چرا زینک در کودکان مهم است؟

مجموعه: بچه های سالم

چرا زینک در کودکان مهم است؟

میزان مصرف زینک برای کودکان

بیش از هفتاد آنزیم به زینک وابسته هستند تا نقش خود را در هضم غذا و سوخت و ساز انجام دهند و کودکانی که به مقدار کافی زینک مصرف نمی کنند، در معرض خطر رشد ناکافی قرار دارند. گاهی قرص و شربت زینک سولفات برای تقویت ایمنی و افزایش اشتها در کودکان و بزرگسالان استفاده می شود.

اهمیت زینک در کودکان

زینک (روی) یکی از مواد معدنی ضروری است که نقش حیاتی در رشد، تکامل و سلامت کودکان ایفا می کند. این ماده معدنی در بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی بدن، از جمله رشد سلولی، عملکرد سیستم ایمنی، ترمیم زخم ها و حتی حس چشایی و بویایی، نقش دارد.

کمبود زینک در کودکان می تواند منجر به مشکلات جدی مانند تأخیر در رشد، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به عفونت ها شود. در این مقاله، به اهمیت زینک در کودکان، مقدار مورد نیاز آن، منابع غنی زینک و خطرات مصرف بیش از حد آن پرداخته خواهد شد.

چرا زینک برای کودکان مهم است؟

زینک یک ماده معدنی کمیاب است که در بسیاری از عملکردهای بدن نقش کلیدی دارد. در کودکان، زینک به دلایل زیر اهمیت ویژه ای دارد:

• رشد و تکامل: زینک برای تقسیم سلولی، سنتز پروتئین و رشد بافت ها ضروری است. کودکان در حال رشد به زینک کافی نیاز دارند تا قد، وزن و ساختار اسکلتی آن ها به درستی توسعه یابد.

• تقویت سیستم ایمنی: زینک به تولید و عملکرد سلول های ایمنی مانند لنفوسیت ها کمک می کند. کمبود زینک می تواند کودکان را در برابر عفونت هایی مانند سرماخوردگی، اسهال و عفونت های تنفسی آسیب پذیرتر کند.

• بهبود زخم ها: زینک در ترمیم پوست و بافت های آسیب دیده نقش دارد. این ویژگی به ویژه در کودکان که ممکن است به دلیل بازی و فعالیت بدنی دچار خراش یا زخم شوند، اهمیت دارد.

• حمایت از عملکرد شناختی: زینک برای رشد مغز و عملکرد شناختی ضروری است. کمبود آن ممکن است بر حافظه، تمرکز و یادگیری کودکان تأثیر منفی بگذارد.

• حفظ حس چشایی و بویایی: زینک در حفظ حس چشایی و بویایی نقش دارد. کمبود آن می تواند باعث کاهش اشتها در کودکان شود، که به نوبه خود ممکن است به سوءتغذیه منجر شود.

• پیشگیری از بیماری های مزمن: زینک به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک می کند، که می تواند از بروز مشکلات بلندمدت مانند بیماری های مزمن جلوگیری کند.

کودک شما چه مقدار زینک نیاز دارد؟

مقدار زینک مورد نیاز کودکان به سن، جنسیت و شرایط سلامتی آن ها بستگی دارد. توصیه های روزانه زینک بر اساس دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مؤسسه ملی سلامت (NIH) به شرح زیر است (مقادیر به میلی گرم در روز):

• نوزادان 0 تا 6 ماه: 2 میلی گرم (از شیر مادر یا شیرخشک غنی شده با زینک تأمین می شود).

• نوزادان 7 تا 12 ماه: 3 میلی گرم.

• کودکان 1 تا 3 سال: 3 میلی گرم.

• کودکان 4 تا 8 سال: 5 میلی گرم.

• کودکان 9 تا 13 سال: 8 میلی گرم.

• نوجوانان 14 تا 18 سال:

پسران: 11 میلی گرم.

دختران: 9 میلی گرم.

توجه: کودکان مبتلا به بیماری هایی مانند اسهال مزمن، سوءتغذیه یا بیماری های گوارشی ممکن است به زینک بیشتری نیاز داشته باشند. در چنین مواردی، پزشک ممکن است مکمل زینک تجویز کند.

مواد غذایی هایی که زینک دارند

منابع غنی از زینک

برای تأمین زینک مورد نیاز کودکان، گنجاندن غذاهای غنی از این ماده معدنی در رژیم غذایی روزانه آن ها ضروری است. منابع زینک به دو دسته حیوانی و گیاهی تقسیم می شوند:

منابع حیوانی زینک

منابع حیوانی معمولاً زینک بیشتری دارند و جذب آن ها در بدن بهتر است:

• گوشت قرمز: مانند گوشت گوساله و گوسفند (به مقدار متعادل به دلیل چربی بالا).

• مرغ و ماکیان: به ویژه گوشت تیره تر مانند ران مرغ.

• ماهی و غذاهای دریایی: صدف، خرچنگ، میگو و ماهی هایی مانند سالمون.

• تخم مرغ: زرده تخم مرغ منبع خوبی از زینک است.

• لبنیات: شیر، ماست و پنیر حاوی مقادیر متوسطی از زینک هستند.

