آشنایی با انواع ازدواج در طول تاریخ بشر

مجموعه: دانستنیهای قبل از ازدواج

معرفی انواع ازدواج

انواع ازدواج های متعارف و غیر متعارف در دنیا

ازدواج در حالت عرفی بین یک زن و یک مرد انجام می شود و به معنی تشکیل خانواده و محرم شدن زن و مرد به یکدیگر و ایجاد تعهد و اشتراک برای تشکیل خانواده و فرزند پروری است البته امروزه با شکل های متفاوتی از ارتباط بین افراد روبرو هستیم که تا حد زیادی با تعریف عرفی ازدواج هماهنگی ندارد. 

ازدواج در فرهنگها و ادوار مختلف ، انواع زیادی داشته است که در همان جامعه و همان شرایط مقبولیت داشته ولی  امروزه برای جامعه فعلی یا کشوری خاص مورد قبول نباشد یا این که منع قانونی داشته باشد یا جرم انگاشته شود. 

انواع ازدواج در طول تاریخ

بر اساس یافته های بشر ، ازدواج بهترین روش برای فرزند آوری و تربیت کودکان و تولید نسل جدید است. انواع ازدواج در طول تاریخ زندگی بشر به چند نوع اصلی تقسیم می شود :

انواع ازدواج - ازدواج چند همسری

ازدواج چند همسری 

ازدواج چند همسری ( به انگلیسی : Polygyny ) یعنی یک مرد به طور همزمان بیش از یک زن داشته باشد و با بیش از یک زن ازدواج کرده باشد. 

تجربه نشان داده است که زنان در این نوع ازدواج جایگاه بسیار پایینی دارند و حقوق آن ها هرگز به درستی شناخته نمیشود. 

ازدواج چند همسری یک روش متداول در تمدن های باستان از جمله اسلام است. از دیدگاه اسلام چند همسری برای مردان مجاز است به شرطی که همسران او با هم خواهر نباشند و یا جزو محارم سببی و نسبی محسوب نشوند.

چند همسری خود به دو نوع تقسیم می شود : 

چند همسری سوروال ( به انگلیسی : Sororal Polygyny ) 

نام این نوع ازدواج از واژه لاتین Soror به معنی خواهر گفته می شود. این ازدواج چند همسری با دو یا چند خواهر جزو نادرترین انواع ازدواج در تاریخ است. این ازدواج معمول در قبایلی رواج دارد که برای عروس قیمت بالایی پرداخت می شود. 

چند همسری غیر سوروال

در این ازدواج چند همسری ، همسران مرد با هم خواهر نیستند و میتوند از بین گزینه های بیشتری همسر دوم یا چندم خود را انتخاب کند. 

ازدواج چند شوهری 

ازدواج چند شوهری ( به انگلیسی : Polyandry ) یعنی یک زن به طور همزمان چند شوهر داشته باشد. این نوع ازدواج قبل از اسلام در بین قبایل عرب رواج داشته است که بعد از اسلام حرام اعلام شده است. 

ازدواج چند شوهری نسبت به ازدواج چند همسری رواج کمتری دارد. 

این نوع ازدواج بیشتر در جزایر مارکوزان از گلی نزیا ، قبایل ساموا و باهامای آفریقا و در هند بین قبایل تیان ، تودا ، کوتا ، خسا و لاداخلی بوتا دیده می شود. 

چند شوهری هم به دو دسته تقسیم می شود :

چند شوهری برادری

زمانی که یک زن با چند برادر به صورت همزمان ازدواج کند. یعنی پسران یک خانواده همه با هم یک همسر مشترک داشته باشند که در برخی قبایل رواج  دارد. 

چند شوهری غیر برادری 

در این نوع ازدواج زن می تواند همزمان با چند مرد ازدواج کند که رابطه فامیلی با هم ندارند. 

در این نوع ازدواج در قدیم از مراسم خاصی برای تعیین پدر فرزند متولد شده استفاده می شده است مثلا در میان توداها ، یکی از شوهران در مراسمی به نام تعظیم و تیر همراه با زن شرکت می کرده تا به عنوان پدر نوزاد انتخاب شود. 

در بین قبایل ساموآ ، فرزندان بعد از چند سال اول زندگی می توانند پدر خود را برای اقامت دائم انتخاب کنند و مرد انتخاب شده به عنوان پدر او شناخته می شود. 

انواع ازدواج - ازدواج تک همسری

ازدواج تک همسری

ازدواج تک همسری ( به انگلیسی : monogamy ) رایج ترین و پذیرفته شده ترین نوع ازدواج در تمام دنیا است.  در ازدواج تک همسری ، یک زن و یک مرد با هم ازدواج میکنند و به هم تعهد می دهند که با فرد دیگری رابطه جنسی نداشته باشند و هر گونه رابطه جنسی خارج از چارچوب ازدواج خیانت محسوب می شود. 

ازدواج تک همسری به اندازه قدمت بشریت و ازدواج آدم و حوا ، قدمت دارد. 

از آنجایی که ازدواج تک همسری باعث می شود زوجین با هم برابر باشند و  بتوانند معنی عشق واقعی را درک کنند، نسبت به هم فداکاری داشته و احساس آرامشی که بین خودشان ایجاد می کنند باعث می شود راحت تر بتوانند به رشد و شکوفایی برسند. 

معمولا در ازدواج تک همسری ، درگیری های معمول در ازدواج چند همسری یا ازدواج چند شوهری وجود ندارد و فرزندان محیطی آرام تر و مناسب تر برای رشد و تربیت خواهند داشت.

تک همسری هم به دو نوع تقسیم می شود :

تک همسری چند باره

 می توان گفت تک همسری چند باره ، رایج ترین نوع ازدواج در تمام  دنیاست . در تمام کشورهایی که قانون تک همسری دارند ، فرد مجاز است بعد از مرگ همسر یا طلاق ، دوباره ازدواج کند ولی نمی تواند در یک زمان بیش از یک همسر داشته باشد. 

تک همسری دائم 

در تک همسری دائم ، یک فرد حتی بعد از مرگ همسرش اجازه ازدواج مجدد نخواهد داشت. 

انواع ازدواج در اسلام 

دیدگاه اسلام به ازدواج شباهت زیادی به ازدواج چند همسری دارد که البته با یک سری قوانین خاص مثل وجود شاهد و پرداخت مهریه و رضایت پدر دختر باکره و غیره مجاز شمرده می شود. 

در دین اسلام ، ازدواج برای جلوگیری از تجرد انجام می شود و به اصطلاح به عنوان نکاح ( در لغت به معنی رابطه جنسی ) شناخته می شود که کارکرد آن تنظیم نیازهای جنسی است ، برای این که فرد برده نیازهای جنسی خود نشود . ازدواج در اسلام دو نوع است : 

ازدواج دائم 

پیش فرض ازدواج دائم بین زوجین این است که دو نفر تا آخر عمر قرار است در کنار هم زندگی کنند که البته در صورت عدم تفاهم می توانند با درخواست رسمی و قانونی طلاق بگیرند و از هم جدا شوند. در ازدواج دائم از کلمه نکاح استفاده می شود و نشان دهنده این است که بر اساس قرارداد ازدواج ، رابطه جنسی بین این زن و مرد از نظر خدا و جامعه مشروع است. 

از نظر اسلام یک مرد می تواند همزمان با 4 زن ، ازدواج دائم داشته باشد. 

ازدواج موقت

برای  ازدواج موقت در زبان عربی از کلمه متعه استفاده می شود که قراردادی بین زن و مرد برای ا زدواج در مدت معین است و با اتمام آن تاریخ زن و مرد بدون نیاز به درخواست طلاق ، از هم جدا شده و غریبه محسوب می شوند. 

زن بعد از اتمام مهلت ازدواج موقت باید 2 ماه به عنوان عده ازدواج صبر کند و بعد از 2 ماه می تواند دوباره به صیغه ازدواج موقت با شخص دیگری در آید. 

از نظر اهل سنت ، پیامبر بعد از مدتی ازدواج موقت را ممنوع اعلام کرده است ولی شیعیان معتقدند که پیامبر هرگز این ازدواج را منع نکرده است. 

انواع ازدواج غیر متعارف

به طور کلی ازدواج به معنی تعهد داشتن افراد نسبت به نداشتن رابطه جنسی یا رابطه عاطفی خارج از چارچوب ازدواج است و هر نوع رابطه دیگر که بدون تعهد طرفین باشد ، ازدواج محسوب نمی شود. 

ازدواج سفید

در ازدواج سفید ، زوجین بدون این که ازدواج خود را به صورت قانونی ثبت کنند یا صیغه شرعی بخوانند ، زیر یک سقف زندگی می کنند. در برخی فرهنگ ها این نوع ازدواج را پیش زمینه ای برای ازدواج رسمی می دانند ولی این نوع رابطه از نظر مذهبی پذیرفته شده نیست. 

ازدواج سوری

هدف از این نوع ازدوج تشکیل خانواده نیست و برای فرار از قانون انجام می شود مثلا برای گرفتن تابعیت کشوری که به آن مهاجرت کرده اند. 

