سیستوسکوپی؛تشخیص و درمان مشکلات مثانه با کمترین تهاجم

سیستوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می دهد پوشش مثانه و لوله ای را که ادرار را از بدن شما خارج می کند (مجرای ادرار) را بررسی کند. یک لوله توخالی (سیستوسکوپ) مجهز به یک عدسی به مجرای ادرار شما وارد می شود و به آرامی به مثانه شما منتقل می شود. 

سیستوسکوپی ممکن است در اتاق آزمایش و با استفاده از بی حس کننده موضعی انجام شود. یا ممکن است به عنوان یک روش سرپایی و با آرامبخش انجام شود. گزینه دیگر انجام سیستوسکوپی در بیمارستان در حین بیهوشی عمومی است.

• سیستوسکوپی (Cystoscopy)

• آندوسکوپی مثانه 

• بافت مثانه یا مجرای ادرار

سیستوسکوپی سرپایی می تواند تنها 5 تا 15 دقیقه طول بکشد. اما اگر در بیمارستان و با استفاده از آرامبخش یا بیهوشی عمومی انجام شود، حدود 15 تا 30 دقیقه زمان خواهد برد.

به طور کلی مراحل انجام سیستوسکوپی به شرح زیر است:

1. ابتدا از شما خواسته می شود تا مثانه خود را خالی کنید. سپس روی یک تخت به پشت دراز می کشید و پاهای خود را در رکاب قرار می دهید.

2. بسته به شرایط ممکن است نیازی به آرامبخش یا بیهوشی عمومی نباشد. در صورت استفاده از آرامبخش، احساس خواب آلودگی و آرامش خواهید داشت، اما همچنان هوشیار خواهید بود. بیهوشی عمومی باعث می شود که در طول عمل چیزی متوجه نشوید. هر دو نوع دارو ممکن است از طریق رگ دست تزریق شوند.

3. پزشک سیستوسکوپ را وارد مجرای ادرار می کند. برای کاهش درد ناشی از ورود سیستوسکوپ، از ژل بی حس کننده استفاده می شود. پس از چند دقیقه انتظار برای اثر بی حسی، پزشک به آرامی سیستوسکوپ را وارد مجرای ادرار می کند. هر زمان ممکن است از کوچکترین سایز سیستوسکوپ استفاده شود، اما ممکن است برای برداشتن نمونه بافت یا انجام جراحی های کوچک در مثانه، به ابزارهای بزرگتری نیاز باشد.

4. پزشک مجرای ادرار و مثانه شما را معاینه می کند. سیستوسکوپ دارای یک لنز در انتها است که مانند یک تلسکوپ، سطح داخلی مجرای ادرار و مثانه را بزرگ می کند. ممکن است پزشک برای نمایش تصاویر بر روی صفحه، یک دوربین مخصوص روی لنز قرار دهد.

5. مثانه شما با محلول استریل پر می شود. این محلول مثانه را متورم می کند و به پزشک دید بهتر و کامل تری از داخل آن می دهد. در حین پر شدن مثانه، ممکن است احساس نیاز به ادرار کردن داشته باشید. پس از اتمام عمل، می توانید ادرار خود را تخلیه کنید.

6. ممکن است نمونه هایی از بافت برای آزمایشات بعدی گرفته شود. پزشک ممکن است در حین سیستوسکوپی، نمونه هایی از بافت را برای آزمایشات آزمایشگاهی جمع آوری کند یا دیگر اقدامات پزشکی را انجام دهد.

• این تنها یک توضیح کلی است و مراحل دقیق ممکن است بسته به شرایط شما متفاوت باشد.

• حتما با پزشک خود در مورد جزئیات و سوالات خود صحبت کنید.

سیستوسکوپی یک روش نسبتا کم خطر است. عوارض بالقوه عبارتند از:

• عفونت (UTI)

• اسپاسم مثانه اینها می توانند باعث گرفتگی دردناک و ادرار نشت کننده شوند.

• آسیب به مثانه شما

• آسیب به مجرای ادرار، مانند زخم یا باریک شدن 

• سیستوسکوپی می تواند در هر زمانی انجام شود، اما معمولاً صبح زود انجام می شود تا بیمار نیازی به ناشتا بودن طولانی نداشته باشد.

• یک نمونه ادرار در روز عمل برای بررسی عفونت ادراری بدهید. اگر عفونت دارید، احتمالاً قبل از انجام سیستوسکوپی به درمان نیاز خواهید داشت.

• هشت ساعت قبل از عمل چیزی نخورید. این معمولاً فقط در صورتی است که تحت بیهوشی عمومی باشید.

• قبل از عمل مصرف داروها را متوقف کنید یا فقط با یک جرعه آب مصرف کنید. مصرف داروها را قطع نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.

• اگر در طول تست آرام‌بخش استفاده می کنید، ترتیبی دهید که شخصی بعد از سیستوسکوپی شما را به خانه برساند. 

پزشک شما ممکن است سیستوسکوپی را توصیه کند در صورتی که موارد زیر را تجربه می کنید:

• مشکلات کنترل مثانه، مانند احتباس ادرار (ناتوانی در تخلیه کامل مثانه) یا بی اختیاری 

• سنگ مثانه

• خون در ادرار شما (هماچوری)

• ادرار دردناک (دیسوریا)

داروهایی که می توانند بر سیستوسکوپی تأثیر بگذارند:

• داروهای ضد انعقاد خون، مانند وارفارین یا آسپرین

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن

• داروهای گیاهی یا مکمل های غذایی

قبل از انجام سیستوسکوپی، باید به پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل های غذایی، اطلاع دهید.

عوامل دیگری که می توانند بر سیستوسکوپی تأثیر بگذارند:

• عفونت فعال مجاری ادراری

• خونریزی فعال مثانه

• آسیب اخیر به مثانه

در صورت وجود هر یک از این موارد، قبل از انجام سیستوسکوپی باید با پزشک مشورت کرد.

اورولوژیست شما در مورد هر چیزی که در طول عمل متوجه شود یادداشت می کند. این شامل انسداد، باریک شدن مجرای ادرار، سنگ مثانه، بافت یا رشد غیر طبیعی است. آنها همچنین متوجه می شوند که آیا همه چیز عادی به نظر می رسد. آنها ممکن است بلافاصله پس از عمل در مورد نتایج با شما صحبت کنند یا یک قرار ملاقات بعدی برای صحبت در مورد آنها تعیین کنند.

اگر پزشک شما نمونه‌هایی از بافت را برای بیوپسی گرفت، آزمایشگاه آن‌ها را زیر میکروسکوپ برای یافتن سلول‌های سرطانی بررسی می‌کند.

اگر بیوپسی انجام داده اید، ممکن است تا دو هفته طول بکشد تا پزشک شما نتایج را دریافت کند. اگر پزشک شما فقط سیستوسکوپی را انجام می‌دهد (هیچ روش دیگری به طور همزمان انجام نمی‌شود)، هنگام انجام این روش از نتایج آن مطلع خواهند شد. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی باید انتظار داشته باشید که نتایج خود را در سوابق خود ببینید یا از آنها بشنوید.

1. چه زمانی سیستوسکوپی انجام می شود؟

سیستوسکوپی برای بررسی طیف وسیعی از مشکلات مثانه و مجرای ادرار، از جمله موارد زیر انجام می شود:

- درد یا خونریزی در ادرار

- مشکلات دفع ادرار، مانند احتباس ادرار یا بی اختیاری ادرار

- عفونت های مکرر مجاری ادراری

- سنگ مثانه

- سرطان مثانه

- ناهنجاری های مادرزادی مجرای ادرار یا مثانه

2. سیستوسکوپی چگونه انجام می شود؟

سیستوسکوپی می تواند در مطب پزشک، کلینیک یا بیمارستان انجام شود. این روش معمولاً در حالی انجام می شود که بیمار بیهوش است یا آرامبخش دریافت می کند.

3. سیستوسکوپی چقدر طول می کشد؟ 

سیستوسکوپی معمولاً 10 تا 30 دقیقه طول می کشد.

4. بعد از سیستوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟

بعد از سیستوسکوپی، ممکن است برای چند ساعت احساس سوزش یا درد در ادرار داشته باشید. همچنین ممکن است مقدار کمی خون در ادرار وجود داشته باشد. بیشتر افراد در عرض چند روز پس از سیستوسکوپی به طور کامل بهبود می یابند.

5. عوارض جانبی سیستوسکوپی چیست؟

عوارض جانبی سیستوسکوپی نادر است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

خونریزی ، عفونت ، درد و سوزش ادرار

6. موارد منع مصرف سیستوسکوپی چیست؟

موارد منع مصرف سیستوسکوپی نادر است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

عفونت فعال مجاری ادراری ، خونریزی فعال مثانه و آسیب اخیر به مثانه

7. آیا سیستوسکوپی دردناک است؟

سیستوسکوپی معمولاً دردناک نیست. در حین عمل، بیمار بیهوش است یا آرامبخش دریافت می کند.

8. چه زمانی باید نتایج سیستوسکوپی را دریافت کنم؟

نتایج سیستوسکوپی معمولاً در عرض چند روز آماده می شود.

9. آیا بعد از سیستوسکوپی باید به استراحت بپردازم؟

بله، بعد از سیستوسکوپی باید به مدت 24 تا 48 ساعت استراحت کنید.

• قبل از انجام سیستوسکوپی، باید آزمایش خون و ادرار بدهید.

• ممکن است لازم باشد مصرف برخی از داروها را متوقف کنید.

• باید در مورد سابقه پزشکی خود، از جمله آلرژی ها، به پزشک خود اطلاع دهید.

• در صورت بارداری یا شیردهی، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

• ممکن است لازم باشد قبل از عمل، مثانه خود را خالی کنید.

• ممکن است لازم باشد یک لباس مخصوص بپوشید.

• از مصرف کافئین و الکل قبل از عمل خودداری کنید.

• کسی را همراه خود داشته باشید تا بعد از عمل شما را به خانه برساند.

• بعد از سیستوسکوپی نوشیدن مایعات زیاد برای کمک به دفع خون از ادرار مفید است.

• بعد از سیستوسکوپی مصرف داروهای مسکن بدون نسخه برای تسکین درد موثر است.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.