زندگینامه ام سلمه یکی از همسران پیامبر (ص)

مجموعه: زندگینامه بزرگان دینی

زندگینامه ام سلمه

آشنایی با زندگینامه ام سلمه

چکیده از زندگینامه ام سلمه، همسر پیامبر (ص) :

نام: هند دختر ابو امیة بن مغیره المخزومی

کنیه: ام سلمه

لقب: ام المؤمنین

دین: اسلام

همسران:  عبدالله بن عبدالاسد مخزومی، حضرت محمد (ص)

محل تولد: مکه

محل های اقامت: مکه، مدینه

مرگ/شهادت: 62 /681-682

محل دفن: قبرستان بقیع

عصر: اوایل اسلام

فعالیت ها: هجرت به حبشه و مدینه، شرکت در جنگ های خیبر، خندق، حنین و...، حمایت از امام علی (ع) در جنگ جمل و ... .

آشنایی با زندگی نامه ام سلمه :

هند دختر ابو امیّه (به عربی: هند بنت أبو أمیة)، معروف به ام سلمه، همسر پیامبر (ص) و از افرادی بود که به او ام المؤمنین می گفتند. او همراه با مسلمانان به حبشه مهاجرت کرد و اولین کسی بود که به مدینه مهاجرت کرد.

او امام حسین (ع) را بسیار دوست می داشت و پس از شهادت آن حضرت برای آن حضرت عزاداری می کرد.

او در سال های اول بعثت پیامبر، اسلام را پذیرفت و به همراه گروهی از مسلمانان به رهبری جعفر بن ابیطالب به حبشه مهاجرت کرد. ام سلمه پس از فوت شوهرش در سال 4 هجری /625 میلادی، با پیامبر (ص) ازدواج کرد. بیشتر مورخان ذکر کرده اند که وی پس از واقعه عاشورا از دنیا رفت.

نام و نسب ام سلمه :

نام او هند بود، اما او را ام سلمه نامیدند، زیرا پسری به نام سلامه داشت.

نام پدرش ابو امیه مغیره بن و نام مادرش وی عاتکه بود. برخی منابع گفته اند که مادرش دختر عبدالمطلب بود ، اما بیشتر مورخان بر این باورند که او دختر عامر ابن ربیعه کنانی بوده است.

از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست.

گرویدن ام سلمه به اسلام :

ام سلمه قبل از ازدواج با پیامبر (ص) همسر برادر ناتنی پیامبر (ص) عبدالله بن عبدالاسد مخزومی معروف به ابوسلمه بود. از اولین کسانی است که در آغاز بعثت به پیامبر ایمان آورد. ام سلمه با شوهرش در مکه مسلمان شد.

مهاجرت ام سلمه به حبشه :

ام سلمه و شوهرش به گروه مسلمانانی که به حبشه مهاجرت کردند پیوستند. تمام احادیث مربوط به نمایندگان قریش در حبشه و مناظره آنان با جعفر بن ابی طالب در حضور پادشاه حبشه را ام سلمه نقل می کند.

ابن هشام ماجرای ورود مهاجران به حبشه و برخورد محبت آمیز پادشاه حبشه با آنان را از ام سلمه نقل کرده است.

هجرت به مدینه :

به دنبال دستور پیامبر (ص) مبنی بر هجرت مسلمانان به مدینه، اولین کسی که هجرت کرد ابوسلمه بود که با پسر و همسرش به مدینه رفتند، اما بنی مغیره که از بستگان ام سلمه بودند مانع رفتن آنها به مدینه شد. ام سلمه ماجرای جدایی خود از پسر و شوهرش را چنین نقل می کند: «یک سال شبانه روز گریه می کردم و می رفتم و در راه مدینه می ایستادم و از هر که از مدینه می آمد احوال آنها را می پرسیدم، وقتی نزدیکانم ناراحتی مرا دیدند. اجازه دادند به مدینه سفر کنم و بعد از یک سال به مدینه سفر کردم».

ام سلمه که بود ؟

ازدواج ام سلمه با پیامبر (ص) :

پس از ابوسلمه ، عبدالله بن عبدالاسد در سال 4 هجری قمری /625-626 میلادی بر اثر جراحت در جنگ احد از دنیا رفت، ام سلمه با پیامبر (ص) ازدواج کرد. پیش از این پیامبر صلی الله علیه و آله از ام سلمه تقاضای ازدواج کرد، ابوبکر و سپس عمر درخواست کردند، اما او قبول نکرد. سپس پیامبر (ص) از او خواستگاری کرد و او پذیرفت. ام سلمه دارای فضایلی بود که عایشه را مورد حسادت و ناراحت کرد.

شرکت در نبردها و سریه ها :

ام سلمه در جنگ ها و سریه های زیادی مانند بنی مُصْطَلِق یا مُرَیسیع، خیبر، حدیبیه، خندق، فتح مکه و حنین شرکت کرد. بعدها هر ماه به میدان جنگ احد می رفت و بر سیدالشهدا درود می فرستاد.

ارتباط ام سلمه با اهل بیت (ع) :

ام سلمه همیشه سعی می کرد در کنار اهل بیت (ع) باشد. بنابر گزارش ها حاکی از این است که، ام سلمه پس از رحلت پیامبر(ص)، از مدافعان اهل بیت (ع) بود، به طوری که از حضرت فاطمه (س) در برابر ابوبکر در مورد ارث پیامبر(ص) دفاع کرد.

نبرد جمال :

پس از قتل عثمان، هنگامی که طلحه و زبیر به مکه رفتند و عایشه را به جنگ با امام علی علیه السلام تشویق کردند، عایشه نیز می خواست ام سلمه را برای شرکت در چنین جنگی تحریک کند، اما او قبول نکرد و عایشه را از آن منع کرد.

هنگامی که از توقف عایشه ناامید شد، امام علی (ع) را از نیت یاران جمل (عایشه، طلحه و زبیر) آگاه کرد و پسرش عمر بن ابی سلمه را فرستاد. بعدها امام علی (ع) عمر بن ابی سلمه را به عنوان والی بحرین و سپس والی فارس و در روایتی دیگر والی حلوان و ماه و ماسبذان منصوب کرد.

عشق به امام حسین (ع) :

محبت او به اهل بیت علیهم السلام به حدی بود که در کودکی سرپرستی امام حسین (ع) را به عهده گرفت. و پس از شهادت او توسط یزید، برای امام حسین (ع) عزاداری فراوان کرد.

آرامگاه ام سلمه همسر پیامبر (ص)

نقش ام سلمه در واقعه کربلا :

امام حسین (ع) قبل از سفر به کربلا، سلاح و علم پیامبر (ص) را به عنوان امانت های امامت به ایشان سپرد تا از آنها محافظت کند. این نشان دهنده جایگاه ویژه او در برابر اهل بیت (ع) است. بر اساس برخی اخبار، پیامبر (ص) اندکی از خاک کربلا را به او داده بود و آن را در کوزه ای نگه می داشت.

پیامبر اکرم (ص) به او فرمودند: وقتی دیدی که این خاک به خون تبدیل شد، فرزندم حسین (ع) به شهادت رسیده است، روزی پیامبر (ص) را با چهره ای غمگین و لباس غبار آلود در خواب دید. و او به او گفت: «ما از دفن شهدا و از کربلا می آییم ناگهان از خواب بیدار شد و نزد آن کوزه رفت و آن کوزه را خونین دید و فهمید که حسین (ع) به شهادت رسیده است، سپس به گریه و زاری پرداخت و چون همسایه ها آمدند، ماجرا را برایشان تعریف کرد. این داستان معروف به حدیث قاروره است.

مخالفت با معاویه :

پس از آن که امام حسن (ع) صلح با معاویه را پذیرفت، ام سلمه برادرزاده خود و جابر بن عبدالله انصاری را نصیحت کرد تا برای حفظ جان خود با معاویه بیعت کنند.

اما جابر بن عبدالله انصاری ساکت ننشست و پس از آن که معاویه دستور داد که سخنرانان بر فراز منبرهای مساجد، علی (ع) را لعن کنند، جابر نامه ای به معاویه نوشت و او را به شدت سرزنش کرد.

مرگ ام سلمه :

در سال وفات او اختلاف نظر وجود دارد، چنانکه بین سالهای 59 تا 62 هجری قمری و 678-679 تا 681-682 میلادی گزارش شده است. اما به نظر می رسد که سال 62 هجری قمری و  682-681 میلادی می تواند دقیق ترین باشد. چون بعد از شهادت امام حسین (ع) زنده بود. پس او آخرین همسر پیامبر (ص) بود که از دنیا رفت.

از پسرش نقل شده است که او 84 ساله بود که از دنیا رفت. قبر او در قبرستان بقیع و در کنار قبور دیگر مسلمانان بزرگوار دوران اسلام قرار دارد.

مسند ام سلمه :

ام سلمه احادیث فراوانی از پیامبر(ص) نقل کرده است که در منابع حدیثی شیعه و سنی (کتب فریقین) آمده است. تعداد احادیث او 378 است که در مجموعه ای به نام مسند ام سلمه گردآوری شده است.

متأسفانه فهرستی از احادیث وی در مراجع حدیثی شیعه وجود ندارد. احادیث ایشان عبارتند از:

• شأن نزول آیه تطهیر

• حدیث کساء 

• روایت نبوی در مورد واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع)

ام سلمه نیز از ابوسلمه بن عبدالاسد و حضرت فاطمه (س)  احادیث نقل کرده است. بسیاری از مردم از او احادیث آموخته و نقل کرده اند که نام آنها در منابع حدیثی آمده است.

امانت داری ام سلمه :

هنگامی که امام حسین (ع) از مدینه به سوی مکه خارج شد، امانت های امامت را به ام سلمه امانت داد. پس از بازگشت امام سجاد (ع) از کربلا، ام سلمه کتب علم و نشانه ها و اموال امامان (ع) را به امام سجاد (ع) امانت داد و این دلیل خوبی است بر این امر که ام سلمه نزد ائمه علیهم السلام به امانتداری معروف است.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته