تقویم تاریخ - 24 تیر

مجموعه: تقویم تاریخ

1288م:24 تير ماه 1288 (15 ژوئيه 1909) شهر تهران پس از يک روز جنگ خياباني به دست افراد مسلح بختياري و گيلان افتاد و محمدعلي شاه قاجار در پي تصرف تهران به دست نيروهاي مخالف، با خانواده حود به ساختمان تابستاني سفارت روسيه در زرگنده قلهک پناهنده شد. وي قبلا در سلطنت آباد مستقر شده بود و با اين که هنوز پانصد قزاق و تعدادي توپ در اختيار داشت تصميم به تحصّن در سفارتخانه خارجي گرفته بود.

به تفسير برخي از مورخان، وي با تحصّن در ساختمان تابستاني سفارت روسيه، پناهنده شدن به بيگانه را بر مذاكره با سران مخالفان و پذيرفتن شرايط آنان ترجيح داد كه در «تاريخ» به عنوان اقدامي شرم آور ثبت شده است. همزمان، ساير مقامات نزديک به او نيز به سفارتخانه ها پناه بردند. چون (ظاهرا!) سفارتخانه هاي روسيه و انگلستان براي همه متقاضيان تحصّن جاي نداشتند به مقامهاي اضافي، هرکدام يک پرچم اين دو دولت داده شد تا بر بالاي خانه هايشان نصب کنند که کسي متعرضشان نشود!!.

سفيران روسيه و انگلستان سپس به طور جداگانه و با لحني متفاوت از سردار اسعد و سپهدار تنکابني فرماندهان نيروهاي فاتح تهران خواستند که به زد و خورد پايان دهند و مسئله را از راه مسالمت حل کنند!. فاتحان تهران خواستار تسليم سرهنگ لياخوف (فرمانده روس نيروي قزاق مستقر در تهران كه مجلس را به توپ بسته بود) شدند که موافقت شد و لياخوف به فاتحان تهران مراجعه کرد و تامين خواست.

دو روز بعد يک شوراي عالي 28 نفري تشکيل و همان روز محمد علي شاه را به دليل پناهنده شدن در خاک وطن به سفارتخانه خارجي، از سلطنت خلع و پسر 12 ساله او احمد ميرزا را به سلطنت برداشت و چون او هنوز طفل بود؛ قرار شد که عضدالملک «ايلخان قاجار (رئيس وقت ايل مغول تبار قاجار)» نيابت سلطنت را بر عهده گيرد. احمد ميرزا در آن لحظه با پدرش در سفارت روسيه بود که از آنجا به کاخ سلطنتي انتقال يافت.

همه اين ماجرا نتيجه رقابت استعماري روسيه و انگلستان بود که روسيه از محمدعلي شاه و انگلستان از مجلسيان حمايت مي کردند!.

1910م:15ژوئيه سال 1910 (24 تير ماه 1289 خورشيدي) چهار مرد مسلح وارد خانه آيت الله عبدالله بهبهاني از سران انقلاب مشروطيت شدند و او را كشتند. در اعتراض به اين عمل، مجلس شوراي ملي و بازار تعطيل شد و عزاي عمومي اعلام گرديد و حسن تقي زاده (كه سالها بعد رئيس سنا شد) به عنوان محرك اصلي اين قتل معرفي شد و گفته شد كه قاتلان از كساني بودند كه خود را مجاهد مشروطيت مي خواندند. به همين سبب دولت دستور خلع سلاح عمومي را صادر كرد. پنج روز بعد هم سپهدار تنكابني نخست وزير وقت كناره گيري كرد و ميرزا حسن خان (مستوفي الممالك) جاي او را گرفت. ميرزا حسن خان هنگام نخست وزير شدن 37 سال بيش نداشت.

