علل، علایم و درمان آترزی مری نوزادان
- مجموعه: بیماری های شایع کودکان
انواع آترزی مری نوزاد چیست و چگونه درمان می شود؟
یکی از بیماری هایی که بر اثر نقص مادرزادی به وجود می آید، آترزی مری است که در آن مری به معده متصل نیست و این عدم اتصال می تواند همراه با مشکلات دیگر نیز بروز پیدا کند. متاسفانه این نقص مادر زادی در دوره جنین تشخیص داده نمی شود و پس از تولد بر اساس نشانه ها و انجام آزمایش ها توسط پزشک تشخیص داده خواهد شد.
آترزی مری چیست؟
آترزی مری یک نوع نقص مادر زادی است که در آن لوله مری به معده به صورت یک نواخت متصل نشده است. مری همان لوله ای است که از دهان به معده کشیده شده و هنگام تغذیه، ماده غذایی را به معده منتقل می کند. لوله مری منقطع در آترزی مری ، به دوبخش فوقانی و تحتانی تقسیم می شود تا انواع این بیماری ها قابل دسته بندی باشد.
آترزی مری در اغلب اوقات با یک بیماری دیگر به نام فستول تراکئوزوفاژ همراه است. این بیماری نیز جزو نقایص مادرزادی است که در آن بخشی از مری به نای متصل شده است. نای لوله است که در پشت مری قرار دارد و هوا را از بینی و دهان به شش ها منتقل می کند.
انواع آترزی مری در نوزادان
1. آترزی مری نوع اول (A)
در این نوع از آترزی مری ، دو قسمت از لوله مری ، یعنی بخش تحتانی و بخش فوقانی ، به لوله نای متصل نشده اند و انتهای آن ها مسدود شده است.
2. آترزی مری نوع دوم (B)
نوع B از اترزی مری بسیار نادر است. درواقع در این نوع از نقص مادرزادی ، قسمت بالایی مری (لوله مری فوقانی) به نای متصل شده است و قسمت تحتانی به نای متصل نیست ولی انتهای آن بسته است.
3. آترزی مری نوع سوم (C)
این نوع از آترزی مری که متداول ترین آترزی مری نیز به شما می آید ، قسمت فوقانی به نای وصل نیست و انتهای آن مسدود شده است. همچنین قسمت تحتانی مجرای نای در این نوع از آترزی مری به نای متصل شده است.
4. آترزی مری نوع چهارم (D)
شدید ترین و بدترین و در عین حال نادر ترین نوع آترزی مری نوع چهارم آن است که در آن هر دو قسمت مجرای نای یعنی فوقانی و تحتانی به صورت جداگانه به نای متصل شده اند.
ناهنجاری های دیگر از بیماری مادر زادی آترزی مری همانطور که گفتیم این نقص مادر زادی در نوزادان معمولا با ناهنجاری های دیگری نیز همراه می شود که گفتیم فستول تراکئوزوفاژ یکی از آنهاست.
علاوه بر آن ناهنجاری های زیر نیز ممکن است در ادامه آترزی مری به وجود آید:
•وجود اشکال در مهره ها
•مشکلات کلیه
•ناهنجاری های اندام ها
•ناهنجاری های قلبی
•مشکلات مقعد مانند بسته بودن آن
علت این نقص مادر زادی چیست؟
همانطور که شما نیز ممکن است بخواهید دلیل این بیماری های دشوار را بدانید، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا که به صورت مخفف CDC نامیده می شود نیز مدت هاست در تلاش است تا علت چنین بیماری هایی که بر اساس نقص مادرزادی است را پیدا کنند.
هر ساله بودجه و سرمایه گذاری های زیادی برای این سازمان انجام می شود و همچنین این سازمان ازمایش های سخت و طولانی زیادی انجام می دهد.
دلیل بسیاری از بیماری های نقص مادر زادی هنوز به طور قطع مشخص نشده است و بیماری آترزی مری نیز جزو همین بیماری ها است.
با این وجود دانشمندان 2 دلیل را برای وجود چنین نقص های مادر زادی حدس می زنند:
1. سن پدر : اگر سن پدر بالا باشد ، احتمال اینکه فرزند دچار بیماری آترزی مری شود زیاد است.
2. ART یا استفاده از فن آوری های کمک باروری : همچنین زنانی که از این شیوه برای باردار شدن استفاده می کنند محتمل به دنیا آوردن فرزندانی با بیماری اترزی مری هستند.
علائم و نشانه های آترزی مری
همانطور که ذکر کردیم متاسفانه این بیماری در جنین قابل تشخیص نیست و پس از تولد و خوردن اولین شیر یا آب توسط نوزاد این بیماری علائم خود را نشان می دهد. هنگامی که نوزاد بیمار شروع به غذا خوردن می کند ، دچار خفگی و یا کبودی می شود.
علت این عارضه بسته بودن مری فوقانی و وارد شدن مواد غذایی به لوله نای نوزاد است. بدن انسان در حالت طبیعی برای اینکه موارد غذایی وارد دریچه نای نشود و دستگاه تنفسی به درستی کار کند ، درچه ای در ابتدای نای قرار دارد که باعث بسته شدن نای هنگام خوردن غذا می شود.
احتمالا متوجه شده اید هنگامی که قصد بلعیدن غذا را دارید ، نمی توانید نفس بکشید. هنگامی که در بیماری آترزی مری ، غذا به دلیل اتصال لوله مری به نای ، وارد لوله نای می شود ، دریچه بسته شده و به کودک احساس خفگی دست خواهد داد. این اصلی ترین نشانه این بیماری است. همچنین بهتر است بدانید یکی دیگر از علائم آترزی مری در بدو تولد ، آبریزش شدید دهانی است.
بیماری آترزی مری چگونه تشخیص داده می شود؟
هنگامی که علائم ذکر شده را در نوزاد خود مشاهده کردید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید تا نوزاد بستری شود. پس از اینکه نوزاد را به بیمارستان بردید ، پزشک معالج از طریق سوند برای تشخیص آترزی مری استفاده می کند.
نحوه کار با این سوند به این شکل است که لوله از طریق بینی وارد مری نوزاد می کنند و این کار را تا زمانی ادامه می دهند که لوله یا به معده برسد یا به بند بست. در برخی مواقع به دلیل مسدود بودن مجرای مری فوقانی ، لوله سوند پیچیده می شود و مسیر رفته را باز می گردد و از سوراخ بینی خارج می شود.
برای اینکه پزشک او وجود این نقص مادر زادی به قطع مطمئن شوند ، هنگامی که لوله به اولین بن بست رسید از آن طریق عکس برداری به کمک اشعه ایکس تصویری تهیه می کنند که ببینید لوله در کجای دستگاه گوارش نوزاد قرار دارد.
درمان آترزی مری نوزاد
پس از اینکه پزشک به صورت قطعی وجود این بیماری در نوزاد را قطعی کرد ، نوبت به درمان آن می رسد. درمان آترزی مری فقط از طریق عمل جراحی انجام می شود. در عمل جراحی ، دو بخش تحتانی و فوقانی مجرای مری به یک دیگر متصل می شود. عمل جراحی آترزی مری ، ممکن است در یک مرحله انجام نشود و به تشخیص پزشک این عمل در چند نوبت انجام شود.
این عمل حساس به دلیل انکه ممکن است عوارض زیر را به دنبال داشته باشد در چند مرحله انجام می شود.
در صورتی که بعد از عمل جراحی مری برای عبور مواد غذایی بیش از حد باریک شود یا معده غذای هضم شده را به طور مدام به سمت مری بازگرداند. (رفلاکس معده شدید باشد) همچنین در صورتی که عضلات مری به اندازه مناسب برای انتقال غذا به معده کار نکنند ، نیاز است تا عمل جراحی در چند مرحله انجام شود.
آیا عمل جراحی می تواند عوارضی به همراه داشته باشد؟
برای عارضه های زودرس عمل جراحی می توان به نشت و عفونت اطراف محل پیوند مری اشاره کرد و از طرفی عارضه های دیر رس را نیز می توان گفت تنگی محل پیوست است که می تواند به صورت غیر جراحی نیز درمان شود.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته