علل، علائم و درمان بزرگی طحال
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
بزرگ شدن طحال به نام بیماری اسپلنومگالی شناخته میشود
طحال،ضوی ۲۵۰ گرمی و به اندازه مشت بسته انسان است که از دستگاه لنفاوی محسوب می شود و زیر قفسه سینه و سمت چپ بدن قرار گرفته است.
این عضو کوچک و نرم در دوران جنینی، وظیفه خون سازی را به عهده دارد، اما پیش از تولد نوزاد این وظیفه مهم را به مغز استخوان واگذار می کند و پس از آن تصفیه خون و نیز تقویت سیستم ایمنی را با نگهداری از گلبول های سالم قرمز و سفید و پلاکت خون به عهده می گیرد
یکی از مهمترین اعضای بدن برای سلامتی دستگاه گردش خون و پاکسازی مواد سمی از بدن طحال است، اما گاهی بدون علائم مشهود این عضو بزرگ شده و باعث مشکلات سلامتی در بدن میشود.
بزرگ شدن طحال به دلایل مختلفی رخ میدهد از جمله عفونت، بیماریهای خونی، مشکلات ژنتیکی و برخی بیماریهای دیگر که میتواند این عضو را بزرگ کند.
طحال یکی از ارگانهای حیاتی در سیستم لنفاوی بدن انسان است و مانند یک نگهبان بدن را از عفونتها و ابتلا به بیماریهای ویروسی حفظ میکند. این عضو از بدن مسئول تولید آنتی بادی برای مقابله در برابر میکروبها و باکتریها است، همچنین به تمیز نگه داشتن خون، حمل و نقل و متعادل سازی سطح مایعات بدن، حفظ پلاکتهای خون و خارج کردن مواد سمی و گلبولهای مرده از خون میپردازد.
طحال در دوران جنینی، وظیفه خون سازی را به عهده دارد
بزرگ شدن طحال
بزرگ شدن طحال به نام بیماری اسپلنومگالی شناخته میشود و نشان دهنده فعالیت شدید سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عوامل تهدید کننده حیات است، اما این کار را به اشتباه انجام میدهد و سبب بزرگ شدن طحال شده است.
طحال میتواند به میزان زیاد بزرگ شود و حتی با معاینه بالینی بیمار و لمس تورم شکم در ناحیه سمت چپ بدن پشت معده تشخیص داده شود.
کارشناسان طب سنتی اعتقاد دارند مصرف برخی مواد غذایی بویژه خوراکیهای با طبع سرد، شور و ترش میتواند سبب بزرگ شدن طحال و در نهایت آسیب دیدن کبد شود.
بیماریهای طحال و بزرگ شدن آن میتواند سبب ابتلای افراد به انواع عفونتها شود، همچنین انرژی پایین برای فعالیت ها، کمک خونی، بی اشتهایی، افزایش وزن بدن، مشکل در هضم مواد غذایی و نیز جریان خون نامنظم، به همین دلیل افراد باید مراقبت خاصی ازسیستم لنفاوی خود بویژه طحال داشته باشند.
