با سلسله شوتروکی آشنا شوید

مجموعه: تاریخ و تمدن

دودمان شوتروکی

خاندان شوتروکی

فرمانروایی خاندان شوتروکی

شوترک-ناهونته برای بزرگداشت کوتیر-ناهونته اول شاه سلسله اپرتیان، پسر خود را به همان نام نامگذاری کرده بود.) در این حمله بود که لوح سنگی قانون حمورابی به همراه دهها لوح سنگی دیگر سلسله های بین النهرین به دست ایلامی ها افتاد و به شوش انتقال پیدا کردند. این لوح که به وسیله فرانسوی ها از شوش کشف گردید، حال یکی از با ارزشمند ترین آثار موزه لوور است.

کوتیر-ناهونته فرمانروایی بابل را به یکی از بازماندگان کاسی می داد ولی او شورش می کند. کوتیر-ناهونته سه سال با او می جنگد تا بر او پیروز می شود و مجددا بابل را فتح می کند و آخرین شاه کاسی همانند آخرین شاه اور که در سال ۲۰۰۶ قبل از میلاد از ایلامیان شکست خورد، روانه تبعید گاه ایلام گردید. به این صورت فرمانروایی کاسی ها بر بابل در سال ۱۱۵۷ پیش از میلاد به پایان رسید.

شوتروکی

شیلهک-اینشوشینک در سال ۱۱۵۰ قبل از میلاد شاه ایلام شد. او هم سیاست نظامی بر ضد بابل و بین النهرین را پیش گرفت و مرتبا به این منطقه حمله کرد. او را می توان آخرین شاه بزرگ ایلام خواند. یکی از ویژگی های برجسته او، احترام به خانواده، نیاکان و شاهان قبل ایلام است. از او حدود سی کتیبه پیدا شده است. او معبد اینشوشینک شوش را نیز مرمت کرده است.

لیستی پیدا شده است که در آن نام شانزده شاه ایلام را ذکر نموده و در انتهای این لیست، شیلهک-اینشوشینک می گوید: “این شاهان پیشین اینجا در معبد اینشوشینک کارها کرده اند. من نوشته های آن ها را از بین نبردم و تغییر ندادم بلکه فقط از نو نوشتم و در دیوار معبد اینشوشینک کار گذاشتم.” در یکی دیگر از نوشته هایش، به ذکر نام همه خانواده او بر می رسیم. نخست نام ملکه و آنگاه پسر بزرگ برادرش که شاهزاده او بوده و بعد نام هشت فرزند دختر و پسر او، هریک با القاب خود. او در حدود ۱۱۲۰ قبل از میلاد درگذشت.

هوتلوتوش-اینشوشینک جانشین شاه شد. او به معبدی در شوش یک لولای سنگی اضافه می کند و روی آن می نویسد: “… من هوتلوتوش-اینشوشینک، پسر کوتیر-ناهونته و شیلهک-ناهونته ….من خواهان سلامتی خودم و ناهونته -اوتو، مادر ستوده ام و برادران و خواهرانم هستم …” او در این نوشته برای خود دو پدر قایل شده که یکی از آنها پدر و دیگری عمویش هستند.

هر دوی آنها با خواهر(احتمالی) خود ازدواج کرده بودند. به همین سبب شاه، آندو را با افتخار پدر خود می داند. در نوشته ای دیگر حتی او به جز پدر و عمویش، نام پدر بزرگش شوترک-ناهونته را هم به عنوان پدر خود می آورد و خود را فرزند سه پدر می خواند. نقش اصلی را مادر ستوده او داشت که به وراثت و مشروعیت رنگ می داد. برادران و خواهرانی که او نام برده همه فرزندان همین مادر هستند ولی از شوهران متفاوت که همه آنها تنی خوانده می شدند.

فرمانروایی شوتروکی

در ۱۱۱۰ قبل از میلاد نبوکدنزر پادشاه بابل که چندین بار از ایلامیان شکست خورده بود و طبق کتیبه ها کارش به گریه و زاری رسیده بود، توانست با چند روحانی برجسته ایلامی هم دست شود و به ایلام حمله کند. او در گرمای تیر ماه خود را به شوش رساند و با هوتلوتوش-اینشوشینک درگیر جنگ شد. شاه ایلامی کشته شد، بابلیان پیروز شدند و از شوش غنیمتهای زیادی بردند. بعد از این شکست تا چهار سده، شوش اهمیت خود را از دست داد.

آخرین پادشاه این دودمان، هوتلوتوش اینشوشینک، گاه خود را «پسر کوتیر نهونته و شلیهک اینشوشینک» نامیده و گاه خود را «پسر شوتروک نهونته، و کوتیر نهونته، و شلیهک اینشوشینک» می نامد؛ او احتمالاً پسر شوتروک نهونته از دخترش نهونته اوتو بود، که ظاهراً نمونهٔ دیگری از ازدواج با محارم در داخل خاندان سلطنتی ایلام است.

هوتلوتوش اینشوشینک به اندازهٔ شاهان قبلی اش قدرتمند نبود و برای مدت کوتاهی، نبود نصر شوش را از او گرفت. او به انشان پناه برد، در آنجا معبدی را ساخت یا ترمیم کرد و بعد به شوش برگشت، و احتمالاً در آن جا برادرش شیلهنیا امرو لگمر جانشین او شد. با این پادشاه، قدرت ایلام برای مدت طولانی از صحنهٔ سیاسی پنهان شد.

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته