سرطان ولو؛ علائم، تشخیص و درمان
- مجموعه: بهداشت بانوان
سرطان ولو؛ راهنمای جامع پیشگیری، تشخیص و درمان
سرطان ولو (واژن) نوعی سرطان نادر است که در ناحیه بیرونی اندام تناسلی زنان (ولو) ایجاد میشود. در ایالات متحده، سالانه حدود ۶,۵۰۰ مورد جدید سرطان ولو تشخیص داده میشود. بیشتر موارد این سرطان با عفونت ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) یا لیکن اسکلروز (اسکلروز باسیلوز) مرتبط هستند. تغییر رنگ پوست ولو و ایجاد توده یا زخمهای باز ممکن است از علائم سرطان ولو باشد. جراحی، پرتودرمانی و شیمیدرمانی از جمله روشهای درمان این سرطان هستند.
سرطان ولو چیست؟
سرطان ولو نوعی سرطان نادر است که در بافتهای ولو (واژن) ایجاد میشود. واژه «ولو» به کل اندام تناسلی خارجی (یا اندام جنسی) در زنان و افرادی که در زمان تولد جنس زنانه برایشان تعیین شده است، اشاره دارد. بخشهای ولو عبارتند از:
• دهانه واژن: کانال عضلانی برای برقراری رابطه جنسی، زایمان و عادت ماهانه.
• لابیا مینورا (لبهای داخلی): چینهای بافتی که دهانه واژن را احاطه کرده و تا بالای کلیتوریس امتداد مییابند.
• لابیا ماژورا (لبهای خارجی): ناحیه گوشتی که لبهای داخلی را در بر میگیرد.
• بخش خارجی کلیتوریس: برآمدگی حساس به تحریک جنسی که بالای دهانه واژن قرار دارد.
• مونس پوبیس: ناحیه گردی جلوی استخوانهای لگن که در دوران بلوغ با مو پوشیده میشود.
• دهانه مجرای ادرار: لولهای که ادرار را از بدن خارج میکند.
• پرینه: ناحیه پوستی بین واژن و مقعد.
سرطان ولو معمولاً طی چندین سال به آرامی پیشرفت میکند. در ابتدا، معمولا نواحی پیشسرطانی بافت (ضایعات) ایجاد میشوند. متخصصین مراقبتهای بهداشتی معمولاً رشد غیرطبیعی را در خارجیترین لایه پوست شما کشف میکنند. این ضایعات پیشسرطانی، نئوپلازی داخل اپیتلیال ولو (VIN) نامیده میشوند.
انواع سرطان ولو
متخصصين مراقبتهای بهداشتی، سرطان ولو را بر اساس نوع سلولهایی که سرطان از آنجا شروع میشود، طبقهبندی میکنند. شایعترین انواع سرطان ولو عبارتند از:
• کارسینوم سلول سنگفرشی ولو (Vulvar squamous cell carcinoma): تقریباً ۹۰ درصد از سرطانهای ولو، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند. این نوع سرطان در سلولهای سطح پوست شما ایجاد میشود.
• ملانوم ولو (Vulvar melanoma): حدود ۵ درصد از سرطانهای ولو، ملانوم هستند. ملانومها به سرعت رشد میکنند و خطر بالایی برای گسترش به سایر نقاط بدن دارند.
انواع باقیماندهی سرطان ولو نادر هستند و عبارتند از:
• کارسینوم سلول پایه (Basal cell carcinoma)
• آدنوكارسينوم غده بارتولن (Bartholin gland adenocarcinoma)
• بیماری پاژه ولو (Paget disease of the vulva)
• سارکوم (Sarcoma)
• کارسینوم زگیلمانند (Verrucous carcinoma)
چه میزان سرطان ولو شایع است؟
سرطان ولو نادر است. متخصصان مراقبتهای بهداشتی سالانه در ایالات متحده، کمی کمتر از ۶,۵۰۰ مورد جدید سرطان ولو را تشخیص میدهند. تقریباً ۸۰ درصد از افرادی که تشخیص داده میشوند، بالای ۵۰ سال سن دارند و بیش از نیمی از کل تشخیصها در افراد بالای ۷۰ سال است. میانگین سن تشخیص ۶۸ سالگی است.
علائم سرطان ولو
اولین نشانههای قابل توجه سرطان ولو، معمولاً تغییرات پوستی روی لبهای بیرونی (لابیای ماژور) یا داخلی (لابیای مینور) شما هستند. با این حال، سرطان میتواند در هر جای دیگری از ولو شما ایجاد شود.
علائم سرطان ولو عبارتند از:
• تغییر رنگ، از جمله پوستی که تیرهتر یا روشنتر از حد معمول به نظر میرسد، یا لکههای پوستی سفید.
• تکههای پوست ضخیم یا زبر.
• برآمدگیها، از جمله تودهها، برجستگیهای زگیلمانند یا زخمهایی که بهبود نمییابند.
• خارش یا سوزش مداوم.
• خونریزی که ارتباطی با قاعدگی ندارد.
• حساسیت و درد، به طور بالقوه در هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن.
اگر یک یا چند مورد از این علائم را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. علائم سرطان ولو معمولاً در مراحل اولیه ظاهر نمیشوند، بنابراین مهم است که در اسرع وقت معاینه شوید.
با این حال، بسیاری از این علائم در شرایط غیرسرطانی نیز شایع هستند. پزشک شما میتواند به شما بگوید که آیا این تغییرات نشانه سرطان ولو یا بیماری دیگری است.
چه عواملی باعث سرطان ولو میشوند؟
در سرطان ولو، سلولها به طور غیرقابل کنترلی تکثیر پیدا میکنند. بدون درمان، این سلولهای سرطانی میتوانند به سایر نقاط بدن شما سرایت کنند. شایعترین نوع سرطان ولو، کارسینوم سلول سنگفرشی ولو، با یکی از دو عامل زیر مرتبط است:
• عفونت ویروس پاپیلوم انسانی (HPV): یک بیماری عفونی رایج منتقله از راه جنسی (STI) که از طریق تماس پوست با پوست گسترش مییابد. برخی از انواع HPV خطر ابتلا به سرطانهای خاصی از جمله سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان راست روده و سرطان ولو را افزایش میدهند.
• لیکن اسکلروز (اسکلروز باسیلوز): یک بیماری مزمن (مادام العمر) پوستی است. لیکن اسکلروز باعث التهاب و سایر علائم مانند تغییرات پوستی و خارش در ناحیه ولو میشود.
عوامل خطر
عوامل خطر برای سرطان ولو عبارتند از:
• سن: احتمال ابتلا به سرطان ولو با افزایش سن بیشتر میشود.
• قرار گرفتن در معرض HPV: همه سویههای HPV باعث سرطان نمیشوند، اما برخی از آنها میتوانند منجر به تغییرات سلولی شوند که در نهایت به سرطان ولو تبدیل میشوند.
• بیماریهای پوستی درگیر کننده ولو: زائدههای مرتبط با لیکن اسکلروز ممکن است به سرطان ولو تبدیل شوند.
• نئوپلازی داخل اپیتلیال ولو (VIN): VIN یک بیماری پیشسرطانی است که در صورت عدم درمان میتواند به سرطان ولو تبدیل شود.
• عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV): سیستم ایمنی ضعیف ناشی از بیماریهایی مانند HIV میتواند مبارزه بدن با سرطان را دشوارتر کند.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله سرطان ولو را افزایش میدهد.
چگونه سرطان ولو تشخیص داده میشود؟
متخصص مراقبتهای بهداشتی شما در مورد سابقه پزشکی، عوامل خطر احتمالی و علائم شما سوال خواهد کرد. تشخیص اغلب شامل چندین آزمایش است.
آزمایشات تشخیص سرطان ولو
آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• معاینه لگن: پزشک شما به صورت بصری ولو شما را معاینه کرده و به دنبال تغییرات غیرمعمول پوستی میگردد. آنها یک یا دو انگشت دستکشدار و روانشده را در داخل واژن شما وارد میکنند تا به دنبال هر گونه توده یا سایر علائم سرطان باشند. آنها ممکن است از تکنیک مشابهی برای بررسی رکتوم شما استفاده کنند. آنها ممکن است از ابزاری به نام اسپکلوم برای گشاد کردن واژن شما استفاده کنند تا بتوانند ناهنجاریها را بررسی کنند.
• تست پاپ اسمیر: پزشک شما ممکن است در طول معاینه لگن نمونهای از سلولها را برداشته و آنها را از نظر تغییرات سرطانی آزمایش کند. آنها ممکن است آزمایش HPV را روی نمونه انجام دهند تا ببینند آیا شما عفونت دارید.
• کولپوسکوپی: پزشک شما ممکن است از یک ابزار بزرگنمایی کننده نورانی به نام کولپوسکوپ برای مشاهده دقیقتر ولو، واژن و دهانه رحم (اندام بین واژن و رحم) استفاده کند. آنها ممکن است از محلول ویژهای استفاده کنند که بتواند سلولهای غیرطبیعی را برجسته کند و دیدن آنها را آسانتر کند.
• بیوپسی: پزشک شما ممکن است نمونهای از بافت غیرطبیعی را برای آزمایش سلولهای سرطانی بردارد. بیوپسی تنها راه برای اطمینان از ابتلا به سرطان ولو است.
آزمایشاتی برای تعیین گسترش سرطان
اگر شما سرطان دارید، پزشک شما آزمایشات اضافی را برای بررسی اینکه آیا سرطان فراتر از ولو شما گسترش یافته است، انجام خواهد داد. سرطان ولو بدون درمان ممکن است به واژن یا سایر اندامهای مجاور، غدد لنفاوی لگن و در نهایت به جریان خون شما سرایت کند. سرطانی که گسترش یافته است (سرطان متاستاتیک) درمان سختتری دارد.
آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• آزمایش با اسکوپ: شما ممکن است سیستوسکوپی برای بررسی گسترش سرطان در مجرای ادرار (لولهای که ادرار شما را حمل میکند) یا مثانه انجام دهید. پروکتوسکوپی سلولهای سرطانی را در راست روده یا مقعد شما بررسی میکند.
• آزمایشهای تصویربرداری: اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اسکن پوزیترون انتشار توموگرافی (PET اسکن) میتوانند نشان دهند که آیا سرطان از ولو شما به سایر بافتها گسترش یافته است یا خیر.
• بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان: پزشک شما ممکن است نزدیکترین غدد لنفاوی به تومور شما (غدد لنفاوی نگهبان) را برای بررسی سلولهای سرطانی بردارد. در سرطان ولو، تومورها معمولاً به غدد لنفاوی نگهبان در کشاله ران شما تخلیه میشوند.
مراحل سرطان ولو
مراحل سرطان ولو به متخصصين مراقبتهای بهداشتی اجازه میدهد تا تعیین کنند که آیا سرطان شما فراتر از ولو شما گسترش یافته است یا خیر. این اطلاعات، تصمیمگیری در مورد درمان را هدایت میکند. چهار مرحله اصلی وجود دارد:
√ مرحله یک (Stage I): سرطان ولو در مراحل اولیه فقط در ولو یا پرینه (ناحیه بین رکتوم و واژن) شما قرار دارد. مرحله یک از مراحل IA یا IB تشکیل شده است که بر اساس اندازه تومور و اینکه تا چه حد به بافتهای مجاور نفوذ کرده، تعیین میشود.
√ مرحله دو (Stage II): تومور (با هر اندازهای) به قسمت پایین مجرای ادرار، قسمت پایین واژن یا مقعد شما گسترش یافته است.
√ مرحله سه (Stage III): سرطان به یکی یا چند غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است. مرحله سه از مراحل IIIA، IIIB و IIIC تشکیل شده است که بر اساس تعداد و اندازه غدد لنفاوی درگیر، تعیین میشود.
√ مرحله چهار (Stage IV): سرطان به قسمت بالایی مجرای ادرار، واژن یا سایر قسمتهای بدن گسترش یافته است. مرحله چهار از مراحل IVA و IVB تشکیل شده است که بر اساس اینکه گسترش در نزدیکی ولو شما یا به صورت دور قرار دارد، تعیین میشود.
از متخصص مراقبتهای بهداشتی خود بخواهید جزئیات اینکه مرحله سرطان شما برای درمانتان چه معنایی دارد را توضیح دهد.
درمان سرطان ولو
درمان شما به عواملی مانند سلامتی عمومی، مرحله سرطان و اینکه آیا پزشک شما به تازگی سرطان شما را تشخیص داده است یا اینکه عود کرده (بازگشته) بستگی دارد. پزشک شما میتواند توضیح دهد که چگونه برنامه درمانی شما برای تشخیص شما مناسبتر است.
جراحی
جراحی رایجترین درمان برای سرطان ولو است. هدف از جراحی برداشتن تمام سرطان و در عین حال حفظ عملکرد جنسی شماست. انواع جراحی عبارتند از:
√ جراحی لیزری: این جراحی از یک پرتو لیزر برای ایجاد برشهای بدون خونریزی در بافت یا برداشتن ضایعات سطحی سرطانی استفاده میکند.
√ برش موضعی (Local excision): این جراحی، سرطان و مقدار کمی تا زیادی از بافت سالم اطراف سرطان را برمیدارد. گاهی اوقات، پزشکان برای بررسی سلولهای سرطانی یا برای برداشتن غدد لنفاوی در صورت وجود شواهد سرطان، غدد لنفاوی مجاور را برمیدارند.
√ ولوکتومی (Vulvectomy): این عمل بخشی یا تمام ولو و احتمالاً برخی از غدد لنفاوی مجاور را برمیدارد. پزشک شما ممکن است برای جایگزینی پوست برداشته شده از پیوند پوست استفاده کند.
√ خارج کردن لگن (Pelvic exenteration): این جراحی، قسمت پایین روده بزرگ، راست روده، مثانه، دهانه رحم، واژن، تخمدان و غدد لنفاوی مجاور را برمیدارد. پزشک شما برای خروج ادرار و مدفوع از بدن به کیسهای جمعآوری کننده، منافذی ایجاد میکند.
رادیوتراپی
رادیوتراپی از اشعه ایکس یا سایر منابع انرژی بالا برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. رایجترین روش درمانی برای سرطان ولو، رادیوتراپی با پرتو برونتنی (EBRT) است. EBRT از یک دستگاه برای تاباندن پرتو از طریق پوست شما به محل هدف سرطان استفاده میکند.
افراد اغلب رادیوتراپی و شیمیدرمانی را با هم (شیمیرادیوتراپی) دریافت میکنند. شما ممکن است قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور یا بعد از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده، رادیوتراپی دریافت کنید.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی از داروها برای حمله به سلولهای سرطانی در سراسر بدن استفاده میکند. پزشک شما ممکن است دارو را به صورت تزریق داخل وریدی یا عضلانی تجویز کند، یا ممکن است قرص مصرف کنید. شما ممکن است لوسیونی دریافت کنید که به طور مستقیم روی ولو خود بمالید. این شکل از شیمیدرمانی به طور موضعی به سرطان در ناحیه خاص حمله میکند.
یس پلاتین (Platinol®، Platinol -AQ®) و فلوئورواوراسیل (Carac®) معمولاً داروهای شیمی درمانی برای سرطان فرج تجویز می شوند.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی به سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند تا سلول های سرطانی را شناسایی کرده و به طور موثرتری با آنها مبارزه کند. کرم ایمیکیمود (Aldara®، Zyclara®) یک داروی رایج ایمونوتراپی است که برای درمان سرطان فرج استفاده می شود.
پیگیری بعد از درمان سرطان ولو
پزشک شما ممکن است در نقاط مختلف پس از درمان، آزمایشاتی را برای نظارت بر وضعیت شما و اطمینان از عدم عود سرطان انجام دهد. آزمایش اغلب شامل همان روشهایی است که برای تشخیص و مرحلهبندی سرطان ولو استفاده میشود.
آیا میتوان از سرطان ولو پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای کاهش خطر، دریافت واکسن HPV برای پیشگیری از عفونت است. در ایالات متحده، بزرگسالان تا سن ۴۵ سالگی ممکن است بسته به خطر ابتلا به HPV، واکسن گارداسیل ۹® را دریافت کنند. سرواریکس® و گارداسیل® واکسنهای HPV هستند که در کشورهای دیگر در دسترس هستند.
اگر هر گونه علائمی از سرطان ولو را تجربه کردید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. برای حفظ سلامت زنان، معاینات منظم، از جمله معاینه فیزیکی، حداقل سالیانه را برنامهریزی کنید.
چگونه از خودم مراقبت کنم؟
بسیاری از افراد نسبت به تغییرات قابل مشاهده در ناحیه ولو خود احساس خجالت میکنند. با این حال، ابتلا به سرطان ولو به این معنی نیست که باید رابطه فیزیکی را کنار بگذارید. از اینکه از پزشک خود بپرسید که تشخیص شما چگونه بر زندگی جنسی شما تأثیر میگذارد، خجالت نکشید. آنها میتوانند شما را به منابعی متصل کنند که از نیازهای جسمی و روحی شما در حین گذراندن تشخیص و درمان حمایت میکنند.
سوالات متداول درباره سرطان ولو
1. سرطان ولو معمولاً از کجا شروع میشود؟
سرطان ولو معمولاً از سطح پوست اطراف واژن شما، چه لبهای بیرونی (لابیای ماژور) یا داخلی (لابیای مینور) شروع میشود. به ندرت، در سایر قسمتهای ولو مانند غده بارتولن و کلیتوریس ایجاد میشود.
2. اولین مرحله سرطان ولو چیست؟
مرحله I اولین مرحله سرطان ولو است. در این مرحله، سرطان فراتر از ولو یا پرینه شما گسترش نیافته است. سرطان ولو مرحله IA دو سانتی متر (به اندازه یک بادام زمینی) یا کوچکتر است. این سرطان بیش از یک میلیمتر (به اندازه نوک مداد) به بافتهای مجاور نفوذ نکرده است. سرطانهای ولو مرحله IB شامل تومورهای بزرگتری هستند که ممکن است عمیقتر به بافتهای مجاور نفوذ کرده باشند.
3. آیا سرطان ولو جدی است؟
بله، میتواند جدی باشد. سرطان ولو درماننشده، تهدید کننده زندگی است. سرطانی که به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن شما گسترش می یابد.
4. آیا می توانم با سرطان ولو باردار شوم؟
بله، زنان مبتلا به سرطان ولو می توانند باردار شوند. با این حال، مهم است که قبل از باردار شدن با پزشک خود در مورد خطرات و مزایا صحبت کنید. درمان سرطان ولو می تواند بر باروری تأثیر بگذارد، بنابراین ممکن است لازم باشد قبل یا بعد از درمان اقداماتی برای حفظ باروری انجام دهید.
پیامی برای شما
شما نقش مهمی در سلامتی خود دارید. باید با تمام قسمتهای بدن خود، از جمله ولو خود آشنا شوید. دانستن اینکه در حال حاضر چه شکلی هستید، میتواند به شما کمک کند تا به راحتی تغییرات را شناسایی کنید. و زمانی که تغییراتی را مشاهده کردید، برای ویزیت با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید. در ضمن، ویزیتهای خود به متخصص زنان را لغو نکنید. آنها میتوانند تغییرات پیش از سرطان را قبل از اینکه جدیتر شوند، شناسایی کنند.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته