فرش های عشایری چه ویژگی هایی دارد؟
- مجموعه: فرش و گلیم
معرفی انواع فرش عشایری و ویژگیهای آنها
فرش بافی یکی از استعدادها و اصلی ترین شغل های عشایران خانم و آقا است و یادگیری آن از دوره کودکی به فرزندان شان آغاز می شود و مهارت فرض بافی را به صورت دقیق به آنها می آموزند
عشایران به دلیل داشتن دام و دامداری نخ های لازم برای بافتن فرش را خودشان تولید می کنند . آنها علاوه بر داشتن مهارت فرش بافی ، مهارت در تولید نخ از پشم گوسفند هم دارند. دامداری و تولید نخ و همچنین بافتن فرش در عشایران یک مسئله ی مهم است که به آنها در درآمد زایی کمک ویژه ای می کند
امروزه تعداد عشایران به نسبت گذشته بسیار کم شده است اما هیچ کدام از ما نمی توانیم نقش مهم و ویژه ای آنها را در بخش فرش بافی انکار کنیم و نادیده بگیریم بافتن فرش های دستبافت عشایری از گذشته تا به امروزه تغییرات زیادی کرده و دارای تنوع رنگی و ابعاد و اندازه های مختلف است.
عشایرانی که برای خودشان فرش می بافند ، اندازه فرش را با توجه به اندازه چادرشان حساب میکنند و شروع به بافتن می کنند. فرش های بافته شده دستبافت عشایری حکم موزاییکی را دارد که در خانه های شهری سر تا سر کف زمین را می پوشاند. بافندگان فرش های عشایری به این دلیل آنها را هم اندازه با چادرشان می بافند که تمام کف چادر را بپوشاند و یک زیر انداز مناسب برای عشایران عزیز در کوه ها و کوهستان ها باشد.
یکی از جذاب ترین بخش های فرش های دستبافت عشایری طرح های زیبا و استفاده از زنگ های دل نشین در آن است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره میکند عشایران عزیز برای بافتن این فرش های زیبا مدل خاص و نقشه ای ندارند و به صورت ذهنی فرش را می بافند و به همین دلیل است که فرش های عشایری جزو منحصر به فرد ترین فرش های دنیا نام برده می شوند.
نمی توان به صورت قاطع گفت که تمام فرش های عشایری به صورت قرینه بافته می شوند ، زیرا نه تنها طرح های آن قرینه نیست بلکه ممکن است حتی در هنگام بافت ، بافندگان غلط بافی هم داشته باشند ولی ویژه بودن این فرش تمام ایراد های آن را می پوشاند و آن را خاص تر جلوه می دهد
کوچ عشایرها و تنوع در فرش های عشایری
عشایر پراکندگی زیادی در سراسر ایران دارند و این پراکندگی در قسمت غربی کشور بیشتر است ، فرش های عشایری به چند دسته تقسیم شده اند که شامل موارد زیر می شوند
♦ قالی های بختیاری دستبافت
قالی های بختیاری در استان های خوزستان ، اصفهان و چهارمحال بختیاری دارای تنوع های بسیاری هستند و تشکیل شده از گره های پشمی متقارن با یکدیگر هستند
♦ قالی های لری دستبافت
قالی لری جزو محبوب ترین نوع فرش های عشایری هستند و در سراسر ایران از این قالی های زیبا استفاده می شود
♦ قالی قشقایی دستبافت
طرح گوزن به کار برده شده در این فرش ، نماد اصلی قالی قشقایی است و در استان فارس و ایل بزرگ قشقایی محبوبیت بسیاری دارد
♦قالی شاهسون دستبافت
قوم بزرگ شاهسون ، امروزه یکجا نشین شده اند و این کار موجب ظریف شدن وزیبایی بیشتر قالی در هنگام بافتن شده است
♦ قالی افشاری دستبافت
قالی های افشاری یکی از باکیفیت ترین قالی های عشایری است که از پشم خالص گوسفند به دست می آید و دارای تراکم بالایی است. همچنین قالی های افشاری جزء کمیاب ترین فرش های عشایری هستند
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته