احادیث درباره عیب جویی
- مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان
احادیثی از ائمه درباره عیب جویی
احادیث درباره عیب جویی
«عیب جویی» به معنای «تفحص و جست و جوی معایب، خطاها، گناهان و بدی های دیگران و آشکارسازی آن» است. این رفتار ناپسند است و در بسیاری مذاهب آن نهی شده است. در قرآن آیه هایی در مورد عیب جویی آورده شده است. احادیث بسیاری از ائمه درباره ی عیب جویی آورده شده است که در ادامه به آن می پردازیم.
حضرت عيسى عليه السلام می فرمایند :
لا تَنظُروا في عُيوبِ النّاسِ كالأربابِ ، وَ انظُروا في عُيوبِهِم كَهَيئَةِ عَبيدِ النّاسِ .
به عيب هاى مردم چون خواجگان منگريد، بلكه به عيب هايشان چون غلامان نگاه كنيد.
******
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمودند :
طوبى لِمَن مَنَعَهُ عَيبُهُ عَن عُيوبِ المُؤمِنينَ مِن إخوانِهِ .
خوشا به حال آن كس كه عيب خودش، او را از پرداختن به عيبهاى برادران مؤمنش باز دارد.
******
امام علی علیه السلام فرمودند :
تَتَبُّعُ العُیوبِ مِن أَقبَحِ العُیوبِ وَشَرُّ السَّیئَاتِ .
عیب جویی ، از زشت ترین عیبها و بدترین گناهان است.
******
امام علی علیه السلام فرمودند :
مَن بَحَثَ عَن أَسرَارِ غَیرِهِ، أَظهَرَ اللهُ أَسرَارَهُ .
هر که رازهای دیگران را جستجو کند، خداوند رازهای او را فاش سازد.
******
امام على عليه السلام :
أفضَلُ النّاسِ مَن شَغَلَتهُ مَعايِبُهُ عَن عُيوبِ النّاسِ .
بهترين مردم كسى است كه عيب هاى خودش، او را از عيب هاى مردم باز دارد.
امام علی علیه السلام فرمودند :
مَن أَبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ لم یعِب أَحَداً .
هر که بینای عیب خود باشد، از هیچ کس عیب جویی نکند.
******
امیرالمومنین علیه السلام فرمودند :
مَن بَحَثَ عَن عُیوبِ النَّاسِ فَلیبدَأ بِنَفسِهِ .
کسی که در جستجوی عیب های مردم است، باید از خودش شروع کند.
******
امام علی علیه السلام می فرمایند :
عَجِبتُ لِمَن يُنكِرُ عُيُوبَ النَّاسِ ! وَ نَفسُهُ أَكثَرُ شَئٍ مَعَاباً وَ لا يُبَصِّرُهَا .
در شگفتم از كسی كه عيب های مردم را بد می داند، در حالي كه خودش از همه پر عيب تر است و آنها را نمی بيند.
******
امام علی علیه السلام فرمودند :
لا تَتَّبِعَنَّ عُیوبَ النَّاسِ، فَإِنَّ لَک مِن عُیوبِک - إِن عَقَلتَ - مَا یشغَلُک أَن تَعِیبَ أَحَداً .
دنبال عیب های مردم نباش؛ زیرا عیب هایی که در خودت هست - اگر خردمند باشی - مانع از آن می شود که از کسی عیب جویی کنی.
******
امام سجاد عليه السلام می فرمایند :
مَنْ رَمَي النّاسَ بِما فيهِمْ رَمَوْهُ بِما لَيْسَ فيِهِ .
هركس مردم را عيب جوئی كند و عيوب آنان را بازگو نمايد و سرزنش كند، ديگران او را متهّم به غير واقعيّات می كنند.
******
امام صادق علیه السلام فرمودند :
إِذَا رَأَیتُمُ العَبدَ مُتَفَقِّداً لِذُنُوبٍ (النَّاسِ) نَاسِیاً لِذُنُوبِهِ، فَاعلَمُوا أَنَّهُ قَد مُکرَ بِهِ .
هر گاه دیدید بنده گناهان مردم را می جوید و گناهان خودش را از یاد برده است، بدانید که گرفتار مکر خدا شده است.
******
امام صادق عليه السلام فرمودند :
أنفَعُ الأشياءِ لِلمَرءِ سَبقُهُ النّاسَ إلى عَيبِ نَفسِهِ .
سودمندترين چيزها براى آدمى، اين است كه در رسيدگى به عيب هاى خود بر مردم پيشى گيرد (پيش از پرداختن به عيوب مردم به عيب هاى خود بپردازد).
******
امام حسن عسکری (ع) می فرمایند:
کسی که برادر دینی خود را در نهان پند دهد، او را زینت داده است، اما اگر در برابر دیگران نصیحتش کند موجب سرشکستگی او شده است.
گردآوری : بخش مذهبی بیتوته