اوراسیا چیست؟
- مجموعه: آیا می دانید ؟
آشنایی با اوراسیا و کشورهای اوراسیا
همه چیز درباره اوراسیا :
اوراسیا (Eurasia) اصطلاحی جغرافیایی، سیاسی و فرهنگی است که به بزرگ ترین خشکی پیوسته در کره زمین اشاره دارد. این منطقه عظیم شامل دو قاره اروپا و آسیا است که به دلیل پیوستگی جغرافیایی و تعاملات تاریخی، اقتصادی و فرهنگی، اغلب به صورت یک واحد مورد بررسی قرار می گیرد. اوراسیا نه تنها از نظر جغرافیایی اهمیت دارد، بلکه به دلیل تنوع فرهنگی، تاریخی و سیاسی، نقش کلیدی در تحولات جهانی ایفا می کند. در این مقاله به تعریف اوراسیا، محدوده جغرافیایی آن، کشورهای واقع در این منطقه و اهمیت آن پرداخته خواهد شد.
منظور از اوراسیا چیست؟
اوراسیا ترکیبی از دو کلمه "اروپا" (Europe) و "آسیا" (Asia) است و به منطقه ای اطلاق می شود که این دو قاره را دربرمی گیرد. برخلاف تقسیم بندی سنتی قاره ها که اروپا و آسیا را جدا از هم در نظر می گیرد، اوراسیا به عنوان یک ابرقاره شناخته می شود که این دو منطقه را به دلیل پیوستگی جغرافیایی و نبود مرز طبیعی مشخص (مانند اقیانوس) در یک واحد بررسی می کند. از نظر زمین شناسی، اروپا و آسیا روی یک صفحه تکتونیکی مشترک به نام صفحه اوراسیا قرار دارند، هرچند مرزهای فرهنگی و سیاسی بین این دو قاره همچنان حفظ شده اند.
اوراسیا به عنوان مفهومی جغرافیایی و ژئوپلیتیکی، محل تلاقی تمدن های شرقی و غربی است و از نظر اقتصادی، سیاسی و استراتژیک اهمیت زیادی دارد. این منطقه شامل بخش های وسیعی از خشکی های شمالی کره زمین است و از سواحل اقیانوس اطلس در غرب تا اقیانوس آرام در شرق امتداد دارد.
اوراسیا به کجا گفته می شود؟
اوراسیا به منطقه ای گفته می شود که شامل کل قاره اروپا و آسیا است. این منطقه از نظر جغرافیایی به صورت زیر تعریف می شود:
• جهت غربی: از سواحل غربی اروپا (مانند پرتغال و ایرلند) آغاز می شود.
• جهت شرقی: تا شرق دور آسیا (مانند ژاپن و شرق روسیه) ادامه می یابد.
• جهت شمالی: شامل مناطق قطبی و سیبری در روسیه است.
• جهت جنوبی: تا شبه جزیره هند، جنوب شرق آسیا و جزایر اندونزی امتداد دارد.
مرز بین اروپا و آسیا معمولاً به صورت قراردادی تعیین می شود. رشته کوه های اورال در روسیه، رودخانه اورال، دریای خزر، قفقاز، تنگه های بسفر و داردانل و دریای سیاه به عنوان مرزهای تقریبی بین این دو قاره در نظر گرفته می شوند. با این حال، این مرزبندی ها بیشتر فرهنگی و تاریخی هستند تا جغرافیایی.
جغرافیای فیزیکی اوراسیا
کوه های اورال مدت های مدید خط تقسیم غیر رسمی بین اروپا و آسیا بوده اند. این زنجیره 1500 مایلی (2414 کیلومتری) یک مانع سخت جغرافیایی است. بلندترین قله کوه های اورال 1،895 متر است که بسیار کوتاه تر از قله های آلپ در اروپا یا کوه های قفقاز در جنوب روسیه است.
اورال برای نسل های انسان به عنوان نشانگر بین اروپا و آسیا محسوب می شده است اما واقعیت این است که این تقسیم بندی طبیعی توده های خشکی نیست. علاوه بر این، کوه های اورال خیلی به سمت جنوب کشیده نشده اند و در دریای خزر خیلی کوتاه می شوند. درنتیجه این که منطقه قفقاز جزو قاره اروپا است یا آسیا موضوعی مبهم است (به عنوان مثال بالاخره معلوم نیست که گرجستان، ارمنستان و آذربایجان در آسیا هستند یا اروپا).
بنابراین کوه های اورال یک خط تقسیم خوب بین اروپا و آسیا نیستند. در اصل آنچه که تاریخ انجام داده انتخاب یک رشته کوه کوچک به عنوان خط تقسیم بین دو منطقه بزرگ جهان یعنی اروپا و آسیا در قاره اوراسیا است.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که اوراسیا یک قاره است و البته قاره عظیمی است.
اوراسیا در غرب از کشورهایی که کنار اقیانوس اطلس قرار دارند یعنی پرتغال و اسپانیا (و شاید ایرلند، ایسلند و بریتانیا) شروع می شود و به نقطه ی شرقی روسیه، در تنگه برینگ کشیده می شود. تنگه برینگ بین اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام قرار دارد. مرز شمالی اوراسیا شامل روسیه، فنلاند و نروژ است که با اقیانوس منجمد شمالی مرز دارند.
مرزهای جنوبی اوراسیا دریای مدیترانه، آفریقا و اقیانوس هند است. کشورهای مرزی جنوب اوراسیا شامل اسپانیا، اسرائیل، یمن، هندوستان و مالزی قاره ای هستند. اوراسیا همچنین کشورهای جزیره ای مرتبط با قاره اوراسیا مانند سیسیل، کرت، قبرس، سریلانکا، ژاپن، فیلیپین، مالزی جزیره ای و شاید حتی اندونزی را هم شامل می شود.
در رابطه با تقسیم جزیره گینه نو بین اندونزی آسیا و گینه نو پاپوآ، سردرگمی زیادی وجود دارد و این منطقه اغلب بخشی از اقیانوسیه در نظر گرفته می شود.
کشورهای اوراسیا کدامند؟
اوراسیا شامل تعداد زیادی از کشورها است که در دو قاره اروپا و آسیا قرار دارند. برخی از کشورها به دلیل موقعیت جغرافیایی خود (مانند روسیه و ترکیه) در هر دو قاره حضور دارند. در ادامه فهرستی از کشورهای اصلی اوراسیا ارائه شده است:
کشورهای اروپا:
• اروپای غربی: فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، بلژیک، هلند، سوئیس و غیره.
• اروپای شرقی: لهستان، اوکراین، بلاروس، رومانی، مجارستان، صربستان و غیره.
• اروپای شمالی: سوئد، نروژ، فنلاند، دانمارک، ایسلند و غیره.
• اروپای جنوبی: یونان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، آلبانی و غیره.
کشورهای آسیا:
• آسیای شرقی: چین، ژاپن، کره جنوبی، کره شمالی، مغولستان و غیره.
• آسیای جنوب شرقی: تایلند، ویتنام، اندونزی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور و غیره.
• آسیای جنوبی: هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، نپال و غیره.
• آسیای مرکزی: قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، تاجیکستان.
آسیای غربی (خاورمیانه): ایران، ترکیه، عراق، عربستان سعودی، سوریه، اسرائیل و غیره.
کشورهای بین قاره ای:
• روسیه: بزرگ ترین کشور جهان که بخش عمده آن در آسیا (سیبری) و بخش غربی آن در اروپا قرار دارد.
• ترکیه: بخشی از خاک این کشور در اروپا (ترکیه اروپایی یا تراکیه) و بخش دیگر در آسیا (آناتولی) واقع شده است.
• قزاقستان: بخش کوچکی از این کشور در اروپا و بخش اعظم آن در آسیا قرار دارد.
گرجستان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان: این کشورها در منطقه قفقاز قرار دارند و گاهی به عنوان بخشی از اروپا یا آسیا طبقه بندی می شوند.
در مجموع، حدود 91 کشور مستقل در منطقه اوراسیا قرار دارند که تنوع فرهنگی، زبانی و سیاسی گسترده ای را شامل می شوند. این تعداد شامل:
• 44 کشور در اروپا (شامل تمام کشورهای اتحادیه اروپا، بریتانیا، نروژ، سوئیس و غیره).
• 48 کشور در آسیا (شامل خاورمیانه، آسیای مرکزی، جنوبی، شرقی و جنوب شرقی).
• جداول همپوشانی: کشورهایی مانند روسیه، ترکیه، قزاقستان، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان که در مرز دو قاره قرار دارند، معمولاً در هر دو شمرده نمی شوند تا از تکرار جلوگیری شود.
این شمارش بر اساس مرزهای سیاسی فعلی (تا سال 2025) است و ممکن است با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی (مانند وضعیت قلمروهای مورد مناقشه) کمی متفاوت باشد.
منطقه اوراسیا کجاست؟
منطقه اوراسیا از نظر جغرافیایی وسیع ترین خشکی پیوسته روی کره زمین است که حدود 55 میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد و بیش از یک سوم سطح خشکی های زمین را دربرمی گیرد. این منطقه از نظر جغرافیایی به بخش های زیر تقسیم می شود:
1. اروپا: بخش غربی اوراسیا که شامل کشورهای پیشرفته صنعتی مانند آلمان، فرانسه و بریتانیا و همچنین کشورهای اروپای شرقی مانند اوکراین و بلاروس است.
2. آسیا: بخش شرقی و بزرگ تر اوراسیا که شامل مناطق متنوعی از جمله خاورمیانه، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و آسیای شرقی است.
3. مناطق مرزی: مناطقی مانند قفقاز، ترکیه و اورال که به دلیل موقعیت جغرافیایی، پیوند بین اروپا و آسیا محسوب می شوند.
اوراسیا همچنین شامل مناطق کلیدی ژئوپلیتیکی مانند:
• جاده ابریشم تاریخی: مسیری که در گذشته اروپا و آسیا را از طریق تجارت به هم متصل می کرد.
• منطقه اوراسیای مرکزی: شامل کشورهای آسیای مرکزی و بخش هایی از روسیه که به دلیل منابع طبیعی و موقعیت استراتژیک اهمیت دارند.
• منطقه قطب شمال: بخش هایی از اوراسیا (مانند شمال روسیه و کشورهای اسکاندیناوی) که در نزدیکی قطب شمال قرار دارند.
جمعیت اوراسیا :
جمعیت کل اوراسیا بر اساس تخمین های سال 2025، حدود 5/4 میلیارد نفر است که تقریباً 70٪ جمعیت جهان را تشکیل می دهد. این جمعیت شامل:
• حدود 750 میلیون نفر در اروپا.
• حدود 4/6 میلیارد نفر در آسیا (با تمرکز بر چین و هند که بیش از 2/8 میلیارد نفر را به تنهایی در بر می گیرند).
این ارقام از داده های سازمان ملل و منابع جمعیتی به روز استخراج شده و نشان دهنده رشد مداوم جمعیت در مناطق آسیایی است.
اهمیت اورآسیا :
اوراسیا به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی، تنوع فرهنگی و نقش ژئوپلیتیکی اش اهمیت جهانی دارد. برخی از جنبه های کلیدی اهمیت اوراسیا عبارتند از:
1. ژئوپلیتیک: اوراسیا محل تقاطع قدرت های بزرگ جهانی مانند ایالات متحده، چین، روسیه و اتحادیه اروپا است. نظریه پردازانی مانند هالفورد مکیندر معتقد بودند که کنترل اوراسیا به معنای تسلط بر جهان است.
2. اقتصادی: این منطقه شامل اقتصادهای بزرگی مانند چین، ژاپن، آلمان و هند است و منابع طبیعی عظیمی مانند نفت و گاز در خاورمیانه و سیبری دارد.
3. فرهنگی: اوراسیا محل تلاقی تمدن های شرقی و غربی است و تنوع زبانی، دینی و فرهنگی آن بی نظیر است.
4. تجارت و حمل ونقل: اوراسیا از طریق پروژه هایی مانند "ابتکار کمربند و جاده" چین به مرکز تجارت جهانی تبدیل شده است.
در پایان :
اوراسیا به عنوان بزرگ ترین ابرقاره جهان، نه تنها از نظر جغرافیایی بلکه از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نقش مهمی در جهان ایفا می کند. این منطقه شامل کشورهای متنوعی از اروپا و آسیا است که با وجود تفاوت های فرهنگی و سیاسی، به دلیل پیوستگی جغرافیایی و تعاملات تاریخی به هم مرتبط هستند. شناخت اوراسیا و کشورهای آن به درک بهتر تحولات جهانی و جایگاه این منطقه در مناسبات بین المللی کمک می کند.
گردآوری: بخش علمی بیتوته













