سایکوتراپی چیست؟ تعریف، انواع و رویکردها
- مجموعه: برای زندگی بهتر
سایکوتراپی (روان درمانی) چیست و چه کاربردهایی در زندگی دارد؟
سایکوتراپی چیست؟
سایکوتراپی ( به انگلیسی : Psychotherapy ) به معنی روان درمانی است. در فرایند روان درمانی ، روان درمان گر تلاش میکند تا مشکلات و اختلالات رفتاری را بهبود دهد.
در ابتدای این فرایند باید وضعیت و شرایط فرد تحت درمان مشخص شود و سپس ، برنامه ریزی برای طرح درمانی در زمان مشخص انجام شود.
البته باید بدانید که روان درمانی با مشاوره متفاوت است و مراحل تخصصی دارد ولی مشاوره بیشتر با گفتگو و تمرینات جزئی به حل مشکلات می پردازد.
روان درمانی روش های مختلفی دارد که هر کدام کاربرد خاص خودشان را دارند که در موقعیت های خاص و بنا بر تشخیص درمانگر خبره و با تجربه انجام می شود.
انواع روش های سایکوتراپی
در این مقاله بیتوته انواع روش های سایکوتراپی یا روان درمانی را به شما معرفی میکنیم.
رفتار درمانی شناختی
یکی از روشهای سایکو تراپی ، رفتار درمانی شناختی است. در این روش باورها و رفتارهای ناسازگار شناسایی می شوند و سپس درمان گر با راه حل هایی که ارائه می دهد ، الگوهای فکری فرد را تغییر میدهد تا به مرور الگوهای فکری بیمار ، متعادل تر شود.
در این روش تمرکز روی اختلالاتی است که در حال حاضر وجود دارد و شناخت غلطی که فرد نسبت به خودش دارد را بررسی کرده و ذهن فرد را پرورش میدهد تا این باورهای غلط را به الگوهای درست تبدیل نماید.
روان درمانی تحلیلی
در این روش سایکوتراپی ، رفتار و هیجانات فرد مورد بررسی قرار میگیرد. در روان درمانی تحلیلی با تکنیک های آشکار کننده ، اهداف زیر دنبال می شود :
- احساسات و افکاری که فرد را تحت تاثیر قرار داده ، مورد بررسی قرار می گیرد.
- از روش های متناسب برای درمان فرد در یک موقعیت استفاده می شود.
- ناخودآگاه فرد را آشکار کرده و ذهنش را کنترل میکند.
در این روش درمانگر سعی میکند ناخودآگاه فرد را بشناسد و علایم بیماری اش را مشخص کند و سپس فرد را از ناخودآگاهش ، با خبر کند و سپس مراحل بعدی درمان را پیش ببرد.
روان درمانی پویشی
روان درمانی پویشی یا روان درمانی تحلیلی روشی است که در آن ، درمانگر بیشتر از روش تحلیلی مبتنی بر شواهد علمی برای روان درمانی استفاده میکند .
در این روش درمانگر بدون استفادده از روانکاوی ، احساسات ناخودآگاه را به خودآگاه تبدیل میکند و شما را وادار میکند که هرچه به ذهنتان می آید را بیان نمایید.
درمانگر از فرد میخواهد به حالت ریلکس روی یک صندلی در مقابل درمانگر نشسته و جلسه درمان آغاز می شود. معمولا ، جلسات درمانی ، 2 جلسه در هفته انجام می شود.
رفتار درمانی
رفتار درمانی یکی از روش های متداول سایکوتراپی است و برای تبدیل رفتارهای ناسالم به رفتارهای سالم انجام می شود که همراه با پاداش و تقویت حس خودآگاه ما است. در این روش بیمار را با چیزهایی که از آنها ترس دارد ، مواجه میکنند تا با روشهایی که درمانگر به او آموزش داده ، با آنها مقابله کند.
روان درمانی بین فردی
در این روش سایکوتراپی ، روابط بین فرد با اعضای خانواده ، دوستان و همکارانش بررسی می شود و درمانگر روش برخورد او با اطرافیان را تحت کنترل می گیرد و اگر ایراد از رفتار فرد باشد ، برای حل مشکل او را راهنمایی می کند.
سایکوتراپی کل نگر
در سایکوتراپی کل تگر ، درمانگر از این روش استفاده میکند تا تاثیر آن بر روی فرد را مشاهده کند تا متوجه شود مزایای آن نسبت به سایر روش های چقدر است. این روش بیشتر برای درخودماندگی کودکان استفاده می شود.
روان درمانی وجودی
از روان درمانی وجودی برای درمان ناهنجاری های رفتاری ، هیجانی و شخصیتی استفاده می شود. این روش بر اساس گفتگو انجام می شود و در کنار آن روی احساسات و رفتار فرد ، ارزیابی تخصصی انجام می شود.
بعد از مشخص شدن وضعیت بیمار ، یک طرح برای بیمار ، طراحی شده و درمان تخصصی شروع می شود.
در این روش از تکنیک های تخصصی برای ایجاد تعادل روانی فرد استفاده می شود و با مشاوره متفاوت است. در مشاوره بیشتر گفتگو در جهت آگاهی بخشی فرد ، انجام می شود. ولی در روان درمانی وجودی ، درمانگر جسم و روان فرد را درگیر کرده و اختلالات او را به صورت کاملا حرفه ای از بین می برد.
در این روش درمانگر از سایکوتراپی های مختلف استفاده می کند تا متوجه شود که کدام روش روی بیمار نتیجه بهتری دارد.
سایکوتراپی کاربرد آگاهانه
سایکوتراپی کاربرد آگاهانه در روانشناسی بالینی مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش ذهن بیمار کنترل می شود و عادتهای روزانه او مانند ، ساعت خواب ، زمان تغذیه ، تنفس و ضربان قلب مورد معالجه قرار می گیرد.
هیپنوتیزم
یکی از روش های پرطرفدار سایکوتراپی ، هیپنوتیزم است ، هیپنوتیزم با ناخودآگاه ذهن ارتباط برقرار می کند و روشی سریع و کاربردی است. این روش معمولا در مواردی استفاد میشود که بیماری فرد حاد نباشد.
به عنوان مثال این روش گاهی در افرادی که شکست عشقی خورده اند یا افراد دو قطبی پاسخگو نیست و حتی ممکن است نتیجه عکس بدهد که خطرناک است.
ولی هیپنوتیزم برای درمان مشکلاتی از جمله وسواس فردی یا افزایش تمرکز بسیار مناسب است.
از این روش به عنوان مکمل سایر روشهای درمانی استفاده می شود و ممکن است که به تنهایی تاثیری نداشته باشد ولی میتواند به طور مستقیم روی ناخودآگاه تاثیر مثبت بگذازد.
روانکاوی
تعداد جلسات روانکاوری در نهایت 5 جلسه 2 ساعتی است و درمان گر در این جلسات نقش کم رنگ تری دارد. در این روش فرد روی یک سطح دراز می کشد.
هدف از این نوع درمان ، رشد فردی و از بین بردن تعارض درونی است.
روانکاوی مبتنی بر روان درمانی تحلیلی است.
مشاورانی که اتفاقات کودکی را عامل اختلالاتت رفتاری فعلی می دانند با این روش این مشکلات را تحلیل میکنند و به دنبال فهمیدن تجربیات فرد و تفسیر رفتارهای او از کودکی تا به حال هستند.
روانکاوی روشی پر هزینه است ولی بسیار مفید و کاربردی است.
در این روش با فراهم کردن محیطی امن و آرام ، فرد میتواند به راحتی افکار و احساساتش را با درمانگر در میان بگذارد.
در این روش میتوانید گذشته آزار دهنده را بپذیرید و با مشکلات گذشته کنار بیایید.
با پذیرش مشکلات برای حل آن ها تلاش میکنید.
انتخاب درمانگر مناسب برای سایکوتراپی
در مورد حق مشاوره تحقیق کنید ، آیا توان پرداختش را دارید؟
حتما به فردی مراجعه کنید که پروانه کسب و مجوز درمانگری داشته باشید.
در ابتدا باید جنسیت درمانگرتان را مشخص کنید، شما با یک درمانگر مرد راحت تر هستید یا با یک درمانگر زن؟
شما باید بتوانید ارتباط خوبی با درمانگرتان برقرار کنید و احساس اعتماد و آرامش داشته باشید تا بتوانید بدون پرده مشکلات خودتان را با او درمیان بگذارید.
درمانگری که انتخاب میکنید باید تجربه و سواد کافی داشته باشد.
آیا نوع درمانی که استفاده می شود با روحیات شما سازگار است ؟
در مورد این که کدام روش برای شما مناسب است باید با درمانگرتان گفتگو کنید.
آیا میتواند به خوبی با شما ارتباط بگیرد ؟
هدف سایکوتراپی
اگر از مشکلات روانی رنج می برید بهترین کار مراجعه به روان درمانی است.
سایکوتراپی به شما آموزش میدهد که چطور اتفاقات گذشته را درک کنید و متوجه تاثیر آنها بر روی احوال و رفتارتان بشوید و خودتان را با زمان حال تطبیق بدهید.
هدف از سایکوتراپی تغییر الگوهای آسیب زا رفتاری ، بهبود حس ارزشمندی ، حل و فصل تعارضات فردی است.
ممکن است فرد در جلسات اول احساس استرس داشته باشد ولی روان درمانگر میتواند با روشهایی اعتماد او را نسبت به خود جلب کند.
هر چه بیمار احساس راحتی و صمیمیت بیشتری با درمانگر خود داشته باشد. جلسات روان درمانی مفیدتر برگزار خواهد شد.
کاربردهای سایکوترپی
کاربرد اصلی سایکوتراپی برای درمان مشکلات زیر است :
- اسکیزوفرنی
- افسردگی
- اعتیاد
- اختلالات و مشکلات شخصیتی
- مشکلات اضطرابی از جمله فوبیا ، وسواس و پانیک
- پرخوری یا بی اشتهایی عصبی
گردآوری : بخش روانشناسی بیتوته