دستگاه اتوکلاو چیست و چگونه کار می کند؟



مراحل کار اتوکلاو, اتوکلاو ازمایشگاهی, سرویس و نگهداری اتوکلاو

دستگاه اتوکلاو چیست

 

اتوکلاو چیست؟(اجزا، عملکرد، کاربرد و سنسور فشار مناسب آن) 

اتوکلاوها همچنین به عنوان ضدعفونی کننده بخار شناخته می شوند و معمولاً برای مراقبت های بهداشتی یا کاربردهای صنعتی استفاده می شوند. اتوکلاو ماشینی است که از بخار تحت فشار برای از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و هاگ‌های مضر بر روی وسایلی که در داخل مخزن تحت فشار قرار می‌گیرند استفاده می‌کند.در این مطلب از بیتوته شما را با این دستگاه آشنا می کنیم.

اتوکلاو چیست؟

اتوکلاو موثرترین روش استریل کردن تجهیزات آزمایشگاهی مخصوصاً برای محصولاتی که نمی توان از مایعات برای از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و هاگ‌های مضر استفاده کرد. فرآیند اتوکلاو از این پدیده استفاده می کند که نقطه جوش آب (یا بخار) در هنگام تحت فشار بالا افزایش می یابد.

 

این در دستگاهی به نام اتوکلاو انجام می شود که در آن فشار بالا با دمای توصیه شده 250 درجه فارنهایت (121 درجه سانتی گراد) به مدت 15 تا 20 دقیقه برای استریل کردن تجهیزات اعمال می شود. اتوکلاو یا استریل کننده بخار در صنایع مختلفی از جمله پزشکی، دندانپزشکی، میکروبیولوژی و علوم دامپزشکی استفاده می شود.

 

دایجستر بخار که امروزه معمولاً به عنوان زودپز شناخته می شود، توسط پزشک فرانسوی دنیس پاپین در حدود سال 1681 برای تهیه غذا اختراع شد. اتوکلاو برای استفاده پزشکی و علمی توسط Charges Chamberland در سال 1879 دوباره اختراع شد. 

 

در نهایت، فناوری اتوکلاو مدرن با اولین دستگاه استریل کننده بخار تحت فشار در سال 1933 معرفی شد که عملکرد استریل کردن را با اندازه گیری دما در محفظه کنترل می کرد. با گذشت زمان، بسیاری از فناوری‌ها مانند چرخه‌های پیش خلاء در سال 1958 و بخار شستشوی فشار-پالس در سال 1987 با نسخه پیشرفته‌ای از اتوکلاو معرفی شدند.

انواع اتوکلاو

جنبه های مختلفی وجود دارد که می تواند به عنوان مبنایی برای طبقه بندی انواع مختلف اتوکلاوها استفاده شود و برخی از این جنبه ها ممکن است با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. در بیشتر موارد، اتوکلاوها را می توان از طریق موارد زیر دسته بندی کرد:

- عملکرد

- کلاس

- اندازه (ظرفیت)

 

1) انواع مختلف اتوکلاوها بر اساس عملکرد:

همه اتوکلاوها از بخار با دمای بالا و فشار بالا برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و ضایعات استفاده می کنند. عملکرد آنها نشان می دهد که چگونه باید بارگیری شوند و چگونه بخار موجود در محفظه خود را برای استریل کردن وسایل داخل فشار می دهند.

• اتوکلاوهای عمودی

این نوع اتوکلاوها با باز کردن درب بالایی خود بارگیری می شوند. به خصوص برای استفاده در آزمایشگاه یا در کلینیک های کوچکتر با فضاهای تنگ مناسب است. به این ترتیب، آنها همچنین دارای یک اتاقک با ظرفیت کمتر هستند.

 

استریل کردن با اتوکلاو, اتوکلاو, اتوکلاو دندانپزشکی

اتوکلاوهای عمودی

 

• اتوکلاوهای افقی

اتوکلاوها بارگیری از جلو با محفظه ای با ظرفیت بیشتر. زمانی که مشکلی در فضای موجود  ندارید و شما نیاز به استریل وسایل زیادی در روز دارید، این مورد برای شما مناسب است.

 

 اتوکلاو ازمایشگاهی,مراحل کار اتوکلاو, سرویس و نگهداری اتوکلاو

اتوکلاوهای افقی

 

• اتوکلاوهای جابجایی جاذبه

یکی از متداول ترین انواع اتوکلاو که به استفاده از بخار متراکم برای خروج هوا از محفظه دستگاه متکی است. آنها برای درمان بارهای اساسی مانند ابزارهای جراحی مسطح و انواع خاصی از ضایعات خطرناک زیستی مناسب هستند، اما به اندازه اتوکلاوهای پیش خلاء همه کاره نیستند.

 

توکلاو صنعتی, دستگاه اتوکلاو, کاربرد برق در اتوکلاو

اتوکلاوهای جابجایی جاذبه

 

• اتوکلاوهای پیش خلاء (prevac)

این نوع اتوکلاو از پمپ خلاء استفاده می کند تا تمام هوا را از محفظه اتوکلاو خارج کند و امکان نفوذ بهتر بخار و استریل کردن مواد بیشتر و بارهای پیچیده مانند محصولات نساجی پزشکی، بارهای متخلخل، قطعات بزرگتر تجهیزات و حتی اشیاء را فراهم می کند. ساخته شده از پلی اتیلن با چگالی بالا مانند سرنگ های تیز و نوک پیپت.

 

استریل کردن با اتوکلاو, اتوکلاو, اتوکلاو دندانپزشکی, چسب اتوکلاو

اتوکلاوهای پیش خلاء (prevac)

 

2) انواع مختلف اتوکلاوها براساس کلاس

روشی واضح تر برای دسته بندی انواع مختلف دستگاهای اتوکلاو. کلاس استریل کننده بخار نشان می دهد که چقدر همه کاره است: به عبارت دیگر، نشان می دهد که چه نوع بارهایی را می توان با آن استریل کرد.

 

• اتوکلاوهای کلاس N

اینها اساساً اتوکلاوهای جابجایی گرانشی ساده هستند که فقط بخش خاصی از هوای داخل محفظه دستگاه را حذف می کنند. طراحی شده برای استریل وسایل ساده تر مانند ابزارهای پزشکی تخت.

 

 اتوکلاو ازمایشگاهی, سرویس و نگهداری اتوکلاو, عکس دستگاه اتوکلاو

اتوکلاوهای کلاس N

 

• اتوکلاوهای کلاس S

نوع دیگری از اتوکلاو جابجایی گرانشی که از دیواره ای از بخار متراکم استفاده می کند، اما با تکرار 3 بار این فرآیند، در واقع می تواند تمام هوا را از محفظه خارج کند و به همین ترتیب، می تواند ابزارهای کیسه ای و بارهای متخلخل را استریل کند. با این حال، هنوز همه کاره تر است اما به سرعت اتوکلاو کلاس B نیست.

 

عکس دستگاه اتوکلاو, استریل کردن با اتوکلاو, اتوکلاو

اتوکلاوهای کلاس S

 

• اتوکلاوهای کلاس B

اتوکلاوهای پیش خلاء ممتاز که می توانند اکثر مواد را استریل کنند و همچنین با خارج کردن تمام هوا از محفظه خود با پمپ خلاء قدرتمند بسیار سریعتر این کار را انجام می دهند. برخی از مدل‌ها از فناوری مدرن بهترین بهره را می‌برند و با فرآیندی کاملاً خودکار عمل می‌کنند: این سهولت استفاده و اثربخشی، آنها را برای انواع شاخه های پزشکی بسیار جذاب می‌کند.

 

اتوکلاو دندانپزشکی, چسب اتوکلاو, اتوکلاو صنعتی

اتوکلاوهای کلاس B

 

3) انواع مختلف اتوکلاو طبقه بندی شده براساس اندازه (ظرفیت)

در اینجا یک دسته بندی است که بسیار ساده است، اما مطمئناً توجه به آن را کم اهمیت نمی کند. اندازه اتوکلاو نیز یک فاکتور کلیدی است که باید در نظر گرفته شود: انتخاب صحیح در اینجا به میزان تجهیزاتی که هر روز تاسیسات شما نیاز به استریل دارد و همچنین مقدار فضای موجود شما بستگی دارد.

 

• استریل کننده های بخار بزرگ (اتوکلاو بزرگ )

ظرفیت این نوع اتوکلاوها معمولا بین 110 تا 880 لیتر است. ایده آل برای مراکز پزشکی بزرگ مانند بیمارستان ها که روزانه مقدار قابل توجهی وسایل تولید می کنند و نیاز به استفاده از ابزار و تجهیزات پزشکی زیادی برای درمان بیماران دارند.

 

اتوکلاو ازمایشگاهی, سرویس و نگهداری اتوکلاو, عکس دستگاه اتوکلاو

دستگاه اتوکلاو چیست

 

• دستگاه های اتوکلاو متوسط

ظرفیت این نوع اتوکلاوها معمولا بین 75 تا 200 لیتر است. یک انتخاب عالی برای کلینیک های دندانپزشکی و سایر کلینیک ها، کاربردهای بیوتکنولوژیکی یا برای اتاقهای عمل در بیمارستان ها.

 

مراحل کار اتوکلاو, اتوکلاو ازمایشگاهی, سرویس و نگهداری اتوکلاو

دستگاه های اتوکلاو متوسط

 

• دستگاه های اتوکلاو کوچک (رومیزی).

ظرفیت این نوع اتوکلاوها معمولاً در حدود 25 لیتر جابجا می شود. این دستگاه های ضدعفونی کننده بخار جمع و جور برای تجهیزات کوچکتر با فضای محدود کاملاً مناسب هستند و نیازی به استریل کردن تعداد زیادی ابزار پزشکی در روز ندارند.

 

اتوکلاو صنعتی, دستگاه اتوکلاو, کاربرد برق در اتوکلاو

دستگاه اتوکلاو کوچک

 

نحوه کار اتوکلاو

هنگامی که درب اتوکلاو با یک محفظه مهر و موم شده قفل می شود، یک پمپ خلاء تمام هوای موجود در محفظه را خارج می کند و آن را با بخار جایگزین می کند. اکنون، فشار بر روی بخار برای دستیابی به استریلیزاسیون مورد نظر برای مدت زمان مورد نظر اعمال می شود. هنگامی که چرخه کامل شد، بخار تخلیه می شود و تجهیزات آزمایشگاهی با دقت از محفظه خارج می شوند.

در اینجا مراحل کار با استریلیزاسیون اتوکلاو آمده است:

- هر چیزی که باید استریل شود را داخل محفظه قرار دهید و آن را قفل کنید.

- یک پمپ خلاء هوا را از محفظه خارج می کند. بخار وارد شده به محفظه و فشاری که ایجاد می کند نیز برای حذف هوا کار می کند.

- دمای استریلیزاسیون اتوکلاو  بسیار مهم است. مطمئن شوید که زمان کافی برای گرم شدن دارد.

- بخار به طور مداوم هر چیزی را در اتوکلاو می پوشاند و به طور موثر باکتری ها و میکروب ها را از بین می برد.

- در زمان تعیین شده، بخار آزاد می شود و محفظه می تواند باز شود. مواد تازه استریل شده را می توان جدا کرد و برای استفاده یا دفع آماده است.

 

کاربرد اتوکلاو

1. اتوکلاوها به طور گسترده در میکروبیولوژی ، علوم دامپزشکی، قارچ شناسی و غیره استفاده می شود.

2. برای استریل کردن طیف گسترده ای از مواد از جمله ظروف آزمایشگاهی، تجهیزات و ابزار آزمایشگاهی، مواد جراحی از جمله سوزن، دستکش های دستی مقاوم در برابر حرارت، ظروف و درب ها و غیره استفاده می شود.

3. اتوکلاو بیشتر در عقیم سازی محیط های بیولوژیکی نقش دارد.

5. تصفیه و استریل کردن مواد زائد پیش از دفع که در مناطق بیماری زا مانند زباله های بیمارستانی تولید می شود.

 

استریل کردن با اتوکلاو, اتوکلاو, اتوکلاو دندانپزشکی

کاربرد اتوکلاو

 

دیگر نکات درباره اتوکلاو

• هنگام کار با دستگاه اتوکلاو از دستکش یکبار مصرف مناسب استفاده کنید.

• بسته بندی اشیاء در فویل آلومینیومی توصیه نمی شود زیرا ممکن است در نفوذ بخار اختلال ایجاد کند. اقلام باید در موادی پیچیده شوند که اجازه نفوذ بخار را بدهد.

• در دستگاه اتوکلاو از آب مقطر مخصوص با درجه خلوص بالا ( حداکثر سختی زیر ۳ ) استفاده کنید.

• در اتوکلاو نباید برای استریل کردن مواد ضد آب مانند روغن و گریس یا مواد خشک مانند پودر دستکش استفاده شود.

• مواد به گونه ای قرار بگیرند که اجازه نفوذ بخار کارآمد را بدهد (محفظه را بیش از حد پر نکنید). اجرای دو بار مجزا و بدون شلوغی کارآمدتر و ایمن تر از یک بار شلوغ است.

• سینی های پلی اتیلن نباید استفاده شوند زیرا ممکن است ذوب شوند و به اتوکلاو آسیب برسانند.

• اقلام تمیز و ضایعات باید جداگانه اتوکلاو شوند.

•  هر بار قبل از آبگیری یا بعد از سه الی چهار بار استفاده از اتوکلاو، مخزن آب کثیف را تخلیه کنید و منتظر هشدار پر بودن مخزن آب کثیف نباشید.

• در صورت عدم استفاده بیشتر از سه روز حتما مخزن آب تمیز و آب کثیف کاملا تخلیه شود.

 

سوالات رایج در رابطه با اتوکلاو

• اقلام پس از اتوکلاو چه مدت استریل می مانند؟

این کاملا به نحوه بسته بندی اقلام پس از استریل کردن بستگی دارد. به طور کلی، اقلام باید بعد از هر بار استفاده مجدداً استریل شوند، اما ثابت شده است که اقلام بسته بندی شده در بسته های کتانی دو لایه یا لایه داخلی کاغذ و لایه بیرونی پلاستیک تا 96 هفته استریل می مانند. 

• اتوکلاو به چه دمایی می تواند برسد؟

اتوکلاوها معمولاً برای رسیدن به دمای بین 250 درجه فارنهایت تا 275 درجه فارنهایت (121 درجه سانتیگراد و 135 درجه سانتیگراد) طراحی می شوند.

• مراحل استریلیزاسیون چیست؟

فرآیند کلی استفاده از اتوکلاو برای استریل کردن کالاها به سه مرحله اصلی تقسیم می شود:

فاز پاکسازی ، که طی آن بخار هوا را در محفظه اتوکلاو جابجا می کند و دما و فشار به طور پیوسته افزایش می یابد.

مرحله اکسپوژر (استریلیزاسیون) که در طی آن برنامه کنترل اتوکلاو دریچه اگزوز را می بندد و باعث می شود که دما و فشار داخلی اتوکلاو به نقطه تنظیم مورد نظر افزایش یابد و برای مدت زمان مورد نظر در آنجا بماند.

فاز اگزوز ، که در طی آن فشار از محفظه از طریق دریچه اگزوز آزاد می شود و فضای داخلی به فشار محیط باز می گردد.

• چرا اتوکلاو مهم است؟

اتوکلاوها یک روش فیزیکی برای ضدعفونی و استریل کردن ارائه می کنند. آنها با ترکیبی از بخار، فشار و زمان کار می کنند. اتوکلاوها در دما و فشار بالا کار می کنند تا میکروارگانیسم ها و هاگ ها را از بین ببرند.

 

تذکر مهم

وسایل و تجهیزات پزشکی ارتباط و نقش مستقیمی با سلامتی افراد دارند. وجود بعضی از وسایل پزشکی در منازل بسیار مهم و حیاتی است و این نکته را هم در نظر بگیرید که خرید این تجهیزات را باید از مراکز معتبر انجام داد و ما سعی نمودیم اطلاعات کاربردی و مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم. ولی باید بدانید شاید استفاده از برخی وسایل کار ساده ای به حساب بیاید ولی تشخیص بیماری ها نیازمند تخصص می باشد و باید حتما توسط پزشک بررسی و راه های درمان تجویز شود. 

 

گردآوری:بخش سلامت بیتوته 

 

کالا ها و خدمات منتخب

    تازه ترین مطالب سلامت(بیماری ها، پیشگیری، داروها، تغذیه، پزشکی آنلاین و...)

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------

      Makan Inc.| All Rights Reserved - © 2013 - 2024