سرگذشت حضرت اليسع (ع)
- مجموعه: زندگینامه بزرگان دینی
پیامبری حضرت اليسع (ع)
زندگینامه حضرت اليسع
اَلیَسَع پیامبر قوم اسراییل در عهد عتیق و یاد شده قرآن است.
نسب شناسی حضرت اليسع
برخی مفسران او را از نسل ابراهیم(علیه السلام)میدانند. نسب او در کتاب مقدس و منابع یهود، «الیشع بن شافاط» و در بیشتر منابع اسلامی «الیسع بن اخطوب بن العجوز» ذکر شده است. البته عدهای میگویند:بین منابع اسلامی و منابع یهودی تفاوتی نیست، زیرا «شافاط» در زبان عبری به معنای قاضی است و چون در آن زمان اساس کار قاضی بر خطابه و فن سخن بوده، «اخطوب» از آن اشتقاق یافته است. برخی از کتب تاریخی او را «الیسع بن عزی بن نشوتلخ بن افرایم بن یوسف» دانستهاند
نام الیسع در قرآن
نام الیسع دو بار در قرآن: در آیه 86 سورهی انعام در میان نام چند پیامبرِ برتری یافته و آیهی 48 سورهی ص در میان پیامبرانی با وصف «اخیار» (نیکان)؛ آمده است. در این آیات بدون توضیحی درباره شخصیت و نبوت الیسع، از او با تعبیر «برتری یافته» و «خوبان» یاد شده است. گذرا بودن اشاره قرآن به الیسع و اطلاعات اندک منابع تفسیری و روایی از او سبب شده است بسیاری از عالمان، الیسع را با برخی از پیامبران دیگر یکی بدانند.
الیسع در کتاب مقدس
نام الیسع در کتاب مقدس، الیشع است. کتاب مقدس در مقایسه با قرآن با تفصیل بیشتری از وی یاد کرده است. در این کتاب ماجرای جدایی او از الیاس، معجزههای وی و گفتگوهایی که با افراد مختلف داشته، نقل شده است.
در کتاب مقدس سفر پادشاهان اول و دوم به صورت مبسوط درباره الیسع و ارتباط وی با الیاس سخن به میان آمده، و داستان زندگی او، کیفیت جانشینی وی برای الیاس و انتقال نبوت به او از جانب خدا بیان شده است؛ همچنین معجزاتی از قبیل سالم کردن آب شهر اریحا (که شور بوده و از آن محصولات کشاورزی به دست نمیآمده)، برکت بخشیدن به کوزه روغن پیرزنی که قرض زیادی داشته است، زنده کردن مردگان، سیر کردن افراد فراوان با غذای کم و شفای نُعمان، فرمانده سپاه سوریه، به او نسبت داده شده است.
معجزات حضرت اليسع (ع)
پیامبری حضرت اليسع
از کتب تاریخی و تفسیری اسلامی چنین برمیآید که الیسع با الیاس پیامبر، معاصر و شاگرد وی بوده است و درباره آن دو، داستانهای فراوانی نقل کردهاند که بعید نیست برخی از آنها از کتاب مقدس و منابع یهود اقتباس شده باشد. در کتاب عرائسالمجالس فی قصصالانبیاء آمده است که الیاس پیامبر وقتی بر زنی از زنان بنیاسرائیل وارد شد که فرزندی بنام «الیسع بن اخطوب» داشت، آن زن وی را در منزل جای داد و ورودش را از دشمنان پنهان کرد. الیاس به پاس این خدمت، در حق فرزندش الیسع که به بیماری سختی مبتلا بود، دعا کرد. الیسع چون بر اثر دعای او بهبودی یافت، با دیدن این معجزه، به او ایمان آورد و ملازمتش را اختیار کرد.
از آن به بعد هرجا که الیاس میرفت الیسع نیز وی را همراهی میکرد. ثعلبی پس از بیانِ تفصیلی داستان عروج الیاس به آسمان ادامه میدهد:در این هنگام الیسع او را صدا زد:ای الیاس حال که تو قصد رفتن داری تکلیف مرا معلوم کن و برای روزگار تنهاییم دستوری بده. الیاس کسایش را بر سر الیسع انداخت که به عنوان نشانهای برای جانشینی در میان بنیاسرائیل بود.
خداوند به فضل خود الیسع را به نبوت و رسالت به سوی بنی اسرائیل فرستاد و با فرستادن وحی به وی مانند الیاس او را نیز تأیید کرد. بنیاسرائیل نیز با ایمان به وی به تعظیم و تکریمش پرداخته و تا زمانیکه الیسع در میان آنان زنده بود، حکم خدای متعالی در بین بنی*اسرائیل نافذ بود.
معجزات حضرت اليسع
در روایتی از امام رضا(ع) آمده است که الیسع مانند عیسی(ع) معجزاتی چون زنده گرداندن مردگان، شفا دادن بیماران و روی آب راهرفتن داشته است.
سرانجام یسع و جانشین او
درباره اینکه الیسع کی و چگونه از دنیا رفت و جانشین او چه کسی بوده در قرآن کریم چیزی بیان نشده است؛ ولی در برخی از کتب تاریخی و تفسیری آمده است که وقتی الیسع خواست برای خود جانشینی برگزیند، گفت:کسی میتواند این وظیفه را بپذیرد که روز را روزه بگیرد و شب را به عبادت بپردازد و در هنگام قضاوت هرگز خشمگین نشود.
الیسع سه بار این شرایط را برای قوم خویش بیان کرد و در هر سه بار جوانی که در نظر قوم، خوار و زبون مینمود این شرایط را پذیرفت و در روز سوم الیسع او را به جانشینی برگزید و چون او به عهد خود وفا کرد خداوند او را ستود و ذاالکفل نامیده شد.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
