قابل توجه تازه‌مادرها
- مجموعه: بهداشت مادر کودک
قابل توجه تازه‌مادرها / خوردني‌هاي اصلي دوران شيردهي
تغذيه نوزاد با شير مادر مناسب‌ترين، ايمن‌ترين و طبيعي‌ترين روش تغذيه شيرخوار است، زيرا علاوه بر تامين انرژي، مواد مغذي و آب مورد نياز بدن كودك، موجب افزايش ايمني او در برابر بيماري‌ها مي‌شود. البته تغذيه براي داشتن شيردهي موفق و تامين مواد مغذي مورد نياز كودك بسيار مهم است. مادر در اين دوران علاوه بر نيازهاي تغذيه‌اي خود، براي توليد شير به مقدار بيشتري مواد غذايي و مايعات نياز دارد كه بايد برنامه غذايي خود بيفزايد.
خوردني‌هاي اصلي دوران شيردهي
تغذيه نوزاد با شير مادر مناسب‌ترين، ايمن‌ترين و طبيعي‌ترين روش تغذيه شيرخوار است، زيرا علاوه بر تامين انرژي، مواد مغذي و آب مورد نياز بدن كودك، موجب افزايش ايمني او در برابر بيماري‌ها مي‌شود. البته تغذيه براي داشتن شيردهي موفق و تامين مواد مغذي مورد نياز كودك بسيار مهم است. مادر در اين دوران علاوه بر نيازهاي تغذيه‌اي خود، براي توليد شير به مقدار بيشتري مواد غذايي و مايعات نياز دارد كه بايد برنامه غذايي خود بيفزايد.
در دوران شيردهي بسته به مقدار شير توليد شده، نياز به انرژي و ساير مواد مغذي و مايعات بيشتر مي‌شود كه بخشي از انرژي با مصرف چربي‌هاي ذخيره شده در بدن مادر در دوران بارداري تامين مي‌شود. پس مادر شيرده بايد برنامه غذايي خود را به شكلي تنظيم كند كه روزانه همه گروه‌هاي غذايي را به صورت متعادل و مناسب دريافت كند. گروه‌هاي غذايي دوران شيردهي عبارتند از:
گروه نان و غلات
مواد غذايي اين گروه شامل انواع نان، برنج، ماكاروني، بيسكوييت‌هاي ساده و غلات صبحانه آماده است كه براي توليد انرژي، مفيد است. مواد غذايي اين گروه داراي مواد نشاسته‌اي، مقداري پروتيين، آهن و ويتامين‌هاي گروهB است. مادران شيرده بايد روزانه به شكل متوسط هفت تا 11 واحد از اين گروه دريافت كنند.
هرواحد از گروه نان و غلات برابر با يك برش 30 گرمي نان (10 در10سانتي‌متر) به اندازه كف دست بدون انگشتان و در مورد نان لواش سه تا چهار كف دست يا نصف ليوان ماكاروني يا برنج پخته است.
گروه ميوه و سبزي‌ها
همه ميوه‌ها و سبزي‌ها در اين گروه جاي دارند و تامين‌كننده ويتامين‌ها و برخي مواد معدني مورد نياز بدن هستند. همچنين مصرف ميوه‌ها و سبزي‌ها موجب افزايش مقاومت در برابر بيماري‌ها، ترميم زخم، سلامت پوست و كمك به سوخت و ساز بدن مي‌شود. مصرف روزانه حداقل پنج واحد از ميوه‌ها و چهار واحد از سبزي‌ها براي زنان شيرده ضروري است. هر واحد از گروه ميوه‌ها برابر با يك عدد ميوه متوسط مانند پرتقال، سيب، نارنگي و غيره يا نصف گريپ فروت يا سه چهارم ليوان آبميوه تازه يا يك چهارم ليوان ميوه خشك و هر واحد از سبزي‌ها برابر با يك ليوان سبزي خام يا نصف ليوان سبزي پخته است.
گروه شير و فرآورده‌هاي آن
اين گروه شامل شير و فرآورده‌هاي آن مانند ماست، پنير كم‌چرب و كشك است كه براي استحكام استخوان‌هاي مادر و سلامت پوست لازم است. چنانچه كلسيم در رژيم غذايي كافي نباشد، نياز به كلسيم شيركودك با ذخاير اسكلتي مادر تامين مي‌شود كه موجب پوكي استخوان زودرس مادر مي‌شود، بنابراين مادر شيرده براي تامين نياز كلسيم خود بايد روزانه سه تا چهار واحد از مواد غذايي اين گروه را مصرف كند. هر واحد از مواد غذايي اين گروه برابر با يك ليوان شير، ماست يا 30 تا 45 گرم پنير است.
گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها (فندق، گردو،پسته و غيره)
اين گروه شامل انواع گوشت‌هاي قرمز، مرغ، ماهي، تخم‌مرغ، حبوبات و مغزها (فندق، بادام، پسته و گردو وغيره) است. مواد غذايي اين گروه نقش بسيار مهمي در تامين پروتيين و آهن مورد نياز مادر شيرده دارند. مادر شيرده بايد روزانه دست كم سه واحد از مواد غذايي اين گروه مصرف كند. هر واحد از اين گروه برابر با 60 تا 90 گرم گوشت قرمز، مرغ يا ماهي، دو عدد تخم‌مرغ يا يك ليوان حبوبات پخته است.
توصيه‌هاي ويژه
مادر شيرده بايد از همه گروه‌هاي غذايي در برنامه غذايي خود استفاده كند.
براي جلوگيري از كاهش آب بدن مادر(دهيدراتاسيون) به مادران توصيه مي‌شود كه روزانه به ميزان كافي مايعات و آبميوه طبيعي بخورند.
نوشيدن يك ليوان مايعات مانند آب، شير يا آبميوه تازه در هر بار شيردهي توصيه مي‌شود.
نياز به ويتامين‌ها و املاح در دوران شيردهي افزايش مي‌يابد، اما با رعايت يك رژيم غذايي متعادل مي‌توان اين نياز را برطرف كرد.
ورزش‌هاي سبك در افزايش توان بدني مادر و كاهش استرس نقش دارد و توصيه مي‌شود، اما ورزش‌هاي سنگين به مادران شيرده توصيه نمي‌شود.
قرار گرفتن در معرض نور مستقيم خورشيد به مدت دست كم 20 دقيقه در روز(در ساعت اوج تابش خورشيد نباشد) توصيه مي‌شود.
از مصرف شكلات، قهوه، نوشابه‌هاي گازدار، موادغذايي پر ادويه (مثل سوسيس و كالباس) و مواد غذايي نفاخ خودداري شود.
نداشتن رژيم كاهش وزن در دوران شيردهي در صورت سلامت مادر ضروري است.
منبع: salamatiran
