زندگینامه نرجس خاتون، مادر امام مهدی (عج)

مجموعه: زندگینامه بزرگان دینی

زندگینامه نرجس خاتون، مادر امام مهدی (عج)

آشنایی با زندگی نامه نرجس خاتون، مادر حضرت مهدی (عج)

چکیده ای از زندگینامه نرجس خاتون :

دین : ابتدا مسیحیت و سپس اسلام

اقوام معروف : امام حسن عسکری (ع) (همسر)، امام مهدی (عج) (فرزند)

محل اقامت : تاحدی

محل دفن : حرم مطهر عسکریین ، سامرا

عصر : سلسله عباسی

عنوان : سیدة، خاتون، سیدة الاماء، خیرالاماء

زندگی نامه نرجس خاتون :

نرجس خاتون (به معنی گل نرگس) دختر قیصر بزرگ رومی، از سوی خداوند متعال (با رؤیایی خاص) به عنوان مادر امام دوازدهم، امام مهدی (عج) انتخاب شد. نرجس خاتون، شاهزاده خانم زیبا که از نوادگان یکی از شاگردان حضرت عیسی (ع) نیز بود، برای همسری امام یازدهم امام حسن عسکری (ع) به سامرا در عراق سفر کرد.

او از نوادگان شاگرد شمعون پطرس، نایب حضرت عیسی (ع) بود. نرجس شاهزاده خانم رومی بود و در اثر معجزه ای با امام حسن عسکری (امام یازدهم) ازدواج کرد و سپس مادر آخرین امام (ع) شد.

او در امپراتوری بیزانس به دنیا آمد و به روایت خودش به خاطر خوابی خاص به اسلام روی آورد. سپس در جنگی بین مسلمانان و بیزانس به اسارت درآمد و برده شد. سپس امام علی النقی (امام دهم) او را خرید و به عقد فرزندش امام حسن عسکری (علیه السلام) درآورد.

نرجس خاتون شاهزاده خانم رومی بود. او پاک ترین فرزندان ملل و نژادهای اروپایی بود. مقدّر این بود که نرجس خاتون به بغداد عراق سفر کند تا همسر پاکترین مردان امام حسن عسکری (ع) و مادر امام دوازدهم حضرت مهدی (عج) شود.

امام مهدی (عج) کسی نیست جز دوازدهمین و آخرین امام پس از حضرت محمد (ص). او القاب بسیار دیگری نیز دارد که از جمله آنها می توان به هدیت (مهدی به عربی) اشاره کرد. نام او محمد المهدی فرزند امام حسن عسکری (ع) است. در روز جمعه پانزدهم شعبان سال 255 هجری قمری در سامرا (عراق) به دنیا آمد.

پدرش امام حسن عسکری (ع) بیشتر عمرش را خلفای عباسی به زندان انداختند تا از فرزندی بازدارند که می ترسیدند عدالت و انصافی را که وعده داده شده بود به ارمغان آورد و ظلم و ستمگر را از چهره بزداید. از زمین امام حسن عسکری علیه السلام در سن 28 سالگی در سال 260 هجری قمری توسط المعتمد خلیفه عباسی مسموم شد.

امام مهدی (عج) تنها پسر پدرش است و در هنگام شهادت پدرش 5 سال داشت و مادرش نرجس خاتون نام داشت.

چگونه نرجس خاتون در خواب با حسن عسگری (علیه السلام) و دیگران ملاقات کرد؟ نحوه ملاقات و پيوستن آنها در بسياري از كتب تاريخي و نيز به صورت پراكنده در كتب روايات مقدس معصومين(ع) ثبت شده است.

نرجس خاتون می گوید: شبی غمگین خوابیدم و احساس ناراحتی می کردم. در خواب دیدم که افرادی به قصر آمدند. برخی می گفتند یکی از آنها حضرت مسیح (ع) و دیگری حضرت محمد (ص) است. پیامبر اسلام (ص) رو به روی مسیح (ع) فرمود: من از شما دست این نوه ات را برای نوه ام می خواهم.

عیسی مسیح (ع) بسیار خوشحال شد و آن را پذیرفت. از روی تخت بلند شدم و این موضوع را به کسی نگفتم. تا این که یک روز مریض شدم و پدرم تمام پزشکان را احضار کرد و آنها را نزدیک تختم حاضر کرد. اما هیچکدام نتوانستند مرا درمان کنند. من از پدرم خواستم که مسلمانانی را که در زندان بودند آزاد کند. او با خواسته من موافقت کرد و آنها را آزاد کرد و من شفا یافتم. یک شب دوباره زنانی را در خواب دیدم. می گفتند او مریم (مادر عیسی) و فاطمه زهرا (س) (دختر حضرت محمد) است. فاطمه زهرا علیهاالسلام پیش آمد و به من گفت: اگر می خواهی همسر پسرم شوی، باید مسلمان شوی.

من در خواب به دست او اسلام را پذیرفتم. سپس مرا با خود نزد فرزندش حسن عسکری (علیه السلام) برد.

محبت او قلبم را به شدت تسخیر کرد و شبها و روزها بیقرار شدم تا اینکه یک شب حسن عسکری (علیه السلام) را در خواب دیدم. از او پرسیدم: چگونه می توانم همسرت شوم؟ گفت: به زودی پدرت لشکری ​​برای جنگ با مسلمانان می فرستد و تو در عقب آن لشکر خواهی بود. مسلمانان در این جنگ پیروز خواهند شد و شما اسیر می شوید و برای فروش به بغداد آورده می شوید. کشتی در مسیر فرات توقف می کند و شما را برای فروش بیرون می آورند. وقتی مشتریان برای خرید شما می آیند، اما صبر کنید، کسی که برای خرید شما می آید، با نامه ای از پدرم می آید. او شما را می خرد و با خود می آورد.

آرامگاه نرجس خاتون

نام های نرجس خاتون :

مسعودی اولین مورخی است که از مادر امام مهدی (عج) نقل کرده است. مادر امام مهدی (عج) کنیز بنام نرجس (ع) بوده است. شیخ طوسی حدیثی نقل کرده که نام او ریحانه بوده است، ولی از این رو او را نرجس، سیقل و سوسن نیز نامیده اند.

شهید الثانی از منبعی ناشناس گزارش داده است که او مریم بنت زید العلویه بوده است.

در روایت حکیمه که مشهورترین و معتبرترین روایت درباره ولادت امام مهدی (عج) است، او را نرجس (ع) نامیده اند.

احتمالاً نام اصلی او نرجس بوده و نام دیگر به جز سیقل را بانویش حکیمه دختر امام جواد (علیه السلام) به او داده است . مردم آن زمان خدمتگزاران خود را به نام های مختلف برای خوش بینی صدا می کردند. نرجس، ملیکا، ریحانه و سوسن، همه نام های گل (نرگس، ریحان و سوسن) هستند.

شیعیان ایران، نام خاتون را برای مادر حجت بن الحسن به کار می برند. برخی از القابی که به نرجس خاتون نسبت داده شده است، عبارتند از: خاتون عرب و خاتون قیامت است.

ملیت نرجس خاتون :

اولین روایت در مورد ملیت او به سال 899/286-900 برمی گردد. شیخ صدوق اولین محققی است که این موضوع را مطرح کرد. بر اساس این روایت، او یک مسیحی از امپراتوری روم بود که به اسارت مسلمانان درآمد. یکی از یاران امام هادی (ع) او را از بازار برده فروشی بغداد خرید و نزد امام هادی (ع) در سامرا فرستاد.

اما این روایت پس از آن اعتبار خود را از دست می دهد و بیشتر شبیه افسانه است. در بالا آمده است که مادر امام دوازدهم ملکه بط. یوشع نوه قیصر از دخترش و مادرش از نسل شمعون شاگرد عیسی (ع) بود. هنگامی که ملکه در قصر پدربزرگش بود، حضرت مریم (ع) مادر عیسی و حضرت فاطمه (س) دختر پیامبر (ص) را در خواب دید. حضرت فاطمه (س) او را به اسلام دعوت کرد و او را متقاعد کرد که اسیر مسلمانان شود.

نقد این حدیث :

صحت این روایت از چند جهت مورد تردید قرار گرفته است. مشکوک ترین نکته قسمت آخر است. اولاً پس از 242/856  درگیری عمده ای بین عباسیان و رومیان رخ نداده است و در منابع گزارشی مبنی بر درخواست امپراتور روم از عباس برای آزادی نوه دخترش وجود ندارد.

ثانیاً، نویسندگان متقدم مانند قمی، نوبختی، کلینی و مسعودی که از معاصران شیبانی - راوی حدیث - بودند، این حدیث را در آثار خود ذکر نکرده اند. همچنین الکشی که با شیبانی آشنایی داشت، اظهار می دارد که وی از غلات بوده است.

سوم، کلینی نقل کرده است که مادر امام مهدی (عج) کنیز اهل نوبه، استان شمالی سودان است.

همچنین نعمانی و صدوق احادیث دیگری نقل کرده اند که او کنیز سیاهپوستی بوده است.

اما چرا بعدها علمای شیعه این احادیث را نادیده گرفتند و معتقد بودند که حدیث شیبانی صحیح است؟ ممکن است به این دلیل باشد که در حدیث ایشان آمده است که مادر امام مهدی (عج) از خانواده ای اصیل و دارای رتبه اجتماعی بالا بوده است. همچنین رابطه امام مهدی (عج) و عیسی (ع) در این حدیث آنها را مجذوب خود کرد، زیرا در احادیثی از پیامبر (ص) آمده است که هر دو با هم قیام می کنند و دنیا را از ظلم و ستم نجات می دهند.

با توجه به سه نکته ای که قبلاً ذکر شد، می توان حدیث شیبانی را رد کرد; اگرچه شیخ طوسی و ابن رستم طبری آن را توثیق کرده اند.

ظاهراً شیخ مفید از مادر امام مهدی (عج) حدیث صحیحی نقل کرده است . وی می گوید: کنیز بود که در خانه حکیمه خواهر امام هادی (ع) تربیت شد و چون امام (ع) چهره او را دید، پیش بینی کرد که به برکت خداوند فرزندی خواهد آورد.

وفات نرجس خاتون :

به گفته شیخ صدوق، او پیش از سال 260 /873-44 در گذشت. اما به گفته نجاشی، او پس از این سال زنده بود و در خانه محمد بن محمد بن سلمان پنهان شد. علی بن حمزه از یاران نزدیک امام عسکری علیه السلام بود.

آرامگاه او در سامرا حرم مطهر عسکریین قرار دارد.

گردآوری : بخش مذهبی بیتوته