منابع گیاهی زینک

منابع گیاهی زینک ممکن است به دلیل وجود فیتیک اسید (که جذب زینک را کاهش می دهد) کمتر جذب شوند، اما همچنان ارزشمند هستند:

• حبوبات: لوبیا، عدس، نخود و سویا.

• آجیل و دانه ها: تخمه کدو، بادام هندی، کنجد و تخمه آفتاب گردان.

• غلات کامل: جو، گندم کامل و برنج قهوه ای.

• سبزیجات: اسفناج، کلم پیچ و قارچ.

• میوه های خشک: مانند کشمش و زردآلو خشک.

غذاهای غنی شده

برخی محصولات مانند غلات صبحانه غنی شده با زینک، شیرخشک و محصولات غذایی مخصوص کودکان نیز می توانند منابع خوبی باشند.

نکته: برای بهبود جذب زینک از منابع گیاهی، می توان حبوبات و غلات را قبل از پخت خیس کرد یا تخمیر نمود تا اثر فیتیک اسید کاهش یابد.

آیا کودک شما می تواند زینک به مقدار زیاد دریافت کند؟

اگرچه زینک برای سلامت کودکان ضروری است، مصرف بیش از حد آن می تواند خطراتی به همراه داشته باشد. مسمومیت با زینک معمولاً در اثر مصرف مکمل های زینک به مقدار زیاد یا استفاده طولانی مدت بدون نظارت پزشک رخ می دهد. برخی از خطرات مصرف بیش از حد زینک عبارت اند از:

• مشکلات گوارشی: مصرف بیش از حد زینک می تواند باعث تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکمی شود.

• اختلال در جذب سایر مواد معدنی: زینک زیاد می تواند جذب مس و آهن را مختل کند، که هر دو برای سلامت کودکان ضروری هستند. کمبود مس ممکن است به کم خونی یا ضعف سیستم ایمنی منجر شود.

• ضعف سیستم ایمنی: به طور پارادوکسیکال، مصرف بیش از حد زینک می تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند.

• سردرد و خستگی: دوزهای بالای مکمل های زینک ممکن است باعث سردرد، خستگی و احساس ضعف شود.

میزان مصرف زینک برای کودکان

حد مجاز مصرف زینک

حداکثر مقدار مجاز زینک (UL) که مصرف آن بی خطر تلقی می شود، برای کودکان به شرح زیر است:

• کودکان 1 تا 3 سال: 7 میلی گرم در روز.

• کودکان 4 تا 8 سال: 12 میلی گرم در روز.

• کودکان 9 تا 13 سال: 23 میلی گرم در روز.

• نوجوانان 14 تا 18 سال: 34 میلی گرم در روز.

مصرف زینک بیش از این مقادیر معمولاً از طریق مکمل ها رخ می دهد، نه از رژیم غذایی معمولی، زیرا غذاها به ندرت حاوی زینک بیش از حد هستند.

پیشگیری از مسمومیت زینک

• از دادن مکمل های زینک به کودکان بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

• رژیم غذایی متعادل معمولاً زینک کافی را تأمین می کند و نیازی به مکمل نیست، مگر در موارد کمبود شدید.

• در صورت استفاده از مکمل، دوز توصیه شده توسط پزشک یا متخصص تغذیه را رعایت کنید.

علائم کمبود زینک در کودکان

کمبود زینک در کودکان می تواند علائم زیر را ایجاد کند:

• تأخیر در رشد و بلوغ.

• کاهش اشتها و وزن گیری نامناسب.

• عفونت های مکرر یا طولانی مدت.

• ریزش مو یا شکنندگی ناخن ها.

• مشکلات پوستی مانند بثورات یا خشکی پوست.

• اختلال در تمرکز و یادگیری.

اگر کودک شما هر یک از این علائم را دارد، با پزشک مشورت کنید. آزمایش خون می تواند کمبود زینک را تأیید کند.

توصیه هایی برای والدین

• رژیم غذایی متنوع: غذاهای غنی از زینک را در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید.

• مشاوره با پزشک: در صورت مشکوک بودن به کمبود زینک، از پزشک بخواهید آزمایش های لازم را انجام دهد.

• اجتناب از مکمل های غیرضروری: از دادن مکمل زینک بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

• توجه به رژیم های خاص: کودکان گیاه خوار یا وگان ممکن است به دلیل جذب کمتر زینک نیاز به توجه بیشتری داشته باشند.

سخن پایانی :

زینک یک ماده معدنی حیاتی برای رشد، ایمنی و سلامت کلی کودکان است. تأمین زینک کافی از طریق رژیم غذایی متنوع و متعادل معمولاً برای اکثر کودکان کافی است. منابع حیوانی و گیاهی متعددی وجود دارند که می توانند نیازهای روزانه زینک را برآورده کنند. با این حال، مصرف بیش از حد زینک، به ویژه از طریق مکمل ها، می تواند خطراتی به همراه داشته باشد. والدین باید با توجه به نیازهای خاص کودک خود و در صورت لزوم با مشورت پزشک، رژیم غذایی مناسب را تنظیم کنند تا از سلامت و رشد بهینه کودک اطمینان حاصل شود.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته