احادیثی از ائمه درباره یاس و ناامیدی

مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان

احادیثی از ائمه درباره یاس و ناامیدی

تعدادی احادیث درباره یاس و نا امیدی

سخنان و احادیثی از ائمه درباره یاس و نا امیدی :

یأس و ناامیدی از جمله مفاهیم مهمی است که در قرآن و روایات اسلامی به آن پرداخته شده است. یأس به معنای قطع امید و ناامیدی از رحمت الهی، و ناامیدی به معنای از دست دادن امید و آرزو است.

در قرآن کریم، یأس و ناامیدی از رحمت خداوند، از ویژگی های کافران و گناهکاران دانسته شده است. خداوند متعال در آیه 87 سوره یوسف می فرماید: «وَلَا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لَا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ؛ و از رحمت خدا نومید نشوید، زیرا جز گروه کافران، کسی از رحمت خدا نومید نمی شود.»

خداوند در آیه ی 53 سوره زمر می فرماید: 

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.

بگو ای بندگان من که با ارتکاب گناه و انجام آن بر خود زیاده روی کرده اید، از رحمت خدا ناامید نشوید، یقین که خداوند همه گناهان را می آمرزد زیرا خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.

در روایات اسلامی نیز، یأس و ناامیدی از رحمت خداوند، نهی شده و آثار زیانباری برای انسان برشمرده شده است. از جمله این آثار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قطع امید از تلاش و کوشش: یأس و ناامیدی، انسان را از تلاش و کوشش برای رسیدن به اهداف خود باز می دارد.

• سردرگمی و سرگردانی: یأس و ناامیدی، انسان را در زندگی دچار سردرگمی و سرگردانی می کند و راه درست را از او می گیرد.

• سقوط اخلاقی: یأس و ناامیدی، انسان را به سمت گناه و انحراف اخلاقی سوق می دهد.

احادیث و سخنان ائمه درباره ناامیدی :

در روایات اسلامی، از ائمه معصومین (ع) احادیث فراوانی در مورد یأس و ناامیدی نقل شده است. در برخی از این احادیث، یأس و ناامیدی از رحمت خداوند، به عنوان گناه بزرگی معرفی شده است. از جمله این احادیث می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمودند :

الفاجِرُ الراجي لِرَحمَةِ اللّه ِ تعالى أقرَبُ مِنها مِن العابِدِ المُقَنَّطِ.

گنهكارِ اميدوار به رحمت خداوند متعال به رحمت نزديك تر است، تا عابدِ نوميد. (كنز العمّال : ۵۸۶۹)

******

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمودند :

يَبعَثُ اللّه ُ المُقَنِّطينَ يَومَ القِيامَةِ مُغلَّبَةً وُجوهُهُم ـ يَعني غَلَبةَ السَّوادِ علَى البَياضِ ـ فيقالُ لَهُم : هؤلاءِ المُقَنِّطُونَ مِن رَحمَةِ اللّه ِ!.

روز قيامت خداوند نوميد كنندگانِ [مردم از رحمت حق] را در حالى بر مى انگيزد كه سياهى چهره شان بر سفيدى آن غالب است و گفته مى شود: اينان نوميد كنندگانِ از رحمت خدايند. (بحار الأنوار: ۲/۵۵/۳۰)

******

امام علی (ع) فرمودند : 

اَلحَمدُ لِلَّهِ غَیرَ مَقنُوطٍ مِن رَحمَتِهِ، وَلا مَخلُوٍّ مِن نِّعمَتِهِ، وَلا مَأیُوسٍ مِن مَغفِرَتِهِ.

سپاس و ستایش خدایی را که نه از رحمت او نومیدم و نه از نعمت او بی بهره و نه از آمرزش او مأیوس. (نهج البلاغه، خطبه 45)

******

امام علی (ع) فرمودند :

أَعظَمُ البَلاءِ اِنقِطَاعُ الرَّجَاءِ.

بزرگترین بلا, ناامیدی است. (غرر الحکم، ح 2860)

******

امام على عليه السلام فرمودند :

في القُنوطِ التَّفريطُ.

نوميدى، باعث كوتاهى در عمل مى شود. (بحار الأنوار : ۷۷/۲۱۱/۱)

******

امام علی (ع) فرمودند :

اَللَّهُمَّ فَاسقِنَا غَیثَک، وَلا تَجعَلنَا مِنَ القَانِطِینَ.

بار خدایا! ما را از بارانت سیراب گردان و از ناامیدان، قرارمان نده. (نهج البلاغه، خطبه 143)

******

امام على (ع) فرمودند :

عَجِبتُ لِمَن يَقنَطُ و مَعهُ الاستِغفارُ ! 

در شگفتم از كسى كه استغفار را با خود دارد و با اين وصف نوميد مى شود!  ( نهج البلاغة : الحكمة ۸۷)

******

امام على (ع) فرمودند :

الفَقيهُ كُلُّ الفَقيهِ مَن لم يُقَنِّطِ الناسَ مِن رَحمَةِ اللّه ِ، و لم يُؤيِسْهُم مِن رَوحِ اللّه ِ، و لم يُؤمِنْهُم مِن مَكرِ اللّه ِ.

فقيه به تمام معنا، كسى است كه مردم را از رحمت خدا نوميد نگرداند و از فضل و بخشايش خدا، مأيوسشان نسازد و از مكر و عذاب خدا هم آسوده خاطرشان نكند. ( نهج البلاغة : الحكمة ۹۰)

سخنان ائمه درباره یاس و ناامیدی

امام على عليه السلام فرمودند : 

لا تَيأسْ لِذنبِكَ و بابُ التَّوبَةِ مَفتوحٌ.

تا زمانى كه دَرِ توبه باز است، از گناه خود نوميد مشو. (تحف العقول : ۲۱۴)

******

امام باقر (ع) فرمودند : 

خَیرُ المَالِ اَلثِّقَهُ بِاللهِ، وَالیَأسُ مِمَّا فی أَیدِی النَّاسِ.

بهترین سرمایه، اعتماد به خداست و ناامیدی به آنچه در دست مردم است. (وسائل الشیعه، ج 6، ص 315)

******

امام صادق (ع) فرمودند : 

مِنْ أَکْبَرِ الْکَبَائِرِ عِنْدَ اللَّهِ الْیَأْسَ‏ مِنْ‏ رَوْحِ‏ اللَّهِ، وَ الْقُنُوطَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّه‏؛ 

بزرگ ترین گناهان کبیر نزد خدا، یأس از روح الله و ناامیدی از رحمت و نیکی خداست.

******

امام صادق (ع) فرمودند : 

ارجِ اللهَ رَجَاءً لا یُجرِئُکَ عَلَی مَعَاصِیهِ، وَ خَفِ اللهَ خَوفاً لا یؤیِسُکَ مِن رَحمَتِهِ.

طوری به خدا امید داشته باش که امیدت تو را بر ارتکاب گناهان جرئت نبخشد و به گونه ای از خدا بترس که ترست تو را ناامید از رحمت الهی نکند. (بحار الأنوار، ج 70، ص 384)

******

امام صادق (ع) می فرمایند : 

الیأس من روح الله اشد بردا من الزمهریر؛

نومیدی از رحمت خدا، سردتر از زمهریر است. (بحارالانوار، ج72، ص388، ح1)

******

امام رضا (ع) می فرمایند :

من الکبائر اليأس من روح الله

ناامید شدن از روح خدا گناه بزرگی است.

نتیجه گیری :

یاس و ناامیدی، از جمله مفاهیم مهمی است که در قرآن و روایات اسلامی به آن توجه شده است. این حالت، می تواند پیامدهای منفی بسیاری بر زندگی انسان داشته باشد. بنابراین، لازم است که انسان ها، به ویژه مسلمانان، از یاس و ناامیدی بپرهیزند و همواره به رحمت و فضل الهی امیدوار باشند.

گردآوری : بخش مذهبی بیتوته