ازدواج بنفش

برخی از افراد معروف برای این که گرایش جنسی واقعی خود را مخفی نمایند تن به ازدواجی که از نظر جامعه متعارف است می دهند. مثلا ازدواج یک زن دگرجنس گرا با یک مرد هم جنس گرا به منظور مخفی کردن گرایش جنسی مرد. ازدواج بنفش به نام ازدواج میان گرایشی هم شناخته می شود. 

انواع ازدواج - ازدواج هم جنس گرایان

ازدواج هم جنس گرایان

در این نوع ازدواج دو فرد هم جنس، دو زن که هم جنس گرا هستند یا دو مرد که همجنس گرا هستند ، انجام می شود. این نوع ازدواج در اغلب کشورها پذیرفته شده نیست و خانواده ها نگاهی بسیار منفی به آن دارند و حتی به عنوان جرم شناخته می شود ولی در برخی کشورهای دیگر از نظر قانونی پذیرفته شده است و حتی می توانند از روش های آزمایشگاهی بچه دار شوند یا این که کودکی را به فرزندی قبول کنند.

کودک همسری

در اغلب کشور ها سن مجاز برای ازدواج یا سن مجاز برای رابطه جنسی 16 – 18 سال شناخته شده است و در صورتی که ازدواج در سنین پایین تر انجام شود به عنوان کودک همسری شناخته می شود. کودک همسری در اغلب کشورها به عنوان آزار جنسی کودکان شناخته می شود و از نظر قانونی ممنوع اعلام شده است ولی متاسفانه در برخی کشورها هنوز قانونی علیه آن وجود ندارد. 

ازدواج غیابی

معمولا در ازدواج غیابی یکی از طرفین در خارج از کشور زندگی می کند یا منع قانونی برای تردد دارد به همین دلیل در مراسم عقد به صورت تماس تصویری یا صوتی حضور پیدا می کند و نماینده قانونی او با داشتن وکالت نامه رسمی معتبر برای جاری شدن صیغه عقد ، حاضر می شود. 

ازدواج با خود

ازدواج با خود یا سولوگامی به این معنی است که فرد تصمیم می گیرد با خودش ازدواج کند. سولوگامی در برخی کشورها از جمله آمریکا ، ژاپن  ، تایوان و انگلستان دیده می شود و منع قانونی ندارد.

ازواج همزی یا سامبو

در ازدواج همزی ( به انگلیسی : Sambo  ) دو نفر بدون این که ازدواج کرده باشند با هم زندگی می کنند و بچه دار می شوند. در سوئد و کشورهای اسکاندیناوی این نوع ازدواج رواج دارد. بر اساس قوانین اگر یکی از این دو نفر فوت کند ، همزی او می تواند در خانه ای که سکونت داشته اند به زندگی ادامه دهند و اموال موجود در خانه را هم به ارث می برد ولی برای سایر اموال مثل حساب بانکی باید وصیت نامه ای وجود داشته باشد. 

انواع ازدواج - ازدواج گروهی

ازدواج گروهی 

ازدواج گروهی ( به انگلیسی : group marriage ) به معنی ازدواج چند نفر با همدیگر به طور همزمان است که در آن بر خلاف ازدواج کلاسیک که فقط دو نفر با هم ازدواج می کنند ، چند نفر با همدیگر زندگی مشترکی را شروع میکنند و همگی همسر هم به شما می آیند.  تنها کشوری که ازدواج گروهی در آن به صورت رسمی انجام می شود ، برخی از مناطق برزیل است. 

انواع ازدواج - ازدواج اپن یا ازدواج باز

ازدواج باز یا ازدواج اشتراکی

ازدواج باز ( به انگلیسی : Open Marriage ) یا رابطه اُپِن یا رابطه باز به ازدواج یا رابطه ای گفته می شود که هر دو طرف مجاز هستند هر زمانی که دلشان بخواهد با شخصی دیگر وارد رابطه جنسی یا رابطه عاشقانه شوند. ازدواج باز معمولا به دو شکل است :

Swinging marriage : یعنی زوجین میتوانند یا شخصی دیگر خارج از ازدواج وارد رابطه جنسی شوند ، در این نوع  ازدواج ، مبادله زن و شوهر هم صورت می گیرد. 

Polyamory marriage : در این ازدواج باز ، زوجین میتوانند با شخصی دیگر صرفا وارد رابطه عاطفی یا عاشقانه شوند بدون این که رابطه جنسی داشته باشند. 

گردآوری : بخش زناشویی بیتوته