علائم اولیه آلزایمر و ۴ راه پیشگیری از آن
- مجموعه: اخبار پزشکی
- تاریخ انتشار : چهارشنبه, 08 آذر 1402 14:41
ممکن است بارها برایتان پیش آمده باشد که در گیرودار و شلوغی‌های روزمره خود، انجام برخی از امور خود را فراموش کرده باشید. این مسئله یک امر طبیعی است و به حافظه کوتاه‌مدت ما برمی‌گردد. این موضوع که نوعی حواس‌پرتی یا بی‌دقتی است، با اولویت‌بندی امور روزانه و برنامه‌ریزی درست برطرف می‌شود؛ اما گاهی این فراموشی‌های کوتاه‌مدت و حواس‌پرتی‌ها می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی تحت عنوان آلزایمر باشد که در طی آن سلول‌های مغزی به مرور دچار تحلیل شده و علائم مختلفی از جمله: اختلال در حافظه، مشکلات جدی در یادآوری، سردرگمی، تغییرات رفتاری و علائم بسیار دیگر در فرد بروز می‌یابد؛ به همین خاطر لازم است اگر چنین علائمی را که دفعات تکرار آن افزایش یافته، در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، برای پیشگیری و درمان اقدام کنید.
با ما همراه باشید تا ضمن بررسی علائم اولیه آلزایمر، راه‌های پیشگیری از آن را نیز شرح دهیم.
آلزایمر چیست؟
ممکن است اطلاعات سطحی و گاها نادرستی که راجع‌به آلزایمر شنیده‌اید، سبب شود که در صورت مشاهده علائم آن دچار اضطراب و نگرانی شوید. این در حالی است که نگرانی و تشویش هیچ کمکی به شما نمی‌کند؛ به همین خاطر بهتر است قبل از هر چیزی اطلاعات خود را به‌روز و کامل کنید. برای این منظور بهتر است که یک معرفی مختصر و مفید از این بیماری داشته باشیم. این بیماری فراموشی که نوعی بیماری زوال مغز است، به دنبال عملکرد غیر صحیح سلول‌های عصب مغز و اختلال در آن ایجاد می‌شود؛ اما هنوز هیچ علت مشخصی برای بیماری آلزایمر پیدا نشده است.
مغز انسان از میلیون‌ها سلول عصبی تشکیل شده که ارتباط مغز با سایر اندام‌های بدن را ایجاد می‌کنند. فراموشی به‌عنوان یک اختلال مغزی از همین سلول‌های عصبی آغاز شده و از‌آنجا‌که نمی‌توان ریشه‌های آن را پیدا کرد، به مرور گسترش یافته و ممکن است افراد در انجام امور روزمره خود نیز با مشکلات بسیاری مواجه شوند. اگرچه امکان ریشه‌یابی اختلال سلول‌های مغزی وجود ندارد؛ اما می‌توان با روش‌های مختلفی از گسترش آن جلوگیری کرد. به همین خاطر آشنایی با علائم اولیه این بیماری اهمیت بسیاری دارد.
سن شروع آلزایمر و نشانه‌های آن
این بیماری زوال عقلی معمولا در سنین بالا در افراد ایجاد می‌شود؛ اما در برخی موارد نوع زودرس آن در افراد جوان تا میانسال نیز دیده می‌شود. علائم اولیه آن نیز در افراد مختلف متفاوت است و در هر فرد با یک علامت خاص شروع می‌شود. رایج‌ترین نشانه بیماری فراموشی در افراد عدم یادآوری اطلاعات جدید است. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به اختلال در استدلال و عدم توانایی در کارهای پیچیده اشاره کرد که به دنبال آن افراد سوالات تکراری می‌پرسند، قرارهای ملاقات و تاریخ و زمان آن را فراموش می‌کنند، به مرور در مسیرهای آشنا گم می‌شوند، توانایی رسیدگی به امور مالی را از دست می‌دهند، درک مناسبی از خطر ندارند و قدرت تصمیم‌گیری در ساده‌ترین موارد را نیز از دست می‌دهد.
این افراد به مرور دچار اختلالات چشمی شده و نمی‌توانند حتی چیزهایی که در معرض دید آنها هستند را پیدا کنند. چنین افرادی در تشخیص چهره، انجام کارهای معمولی مانند: لباس پوشیدن ناتوان شده و به مرور در صحبت کردن با تکلم، فراموش کردن کلمات ساده و ... مواجه می‌شوند. عدم درمان به موقع در این افراد سبب می‌شود که با تغییرات خلقی و رفتاری غیر طبیعی مانند: رفتارهای وسواسی، هیجانی، آشفتگی، بی‌حوصلگی و ... روبه‌رو شوند.
علائم اولیه شروع آلزایمر
علائمی که در بند قبل برشمردیم، تنها بخشی از نشانه‌های این بیماری در افرادی است که بروز علائم فراموشی در آنها تشخیص داده نشده و درمانی برای آن صورت نگرفته است. لازم است بدانید این علائم ممکن است از آنچه بیان کردیم نیز وخیم‌تر شوند. از مشکلاتی که در ابتدای شروع این بیماری ممکن است با آن مواجه شوید، شامل: پرسیدن سوال‌های تکراری، عدم توانایی در انتخاب کلمات مناسب هنگام صحبت کردن، قرار دادن اشیا در جای نادرست، فراموش کردن نام مکان و اشیا، فراموش کردن اتفاقات اخیر، بی‌انگیزگی، بی‌توجهی، تغییرات یکباره در حالت و رفتار و علائمی از این قبیل می‌شود. اگر این علائم به ندرت در افراد دیده شود، جای نگرانی ندارد؛ اما تکرار آن در بازه زمانی کوتاه نشان‌دهنده یک مشکل جدی است و باید برای جلوگیری از تکرار آن به دکتر اعصاب و روان مراجعه کنید. شروع هرچه سریع‌تر پروسه درمان به بهبود عملکرد شناختی بیمار و کیفیت زندگی او منجر می‌شود.
راه‌های تشخیص بیماری آلزایمر
اولین راه تشخیص این بیماری گزارش خود بیمار در مورد مشاهده علائم آن و تکرار آن به دفعات است. پس از آن دکتر اعصاب و روان تست‌های فیزیکی و عصبی مانند: تست راه رفتن در طول اتاق، تست برخاستن، تست بینایی و شنوایی، تعادل سنجی، تست‌های قدرت و عملکرد عضلات و عکس‌العمل را انجام می‌دهد. این تست‌ها در مراحل اولیه تشخیص طی جلسه مشاوره از بیمار گرفته می‌شود و در‌صورتی‌که روانپزشک به تشخیص دقیق‌تر نیاز داشته باشد، آزمایش‌هایی مبنی بر بررسی بهتر عملکرد تفکر و حافظه تجویز می‌کند. سپس با بررسی نتایج این آزمایش‌ها، اختلال در عملکرد مغز را تشخیص می‌دهد. انجام این آزمایش‌ها در مراحل اولیه برای تعیین دقیق نحوه گسترش زوال مغز ضرورت دارد.
در مراحل بعدی دکتر اعصاب و روان برای تشخیص دقیق ناهنجاری‌ها و مشکلات مغزی دیگر آزمایش ام آر آی، تصویربرداری مغزی، تصویربرداری سیتی، تصویربرداری به همراه ماده رادیو اکتیو، آزمایش tau و آزمایشات تخصصی دیگر را تجویز می‌کند.
راه‌های پیشگیری از آلزایمر
زمانی که پزشک فراموشی و زوال مغز در افراد را تشخیص داد، پروسه درمان را آغاز می‌کند. روند درمان صرفا شامل درمان دارویی نیست. راه‌های پیشگیری از زوال مغز نیز به‌عنوان راهکارهای موثر، بخشی از روند درمان محسوب می‌شوند. در ادامه ۴ روش برای پیشگیری از بیماری فراموشی را بررسی می‌کنیم.
مصرف مکمل
بیماری زوال مغز و فراموشی ممکن است حاصل سبک زندگی ناسالم و کمبود ویتامین‌ها و مکمل‌های لازم به دلیل سبک غذای ناسالم باشد. پژوهش‌های متعددی که در این زمینه انجام شده، نشان می‌دهد که برخی از ویتامین‌ها و مکمل‌ها مانند: مصرف امگا۳، ویتامین e و مکمل‌هایی از این قبیل می‌تواند ضمن افزایش سلامت روانی از زوال مغز جلوگیری کنند.
تغذیه مناسب
افرادی که علائم آلزایمر در آنها ظهور پیدا می‌کند، معمولا با مشکلات خلقی مانند: بی‌حوصلگی، افسردگی و علائمی از این قبیل مواجه می‌شوند. این افراد ممکن است انگیزه و علاقه خود را به زندگی از دست بدهند، در‌حالی‌که خود هیچ اطلاعی از وضعیت روحی‌شان ندارند. به این ترتیب ممکن است این افراد حتی به غذا خوردن سالم نیز علاقه‌ای نداشته باشند یا ضمن مصرف غذاهای ناسالم، وعده‌های غذایی خود را نیز فراموش کنند. این مسئله می‌تواند ضمن بروز مشکلات جسمی بر مشکلات روحی و خلقی آنها نیز اثر منفی بگذارد. داشتن یک تغذیه سالم و کامل می‌تواند از تحلیل اشتها در این افراد جلوگیری کند. داشتن تغذیه مناسب و سالم و در کل، سبک زندگی سالم می‌تواند در حفظ سلامت شناختی این افراد موثر باشد.
فعالیت‌های اجتماعی
تشویق و ترغیب افراد بیمار مبتلا به آلزایمر برای انجام مراودات اجتماعی، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی آنها و جلوگیری از زوال مغز کمک کند. این افراد باید به هر طریقی که شده سلول‌های عصبی مغز خود را به انجام فعالیت‌های مختلف وادار کنند. فعالیت‌هایی مانند: مطالعه کتاب، حضور در مراسمات مختلف و شرکت در بحث‌ها و گفتگوها، انجام فعالیت‌هایی که به تمرکز نیاز داشته و در عین حال از جنبه سرگرمی برخوردارند، می‌تواند تاثیر بسیار موثری در کیفیت زندگی این افراد داشته و در جلوگیری از علائم بیماری آنها مفید باشد.
حمایت عاطفی از بیمار
افرادی که در معرض بیماری آلزایمر قرار دارند، حالات روحی مختلفی را تجربه می‌کنند که نه‌تنها برای آنها ناآشناست، بلکه ممکن است احساس ناخوشایندی را در آنها ایجاد کند. شما می‌توانید به‌عنوان حامی در کنار این افراد قرار گرفته و زمانی که دچار احساسات مختلف مانند: ترس، عدم اطمینان، سردرگمی، عصبانیت، ناراحتی و حالاتی از این قبیل می‌شوند، از آنها حمایت کرده و این اطمینان را در آنها ایجاد کنید که هیچ مسئله‌ای غیر عادی یا غیر قابل حل وجود ندارد و آنها می‌توانند با اراده و اطمینان به خود این چالش موقت را پشت سر بگذارد.
نکته:
افزایش اطلاعات و آگاهی در مورد این بیماری کمک شایانی به روند درمان و پیشگیری از آن می‌کند. برای این منظور توصیه می‌کنیم که بهترین روانپزشک را انتخاب کرده و مراحل پیشگیری و درمان را بر اساس نظریات و دستورات روانپزشک خود دنبال کنید تا بتوانید چالش‌های موجود را به راحتی پشت سر بگذارید. راهکارهایی که دکتر اعصاب و روان به شما پیشنهاد می‌کند، در روند بهبود این بیماری نقش بسیار مهمی دارد. علاوه‌بر‌آن مشاوره و پشتیبانی پزشکی توسط روانپزشک می‌تواند نگرانی‌های شما را مرتفع ساخته و به مرور علائم و نشانه‌های بیماری را کاهش دهد. اگرچه آلزایمر یک بیماری جدی پیش‌رونده است و می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد؛ اما به همان اندازه نیز قابل کنترل و پیشگیری است. تنها کافی است که پس از بروز اولین علائم، بهترین روانپزشک را برای پیشگیری و درمان انتخاب کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب راجع‌به بیماری آلزایمر، اولین نشانه‌ها و علائم شروع این بیماری فراموشی و چند راهکار ساده برای پیشگیری از آن صحبت کردیم. اگر با علائم این بیماری مواجه شدید یا تکرار این علائم را در اطرافیان خود مشاهده کردید، باید برای درمان به‌موقع آن اقدام کنید. قبل از هر چیزی بهتر است به یک دکتر اعصاب و روان مراجعه کنید و اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید. انتخا بهترین روانپزشک به شما کمک می‌کند که ضمن پیشگیری و کنترل این بیماری بر چالش‌های پیش رو مدیریت بهتری داشته باشید.