1941م:روزنامه هاي آلمان در شماره هاي 15 ژوئن 1941 خود (41 روز پيش از رويداد شهريور 1320و تعرض نظامي) نوشته بودند كه انگلستان عليه ايران دست به توطئه چيني زده و دولت تهران نبايد فريب اظهارات «اسميرنوف» سفير شوروي و «ريدرز بولارد» سفير انگلستان را بخورد كه شايعه احتمال حمله نظامي به ايران را دروغ و نادرست اعلام كرده بودند. اين روزنامه ها نوشته بودند كه انگلستان در حال لشكر كشي به مرزهاي غربي ايران (مرزهاي عراق با ايران) است و چرچيل اين موضوع را به روزولت رئيس جمهوري امريكا هم خبر داده است. ايران بايد براي برخورد با وقايع آتي، خود را آماده كند.

اين مطلب به اين سبب در روزنامه هاي آلمان چاپ شده بود كه هشداري به شاه وقت (رضاشاه) باشد تا چشم و گوش خود را باز كند و مراقب اطرافيان و مقامات دولتي و نظامي باشد و افراد مورد سوء ظن را، ولو موقتا، كنار بگذارد.

1357ش:25 تير ماه سال 1357( نيمه ژوئيه 1978و در جريان انقلاب) كارشناساني كه مامور شده بودند «مسائل روز ايران» را بررسي و راه حل ارائه دهند تا دست كم از سرعت انقلاب كاسته شود اعلام داشتند كه ركود نسبي اقتصادي، تورم پول، متكي بودن بيش از حد به صادرات نفت، خروج غير ضروري ارز، پرداخت وامهاي بانكي از طريق توصيه و تشبث و خلاف منطق بازار پول، روزافزون بودن فاصله دارا و فقير، افزايش غيرعادي بهاي خانه و زمين، «بيش از حد» مصرفي شدن جامعه (اسراف)، وجود فساد و بي دقتي در دستگاه دادگستري و رواج كارچاق كني و ... در اين دستگاه و نارضايتي مردم از اين بابت، تنبلي و گسترش عادت «امروز و فردا كردن» در سازمانهاي دولتي، فساد اجتماعي ناشي از ورود فرهنگ غرب به ايران و تضعيف اخلاقيات و منش سنتي ايراني و رواج عادات زيان آور اهم اين مسائل هستند و .... اين كارشناسان اضافه كرده بودند كه مسائل اقتصادي كه همه فشارش بر طبقه كم درآمد وارد مي آيد عامل ديگري است براي رواج جنايت و فساد اجتماعي و عدم رضايت مردم از اين وضعيات است كه دسته دسته به انقلاب مي پيوندند. اين گروه لغو سال تحصيلي پيش روي و يا تاخير در آغاز آن و سختگيري در امور مطبوعات را راه حل ندانسته و پيشنهاد كرده بودند كه براي كاهش بهاي خانه و زمين بايد بر مابه التفاوت بهاي خريد و فروش (اگر معامله قبلي كمتر از 20 سال انجام شده باشد) تا شصت درصد ماليات وضع شود و تاكيد كرده بودند كه تورم پول به زير 10 در صد در سال پايين آمد، فروش ارز موقتا محدود شود و ... و تدابيري بكار رود ازجمله پخش گفتار از راديو ـ تلويزيون كه عارضه «هركس تنها به فكر منافع خويش ـ خودخواهي» از ميان برود. رسانه ملي (راديو ـ تلويزيون) رسالت خودرا كه همانا تبليغ اخلاقيات و دادن اندرز است فراموش كرده و كارش شده است دوبله كردن فيلمها و برنامه هاي سرگرم كننده خارجي؛ بايد در برنامه هايش سريعا تجديد نظر كند.

1357ش:روزهاي بيست و چهارم تا بيست و هفتم تير ماه سال 1357 (اواسط ژوئيه 1978) درجريان اوجگيري انقلاب و صحبت از فضاي باز سياسي، در اعتراض به رفتار دولت 108 سينماي تهران دست به اعتصاب زده بودند و درهاي خود را بسته بودند و 312 سينماي شهرهاي ديگر هم اعلام كرده بودند كه به آنها خواهند پيوست. در اين ميان، مردم و مطبوعات خواهان انحلال حزب دولتي رستاخيز و اعلام آزاد شدن تشكيل و فعاليت احزاب (با هر ايدئولوژي) شده بودند. به همين سبب، محمدحسين موسوي قائم مقام حزب دولتي رستاخيز از اين سمت كناره گيري كرد.

1606م:رامبرانت نقاش شهير قرن 17 ميلادي 15 ژوئيه 1606 در «ليدن» هلند به دنيا آمد و 63 سال عمر كرد. وي كه قسمت اعظم عمر خود را در آمستردام بسربرده بود شاهكارهاي هنري بي مانند از خود برجاي گذارده است كه پورتره خودش يكي از آنهاست. رامبرانت در بكار بردن سايه ـ روشن در نقاشي نبوغ داشت.

1904م:امروز سالروز درگذشت « آنتون چخوف anton chekhov» داستان نگار و نمايشنامه نويس بلند آوازه قرن 19 روسيه است كه 15 ژوئيه 1904 در 64 سالگي فوت شد . وي يك پزشك بود و براي تهيدستان يك كلينيك رايگان داير كرده بود كه خود در آنجا طبابت مي كرد. مهارت چخوف عمدتا در نگارش داستانهاي كوتاه است. او گفته است كه ساده نويسي را از « تولستوي » ياد گرفته و مي كوشد كه در نوشته هايش چيزي بياموزد و فلسفه او در زندگي « شاد زيستن» است؛ زيرا تجربه اين باور او را استوار ساخته كه احساس شادي كردن نعمت بزرگي است . ايوانف، مرغ دريا ، عمو وانا، سه خواهر ، باغ گيلاس از جمله داستانها و نمايشنامه هاي او هستند.

1989م:قتل پاول( پل ) خلبنيكوفPavel(paul) Khlebnikov به دست آدمكشان« سازمان يافته » در مسكو، ماجراي روزنامه نگاري معروف به " Investigative Journalism " در ايران را در ذهن نگارنده (مولف سايت )تداعي كرد كه به ذكر دو نمونه از آن مي پردازيم.

پاول يك روس تبار 41 ساله بود كه در نيويورك به دنيا آمده بود و بسال 1989 روزنامه نگاري را پيشه خود ساخته بود. او كه به روسي تسلط داشت در مسكو براي مطبوعات آمريكا مطلب تهيه مي كرد. پاول اخيرا ورژن( چاپ تازه ) مجله فوربس آمريكا را در مسكو منتشر مي ساخت كه دو هفته پيش از قتل، گزارش مفصلي درباره ميلياردرهاي روسيه منتشر ساخته بود و در صدد بود كه راز ميلياردر شدن « يكشبه » آنان را به دست دهد زيرا كه تا فروپاشي شوروي، به دليل نظام سوسياليستي، كسي نمي توانست در اين اتحاديه پولدار شود، براي اين كه وسائل توليد و تجارت در دست دولت بود. پاول قبلا نيز مطلب مفصلي درباره ميلياردر شدن « بوريس برزوفسكي » منتشر كرده بود كه بعدا از روسيه فرار كرد تا تحت تعقيب قضايي قرارنگيرد. پاول جمعه شب نهم ژوئيه 2004 هنگام خروج از دفتر كارش هدف چند گلوله قرار گرفت و كشته شد. قاتل و يا قاتلان شناخته نشده اند ولي آنچه كه مسلم است وي به دست آدمكشان حرفه اي كشته شد كه تاكنون چند روزنامه نگار روس را به دليل افشاگري برضد ثروتمندان كه روسها آنان را «غارتگران» مي خوانند كشته اند. ميليادردر هاي « يكشبه » نمي خواهند افشا شوند زيرا از آن بيم دارند كه گرفتار خشم روسها گردند.

1099م:صليبيون اروپايي 15 ژوئيه سال 1099 ميلادي (و درجريان نخستين جنگ صليبي) در بيت المقدس (اورشليم) بر كليساي رستاخير مسيح (Church of the Holy Sepulchre) دست يافتند و به هدف ديرين خود كه تربت عيسي دردست مسيحيان باشد رسيدند. 18 اكتبر سال 966 ميلادي اين قديمي ترين كليسا (كه اينك مقرّ اسقف ارتدكس بيت المقدس است) به دستور طارق معروف به «حاكم بامر الله» سلطان مصر و سوريه ويران شده بود و اين اقدام، خشم مسيحيان اروپايي را برانگيخته بود كه بهانه لشكركشي ها و جنگهاي صليبي قرار گرفت.

صليبيون اروپايي در ژوئن سال پيش از اين در سر راه خود به فلسطين، شهر انتاکيه (آنتيوک) را در جنوب غربي ترکيه امروز تصرف و ساکنانش را قتل عام کرده بودند. پيش از رسيدن صليبيون به بيت المقدس، فاطميون مصر آن شهر را از دست ترکان خارج ساخته و آماده دفاع شده بودند.

محاصره بيت المقدس از هفتم ژوئن تا بعد از ظهر 15 ژوئيه (39 روز) طول کشيده بود و پيش از رسيدن نيروي کمکي فاطميون به فرماندهي الافضل، شهر سقوط کرده بود.

1795م:15 ژوئيه سال 1795مجلس ملي فرانسه سرود «مارسييز Marseillaise» را كه 3 سال پيش از آن توسط «روژه دوليسrouget de lisle» ساخته شده بود، سرود ملي اين كشور اعلام کرد که قانون شده است.

روژه دوليس كه در ارتش انقلاب فرانسه « يك سرباز داوطلب » بود شعر و آهنگ اين سرود را در يك روز (25 آوريل 1792) در استراسبورگ به منظور تشويق سربازان و تهييج آنان كه عازم منطقه «راين» براي جلوگيري از حمله ارتش آلمان به فرانسه بودند ساخته بود و چون داوطلبان بندر مارسي هنگام بازگشت از آلمان به پاريس، آن را مي خواندند به «مارسييز» معروف شد. ترجمه مضمون ابيات آغازين اين سرود جاويدان از اين قرار است: اجازه دهيد فرزندان وطن دراين روزهاي پرشكوه، پرچم خونين انقلاب را در اهتزاز داشته باشند. جباران و ظالمان برضد ما هستند. هموطنان سلاح برداريد. خون ما بايد اين سرزمين را سيراب كند. عشق مقدس به وطن. آزادي، آزادي ....

1869م:مارگارين [تلفظ انگليسي امريكايي آن «مارجرين» است] كه به كره نباتي نيز معروف است، 15 ژوئيه سال 1869 توسط «موريه» فرانسوي اختراع شد. پژوهشگران پزشکي اخيرا مصرف آن را براي کساني که سطح کلسترول خون آنان بالا است منع کرده اند.

1920م:15ژوئيه 1920 با نزديك شدن نيروهاي اعزامي فرانسه به شهر دمشق، امير فيصل از طايفه هاشمي حجاز كه از سوي انگلستان به پادشاهي سوريه منصوب شده بود از آن شهر فرار كرد.

سوريه و لبنان از متصرفات سابق عثماني، در پايان جنگ جهاني اول سهم فرانسه شده بودند و با فرار اميرفيصل، پيش دستي انگلستان در نصب پادشاه براي سوريه بي حاصل شد. دمشق 18 ژوئيه به تصرف نيروهاي فرانسه درآمد. امير فيصل که تنها سه ماه پادشاه سوريه بود بعدا به تصميم انگلستان، پادشاه عراق شد! ـ عراقي كه انگليسي ها آن را از كنار هم قراردادن سه ايالت عثماني ساخته بودند.

2004م:در حالي كه دولت آمريكا اصرار داشت كه انتخابات رياست جمهوري افغانستان در هر شرايطي در تاريخ مقرر برگزار شود، نيوزويك در شماره 11 ژوئيه 2004 خود گزارش داده بود كه همكاران نزديك جورج بوش سرگرم بررسي گامهاي قانوني هستند تا اگر در جريان انتخابات دوم نوامبر آمريكا حمله اي از سوي القاعده صورت گيرد، اين انتخابات را لغو و به تعويق اندازند. 12 ژوئيه، «تام ريج» وزير امنيت داخلي آمريكا در نطقي كه مستقيما از شبكه هاي تلويزيوني پخش شد به طور مبهم گفت كه طبق اطلاعات به دست آمده، اين احتمال وجود دارد كه در جريان انتخابات، القاعده در داخل امريكا دست به حمله و خرابكاري بزند. مخالفان حكومت جورج بوش، بلافاصله واكنش نشان دادند و گفتند كه اين هم يك بازي انتخاباتي ديگر است.

«جان مك لالين» كفيل وقت «سيا» نيز گفته بود كه خطر يك عمل تروريستي در آمريكا اينك بيش از هر وقت ديگر پس از 11 سپتامبر سال 2001 وجود دارد. وي تاكيد كرده بود كه اطلاعاتي را كه در اين زمينه به دست آورده موثق هستند.

دمكراتها در عكس العمل خود به اين مطلب گفتند كه «سيا» در مورد عراق هم گفته بود كه داراي اسلحه كشتار جمعي و همدست القاعده است كه خلاف از آب درآمد.

2007م:از ژوئيه سال2007 دود كردن دخانيات در محلهاي سرپوشيده در انگلستان اعم از كافه و اداره و دفاتر كار اكيدا ممنوع شده است. خروج از محل مسقف براي دودكردن سيگار، كار دشواري نيست ولي غلياني ها دچار مشكل بزرگي شده اند زيرا كه خروج از محل سرپوشيده با دم و دستگاه غليان كار آساني نيست به ويژه كه فرنگي هاي غليان نديده به تماشا مي ايستند. مهاجران آسياي جنوبي و خاورميانه اي انگلستان علاقه مند به غليان كشيدن هستند. كافه دارها انگليسي راه حل پيدا كرده و در پياده رو مجاور كافه خود صندلي گذارده تا غلياني هادر هواي آزاد، به قول فرنگيها با «واتر پايپ» خود مشغول شوند.

1857: در جريان قيام مسلحانه هندي ها بر ضد استعمار انگلستان، انگليسي هاي مستقر در « كاون پور » قتل عام شدند.

1876: وزيران امور خارجه روسيه و اتريش درباره آينده بالكان به مذاكرات خود كه از هشتم ژوئيه آغاز شده بود پايان دادند.

1895: مقدوني ها كه از سياست هاي« استانبولوف» نخست وزير بلغارستان راضي نبودند ، پس از بركناري وي از اين سمت و ازدست دادن قدرت ، فرصت را غنيمت شمرده او را ترور كردند.

1923: قانوني به تصويب پارلمان انگلستان رسيد كه زنان مي توانند در صورتي كه شوهرانشان به آنان خيانت كنند طلاق بگيرند.

1948: در جريان نخستين جنگ اعراب و اسرائيل ، شوراي امنيت سازمان ملل قطعنامه آتش بس صادر كرد.

1974: افسران يوناني در قبرس بر ضد اسقف ماكاريوس رئيس اين كشور كودتا و او را بركنار كردند وبا اين عمل خود باعث بي ثباتي اوضاع اين جزيره شدند.

منبع:iranianshistoryonthisday.com