درمان بزرگی طحال
علل بزرگ شدن طحال :
• عفونت های ویروسی مانند مونونوکلئوز
• عفونت های باکتریایی مانند سیفلیس و یا عفونت لایه داخلی قلب (اندوکاردیت)
• عفونت های انگلی مانند مالاریا
• سیروز و سایر بیماری های کبدی
• کم خونی همولیتیک (نوعی کم خونی است که طی آن گلبول های قرمز خون دچار تخریب زودرس می شوند)
• سرطان های خون مانند لوسمی و لنفوم و بیماری هوچکین
• اختلالات متابولیکی
• فشار خون در رگ طحال و یا کبد که در اثر این فشار، لخته خون در رگ ایجاد می شود
علائم بزرگ شدن طحال :
- سوء هاضمه یا احساس ناراحتی گوارشی پس از خوردن مواد غذایی
- احساس درد و حساسیت در اطراف ناحیه طحال، در سمت چپ بالای شکم
- احساس درد در شکم که تا شانه سمت چپ امتداد پیدا میکند
- درد هنگام تنفس عمیق
- پایین بودن سطح انرژی
- خستگی مزمن
- زردی پوست بدن بویژه صورت
- کم خونی
- کاهش وزن بدون علت
- عفونتهای مکرر بویژه در ناحیه گوش، مجاری ادراری، تنفسی و یا عفونتهای سینوسی
- خونریزی و بروز کبودی به میزان زیاد در بد
زردی پوست بدن بویژه صورت یکی از علائم بزرگی طحال است
درمان بزرگ شدن طحال :
نکته مهم در درمان بزرگی طحال آن است که بسیاری از افراد میتوانند فقط با درمان علل و بیماریهای ثانویهای که به بزرگی طحال منجر شده است، اصلاح الگوی فعالیت شان و نیز مراقبت از ابتلا به بیماریهای عفونی به درمان موثر این مشکل دست یابند و برخی دیگر نیز باید تن به جراحی بدهند و این عضو از بدنشان را خارج کنند.
نکاتی راجع به بزرگی طحال کودکان:
بزرگ شدن طحال در کودکان مبتلا به کم خونی همولیتیک مادرزادی، بیماری گوچر یا بیماری سلول داسی شکل ایجاد می شود. آبسه طحال شایع ترین علت بزرگی طحال در بچه ها با کاهش عملکرد سیستم ایمنی می باشد.
اختلالات متابولیکی یکی از علل بزرگی طحال می باشد
درمان بزرگی طحال در طب سنتی:
پرهیزات برای درمان بزرگی طحال و ورم طحال :
کسانى که مى خواهند طحال سالمى داشته باشند تا آنجا که ممکن است از خوردن مولدات سودا مثل عدس، بادنجان، سیر، پیاز، خرما، عسل، گوشت مانده بایستى خوددارى کنند. در موقع پرى شکم از انجام کارهاى سنگین و سخت پرهیز کنند. از فریاد زدنهاى شدید و نعره کشیدن خوددارى نمایند، غذاهاى لطیف که براى کبد مفید است در اینجا نیز مؤثر است.
درمان ورم طحال در طب سنتی :
براى درد ناحیه طحال روزانه ۱۰ گرم تخم ترب را کوبیده در سکنجبین حل کرده صبح و عصر تا درد ادامه دارد میل نمایند.
براى درمان ورم طحال روزانه ۵ گرم مغز ناخنک، ۵ گرم افسنطین را جوشانده صبح و عصر میل نمایند تا از بین رفتن ورم این درمان را مى توان ادامه داد.
در ورم طحال برحسب مزاج بیمار درمان انتخاب مى شود. در گرم مزاجان دادن آب کاسنى یا عرق آن روزى سه استکان یا آب بادیان و شکر (۱۰ گرم بادیان در ۲۰ گرم شکر براى یک روز).
گیاهان مفید در درمان ورم طحال و بزرگی طحال :
در بیمارى هاى طحال آب فلوس و تاجریزى یا پوست هلیله زرد و سیاهدانه یا شاهتره یا تخم کشوث یا ریشه کاسنى یا آلوچه ورقانى یا آلوى معمولى یا تمر هندى یا طباشیره یا انیسون یا گل بنفشه یا گل سرخ، همه مفیدند (یک یا چندتاى آنها را انتخاب کرده روزى ۵ گرم صبح و ۵ گرم شب جوشانده میل نمایند).
اگر بیمار مبتلا به تب باشد یک عدد کدوى کوچک را پخته در سکنجبین حل کرده و میل نمایند.
تخم خرفه ۱۰ گرم نرم کوبیده در عرق کاسنى ریخته روزى سه استکان میل نمایند، یا تمر هندى، سکنجبین و تخم خرفه و مغز فلوس را باهم آمیخته به کار برند.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته