قوانین پایه برای بازی تنیس
- مجموعه: تاریخچه رشته های ورزشی
قوانین پایه برای بازی تنیس
امروزه افراد پس از تماشای بازی نسبتاً بی نقص فدرر و نادال پر تکاپو به یاد رقابت بزرگ بین سامپراس و آغاسی میافتند و کودکان بیش از همیشه تمایل دارند تا به انجام این بازی بزرگ بپردازند. برای این که علاقهمندان و طرف داران جوان بتوانند از این ورزش لذت کامل را کسب نمایند، یاد گیری قوانین تنیس امری الزامی میباشد. در این جا قوانین پایهای تنیس را میآوریم.
راجر فدرر دارندهی رکورد بیشترین عناوین گرند اسلم در مردان میباشد ــ 17 عنوان. این عناوین عبارت میباشند از 4 مسابقهی آزاد استرالیا، 1 مسابقهی آزاد فرانسه، 7 مسابقهی آزاد ویمبلدون و 6 مسابقهی آزاد ایالات متحدهی آمریکا.
در میان بانوان استفی گراف دارندهی رکورد بیشترین عناوین گرند اسلم میباشد (دورهی آزاد) ــ 22 عنوان. این عناوین عبارت میباشند از 4 مسابقهی آزاد استرالیا، 6 مسابقهی آزاد فرانسه، 7 مسابقهی آزاد ویمبلدون و 5 مسابقهی آزاد ایالات متحدهی آمریکا.
بازی تنیس در طول سالیان تغییرات زیادی را، چه کوچک و چه بزرگ به خود دیده است. در این جا ما نگاهی به قوانین و مقررات پایهی این بازی میاندازیم.
قوانین پایهی تنیس
قوانین تنیس نسبتاً ساده میباشند. یک بازیکن از گوشهای از محوطهی خط کشی شده به نام زمین که از وسط با استفاده از یک تور سه پایی (0.914 متری) به دو قسمت تقسیم میشود، به توپ ضربه وارد میسازد و یا سرویس میزند. هدف بازیکن مقابل برگرداندن توپ به زمین حریف میباشد، البته بدون برخورد توپ بیش از یک بار به زمین خودی و به نحوی که طرف مقابل قادر به جواب دادن نباشد.
امتیاز زمانی به دست میآید که بازی کن ابداً قادر به برگرداندن توپ نباشد و یا آن را به بیرون از زمین بزند. توپ همیشه به صورت ضربدری یا مورّب سرویس زده میشود. هدف کلّی بازی تنیس کسب امتیاز لازم برای بردن گیم، ست و بازی میباشد.
زمین تنیس
بازی تنیس باید در یک زمین تنیس که از اندازهی قانونی برخوردار میباشد صورت پذیرد. این بدین معنی است که طول اندازهی زمین باید برای انجام بازیهای انفرادی 78 پا (23.77 متر) و عرض آن 27 پا (8.23 متر) و برای انجام بازیهای دو نفره باید عرض آن به 36 پا (10.97 متر) برسد.
زمین باید از توری با ارتفاع 3 پا (0.914 متر) (با تیرهایی به اندازهی 3.5 پا) که آن را از وسط به دو بخش تقسیم میکند برخوردار باشد. نوع سطح زمین تفاوت دارد. ممکن است سطح زمین از آسفالت، خاک رس، بتن، چمن، چمن مصنوعی، چوب و یا دیگر مواد مصنوعی ساخته شده باشد. خطوط موازی دو انتهای زمین که مرز آن را مشخص میسازند "خط انتهای زمین" نامیده میشوند، در حالی که خط مشخص کنندهی اطراف زمین "خط کنار زمین" خوانده میشود.
خطی موازی با خط انتهای زمین که به نام "خط سرویس" شناخته میشود در مسافت 21 پایی از تور زمین بازی از هر دو طرف مشخص شده است. خط وسط که عمود بر تور میباشد تا نصفه در بین خطوط کنار کشیده شده است و دقیقاً زمین بازی را به دو نیمه در هر طرف تقسیم مینماید. از این گذشته خط سرویس و خط وسط در هر طرف، هر طرف زمین را به چهار قسمت تقسیم مینماید. به آن قسمت از یک چهارمهای زمین که نزدیک تور میباشند "زمین سرویس" گفته میشود.
راکت تنیس
اندازهی معمولی راکت مسابقات نبایستی بیشتر از 29 اینچ طول و 12.5 اینچ عرض داشته باشد. ناحیهی ضربه زنی راکت نباید بیشتر از 15.5 اینچ درازا و 11.5 اینچ پهنا داشته باشد.
توپ تنیس
رنگ آنها فرق دارد امّا رنگ توپ در مسابقات رسمی باید زرد و یا سفید باشد. میتوان در یک بازی دو، سه، چهار و یا شش توپ را مورد استفاده قرار داد.
مبانی بازی انفرادی
زنندهی سرویس با انداختن سکه معلوم میشود. بازیکنی که برندهی قرعه میشود اجازه انتخاب زدن سرویس و یا زمین بازی را خواهد داشت. در صورتی که بازیکن برندهی قرعه، زدن سرویس را انتخاب نماید، بازیکن حریف وی میتواند زمین بازی را انتخاب کند و بالعکس. این امر دربارهی هر دو بازی انفرادی و دو نفره صدق میکند. در بازی انفرادی زنندهی سرویس (کسی که اوّل بازی را شروع میکند) و بازیکن دریافت کننده (کسی که سرویس را دریافت مینماید) مکانشان (چپ/ راست) را پس از هر امتیاز عوض میکنند و زمینها پس از هر گیم فرد (گیمی که شمارهی آن 1، 3، 5 و . . . باشد) عوض میشوند.
اصول بازی دو نفره
سرویسها از هر تیم به تیم دیگر و از هر بازیکن به بازیکنی دیگر عوض میشوند چنان که هر بازیکن هر چهار گیم یک بار سرویس می زند. هر دو بازیکن (دریافت کننده و سرویس زننده) میتوانند هر جا که اختیار کنند بایستند، امّا معمول این است که دو بازیکن هم تیمی در کنار یک دیگر میایستند. ترتیب سرویس زدن بایستی قبل از شروع هر گیم از هر ست مشخص شود.
امتیاز گیری در بازی تنیس
بازی میتواند "بهترین از 3 ست (اوّلین بازیکنی که 2 ست را ببرد برنده بازی میشود)" یا "بهترین از 5 ست (اولین بازیکنی که 3 ست را ببرد برندهی بازی میشود)" باشد. بازیکنی برندهی ست میشود که 6 گیم را به نفع خود به پایان رسانیده باشد، با این شرط که دو گیم از حریف خویش پیشتر باشد. اگر اختلاف بین بازیکنان کمتر از 2 گیم باشد بازی تا زمانی که هر یک از بازیکنان از حریف خویش 2 گیم پیش افتد و برندهی ست شود ادامه پیدا خواهد کرد (این کار روش برتری ست شماری دانسته میشود).
در غیر این صورت اگر هر دو بازیکن در گیم 6 با یک دیگر برابر باشند، هر کس برندهی گیم گره باز کن شود برندهی ست خواهد شد (این کار روش گره باز کن دانسته میشود). راه برد آخر بیشتر در مسابقات ATP اتخاذ میشود. مسابقات ویمبلدون که یکی از چها گرند اسلم اصلی محسوب میشود از روش برتری ست شماری استفاده مینماید و به همین خاطر میباشد که در برخی موارد امکان دارد یک بازی برای مدّت زمانی بسیار طولانی ادامه پیدا کند.
یک نمونه بزرگ بازی ایسنرـ ماهوت در مسابقات قهرمانی ویمبلدون در سال 2010 بود که 11 ساعت و 5 دقیقه به طول انجامید! امتیازات چیزی شبیه این بودند ـ 6 - 4, 3 - 6, 6 - 7, 7 - 6, 70 - 68! رقم آخر تعداد امتیازات بازی شده در ست آخر میباشد که به مدّت هشت ساعت و در دو روز به طول انجامید.
در بازی تنیس امتیاز گیری غیر معمول بخشی از یک ست است. امتیازات به صورت افزایشی از اعداد تک رقمی شروع نمیشوند. بازیکنی که چهار امتیاز اوّل را به دست آورد برندهی بازی خواهد بود به شرط این که دو امتیاز از حریف خود جلو باشد. امتیاز صفر با عنوان "عشق" مورد اشاره قرار میگیرد. از این رو امتیاز "0- 0" در آغاز بازی یعنی "همه را دوست بدار"! (بنابر این بازی با پیام با شکوه عشق آغاز میگردد!)
امتیاز بازیکن زنندهی سرویس همواره به هنگام خواندن در اوّل ذکر میشود. اگر هر دو حریف یا تیم در امتیاز 40- 40 برابر باشند میگویند که آنها "دوس" میباشند. از این جا به بعد هرکس دو امتیاز متوالی و پی در پی کسب نماید (با اختلاف دو امتیاز) برندهی بازی خواهد بود. به بازی کنی که پس از "دوس" شدن یک امتیاز به دست آورد میگویند که یک "آوانتاژ" به دست آورده است. با این وجود اگر هر دو بازیکن پس از "دوس" یک امتیاز کسب نمایند امتیازات دو باره برابر میگردد و سر و کار آنها دو باره با "دوس" میافتد. تنها راهی که میتواند بازی را به پایان برساند زمانی است که یکی از بازیکنان پس از برابر شدن، دو امتیاز پی در پی کسب نماید.
اگر هر دو بازیکن 6 گیم را به نفع خودشان به اتمام رسانده باشند و ستها برابر شده باشند بایستی یک گیم گره باز کن بازی شود. امتیاز گیری در این گیم معمولی و خطی میباشد و از 0 شروع و تا 1، 2، 3 . . . و غیره ادامه خواهد داشت. اوّلین بازیکنی که 7 امتیاز کسب نماید برندهی گیم و ست خواهد شد، البته به شرط پیش بودن دو امتیاز از حریف خود. گیم گره باز کن ادامه خواهد داشت تا این که یکی از بازیکنان بتواند دو امتیاز از حریف خود پیشی بگیرد و برندهی گیم و ست شود. در این گیم پس از 6 امتیاز زمینها باید عوض شوند.
چیزهای کم اهمیّت تنیس
تنیس ابداع خود را مدیون پیش گامان بسیاری میباشد که برجستهترین آنها فردی انگلیسی به نام والتر کلوپتون وینگفیلد بود که در سال 1873 آن را به ثبت رسانید. این بازی توسط شخصی طراز اوّل به نام مری اوینگ آوتربریج از جزیرهی استاتن آیلند نیویورک و از طریق برمودا به آمریکا آورده شد. این بازی در ایالات متحدهی آمریکا برای اوّلین بار در سال 1874 و در باشگاه کریکت و بیس بال استاتن آیلند به انجام رسید. از آن زمان تنیس راه بسیار درازی را طی نموده تا تبدیل به پر تماشاگرترین ورزش تمام جهان شود و تنها رقیب وی فوتبال میباشد. میلیونها نفر از سرتاسر دنیا با دقّت مسابقات تنیس را دنبال میکنند. قدرت، سرعت و زیبایی این بازی همگان را مسحور خود میدارد.
سرویس
بازیکن باید سرویس را از پشت خط انتهای زمین و در حالی که بین خط وسط و خط کنار ایستاده است بزند. زدن سرویس در گیم اوّل ست باید همواره از سمت راست زمین و به وسیلهی بازیکن انفرادی و یا بازیکن تیمی زده شود. سرویس بایستی در زمین ضربدری و یا مربع سرویس مورّب مقابل فرود آید (محدودهی میان تور و خط سرویس). در صورتی که سرویس در بیرون مربع سرویس فرود آید و یا به تور برخورد کند بازیکن میتواند سرویس را تکرار نماید.
در صورتی که بازیکن سرویس زننده دو بار مرتکب خطا شود بازیکن حریف یک امتیاز به دست میآورد. در هر گیم بازی سرویس بین بازیکنان عوض میشود. در مورد بازی دو نفره سرویس به نوبت بین دو بازی کن هر تیم تقسیم میشود و پس از هر گیم سرویس بین تیمهای مقابل رد و بدل میشود. در بازی دو نفره دو بازیکن تیم سرویس زننده پس از هر امتیاز جای خود را با یک دیگر عوض مینمایند.
امتیازگیری
در اینجا شرایطی را ذکر میکنیم که میتوان امتیاز از دست داد.
-بازیکن مرتب به هنگام سرویس زدن مرتکب خطا میشود و دو خطا مینماید.
-بازیکن قبل از این که توپ دو بار به زمین برخورد نماید قادر به باز گرداندن توپ به زمین حریف نباشد.
-بازیکن توپ را به بیرون از زمین میزند و یا آن را به نگه دارندههای دائمی مثل پایههای تور اصابت میدهد.
-بازیکن قبل از این که توپ سرویس به زمین برسد و یا این که از تور گذشته باشد اقدام به برگرداندن آن کند.
-اصابت توپ به صورت دو بار پیاپی به راکت و یا حمل آن توسط بازیکن.
-لمس تور توسط بازی کن و یا تماس بدن او به تور و یا هر بخشی از زمین بازی کن حریف و یا این که توپ به بدن بازی کن بخورد.
-زمانی که بازیکنان بازی دو نفره به طور هم زمان به توپ ضربه وارد کنند.
جریمهها در بازی تنیس
جریمههایی خاص برای بازی تنیس وجود دارد، این جریمهها موجب کسر چندین امتیاز بنا بر دلایل مختلف میشوند. این دلایل عبارتند از:
-لمس کردن زمین حریف، تور یا پایههای تور و یا هر شخص و مسئولی در بازی.
-حمل توپ یا گرفتن آن با راکت.
-دو بار ضربه زدن به توپ قبل از این که از تور عبور کرده باشد.
-در صورتی که توپ به چیزی ضربه وارد سازد و یا آن را لمس کند (لباس) و یا به وسیلهی بازیکن حمل شود (به استثنای راکت).
-پرتاب کردن راکت و یا فحّاشی.
داوران
تنها مسابقات حرفهای تحت نظارت قرار دارند. داوری خطها را کنترل مینماید تا از داخل بودن و یا نبودن توپ اطمینان حاصل نماید و آن را اعلام دارد. سر داور بر بالای صندلی بلندی در بیرون خط کنار و نزدیک تور مینشیند و امتیازات را میگوید. سر داور قدرت این را دارد تا تصمیم دیگر داوران را رد نماید. داوری دیگر وجود دارد که بر روی صندلی تماشاگران مینشیند و نظاره گر بازی میباشد (داور ناظر). اگر تنش و مشکلات بزرگی پیش آید میتوان با وی رایزنی و مشورت نمود. جرّ و بحث با داوران موجب کسر امتیاز و حتّی سبب محرومیّت از بازی میشود.
منبع :rasekhoon.net