پیچیدن بند ناف دور گردن جنین
- مجموعه: بارداری و زایمان
دلایل پیچیدن بند ناف دور گردن جنین
پیچ خوردن بند ناف چیست؟
بند ناف پیچ خورده به عنوان یک عارضه بسیار جدی در دوران حاملگی در نظر گرفته می شود. این مشکل با دیسترس جنینی (شرایطی است که در آن جنین در حالت نامناسبی قرار دارد یا زایمان او امکان دارد با مشکلاتی همراه باشد) و عوارض هنگام زایمان همراه است.
علائم پیچیدن بند ناف دور گردن چیست؟
هیچ نشانه یا علامت اثبات شدهای که در بدن مادر باردار نشان دهنده بند ناف گردنی باشد وجود ندارد. بعضی از نشانه ها بالقوه به شرح زیر هستند:
- کاهش حرکات جنین- چنانچه به نظر میرسد جنین پس از هفته ۳۷ بارداری کمتر حرکت میکند، میتواند یک علامت هشدار دهنده از پیچیدن بند ناف دور گردن جنین باشد.
- ضربان قلب غیر طبیعی- در طی زایمان، نظارت جنینی وجود بند ناف گردنی را به وسیله ضربان قلب غیر طبیعی پیدا میکند.
- اسکن سونوگرافی میتواند مشخص کند که آیا جنین از هایپوکسی یا مشکلات تنفسی ناشی از پیچیدن بند ناف دور گردن جنین رنج میبرد یا خیر. با این حال، پزشک قادر نیست مقدار خطر به وجود آمده از آن برای سلامت جنین را تعیین کند.
دلیل پیچ خوردن بند ناف دور گردن جنین
موارد خطرناک گره خوردن بند ناف جنین به ندرت هستند. دلیل این موضوع این است که ماده ای به نام ژله وارتون که ماده شیری رنگ و لیزی است در اطراف رگ های خونی بند ناف است و از آن مراقبت می کند. این ماده مانع از آن می شود تا گره به وجود آمده در بند ناف محکم باشد و در نتیجه مشکل خونرسانی و کمبود اکسیژن اکثرا متوجه جنین نمی شود.
در ضمن حضور ژل وارتون در هنگام زایمان هم بسیار کمک کننده است و سبب خارج شدن آسان تر جنین از بدن مادر می شود. احتمال گره خوردن بند ناف به صورت محکم امکان دارد به صورت خیلی اندک در هنگام زایمان برای زنان بسیار کمی اتفاق بیفتد. بعد از زایمان طبیعی یا سزارین نیز این ژل به دلیل در معرض هوا قرار گرفتن به سرعت فاسد می شود و در نتیجه آن به کم شدن خونریزی و متوقف شدن جریان خون کمک می کند.
یک وضعیت دیگر از گره تحت عنوان گره های کاذب هم وجود دارد که به دلیل جمع شدن ماده ژل وارتون در اطراف بند ناف به وجود می آید و هیچ خطری برای مادر و جنین نخواهد داشت.
بعضی زنان در هشت ماهگی یا ماه نهم بهخصوص چنانچه جنین درشت یا دوقلو باشد، به محض آنکه چند دقیقه طاقباز میخوابند، دچار افتفشار، شوک و نامرتبشدن ضربان قلب میشوند، پس بهتر است از نیمهدوم بارداری، خانمهای باردار به پهلوی چپ بخوابند و چنانچه نمیتوانند کامل به پهلو بخوابند، حداقل 30 تا 40 درجه به طرف چپ زاویه داشته باشند و یک بالش، طرف راست کمر بگذارند که حداقل قدری به سمت چپ چرخیده باشند. به این ترتیب فشار از روی عروق بزرگ برداشته میشود و خون راحتتر به جنین میرسد.
شیوه تشخیص پیچیدن بند ناف دور گردن جنین
از روش سونوگرافی معلوم میشود و این وضعیت معمولاً در زمان نزدیک به زایمان یا در هنگام زایمان رخ می دهد. در بعضی موارد سونوگرافی پیش از زایمان میتواند به بهبود شرایط و کاهش خطر کمک کند.
درمان پیچیدن بند ناف دور گردن جنین چیست؟
وجود پیچیدن بند ناف دور گردن جنین تشخیص داده شده به وسیله سونوگرافی تنها یک شاخص برای مشکلاتی است که در آینده به وجود میآید. هیچ درمانی برای رهایی از این مشکل وجود ندارد. پزشکان در طی زایمان یا در هفته آخر زایمان، برای پیشگیری از ایجاد عوارض، از نزدیک بر فشار بند ناف نظارت میکنند. در بعضی موارد پزشکان برای پیشگیری از عوارضی مانند هایپوکسی که در اثر پیچیدن بند ناف دور گردن جنین پیش میآید، عمل سزارین را توصیه میکنند.
آیا می توان از پیچیده شدن بند ناف دور گردن جنین جلوگیری کرد؟
درصورتیکه شما هم شنیدهاید که انجام کارهایی مانند آویزان کردن لباس های شسته یا تمیز کردن دیوار و آویزان کردن پردهها در دوران حاملگی میتواند سبب پیچیده شدن بد ناف دور گردن جنین شود، لازم است بدانید که این گفتهها ناشی از یک باور قدیمی است که اعتقاد دارند زمان بارداری نباید دستتان را بالای سرتان بلند کنید، زیرا به این ترتیب بند ناف دور گردن بچه میپیچد!
چنانچه پزشکتان پس از مشاهده نتایج سونوگرافی به شما گفت که بند ناف دور گردن فرزندتان پیچیده است، بازهم ضرورتی برای زایمان سزارین نخواهید داشت. زیرا یک سوم از این نوزادان بدون مشکل با زایمان طبیعی به دنیا میآیند.
معمولاً پزشکان و ماماها، موقع خارج شدن سر جنین حالت قرار گیری بند ناف را بررسی میکنند و چنانچه مشکلی در این رابطه وجود داشته باشد، مهارت لازم جهت اقدامات اورژانسی و کاهش خطرات احتمالی را آموزش دیدهاند.
چنانچه بند ناف دور گردن نوزاد قرار گرفته باشد، رد کردن آن از روی سر نوزاد خیلی کار سختی نیست، چون بند ناف مرطوب و لیز است. اما اگر بند ناف محکم شده یا بیش از دوبار دور گردن نوزاد پیچیده شده باشد، بعد از گیره زدن، بریده میشود و نوزاد آزاد می شود.
آیا پیچیدن بند ناف به دور گردن جنین خطرناک است؟
اغلب بیشتر زنان باردار نگران قرار دادن بند ناف در دور گردن جنین درون رحم خود هستند، ولی یادتان باشد که این وضعیت مشکلی برای نوزادان شما به وجود نخواهد آورد. وقتی که بند ناف در دور گردن جنین قرار بگیرد، اکسیژنرسانی به جنین کم نمیشود، زیرا اکسیژن تنها از راه بند ناف به جنین انتقال پیدا کرده و اعضای دیگر بدن مادر در اکسیژنرسانی و خونرسانی به جنین دخالتی ندارند (به بیان ساده تر اکسیژن از طریق دهان، بینی و در ادامه از طریق گردن انجام نمی گیرد).
در طول روند تولد نوزاد، پزشک معالج با کشیدن انگشت خود به دور گردن بچه، زمانی که سر او از رحم مادر بیرون آمد، حالت بند ناف را در دور گردن او را بررسی کرده و حتی اگر بند ناف به گردن نوزاد پیچیده شده باشد، آن را شل خواهد کرد. حتی در مواردی هم که پزشک متخصص زنان و زایمان در مورد شیوه قرارگیری بند ناف شک داشته باشد، میتواند پیش از به پایان رسیدن روند زایمان، آن را از روی سر و گردن نوزاد ببرد.
گردآوری: بخش زناشویی بیتوته