زندگینامه ثنایی مشهدی شاعر بزرگ قرن دهم هجری



 آثار ثنایی مشهدی, شعرهای ثنایی مشهدی, اشعار ثنایی مشهدی

بیوگرافی ثنایی مشهدی

 

زندگینامه خواجه حسین ثنایی مشهدی شاعر

حسین بن محمد ثنایی که به ثنایی مشهدی معروف است یکی از بزرگ ترین شاعران سده ی دهم هجری ایران می باشد. وی در مشهد به دنیا آمد و به خاطر نوآوری که در سبک هندی و در شعر فارسی داشت شهرت زیادی به دست آورد به گونه ای که هم در دربار صفوی ایران و هم در دربار مغولی هندی از جایگاه والایی برخوردار بود.

این قصیده سرای معروف ایرانی اولین شخصی بود که سبک هندی را پدید آورد و این سبک او به سرعت در عراق و خراسان و هند معروف شد. از مهم ترین ویژگی های اشعار او می توان به تمثیل، مضمون آفرینی و استقلال معنایی اشاره کرد. 

حال اگر می خواهید اطلاعات خود را در مورد این شاعر فرهیخته ی سده ی ده هجری افزایش دهید می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

 

زندگی نامه ثنایی مشهدی

بدون شک یکی از شیرین ترین و سودمندترین مباحث ادبیات فارسی، بررسی زندگینامه ی شاعران و ادیبان ایرانی در دوره های گذشته است. چرا که این موضوع، تعصبات دینی مردم آن دوره، شرایط حاکم بر مردم، اوضاع و احوالات اجتماعی، شئونات فرهنگی و معنوی و خصوصیات فطری نواحی مختلف ایران را در روزگاران قدیم مشخص می کند. 

 

در بین این شاعران و ادیبان، ثنایی مشهدی یکی از برجسته ترین شاعران ایرانی بود که در دوره ی زیست خود توانست با اشعار خود، تاثیر زیادی بر اوضاع زندگی و احوال مردم بگذارد. بر اساس روایتی که از او بر جای مانده، گفته است که در جوانی شعر نمیگفته و بعد از دیدن رویایی به شاعری و شعر گفتن روی ﺁورده است. اما استعداد او در شاعری به قدری بود که در مدت زمان کمی آوازه ی شاعری اش نه تنها در تمام کشور بلکه در کشورهای همسایه های شرقی نیز پیچید. 

 

زندگینامه ثنایی مشهدی, خواجه حسین ثنایی مشهدی, حسین ثنایی مشهدی

ثنایی مشهدی شاعر

 

معرفی ثنایی مشهدی

حسین بن محمد ثنایی مشهدی در مشهد، چشم به جهان گشود. در مورد سال تولد این شاعر بزرگ، اطلاعاتی در دسترس نیست. بر اساس برخی روایات، نام پدرش غیاث الدین علی و شغلش بزازی بود. وی به دلیل شغلش یکی از توانگران دوران خود بشمار می رفت.

 

صحت این حرف را می توان از مقدمه ی دیوانش متوجه شد که با اینکه استعداد شاعری را داشت اما در جوانی شعر نمی گفت و پس از دیدن رویایی، علاقه مند شاعری شد. 

حسین بدون اینکه مراحل مقدماتی تحصیل در ادبیات را در دوران خود بگذراند سرودن را آغاز کرد.

 

این مسئله سبب شد که در روزگار خود، مورد انتقاد بسیاری از شاعران و ادیبان قرار بگیرد به گونه ای که او را ناآگاه از این دانش خطاب می کردند. اما این انتقادها مانع از پیشرفت و شهرت او نشد و حتی او موفق شد به دربار سلطان ابراهیم میرزا راه یابد. سلطان ابراهیم میرزا متخلص به جاهی، پسر بهرام میرزای صفوی، حاکم مشهد بود که حسین تحت حمایت او قرار گرفت.

 

او پس از ورود به این دربار، قصیده هایی را در مدح این سلطان نوشت و حتی ساقی نامه ی این شاعر نیز در مورد ستایش این سلطان است. پس از اینکه سلطان ابراهیم در سال 984 قمری کشته شد جایگاه و عزت این شاعر در دربار صفوی بسیار کم شد به همین دلیل به هند، مهاجرت کرد. 

 

شاعری او در هند نیز رونق یافت به گونه ای که تحت حمایت ابوالفتح مسیح ‌الدین گیلانی، قرار گرفت. سپس وی از شاعران میرزا عبدالرحیم خان خانان، سپهسالار هندی شد و از او پاداش ها و انعام های زیادی می گرفت به همین دلیل، باقی مانده ی عمر خود را در خدمت او به سر برد. ثنایی در این مکان با عرفی شیرازی و شیخ فیضی دکنی مناظراتی داشت.

 

تا اینکه در سال ۹۹۵–۹۹۶ قمری در لاهور هند درگذشت و در همان جا به خاک سپرده شد. بعدها خانواده ی ثنایی که به گفته ی برخی روایات، خواهرزاده ی او به نام میرمحمدباقر طوسی متخلص به باقر، به هند رفتند و باقی مانده ی گورش را به مشهد آوردند و به آستان مقدس امام رضا (ع) منتقل و دفن نمودند.

 

سبک شاعری ثنایی مشهدی

یکی از مهم ترین ویژگی ها و شیوه های شاعری ثنایی، یافتن معانی تازه بود به گونه ای که نارسایی معنایی یکی از نقص های شعری این شاعر می باشد. در واقع او نکته هایی که در اثر تصور و خیال بود را توصیف می کرد. از آنجایی که بسیاری از ادیبان روزگارش او را در علم ادبیات، کم دانش می پنداشتند نارسایی معنایی را نقصی بزرگ در شعرهایش می دانستند.

آن ها می گفتند در ادبیات ثنایی، لفظ اشعارش نارسا و معانی اش ناقص اند، هیچ مطلب و معنی از ابیاتش بیرون نمی ﺁید و کاملا خام هستند.

 

اما ذبیح الله صفا دیدگاهی متفاوت تر از این شاعران و ادیبان داشت. وی بر این اعتقاد بود که همین عیوب، اهمین اشعار ثنایی را نشان می دهد. چرا که او با این شعرها، شیوه ای جدید در شعر و ادبیات فارسی آغاز کرده است.

 

از دیگر ویژگی های ثنایی مشهدی این است که با اینکه غزل های بسیار زیادی سروده است اما باز هم یک قصیده سرا بشمار می رود. وی در کل 76 قصیده گفته است که بلندترین ﺁن دارای 57 بیت و کوتاه ترینش 11 بیت دارد.

 

ثنایی تخلص کیست, سبک شاعری ثنایی مشهدی, آثار ثنایی مشهدی

اشعار ثنایی مشهدی 

 

آثار ثنایی مشهدی

خوشبختانه از ثنایی ﺁثار زیادی بر جای مانده است. یکی از ارزشمندترین ﺁثار او، دیوان اشعارش است که در آن قصایدی در مدح امام رضا (ع) و امام علی ( ع) آورده است. در قصاید این شاعر، بیشتر از آرایه های ادبی همچون تشبیه و تلمیح استفاده شده است. 

 

مثنوی باغ ارم یا سد اسکندر از دیگر آثار ثنایی است که مربوط به داستان ناتمام لشگرکشی اسکندر و داستان کشته شدن دارا است. ساقی نامه یکی دیگر از ارزشمندترین ﺁثار وی بشمار می رود که اوایل این اثر در مدح امام علی (ع) است و در پایانش به مدح ابراهیم میرزا می پردازد.

 

به طور کلی آثار ثنایی شامل موارد زیر می باشد:

• دیوان اشعار که شامل قصاید، غزلیات، مقطعات و رباعیات می باشد.

• ساقی نامه که یک منظومه ی 174 بیتی است

• نوروزنامه

• اسکندرنامه که دارای 750 بیت است و در مورد اسکندر بزرگ می باشد

• لیلی و مجنون

• منتحب الحدیثه که دارای 490 بیت است.

 

هم اکنون به طور کلی حدود 69 نسخه ی خطی از ﺁثار این شاعر بزرگ ایرانی در کتابخانه های ایران و هند و پاکستان باقی مانده است که شامل 6 دست نوشته ی اسکندریه، 18 دست نوشته ی دیوان کامل، 7 دست نوشته ی ساقی نامه، 1 دست نوشته ی منشات و مابقی اشعار پراکنده است. 

 

گردآوری : بخش علمی بیتوته 

 

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------