سالمند کیست و چه سنی سالمندی در نظر گرفته می شود؟

مجموعه: دوران سالمندی

تعریف سالمندی

سالمند کیست و افراد چه نیازهایی در این دوران دارند

سالمند کیست؟

براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی به افراد بالای 60 سال ، سالمند گفته می شود. سالمندان به سه زیر گروه سالمند جوان ، سالمند میانسال و سالمند پیر تقسیم می شود. یا به عبارتی می توان سالمندی را چنین تقسیم نمود :

افراد بین 60 – 75 سال = سالمند

افراد بین 76 – 90 سال = پیر

افراد بالای 90 سال = خیلی پیر

البته سالمندی بیش از آن که با سن تعریف شود با شرایط فردی ، توانمندی ، استقلال ، فعالیت های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی شناخته می شود. 

در فرهنگ عامه ، سالمند کسی است که دچار ناتوانی در برخی جنبه های مختلف زندگی شود و نیاز به مراقبت داشته باشند.

معمولا افزایش سن می تواند با کاهش توان فیزیکی ، ظرفیت ذهنی و ارتباط اجتماعی همراه باشد که در نتیجه فرد استقلال خود را از دست داده و تبدیل به یک فرد غیر مولد ، غیر مفید و وابسته می شود که این حقیقت دردناک روی روان فرد سالمند تاثیر منفی گذاشته و دوری باطل را ایجاد می نماید. 

معمولا افراد از افزایش سن نمی هراسند بلکه می ترسند که محتاج و وابسته به دیگران شوند. با آغاز قرن 21 ام ، امید به زندگی برای جهان افزایش پیدا کرده و از مرز 66 سال گذشته است. 

بنابراین بر اساس توضیحات کلی که گفته شد تعریف سالمندی ارتباط زیادی با سن افراد ندارد ، بلکه سالمندی به معنی کاهش و افت توانایی های فکری ، جسمی و اجتماعی فرد است که او را از فردی مولد تبدیل به فردی وابسته در جامعه می کند. 

سالخوردگی جمعیت چیست؟

در صورتی که افراد سالمند که بنا به تعریف سازمان بهداشت جهانی به افراد بالای 60 سال گفته می شود نسبت به افراد زیر 60 سال یک جامعه افزایش پیدا کنند با پدیده ای به نام سالخوردگی جمعیت مواجه هستیم. 

با کاهش میل به فرزند آوری و کاهش باروری و از سویی دیگر افزایش امید به زندگی احتمال این که ساختار سنی جمعیت به سمت سالخوردگی پیش برود ، افزایش پیدا میکند. 

هر سال حدود 1.7 درصد به جمعیت جهان اضافه می شود ولی افزایش جمعیت سالمندان بالای 65 سال ، 5.2 درصد است و این فاصله ، میانگین سنی جهان را به سوی پیر شدن هدایت می کند. 

روز جهانی سالمند

یک اکتبر به عنوان روز جهانی سالمندان در تقویم جهانی نامگذاری شده است. 

در سال 1982 ، سازمان ملل شورای جهانی سالمندی را تاسیس کرد و در سال 1990 شورای سالمندی روز اول اکتربر را به عنوان روز جهانی سالمند و تکریم سالمندان نامگذاری نمود. 

روز جهانی سالمند باهدف آگاه سازی افراد و تمرکز روی سازمان های مرتبط با سالمندی ، نامگذاری شده است و هر ساله از سوی سازمان جهانی شعاری برای روز سالمند در نظر گرفته می شود. 

به همین مناسبت در همین تاریخ در ایران هفته سالمندان برگزار شده و هر ساله برای هر روز از این هفته یک شعار در جهت بهبود شرایط سالمندان ، اختصاص داده می شود. 

انواع سالمندان

انواع سالمندان

تعریف سالمندی در فرهنگ ها و کشورهای مختلف ، متفاوت است. در ایران سن سالمندی تعریف نشده ولی اگر بخواهیم سالمندی را به عنوان زمان بازنشستگی کامل از خدمت در نظر بگیریم بر اساس قانون امین اجتماعی سن سالمندی برای مردن 60 سال و برای زنان 55 سال است.

همانطور که قبلا اشاره شد برای سالمندی نمی توان سن خاصی را در نظر گرفت و باید با توجه به ویژگی های خاص این دوران تشخیص داده شود. 

در سالمندی 50 درصد سلول های قشر مخ تحلیل می رود به خصوص نورون های عصبی که با بینایی ، شنوایی و حرکت در ارتباط هستند. 

در دوران سالمندی قلب نیروی کمتری برای پمپاژ دارد به همین دلیل سالمندان مستعد بیماری های قلبی و عروقی هستند. ضعف سیستم ایمنی بدن در سالمندان باعث می شود که زودتر بیمار شده و دیرتر بهبود پیدا کنند.

به طور کلی می توان سالمندان را به چند گروه تقسیم کرد :

سالمندانی که به اندازه کافی امکانات دارند و تمایل به استراحت و تفریح و جهانگردی دارند

سالمندانی که به دلیل احتیاج مالی هنوز نیاز به کار کردن و کسب درآمد دارند یا این که اگر کاری باشد تمایل به ادامه کار کردن دارند.

سالمندانی که با وجود داشتن امکانات مالی ولی چون نمی خواهند به عنوان فردی از کار افتاده به آن ها نگاه شوند ، تمایل به کار کردن دارند. 

سالمندنی که از کار افتاده و بیمار هستند. 

سالمند کیست و چه نیازهایی دارد

نیازهای سالمندان

سالمندان به دلیل ضعف جسمی که برایشان ایجاد می شود از نظر روحی شکننده تر هستند و معمولا نیاز های عاطفی بیشتری احساس می کنند. نیازهای سالمندان به طور کلی به موارد زیر تقسیم می شود :

- نیازهای عاطفی

- نیازهای معیشتی

- نیار به تفریح

- نیاز به زندگی اجتماعی

- نیاز به امنیت

علت سالمندی

محققین به توافق کلی درباره روند تکامل جسمی و تغییرات سنی در انسان نرسیده اند . آخرین بار در سال 1974 در گردهمایی پیشرفت علوم آمریکا چهار نظریه برای علت سالمندی عنوان شد :

- اختلال در عملکرد دستگاه ایمنی

- مکانیستم پیر شدن سلولی

- اختلال در غدد درون ریز

- عوامل ارثی

روش های به تاخیر انداختن سالمندی

چطور سالمندی را به تاخیر بیندازیم؟

اگر میخواهید سالمندی را به تاخیر بیندازید یعنی از نظر جسمی و ظاهری و ذهنی بدن شما کمتر رو به تحلیل و ضعف پیش برود باید مراقبت های لازم را از دوران میانسالی آغاز کنید. نکات کلیدی برای به تاخیر انداختن سالمندی و حفظ توان جسمی و ذهنی در حالت حداکثری عبارتند از :

- تغذیه سالم 

- ورزش منظم

- داشتن استقلال مالی

- داشتن فعالیت های فکری

- مسافرت یا طبیعت گردی

- یادگیری مهارت های جدید

- حضور پر رنگ در اجتماع 

- حضور در فعالیت های داوطلبانه

- آموزش مهارت های خود به دیگران

- حفظ روابط اجتماعی با دوستان و اقوام

- سپری کردن چند ساعت در هفته در کنار کودکان

- داشتن شریک عاطفی مناسب که ابراز محبت جسمی و کلامی داشته باشد.

گردآوری : بخش زناشویی بیتوته