معرفی ساز باغلاما + راهنمای خرید ساز باغلاما

مجموعه: آکادمی هنر

راهنمای خرید ساز باغلاما یادیوان

چگونه بهترین ساز باغلاما (دیوان) را انتخاب کنیم؟  

ساز دیوان یا باغلاما

ساز دیوان یا باغلاما، یک ساز زهی و مضرابی است که با مضراب پلاستیکی یا انگشتان دست نواخته می‌شود و صدای زیبا و سوزناکی تولید می‌کند. این ساز در مناطق کردنشین مانند ترکیه، عراق، ایران و سوریه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دیوان به طور معمول دارای ۷ سیم است که به سه دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته سه‌تایی و دو دسته دو‌تایی، و دارای ۲۳ پرده است. اما نوع اصلی دیوان دارای ۹ سیم است که هر دسته شامل سه سیم است. این ساز با تکنیکی به نام شلپه نواخته می‌شود. در ایران، نوع دسته بلند این ساز را دیوان می‌نامند.

اگر قصد خرید این ساز را دارید و علاقه‌مند به آن هستید، توصیه می‌شود که مقاله‌ ی راهنمای خرید ساز دیوان (باغلاما) را مطالعه کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد انتخاب و خرید این ساز کسب کنید.

خرید ساز باغلاما

راهنمای خرید ساز دیوان (باغلاما)

در فرهنگ ترک‌ها، سازی بزرگتر از دیوان به نام میدان وجود دارد که ارتباط عمیقی با قومیت و فرهنگ این مناطق دارد. بسیاری از قطعات معروف موسیقی کردی با این ساز نواخته می‌شوند.

ساز دیوان در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود. سایز کوچک آن را جرا، سایز متوسط را چوغور یا باغلامای دسته کوتاه، و سایز بزرگتر را باغلامای دسته بلند یا دیوان می‌نامند.

کاسه دیوان از کاسه سه‌تار بزرگتر است. به دلیل اندازه بزرگ کاسه دیوان، ساخت آن به صورت یک‌تکه ممکن نیست و به همین دلیل از قطعات هلالی‌شکل (پروانه‌ای) و چوب‌های خم‌شده ساخته می‌شود. برای ساخت این ساز از چوب‌های مختلفی مانند توت سیاه، گردو، سرخدار و گلابی استفاده می‌شود.

راهنمای خرید دیوان

اجزای ساز دیوان

کاسه طنینی: کاسه دیوان معمولاً به صورت ترکه‌ای ساخته می‌شود زیرا اندازه بزرگ آن اجازه نمی‌دهد به صورت یک‌پارچه ساخته شود. این کاسه از چوب‌های متنوعی مانند چوب‌های پروانه‌ای، عرر و ماهون ساخته می‌شود. نوازنده هنگام اجرا انگشت میانی خود را بر کاسه طنین می‌زند.

صفحه: صفحه دیوان از چوب صنوبر و دیگر چوب‌های مناسب ساخته می‌شود.

دستان‌ها: این بخش از سیم‌های نایلونی تشکیل شده است.

خرک: خرک دیوان از مواد مختلفی مانند شاخ، استخوان، عاج فیل و چوب‌های سخت ساخته می‌شود.

سیم‌ها: سیم‌های دیوان از فولاد، زه یا در گذشته از موی دم اسب ساخته می‌شدند.

شیطانک و سیم گیر: این اجزا نیز از موادی مانند شاخ، استخوان، عاج فیل و چوب‌های سخت ساخته می‌شوند.

مضراب: مضراب دیوان در گذشته از چوب یا پوست درخت گیلاس یا آلبالو ساخته می‌شد و امروزه از موادی مانند شاخ، پر غاز و پلاستیک نرم ساخته می‌شود.

دسته دیوان: دسته دیوان دارای ۲۴ پرده است که قابلیت جابجایی دارند. دیوان دارای ۷ سیم است (دو سیم آن واخوانند) که هر ۳ سیم به طور هم‌صدا کوک می‌شوند. در باغلاما، در ردیف اول، دو سیم زیر با یک سیم باس ترکیب شده و صدای طنین‌داری ایجاد می‌کنند. در ردیف دوم، دو سیم تقریباً بم اضافه شده و در ردیف سوم، یک سیم زیر و یک سیم بم ترکیب شده‌اند که در پرده‌گیری کمتر از آن استفاده می‌شود.

گوشی‌ها و سیم‌بست: دیوان دارای ۴ گوشی روی صفحه گوشی‌ها و ۳ گوشی در کنار آن‌ها است. سیم‌بست در انتهای قسمت صاف بدنه نصب می‌شود که در انتهای آن سوراخی به اندازه ۳۵ میلی‌متر وجود دارد.

انواع ساز باغلاما

انواع دیوان

این ساز دارای انواع مختلفی  با اندازه ها و کوک های گوناگون است که هر کدام برای نواختن سبک موسیقی خاصی مناسب هستند.

جورا (Cura): کوچکترین نوع دیوان با دسته ای کوتاه و کاسه ای کم عمق است. جورا معمولا برای نواختن ملودی های شاد و پرشور استفاده می شود.

تانبورا (Tanbura):  اندازه ای بزرگتر از جورا دارد و صدایی عمیق تر و بم تر تولید می کند. تانبورا اغلب برای نواختن موسیقی حماسی و یا مدیتیشن استفاده می شود.

باغلاما دسته کوتاه (Çöğür, Kısa Sap Bağlama):  اندازه ای متوسط ​​دارد و از نظر ظاهری شبیه به سه تار است. باغلاما دسته کوتاه برای نواختن انواع مختلف موسیقی از جمله موسیقی محلی، کلاسیک و پاپ استفاده می شود.

باغلاما دسته بلند (Uzun Sap Bağlama):  همان دیوان است که  بزرگترین نوع باغلاما با دسته ای بلند و کاسه ای عمیق است. دیوان برای نواختن انواع موسیقی کلاسیک و سنتی، به خصوص در مقامات ترکی، استفاده می شود.

ساز دیوان (Divan Sazı):  مشابه باغلاما دسته بلند است، اما دارای پرده های بیشتری است و کوک آن کمی متفاوت است. دیوان به طور خاص برای نواختن موسیقی سنتی ایرانی استفاده می شود.

ساز میدان (Meydan Sazı):  بزرگترین نوع دیوان با صدایی بسیار بلند و رسا است. ساز میدان برای نواختن در فضای باز و مراسم های بزرگ استفاده می شود.

خرید باغلاما 

کوک‌های باغلاما 

1. کوک بوزوک یا کارا (sol, re, la)

این کوک که به عنوان کوک "ترکی" نیز شناخته می‌شود، رایج‌ترین کوک برای دیوان یا باغلاما دسته بلند است.

سیم‌ها از پایین به بالا به ترتیب سل (G)، ر (D) و لا (A) کوک می‌شوند.

این کوک صدایی بم و عمیق دارد که برای نواختن مقام‌های ترکی و موسیقی سنتی ایرانی مناسب است.

از این کوک به طور گسترده در موسیقی کلاسیک ترکی، به ویژه در سبک‌های "آشیک" و "عاشیقی" استفاده می‌شود.

2. کوک باغلاما(la, sol, re)

این کوک که به عنوان کوک "استاندارد" نیز شناخته می‌شود، رایج‌ترین کوک برای باغلاما دسته کوتاه است.

سیم‌ها از پایین به بالا به ترتیب لا (A)، سل (G) و ر (D) کوک می‌شوند.

این کوک صدایی زیرتر و روشن‌تر نسبت به کوک بوزوک دارد و برای نواختن سبک‌های مختلف موسیقی از جمله موسیقی محلی، کلاسیک و پاپ مناسب است.

کوک استاندارد به دلیل سادگی و تطبیق‌پذیری، برای مبتدیان باغلاما انتخابی محبوب است.

3. کوک مستزاد (fa, re, la)

این کوک کمتر رایج است و بیشتر برای نواختن موسیقی محلی در برخی مناطق خاص استفاده می‌شود.

سیم‌ها از پایین به بالا به ترتیب فا (F)، ر (D) و لا (A) کوک می‌شوند.

این کوک صدایی منحصر به فرد و کمی شرقی دارد که برای نواختن ملودی‌های خاص مناسب است.

