بر هیچکس پوشیده نیست و واضح است که روغن کنجد نیز منبعی غنی از کلیه خواص دانه کنجد به شمار می‌آید. از گذشته تا به امروز، کنجد یکی از دانه‌هایی است که هم به‌عنوان طعم‌دهنده و هم به‌عنوان دانه تزئین‌کننده غذاها و سفره‌های ایرانی به کار می‌رفته و نقش مهمی در رژیم غذایی ایرانیان داشته است. روغن این دانه خوراکی بسیار محبوب و خوش‌طعم نیز به‌همان اندازه مقوی و مغذی است و می‌توانید از آن در تهیه انواع سالادها و غذاها استفاده کنید. خصوصاً که قیمت روغن مایع کنجد نسبتاً مناسب است و خاصیت ضدالتهابی فوق‌العاده‌ای دارد و درد و ورم مفاصل را به‌شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. تنها لازم است حواستان باشد که این روغن نقطه دود چندان بالایی ندارد و بهتر است برای سرخ‌کردن مواد غذایی از آن استفاده نکنید.
روغن کانولا
حتماً نام روغن کانولا را شنیده‌اید و از خواص بی‌نظیر آن اطلاع دارید. روغن کانولا یکی از مفیدترین و مغذی‌ترین روغن‌های مایع گیاهی موجود در بازار به شمار می‌رود و عموماً از آن برای تهیه سالاد و پخت‌وپز استفاده می‌شود. جالب است بدانید اسیدهای چرب روغن کانولا بسیار شبیه به روغن زیتون است و البته نقطه دودی نزدیک به روغن زیتون نیز دارد. بنابراین برای سرخ‌کردن مواد غذایی گزینه چندان مناسبی محسوب نمی‌شود و می‌توانید از خواص آن در تهیه سالاد و پخت‌وپز بهره ببرید.
اسیدهای چرب این روغن، غیراشباع است و اگر مبتلا به کلسترول خون بالا هستید، می‌توانید به‌راحتی با مصرف روغن کانولا و دریافت امگا۳، امگا۶ و امگا۹ سطح کلسترول خون خود را کاهش دهید. علاوه‌براین مصرف روغن کانولا می‌تواند تا حد زیادی به بهبود عملکرد سیستم عصبی و قلبی و عروقی شما کمک کند.
سخن پایانی
روغن‌ها نقش ویژه‌ای در رژیم‌های غذایی مختلفی دارند و بدون استفاده از آن‌ها نمی‌توان غذایی با عطر و طعم مطلوب تهیه کرد؛ اما همه چیز تنها در عطر و طعم غذا خلاصه نمی‌شود و شما باید در انتخاب و خرید روغن‌ها فاکتورهای دیگری را نیز مدنظر قرار دهید. توصیه می‌کنیم اگر قصد دارید روغنی مفید و مناسب برای مصارف خانگی، رستورانی و ...، تهیه کنید، سراغ برندهای متعبری مانند برند ورژن بروید و با توجه به نکات گفته‌شده، محصولی را انتخاب کنید که بیشترین فایده را برای سلامتی شما داشته باشد. شاید قیمت روغن مایع بیشتر از روغن جامد باشد؛ اما مطمئن باشید که این هزینه به قیمت سلامتی شما تمام می‌شود!
