عوارض و روش‌های جلوگیری از فشار خون

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 28 دی 1402 09:36

یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها و مشکلات جسمی فشار خون بالا است که می‌تواند منجر به ابتلای فرد به نارسایی‌ها و بیماری‌های قلبی و سکته گردد. طبق آمار بیش از ۳۵ درصد از بزرگسالان به فشار خون بالا مبتلا هستند و از دستگاه فشارسنج استفاده میکنند.

پس بهتر است راجع به علائم فشار خون بالا و روش‌های پیشگیری از آن آشنا باشیم؛ زیرا این بیماری عملکرد طبیعی بدن را مختل خواهد کرد. در این مقاله قصد داریم در رابطه با عوارض و روش‌های جلوگیری از فشار خون صحبت کنیم. پس لطفاً ما را تا پایان همراهی بفرمایید.

فشار خون بالا چیست؟

فشار خون نیرویی است که از جانب خون به دیواره رگ‌های بدن وارد شده و سپس این خون از طریق قلب به شریان‌ها تزریق می‌گردد. در واقع به کمک این فشار است که اندام‌ها و نقاط مختلف بدن خون را دریافت می‌کنند.

اما هنگامی که قلب با فشار بیشتری کار کند، فشار خون نیز بالا رفته و یک بیماری خطرناکی را به وجود می‌آورد که می تواند به سایر اندام‌ها نیز آسیب وارد کند.

معمولاً فشار خون بالا طی چند سال ایجاد شده و ممکن است هیچ گونه علامتی نداشته باشد و فقط با استفاده از انواع دستگاه های فشار سنج مانند دستگاه فشار خون omron قابل اندازه گیری و سنجش می باشد. به همین دلیل به آن بیماری خاموش می‌گویند.

مهم‌ترین علائم فشار خون بالا مواردی مانند سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، گرگرفتگی، درد قفسه سینه، خون دماغ، تغییرات دید و وجود خون در ادرار است.

البته این علائم ممکن است برای همه افراد مبتلا به فشار خون دیده نشود. این بیماری به دلایل مختلفی به وجود می‌آید که بر اساس تحقیقات، معمولاً عواملی مانند اضافه وزن، کشیدن سیگار، مصرف دخانیات، مصرف الکل، نداشتن فعالیت‌های فیزیکی و ورزش، رژیم‌های غذایی پرنمک و پرچربی، عوامل ژنتیکی، استرس، بالا رفتن سن و... احتمال بروز فشار خون را افزایش می‌دهند.

علت بالا رفتن ناگهانی فشار خون

برخی از عوامل هستند که به صورت ناگهانی موجب بالا رفتن فشار خون شده و داشتن اطلاعات در این خصوص، می‌تواند از بروز این اتفاق تا حدی پیشگیری کند:

۱_مصرف بعضی از داروها مانند داروهای غیراستروئیدی و داروهای ضد التهابی و یا داروهایی که ترکیبات ضداحتقام دارند، ممکن است برای افراد مبتلا به فشار خون خطرناک بوده و فشار خون را به صورت ناگهانی بالا ببرد؛ پس در مصرف این داروها احتیاط کنید.

۲_جالب است بدانید که مصرف کافئین ممکن است به طور ناگهانی و موقتی فشار خون را بالا ببرد. پس اگر فشار خون بالایی دارید، در رابطه با مصرف مواد کافئین‌دار با پزشک خود مشورت کنید و همیشه پیش از ورزش کردن، از خوردن مواد غذایی کافئین دار پرهیز نمایید.

۳_سیگار و مصرف مواد مخدر یکی از مواردی است که ممکن است فشار خون شما را به صورت ناگهانی بالا ببرد؛ به عنوان مثال یک نخ سیگار نیز باعث می‌شود که فشار خون ۵ تا ۱۰ میلی‌متر جیوه بالا رفته و بدین ترتیب در طولانی مدت، اثرات نامطلوبی روی بدن می‌گذارد. مصرف مواد مخدری مانند کوکائین نیز باعث بالا رفتن فشار خون و بروز اختلالات قلبی خواهد شد.

۴_ خوب است بدانید که کلیه‌ها نقش بسزایی در تنظیم فشار خون می‌گذارند؛ لذا بیماری‌های کلیوی می‌تواند فشار خون را به صورت ناگهانی بالا ببرد. در برخی از مواقع هنگام پرکاری غدد فوق کلیوی یا آدرنال، تولید بعضی از هورمون‌ها در بدن زیاد شده که منجر به تنظیم سدیم و آب و نهایتاً افزایش ناگهانی فشار خون خواهند شد. همچنین برخی دیگر از بیماری‌های عروقی کلاژن و مشکلات غده تیروئید نیز ممکن است زمینه ساز بالا رفتن ناگهانی فشار خون باشند.

۵_مصرف مواد غذایی که حاوی تیرامین هستند، منجر به افزایش ناگهانی فشار خون می‌شود. تیرامین یک نوع آمینواسید بوده که به صورت طبیعی در بدن انسان‌ها وجود دارد و در برخی از مواد غذایی مانند گوشت‌های فرآوری شده یا دودی و پنیر لیقوان وجود دارد که مصرف بیش از حد آن، می‌تواند خطرناک باشد. خصوصاً افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند، باید به شدت مراقب این مسئله باشند.

۶_یکی از علل شایع بالا رفتن ناگهانی فشار خون، استرس و اضطراب است. در صورتی که استرس به یک معضل طولانی مدت تبدیل شود، برای شما مشکلات دائمی فشار خون را به وجود می‌آورد.

برای برخی از افراد نیز حالتی پیش می‌آید که به نام «سندروم روپوش سفید» شناخته می‌شود که در آن شخص هنگام حضور در مطب پزشک یا بیمارستان، دچار اضطراب شدید شده و فشار خونش به صورت ناگهانی بالا می‌رود. لذا بهتر است در چنین شرایطی با پزشک خود در رابطه با روش‌های درمانی صحبت کنید.

دستگاه پالس اکسیمتر چیست؟

برخی افراد سوال دارند که آیا دستگاه پالس اکسیمتر نیز جهت سنجش فشار خون استفاده می شود؟ در پاسخ به این افراد باید بگوییم دستگاه پالس اکسیمتر برای سنجش اکسیژن خون استفاده می شود و ارتباطی به سنجش فشار خون بدن ندارد.

عوارض فشار خون بالا

آسیب‌ها و عوارض ناشی از فشار خون بالا کم کم و در طول زمان ایجاد داده می‌شود. لذا هر چقدر این بیماری دیرتر تشخیص داده شود، خطرات جدی‌تری متوجه فرد خواهد بود. برخی از مهم‌ترین عوارض فشار خون بالا عبارت‌اند از:

* فشار خون بالا شریان‌ها را باریک کرده و به آنها آسیب می‌زند. زمانی که چربی‌های موجود در غذا وارد جریان خون می‌شوند، درون شریان‌های آسیب دیده جمع شده و در نهایت جریان خون را در سراسر بدن محدود می‌کنند که این مسئله بسیار خطرناک است.

* فشار خون بالا بسیاری از مشکلات قلبی را به وجود می‌آورد؛ به عنوان مثال بیماری عروق کرونر که منجر به ریتم نامنظم قلب و حملات قلبی می‌شود، جزو یکی از عوارض فشار خون بالا است. همچنین ضعیف شدن عضلات قلب و ضعیف شدن بطن چپ نیز جزو عوارض فوق العاده خطرناک فشار خون بالا است.

* یکی دیگر از عوارض فشار خون بالا آسیب به سیستم اسکلتی است؛ بدین ترتیب که با افزایش میزان دفع کلسیم هنگام ادرار، استخوان‌ها را تحلیل داده و باعث پوکی استخوان می‌شود. این مسئله جزو عوارضی است که بیشتر برای خانم‌ها پس از دوران یائسگی اتفاق می‌افتد.

* بالا رفتن فشار خون ممکن است دچار آسیب به شریان‌های مربوط به ریه شده و آنها را مسدود کند و یا فرد را به بیماری آمبولی ریه گرفتار سازد. پس فشار خون بالا به دستگاه تنفسی نیز می‌تواند حمله کند و آسیب‌های جدی را برای آن به وجود آورد.

* یکی از آسیب زننده‌ترین عوارضی که فشار خون بالا می‌تواند به وجود آورد، صدمه زدن به مرکز فرماندهی بدن یعنی مغز است. در چنین شرایطی رگ‌های خونی که در اثر بالا رفتن فشار خون آسیب دیده‌اند، پاره شده و بخشی از مغز نمی‌تواند مواد مغذی کافی را دریافت کند. لذا سلول‌های مغزی می‌میرند و سکته مغزی اتفاق می‌افتد. همچنین محققان معتقدند که فشار خون بالا منجر به مسدود شدن شریان‌های مغز شده و از رسیدن جریان خون کافی به مغز جلوگیری می‌کند و نوعی بیماری را به نام دمانس یا زوال عقل به وجود می‌آورد.

* صدمه دیگری که فشار خون بالا به بدن می‌زند، مختل کردن کار کلیه‌ها است. همانطور که می‌دانید کلیه‌ها مواد زائد را از خون حذف کرده آن را از طریق ادرار دفع می‌کنند. لذا برای یک کارکرد صحیح به رگ‌های خونی سالم نیاز دارد. اما فشار خون بالا به این رگ‌های خونی آسیب می‌زند و مانع از این می‌شود که کلیه‌ها کار خود را به درستی انجام دهند. بیماری گلومرو لواسکلروز که در آن رگهای خونی داخل کلیه زخمی می‌شوند ممکن است در اثر فشار خون بالا به وجود آید.

* یکی دیگر از مواردی که جزو عوارض فشار خون بالا محسوب می‌شود، آسیب به چشم است. بدین ترتیب که به رگ‌های خونی موجود در بافت پشت چشم صدمه زده می‌شود و نهایتاً باعث خونریزی، تاری دید و از بین رفتن بینایی می‌گردد.

* اختلال در عملکرد جنسی یکی دیگر از عوارض رایج برای مبتلایان به فشار خون است. مردانی که چهل سال به بالا هستند و به فشار خون مبتلا می‌شوند، احتمال اینکه مسائلی مانند اختلال نعوظ را تجربه کنند؛ زیرا فشار خون بالا رفته و ممکن است جریان خون به آلت تناسلی محدود شود. برای بانوان نیز فشار خون بالا باعث خشکی واژن، کاهش میل جنسی و یا مشکل در رسیدن به ارگاسم می‌گردد.

پایین آوردن فشار خون بالا فوری

وقتی پزشک شما پس از معاینه به وسیله ابزار معاینه قلب و عروق تشخیص فشار خون بالا بدهد، ممکن است برای پایین آوردن فشار خون شما داروهای زیر را تجویز نماید :

۱_قرص زیرزبانی نیترات یکی از تاثیرگذارترین داروها جهت پایین آوردن فشار خون است که البته باید توسط پزشک تجویز شده باشد. پس از مصرف این قرص ظرف مدت ۵ دقیقه فشار خون فرد پایین می‌آید. بد نیست بدانید که پس از مصرف قرص زیر زبانی نیترات به دلیل گشاد شدن عروق مغز، ممکن است کمی دچار سردرد شوید.

۲_ فوروزماید یا لازکس دارویی است که از طریق تزریق وریدی برای کاهش فشار خون استفاده می‌شود و ظرف مدت ۱۰ دقیقه، فشار خون شما را کم می‌کند.

۳_داروی لابتالول نیز تحت نظر پزشک می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن فشار خون شما را پایین آورد.

۴_قرص کاپتوپریل نیز در دوزهای ۲۵ و ۵۰ وجود دارد که جویدنی بوده و پس از جذب شدن توسط آب دهان، در کاهش فوری فشار خون تاثیر بسزایی دارد.

برای کنترل فشار خون بالا چه بخوریم؟

افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند می‌توانند با تغذیه و رژیم غذایی مناسب، تناسب اندام خود را حفظ کنید. در قدم اول باید مصرف نمک را بسیار کم کنید.

همچنین مصرف سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات، آجیل و دانه‌ها و مغزها، گوشت‌های بدون چربی، مرغ و مواد غذایی که دارای منیزیم پتاسیم و فیبر بالایی باشند؛ برای کنترل فشار خون فوق العاده موثراند. برای افزایش مقادیر این مواد، سعی کنید خوراکی‌های زیر را در رژیم غذایی خود داشته باشید:

سبزی، چغندر، کلم بروکلی، ماست بدون چربی، تن ماهی، نارنگی، سیب زمینی، گوجه فرنگی، توت فرنگی، کشمش، اسفناج، نارنج، هلو، آناناس، پرتقال، لوبیا، خربزه، انبه، نخود سبز، کلم پیچ، لوبیا سبز، انگور، خرما، هویج، برگ کلم، زردآلو، سیب، موز، پسته، عدس، کدو تنبل و...

خرید دستگاه فشارخون

برای خرید دستگاه فشارسنج و تجهیزات پزشکی با مراجعه به فروشگاه برانکارد به آدرس berankard.com و بررسی محصولات و همچنین مشاوره با متخصصان برانکارد، این محصولات را خریداری کرده و بنا به نیاز خود از آن استفاده نمایید.

سخن پایانی

فشار خون بالا جزو یکی از بیماری‌های خطرناک است و با نداشتن نشانه‌ها و علائم هشدار دهنده، خطر آن بیشتر هم شده است. بهتر است ضمن رعایت موارد گفته شده در صورت داشتن سابقه خانوادگی این بیماری، به پزشک مراجعه کرده تا وضعیت فشار خون شما را بررسی کند.

سوالات متداول

۱_روش‌های جلوگیری از ایجاد فشار خون چیست؟

اگرچه پزشکان معتقدند که فشار خون به دلایل مختلفی از جمله دلایل ژنتیکی ممکن است اتفاق بیفتد؛ اما می‌توان با انجام برخی از کارها از ایجاد فشار خون پیشگیری کرد. مثلا هر هفته حداقل باید ۱۵۰ دقیقه ورزش کنید.

یعنی باید هر روز نیم ساعت فعالیت بدنی داشته باشید و ضمن داشتن یک رژیم غذایی سالم و حفظ وزن ایده‌آل، از مصرف الکل و سیگار و به شدت پرهیز کنید. همیشه سعی کنید مدیریت اضطراب و استرس‌های خود را داشته باشید تا احتمال بروز این بیماری در بدن شما کم شود.

۲_علت بالا رفتن فشار خون در خانم‌ها چیست؟

بالا رفتن فشار خون در خانم‌ها و آقایان تقریباً مشابه است. اما برای خانم‌ها بیشتر بارداری، کاهش و افزایش میزان هورمون‌ها و به تبع آن افزایش سطح اضطراب و استرس، علل بالا رفتن فشار خون می‌باشد.