پاراگلایدر| لذت پرواز در آسمان
- مجموعه: تاریخچه رشته های ورزشی
پرواز با پاراگلایدر (پاراگلایدینگ)
پاراگلایدینگ یا چتربال سواری یا یک ورزش تفریحی است که در هنگام پرواز، خلبان آن، پروازی با ویژگیهایی مثل سبک وزنی و پرواز آزاد را به طور همزمان با یک چتربال که در واقع نوعی بادپر است تجربه میکند. باد موثرترین عنصر در پرواز پاراگلایدر می باشد.
پرواز میتواند به چند شکل آغاز شود. در روش اول خلبان با سرعت در جهت مخالف باد میدود و چتر را پشت سر خود میکشد. برخورد باد به زیر چتر آن را به احتزاز درمیآورد و نهایتاً موجب به پرواز درآمدن خلبان میشود.
اگر باد شدیدتر باشد گاهی خلبان ابتدا در جهت مخالف میایستد (به اصطلاح ریورز یا ضربدری گفته میشود) تا باد چتربال را از زمین جدا کند و سپس برگشته و شروع به دویدن میکند تا از زمین جدا شود. این روشها معمولاً در نواحی کوهستانی انجام میشود تا خلبان بتواند از تفاوت ارتفاعش با زمین پستتر نیز برای تداوم مدت پرواز استفاده کند.
در روش دوم که معمولاً در نواحی پست استفاده میشود، خلبان به کمک یک وسیله دیگر کشیده میشود تا به ارتفاع مناسب برسد (معمولاً زیر ۳۰۰۰ پا) و بعد خود را از طنابی که توسط آن کشیده شده جدا میکند و مستقلاً پرواز میکند.
تجهيزات لازم برای پرواز با پاراگلایدینگ
پاراگلایدر: بال یا دستگاهی پرنده، در گروه هوانوردی فوق سبک است. در مجموع دستگاهی پرنده برگرفته شده از چتر نجات که دارای ساختاری غیرثابت بوده و دستگاهی بدون موتور (فن) است و در هنگام پرواز از نظر شکل ظاهری، هلالی شکل با قوصی رو به زمین می باشد.
وسیله ای پروازی ساده ولی با فلسفه از جنس نايلون نفوذناپذير هوا ساخته شده است (امكان عبور هوا از آن وجود ندارد) . وقتی از هوا پر می شود به بالی يكپارچه و جامد تبدیل می شود، شكل ايجاد شده فقط با فشار باد پابرجا می ماند.
پاراگلایدرهای امروزه مساحتی حدود 20 الی 30 متر مربع دارند. سلولهایی در لبه های حمله آنها قرار دارد که باعث شده هوا بین لایه رویین و لایه زیرین چتر حبس شود و چتر شکل پروازی اصطلاحا (ایرفویل) به خود گیرد. پاراگلایدر توسط بندهای هدایت به راست و چپ فرماندهی میشود و قابلیت کم کردن و زیاد کردن سرعت خود را توسط این بندها دارد.
نسبت سرش پاراگلایدرهای امروزه حدودا یک به هشت و سرعت آن 50 الی 60 کیلومتر در ساعت می رسد. طی کردن مسا فت های 40 ، 50 کیلومتری جزو کارهای روزمره خلبانان پاراگلایدر به شمار می رود.
یکی از مهمترین ویژگیهای مهم سهولت استفاده از این بال در حمل و نقل آن می باشد بطوریکه جهت آماده شدن خلبان برای پرواز یا همچنین جمع نمودن بال بعد از پروازی دلنشین، خود خلبان به تنهایی و بسادگی می تواند کلیه مراحل را انجام دهد. تمامی تجهيزات لازم برای پرواز (بال، صندلی پرواز و چتركمكی) همگی در يك كوله پشتی جمع شده و ميتوان به هركجایی، آن را با خود برد.
دیگر تجهیزات ضروری: کلاه، رادیو بیسیم، لباس مخصوص پرواز، پوتین مناسب پرواز و دستکش
محل پرواز با پاراگلایدر
محل آغاز پرواز این دستگاه، در شیب نوک قله کوه یا تپه هایی که دارای شیب صاف و فاقد موانع همچون درخت بوده، می باشد. در صورتی که محل بلند شدن از قله کوه و محل فرود به اندازه یک زمین فوتبال کوچک گسترده و صاف باشد برای ایمنی پرواز مناسبتر می باشد.
به مرور زمان هر چه بیشتر به مهارت خلبان افزوده شود، می تواند در جایی که از وسعت کمتری برخوردار باشد، آغاز به پرواز یا اقدام به فرود نماید. قبل از اینکه محلی برای سایت پرواز تایید شود باید فاکتورهای بسیاری را از جمله رویت بودن محل فرود از قله کوه و بالعکس رویت بودن قله کوه از محل فرود را دارا باشد.
آموزش پرواز با پاراگلایدر
• درابتدا ذکر این موضوع ضروری است که ارائه این مطالب جهت آشنایی و معرفی پاراگلایدر بوده و هنر پرواز با پاراگلایدر را باید تحت تعلیم یک مربی کارآزموده مورد تایید مراجع قانونی کشور آموخت.
آموزش در ابتدا از زمین صاف، کلاس های تئوری و بعد شیب آموزشی انجام می شود و پس ازآنکه هنرجو مراحل اولیه را با موفقیت طی کرد، می تواند به مراحل بعد راه پیدا کند.
شروع پرواز:
این دستگاه بدون نیاز به هواپیما یا بالگرد از منطقه صاف و بدون مانع، با اعمالی که خلبان تحت نظارت یک مربی کارآزموده، بر روی آن انجام می دهد، قابل بلند شدن از قله کوه می باشد. همچنين پارگلايدرها ميتوانند توسط ، خودرو و يا قايق موتوری مجهز به وينچ (دستگاه مخصوص کشنده) كشيده شده و به پرواز در آیند.
فرد پرنده، تحت تعلیم یک مربی مجرب، چتر پاراگلایدر را همچون قالیچه، بر روی قله کوه پهن نموده و سپس صندلی مخصوص آنرا را همچون جلیثقه بر تن کرده و کمربندهای مخصوص آن را در محل سینه و پاها بسته و محکم می کند و پس از آن بندهای حاصله از چتر را به جاهای مخصوص صندلی وصل می نماید.
در صورتی که باد ملایم همچون نسیم از روبرو یعنی از سوی دشت بسوی قله کوه بوزد، هنرآموز در هنگام آغاز به دویدن، ضمن بردن آن بر بالای سر خود، پس از زمانی كه از هوا پر شد و بالای سر او قرار گرفت، با دویدن خلبان در شیب کوه به سمت پایین و در مخالف جهت باد، قابل بلند شدن از قله کوه می باشد و این همان عشق پرواز است. خود را در صندلی از جنس برزنت، بصورت نشسته قرار می دهد.
هدایت پاراگلایدر:
فرمان های پاراگلایدر در قالب دو عدد طناب نازک بسیار محکم ، مجهز به جادستی حلقوی از جنس برزنت، بصورت عمودی در بالای شانه های خلبان قرار می گیرد و با ابتکاراتی که از سوی خلبان تحت نظارت مربی، برآنها وارد میشود، اعمالی همچون: آغاز پرواز، فرود، چرخشها، کاهش یا افزایش سرعت ، مانورهای آکروبات و ... انجام میشود.
پاراگلایدر نیز برای مواقع استراری همچون شدت ناگهانی باد یا بالعکس به نقطه صفر رسیدن جریان نسیم های هوایی و ...، برای پیش گیری از سقوط احتمالی، به چتر کمکی نجات مجهز بوده که در زیر صندلی خلبان نصب می گردد و خلبان و خود دستگاه را از نابودی نجات می دهد.
فرود:
خلبان، پاراگلایدر را پس از پایان پروازی زیبا ، در منطقه ای صاف در کوهپایه و در مجاورت قله کوه که قبلا به عنوان فرودگاه پیش بینی شده است ، در جهت مخالف باد به آرامی و با لذت بسیار از پرواز فرود می آورد .
ایمنی پرواز با پاراگلایدر
پاراگلایدر جزو امن ترین وسایل ورزشهای هوایی به شمار می رود. این ورزش موقعی خطرناک می شود که به شرایط ایمنی توجه کافی نگردد. پرواز خالصانه و لذت بخش پاراگلایدر باید توام با علم و مقدار زیادی دقت باشد. آموزش صحیح و استفاده از تجهیزات پروازی درست یک باید است.
بزرگترین ریسک پاراگلایدر، چتر پاراگلایدر نیست بلکه خود خلبان است. اوست که توانایی خود را باید بداند. اوست که از هوایی که در آن می خواهد پرواز کند باید مطلع باشد. اوست که باید وسیله پروازی خود را صحیح انتخاب کند و اوست که باید بداند در شرایط خطرناک نباید پرواز کرد. پاراگلایدر را فقط می توان از یک مربی کار آزموده و تایید شده از مراجع قانونی کشور آموخت.
شرایط فردی لازم برای پرواز با پاراگلایدر
جوانان (دختران و پسران) از سن 14 سال قادر به شروع این ورزش هستند و برای افراد مسن محدودیت سنی وجود ندارد.
شرایط جسمانی پیچیدهای هم برای آموختن پاراگلایدر نیاز نیست. به اصطلاح هر که از بدنی سالم برخوردار است می تواند پرواز کند.
همانند رانندگی با خودرو که نیازمند گواهینامه می باشد، پرواز پارا گلایدر نیز نیازمند گواهینامه خلبانی می باشد. ترتیب نوع گواهینامه ها که شامل از مقدماتی، مبتدی یا مستقل، متوسطه، پیشرفته، پرواز دو نفره و مربیگری می باشد.
کایت و پاراگلایدر
بدلایل شرایط یکسان پرواز این دو دستگاه همانند پرواز در یک نوع شرایط آب و هوایی، سایت های پرواز، استقبال مردم، رشد و همگانی شدن و ... این دو دستگاه پرواز را بصورت مشترک در یک گروه قرار داده اند.
پاراگلايدرها جهت پرواز سُرشی طراحی شده اند و دارای شرایط پرواز مشترک با کایت می باشند. شرایط پرواز هنگ گلایدرها و پاراگلایدرها تقریباً مشترک می باشد با این تفاوت که شاید بتوان گفت پرواز پاراگلاید، نوع پیشرفته پرواز هنگ گلایدرها (کایت) می باشد.
تفاوت پاراگلایدر با پاراموتور
در اغلب اوقات پاراموتور با پاراگلایدر اشتباه گرفته می شود در صورتی که دستگاهی که مجهز به موتور میکانیکی (فن) بوده، پاراموتور است، در حالی که پاراگلایدر فاقد موتور میکانیکی(فن) می باشد.
تفاوت پرواز با پاراگلایدر و چتربازی
گاهی اوقات نیز چتر پاراگلایدر با چتر چتربازی سقوط آزاد ، اشتباه گرفته می شود. این نکته لازم به توضیح است چتر پاراگلایدر هلالی شکل و بزرگی آن دو برابر چتر سقوط آزاد بوده، در صورتی که چتر سقوط آزاد مستطیل شکل و چهار گوش می باشد.
چتر سقوط آزاد پس از پرش از هواپیما یا هلیکوپتر، ناگزیر بسرعت و بصورت مستقیم برای فرود اقدام می نماید در صورتیکه فلسفه پاراگلایدر، در گسترش هر چه بیشتر زمان پرواز است و رکوردهای چند ساعته رو به فزونی پرواز دستگاه، توسط خلبانان این رشته، در سراسر جهان نشان بر آن دارد.
که پاراگلایدرها پرواز را در دوره مقدماتی از شیب ملایم کوه ها آغاز می نمایند در حالی که چتربازان سقوط آزاد، در بخش فوق پیشرفته از پرتگاه های کوه ها، پرش ماجراجویانه انجام میدهند.
پرواز با پاراگلایدر در ایران
حدودا این ورزش از سال 1993 در ایران شروع به فعالیت کرد. امروزه تقریبا در اکثر نقاط ایران پرواز با پاراگلایدر انجام می شود. همه ساله در نقاط مختلف ایران و جهان مسابقات و جشنوارهای گوناگون پاراگلایدر های رنگارنگ برگزار می شود.
امروزه کشورما در آموزش و روش عمليات با پاراگلايدر تجربه و آشنایی زيادی پيدا كرده است و مدارس و باشگاه های تخصصی و حرفهای برای آموزش پرواز با پاراگلایدر دایر شده است.
ورزش چترپری در ایران، زیر مجموعهای از ورزشهای هوایی است. انجمن ورزشهای هوایی ایران بعنوان متولی این ورزش در کشور زیر نظر فدراسیون انجمنهای ورزشی فعالیت میکند.
گردآوری: بخش ورزش بیتوته