آشنایی با سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی؛ علل ، علائم و درمان
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی: رازگشایی از درد طاقتفرسا
سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی (RSD) که در گذشته با این نام شناخته میشد، دیگر اصطلاح رایج پزشکی نیست. این یک اصطلاح قدیمی است که برای توصیف نوعی از سندرم درد منطقهای پیچیده (CRPS) به کار میرفته است.
CRPS اختلالی است که باعث ایجاد درد مزمن، معمولا در بازو یا پا میشود. این درد اغلب پس از آسیبدیدگی، سکته مغزی یا حتی حمله قلبی ظاهر میشود و شدت آن به طور قابل توجهی از آسیب اولیه بیشتر است. علت دقیق CRPS مشخص نیست، اما پزشکان قادر به درمان بسیاری از موارد آن هستند.
دو نوع اصلی CRPS وجود دارد:
• نوع ۱ CRPS: که قبلا با نام RSD شناخته میشد، ناشی از آسیب به بافت بدون آسیب عصبی مرتبط است.
• نوع ۲ CRPS: که قبلا به آن کوتزیالژی (causalgia) گفته میشد، ناشی از آسیب مستقیم به عصب است.
چه چیزی باعث سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی می شود؟
پزشکان بر این باورند که درد ناشی از سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی (RSD) به دلیل مشکلات در سیستم عصبی سمپاتیک شما ایجاد میشود. سیستم عصبی سمپاتیک، جریان خون و حرکات بدن را کنترل میکند و به تنظیم ضربان قلب و فشار خون شما کمک میکند.
هنگامی که آسیب میبینید، سیستم عصبی سمپاتیک به رگهای خونی شما میگوید که کوچک شوند تا در محل آسیب، خون زیادی از دست ندهید. بعدا، به آنها میگوید که دوباره باز شوند تا خون بتواند به بافت آسیب دیده برسد و آن را ترمیم کند. در سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی، سیستم عصبی سمپاتیک سیگنالهای مخلوطی دریافت میکند. این سیستم بعد از آسیب فعال میشود، اما دیگر خاموش نمیشود. این امر باعث درد و تورم زیادی در محل آسیب شما میشود.
گاهی اوقات، حتی بدون اینکه آسیبی دیده باشید، ممکن است به RSD مبتلا شوید، اگرچه این مورد رایج نیست. این سندرم در زنان کمی بیشتر از مردان دیده میشود. کودکان نیز میتوانند به آن مبتلا شوند، اما معمولا بین سنین 30 تا 60 سال بروز میکند.
علائم سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی (RSD)
علائم RSD ممکن است به تدریج ظاهر شوند. ابتدا ممکن است درد خفیفی داشته باشید که به مرور زمان بدتر شود. حتی شاید در ابتدا متوجه غیرعادی بودن درد خود نشوید. انواع آسیبهایی که میتوانند در صورت ابتلا به RSD ایجاد شوند عبارتند از:
• قطع عضو
• کبودی
• سوختگی
• بریدگی
• شکستگی
• جراحی جزئی
• فرو رفتن سوزن
• رادیوتراپی
• رگ به رگ شدن
احتمال ابتلا به RSD در بازو، شانه، پا یا لگن خاصره بیشتر است. به طور معمول، درد فراتر از محل آسیب شما گسترش مییابد. در برخی موارد، علائم ممکن است به سایر نقاط بدن شما نیز سرایت کند. RSD همچنین میتواند بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر بگذارد. این میتواند باعث موارد زیر شود:
• قرمزی
• گرم شدن پوست در اطراف محل آسیب
• تورم
دردی که با RSD تجربه میکنید، معمولاً مداوم و شدید است. بسیاری از افراد درد RSD را به صورت زیر توصیف میکنند:
• تیر کشیدن
• سوزش
• سرما
• عمیق
• ضرباندار
ممکن است پوست شما در هنگام انجام کارهایی که به طور معمول باعث درد نمیشوند، مانند دوش گرفتن، حساس شود. یا ممکن است فقط با پوشیدن لباس احساس درد کنید.
سایر علائم RSD عبارتند از:
• تغییرات در رشد مو یا ناخن، یا بافت پوست
• تعریق بیش از حد در برخی نواحی بدن
• ضعف یا اسپاسم عضلانی
• سفتی مفاصل
• مشکل در حرکت دادن ناحیه آسیب دیده
• تغییر رنگ پوست به سفید، مرمری، قرمز یا آبی
تشخیص سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی (RSD)
اغلب پزشکان تا زمانی که مدت زمان قابل توجهی از ابتلا به RSD گذشته باشد، متوجه نمیشوند که درد شما ناشی از این سندرم است. زمانی که درد برطرف نمیشود یا شدت آن بیشتر از حد انتظار برای نوع آسیب شما باشد، میتواند اولین نشانهی احتمالی ابتلا به RSD باشد.
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص RSD توسط پزشک وجود ندارد. در عوض، پزشکان بر اساس معاینه فیزیکی و اطلاعات سابقه پزشکی شما عمل میکنند. همچنین چند آزمایش وجود دارد که میتواند سرنخهایی برای تشخیص علائم خاص این بیماری ارائه دهد. این آزمایشات عبارتند از:
• اسکن استخوان: این آزمایش میتواند تشخیص دهد که آیا انتهای استخوانهای شما دچار ساییدگی شدهاند یا مشکلاتی در جریان خون طبیعی وجود دارد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): پزشک شما ممکن است برای بررسی داخلی بدن شما، به طور خاص بافتهایتان، برای تغییرات قابل توجه، درخواست MRI کند.
• تست تعریق: این آزمایش میتواند به پزشک شما بگوید که آیا یک طرف بدن شما نسبت به طرف دیگر بیشتر عرق میکند.
• تست ترموگرافی: این تست سیستم عصبی سمپاتیک را بررسی میکند تا ببیند آیا دما یا جریان خون در محل آسیب شما با سایر قسمتهای بدن متفاوت است یا خیر.
• اشعه ایکس: این آزمایش معمولا در مراحل بعدی سندرم برای بررسی از دست دادن مواد معدنی در استخوانهای شما تجویز میشود.
درمان سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی (RSD)
تشخیص زودهنگام در درمان RSD کلیدی است. هر چه زودتر بتوانید آن را تشخیص دهید، درمان شما موثرتر خواهد بود. برخی موارد RSD به درمان پاسخ نمیدهند. در حال حاضر، RSD درمان قطعی ندارد، اما امکان بهبودی بسیاری از علائم آن وجود دارد. برخی از داروهایی که پزشک شما ممکن است تجویز کند عبارتند از:
• کرمهای بیحسی مانند لیدوکائین
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)
• داروهای ضد تشنج که ممکن است به درمان درد کمک کنند.
• اسپری بینی برای درمان پوکی استخوان
• تزریق بلوک عصبی
• داروهای مسکن بدون نسخه مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن برای درد
سایر درمانهایی که به دلیل عوارض جانبی آنها و عدم وجود شواهد کافی در مورد اثربخشی آنها، کمتر مورد استفاده قرار میگیرند، عبارتند از:
• کورتیکواستروئیدها مانند متیل پردنیزولون (Medrol) یا پردنیزولون (AsmalPred Plus) برای درمان تورم
• مواد افیونی مانند فنتانیل (Duragesic)، هیدروکدون (Hysingla ER، Zohydro ER)، مورفین (Arymo ER، Kadian، Morphabond، MS Contin) و اکسی کدون
روشهای دیگری برای درمان علائم عبارتند از:
• تحریک نخاع با الکترودهای کوچک برای تسکین درد
• فیزیوتراپی برای کمک به حرکت بهتر و کاهش درد
• روان درمانی برای آموزش روشهای آرامش بخشی
• آتل برای کمک به درد دست
اگر حتی پس از درمان، به نظر میرسد درد شما همچنان ادامه دارد، پزشک شما ممکن است جراحی به نام سمپاتکتومی را پیشنهاد دهد. در طی این عمل، جراح برای بهبود جریان خون، اعصاب خاصی را در اطراف رگهای خونی شما برمیدارد.
سوالات متداول درباره سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی
1. چه چیزی باعث میشود که برخی افراد به RSD مبتلا شوند و برخی دیگر نه؟
علت دقیق RSD ناشناخته است، اما تصور میشود که شامل ترکیبی از عوامل عصبی، التهابی و عروقی باشد. برخی از افراد ممکن است به دلیل ژنتیک یا سابقه آسیبهای قبلی بیشتر مستعد ابتلا به RSD باشند.
2. آیا RSD قابل پیشگیری است؟
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از RSD وجود ندارد. با این حال، اجتناب از آسیبهایی که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد، مانند شکستگی، سوختگی یا جراحی، میتواند مفید باشد.
3. امید به زندگی افراد مبتلا به RSD چقدر است؟
RSD یک بیماری مزمن است و هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال، با درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به RSD میتوانند علائم خود را کنترل کرده و زندگی عادی و پرباری داشته باشند.
جمع بندی
سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکسی (RSD) یک بیماری مزمن است که با درد شدید و سوزان، معمولاً در یکی از اندامها (بازوها، پاها، دستها یا پاها) مشخص میشود. همچنین ممکن است با تغییرات پوستی، تورم، سفتی مفاصل و اختلالات عملکردی همراه باشد. علت دقیق RSD ناشناخته است، اما تصور میشود که شامل ترکیبی از عوامل عصبی، التهابی و عروقی باشد. این بیماری اغلب پس از آسیب یا جراحت، مانند شکستگی، سوختگی یا جراحی ایجاد میشود، اما میتواند بدون هیچ گونه محرک واضحی نیز رخ دهد.
هیچ درمانی برای RSD وجود ندارد، اما با درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به RSD میتوانند علائم خود را کنترل کرده و زندگی عادی و پرباری داشته باشند. درمان RSD شامل ترکیبی از داروها، فیزیوتراپی، روان درمانی و در موارد خاص، جراحی است. اگر شما یا کسی که میشناسید به RSD مبتلا هستید، مهم است که برای کمک به یک متخصص پزشکی مراجعه کنید. با درمان مناسب، میتوانید علائم خود را مدیریت کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته