نجات زندگی در آب؛ راهنمای کامل کمک‌های اولیه برای غرق شدن

مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان

کمک‌های اولیه برای غرق شدن نیازمند حفظ آرامش و اقدام سریع است

آیا می‌دانید در صورت غرق شدن کسی چگونه باید عمل کنید؟

دانش پایه در زمینه کمک‌های اولیه در موقعیت‌های اضطراری مانند غرق شدن بسیار مفید است. نکته اصلی حفظ آرامش و اطمینان از این است که فرد آسیب‌دیده می‌تواند نفس بکشد. در ادامه، مراحل اساسی برای کمک به فردی که در حال غرق شدن است توضیح داده شده است.

غرق شدن چیست؟

غرق شدن زمانی رخ می‌دهد که آب به طور ناگهانی وارد ریه‌ها شده و مانع ورود هوا می‌شود، که این امر می‌تواند منجر به خفگی و حتی مرگ شود.

کمک‌های اولیه برای غرق شدن می‌تواند زندگی فرد را نجات دهد

اولین اقدامات در مواجهه با غرق شدن

• کمک بخواهید: اگر نمی‌دانید چه کاری انجام دهید، از دیگران کمک بخواهید و فوراً با آتش‌نشانی، ناجیان غریق یا خدمات اورژانس تماس بگیرید.

• خارج کردن فرد از آب: اگر شنا بلد هستید و خطر جانی برای شما وجود ندارد، فرد را از آب خارج کنید. سعی کنید صورت او (به‌ویژه بینی و دهان) به سمت بالا و روی سطح آب باشد. در صورت امکان، از یک شیء شناور برای کمک استفاده کنید.

• بررسی تنفس: فرد را روی سطحی محکم قرار دهید و بررسی کنید که آیا نفس می‌کشد یا خیر. به حرکت قفسه سینه یا احساس نفس او با نزدیک کردن گونه‌تان به دهانش توجه کنید. اگر فرد به طور طبیعی نفس می‌کشد، او را به پهلو قرار دهید تا در صورت استفراغ، خفه نشود.

• اجتناب از اقدامات نادرست: سعی نکنید آب را از ریه‌های فرد خارج کنید یا او را وادار به استفراغ کنید.

تنفس دهان به دهان

اگر فرد بی‌هوش است و نفس نمی‌کشد، می‌توانید تنفس دهان به دهان را انجام دهید:

1. فرد را روی سطحی صاف به پشت بخوابانید.

2. با یک دست پیشانی او را به عقب خم کنید و با دست دیگر چانه‌اش را پایین بیاورید تا راه هوایی باز شود.

3. بینی او را با انگشتان بگیرید، نفس عمیقی بکشید و به مدت ۲ ثانیه به داخل دهان او بدمید.

4. ۵ ثانیه صبر کنید و این روند را تکرار کنید.

5. اگر این روش موفقیت‌آمیز باشد، فرد ممکن است شروع به سرفه و خارج کردن آب کند. در این حالت، او را به پهلو قرار دهید تا مایع به ریه‌ها بازنگردد.

کمک‌های اولیه برای کودکان

1. برای کودکان، سر آن‌ها را به عقب خم کنید تا زبانشان راه هوایی را مسدود نکند. بینی کودک را بگیرید و به آرامی به داخل دهانش بدمید.

2. برای نوزادان، دهان و بینی آن‌ها را با دهان خود بپوشانید و به آرامی بدمید.

3. اطمینان حاصل کنید که میزان هوای دمیده شده متناسب با ظرفیت ریه‌های کودک باشد تا از آسیب جلوگیری شود.

4. همیشه کودکان را تحت نظارت بزرگسالان نگه دارید، زیرا واگذاری نظارت به کودکان دیگر ممکن است خطرناک باشد.

احیای قلبی-ریوی (CPR)

اگر فرد بی‌هوش است، نفس نمی‌کشد و نبض ندارد، احیای قلبی-ریوی انجام دهید:

• برای نوزادان زیر یک سال: ۳۰ فشار قفسه سینه با دو انگشت به عمق کم و با سرعت ۱۰۰ فشار در دقیقه، همراه با ۲ تنفس.

• برای افراد بالای یک سال: ۳۰ فشار قفسه سینه با هر دو دست و با سرعت ۱۲۰ فشار در دقیقه، همراه با ۲ تنفس. فشارها باید قفسه سینه را حدود ۵ سانتی‌متر فرو ببرند.

• یک چرخه کامل شامل ۳۰ فشار و ۲ تنفس است. بهتر است ۴ چرخه انجام شود.

• اگر تنها هستید یا خسته‌اید، فقط فشار قفسه سینه را انجام دهید و از تنفس دهان به دهان صرف‌نظر کنید.

توجه به هیپوترمی (افت دمای بدن)

• لباس‌های خیس فرد را درآورید و او را با پتوهای خشک بپوشانید.

• اگر فرد به هوش آمد، نوشیدنی گرم به او بدهید.

قبل از ورود به آب، عمق و شرایط محیط را ارزیابی کنید

نکات پیشگیری از غرق شدن

برای جلوگیری از غرق شدن، رعایت نکات ایمنی در محیط‌های آبی حیاتی است. در ادامه، مجموعه‌ای از نکات کاربردی برای پیشگیری از غرق شدن ارائه شده است:

• کودکان را هرگز بدون نظارت بزرگسال در نزدیکی آب (استخر، دریا، رودخانه) رها نکنید.

• حتی در آب‌های کم‌عمق، کودکان ممکن است به سرعت در خطر قرار گیرند.

• از سپردن نظارت به کودکان یا نوجوانان دیگر خودداری کنید، زیرا ممکن است حواسشان پرت شود.

• در قایق‌سواری، شنا در آب‌های آزاد یا فعالیت‌های آبی، همیشه از جلیقه نجات مناسب استفاده کنید.

• اطمینان حاصل کنید که جلیقه نجات اندازه مناسب فرد باشد و به‌درستی بسته شده است.

• یادگیری مهارت‌های شنا برای کودکان و بزرگسالان یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از غرق شدن است.

• در کنار شنا، تکنیک‌های نجات در آب و کمک‌های اولیه را نیز یاد بگیرید.

• به تابلوهای هشداردهنده در سواحل یا استخرها توجه کنید (مانند هشدار درباره جریان‌های قوی یا مناطق ممنوعه برای شنا).

• دستورات ناجیان غریق را جدی بگیرید.

• در آب‌های متلاطم، دارای جریان‌های قوی یا در شرایط آب‌وهوایی نامناسب (مانند طوفان یا رعدوبرق) شنا نکنید.

• از شنا در مکان‌های ناشناخته یا بدون حضور ناجی غریق خودداری کنید.

• همیشه با یک همراه شنا کنید تا در صورت بروز مشکل، کسی برای کمک حضور داشته باشد.

• در صورت امکان، در مکان‌هایی شنا کنید که ناجی غریق حضور دارد.

• به کودکان آموزش دهید که بدون اجازه بزرگسالان وارد آب نشوند.

• به آن‌ها یاد دهید که در صورت افتادن در آب، آرامش خود را حفظ کنند و سعی کنند روی آب شناور بمانند.

• مصرف الکل یا مواد مخدر قبل یا حین فعالیت‌های آبی می‌تواند قضاوت و هماهنگی را مختل کند و خطر غرق شدن را افزایش دهد.

• در قایق‌ها، تجهیزات ایمنی مانند طناب نجات، حلقه نجات و وسایل شناور را در دسترس داشته باشید.

• برای کودکان خردسال، از بازوبندها یا جلیقه‌های شناور مخصوص استفاده کنید.

• قبل از ورود به آب، عمق، جریان‌های آبی و دمای آب را بررسی کنید.

• در رودخانه‌ها یا دریاها، از جریان‌های زیرآبی (rip currents) آگاه باشید و نحوه خروج از آن‌ها را یاد بگیرید.

• شماره‌های اضطراری را به خاطر داشته باشید. در نزدیکی آب، همیشه یک تلفن همراه یا وسیله ارتباطی در دسترس داشته باشید.

• یادگیری تکنیک‌های کمک‌های اولیه و CPR می‌تواند به شما کمک کند تا در مواقع اضطراری به‌درستی عمل کنید.

• دوره‌های آموزشی هلال احمر یا سازمان‌های معتبر را بگذرانید.

• از شوخی‌هایی مانند هل دادن دیگران به آب یا نگه داشتن آن‌ها زیر آب خودداری کنید، زیرا ممکن است به غرق شدن منجر شود.

• شنا در آب‌های بسیار سرد می‌تواند باعث شوک حرارتی یا هیپوترمی شود. در چنین شرایطی، زمان شنا را محدود کنید و از لباس‌های محافظ (مانند لباس غواصی) استفاده کنید.

• در خانه‌هایی که استخر دارند، حصارهای ایمنی با قفل مناسب نصب کنید تا کودکان به‌طور اتفاقی به آب دسترسی پیدا نکنند. 

همیشه کودکان را در نزدیکی آب تحت نظارت بزرگسال نگه دارید

سوالات متداول درباره کمک‌های اولیه برای غرق شدن

1. اگر شنا بلد نباشم، چگونه می‌توانم به فردی که در حال غرق شدن است کمک کنم؟

در صورت عدم توانایی در شنا، به هیچ وجه وارد آب نشوید، زیرا ممکن است خودتان در خطر قرار بگیرید. فوراً با خدمات اورژانس تماس بگیرید و از دیگران کمک بخواهید. اگر شیء شناوری مانند طناب، تخته یا جلیقه نجات در دسترس است، آن را به سمت فرد پرتاب کنید.

2. چه زمانی باید احیای قلبی-ریوی (CPR) را شروع کنم؟

CPR تنها زمانی باید انجام شود که فرد بی‌هوش باشد، نفس نکشد و نبض نداشته باشد. ابتدا تنفس و نبض را بررسی کنید. اگر فرد نفس می‌کشد یا نبض دارد، CPR انجام ندهید.

3. آیا می‌توانم به تنهایی CPR را برای مدت طولانی انجام دهم؟

انجام CPR به‌خصوص برای افراد غیرآموزش‌ دیده می‌تواند بسیار خسته‌کننده باشد. اگر تنها هستید، تمرکز خود را روی فشارهای قفسه سینه بگذارید و در اولین فرصت از دیگران کمک بخواهید.

4. چگونه می‌توانم از هیپوترمی (افت دمای بدن) در فرد غرق‌شده جلوگیری کنم؟

لباس‌های خیس را درآورید و فرد را با پتو یا لباس خشک بپوشانید. اگر فرد به هوش است، نوشیدنی گرم (نه داغ) به او بدهید تا دمای بدنش تنظیم شود.

5. آیا تنفس دهان به دهان برای همه سنین یکسان است؟

خیر، برای کودکان و نوزادان باید با احتیاط بیشتری عمل کنید. میزان هوای دمیده شده باید کمتر باشد و در نوزادان، هم دهان و هم بینی باید با دهان شما پوشانده شود. همچنین، فشار قفسه سینه در کودکان با دو انگشت و با شدت کمتر انجام می‌شود.

6. اگر فرد شروع به سرفه و خارج کردن آب کرد، چه کنم؟

او را به پهلو قرار دهید تا مایع به ریه‌ها بازنگردد. به نظارت ادامه دهید و مطمئن شوید که تنفس او پایدار است تا زمانی که کمک حرفه‌ای برسد.

7. چگونه می‌توانم از غرق شدن کودکان جلوگیری کنم؟

کودکان باید همیشه تحت نظارت مستقیم یک بزرگسال باشند. از وسایل شناور مانند جلیقه نجات استفاده کنید و کودکان را به شنا کردن یا بازی نزدیک آب بدون نظارت واگذار نکنید.

سخن پایانی

غرق شدن یک حادثه ناگهانی و خطرناک است که می‌تواند با رعایت نکات ایمنی و آمادگی برای واکنش سریع به حداقل برسد. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است؛ بنابراین، یادگیری شنا، نظارت دقیق بر کودکان، استفاده از تجهیزات ایمنی و آگاهی از شرایط محیطی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از این حوادث هستند. همچنین، آموزش کمک‌های اولیه و CPR می‌تواند در لحظات حساس نجات‌بخش باشد. با حفظ آرامش، رعایت اصول ایمنی و آمادگی برای شرایط اضطراری، می‌توانید از لحظات خود در کنار آب با اطمینان و آرامش بیشتری لذت ببرید. ایمنی را در اولویت قرار دهید و همیشه آماده باشید!

گردآوری:بخش سلامت بیتوته