4. کوک میسکت (fa, re, la)

این کوک نیز مانند کوک مستزاد، کاربرد محدودی دارد و بیشتر در موسیقی محلی برخی مناطق استفاده می‌شود.

سیم‌ها از پایین به بالا به ترتیب فا دیز (F♯)، ر (D) و لا (A) کوک می‌شوند.

این کوک صدایی تیزتر و گزنده‌تر نسبت به کوک‌های دیگر دارد که برای نواختن قطعات خاص مناسب است.

نحوه نواختن ساز دیوان

با استفاده از مضراب پلاستیکی و انگشت میانی نواخته می‌شود.

دیوان برقی (الکترو باغلاما)

دیوان برقی، که با نام الکترو باغلاما نیز شناخته می‌شود، دارای کاسه‌ای کوچکتر نسبت به دیوان اصلی و دسته‌ای بلندتر است. این ساز دارای ۲۳ پرده و ۴ سیم است که از نظر تعداد پرده‌ها مشابه دیوان اصلی می‌باشد.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد دیوان برقی، وجود دستگاه کوچکی به نام اربیت بر روی صفحه آن است. وقتی این دستگاه فعال باشد، صدای تولید شده حالتی دورانی پیدا می‌کند که به موسیقی نواخته شده جلوه‌ای خاص و جذاب می‌بخشد.

سوالات متداول درباره راهنمای خرید ساز باغلاما (دیوان)

۱. آیا برای خرید ساز باغلاما (دیوان) نیاز به تجربه قبلی در نوازندگی دارم؟

نه، برای خرید و شروع نوازندگی با ساز باغلاما (دیوان) نیازی به تجربه قبلی نیست. این ساز مناسب برای هر سطح نوازنده‌ای است و می‌توانید با مطالعه راهنماهای اولیه و تمرین مستمر، به سرعت به تسلط بر آن برسید.

۲. چه عواملی را باید در انتخاب ساز باغلاما (دیوان) در نظر بگیرم؟

در انتخاب ساز باغلاما (دیوان)، عواملی مانند کیفیت ساز، جنس اجزا، اندازه دسته، وزن و تنظیمات صدا بسیار مهم هستند. همچنین باید به برند و سازنده معتبری اعتماد کنید تا از کیفیت و ماندگاری ساز اطمینان حاصل کنید.

۳. چگونه می‌توانم کیفیت صدای ساز باغلاما (دیوان) را ارزیابی کنم؟

برای ارزیابی کیفیت صدای ساز باغلاما (دیوان)، می‌توانید به پرده‌های صدا، آوای طنین، و قابلیت تنظیم صدا توجه کنید. بهتر است قبل از خرید، ساز را نوازنده و یا توسط فرد متخصصی تست کنید تا از کیفیت صدا و راحتی نوازندگی اطمینان حاصل کنید.

۴. چه مدل‌هایی از ساز باغلاما (دیوان) وجود دارد؟

ساز باغلاما (دیوان) در انواع مختلفی مانند جورا (cura)، تانبورا (tambura)، باغلاما دسته کوتاه، و باغلاما دسته بلند تولید می‌شود. هر یک از این مدل‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند که باید با نیازهای خود هماهنگ کنید.

۵. چه نکاتی را باید در خرید ساز باغلاما (دیوان) آنلاین در نظر بگیرم؟

در خرید آنلاین ساز باغلاما (دیوان)، به اعتبار فروشنده، شرایط بازگشت کالا، و هزینه‌های حمل و نقل دقت کنید. همچنین مطمئن شوید که اطلاعات تماس و پشتیبانی فروشنده قابل دسترسی است تا در صورت نیاز به پشتیبانی اضافه شوید.

سخن پایانی مقاله درباره راهنمای خرید ساز باغلاما (دیوان)

 امیدوارم که این راهنما به شما کمک کرده باشد تا با ساز باغلاما (دیوان) آشنا شوید و انتخاب مناسبی برای خرید این ساز داشته باشید. با توجه به تاریخچه، اجزا، انواع و مشخصات فنی آن، می‌توانید بهترین تجربه را در انتخاب و استفاده از این ساز داشته باشید.

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته