آزمایش کبدی: انواع، هدف و تفسیر نتایج

آزمایش کبدی ، آزمایش‌های خونی هستند که برای کمک به تشخیص و نظارت بر بیماری یا آسیب کبدی استفاده می‌شوند. این آزمایش ها سطح آنزیم ها و پروتئین های خاصی را در خون شما اندازه گیری می کنند.

برخی از این آزمایش‌ها میزان عملکرد طبیعی کبد در تولید پروتئین و پاکسازی بیلی روبین، یک محصول زائد خون را اندازه‌گیری می‌کنند. سایر تست های عملکرد کبد آنزیم هایی را که سلول های کبد در پاسخ به آسیب یا بیماری آزاد می کنند، اندازه گیری می کند.

نتایج غیر طبیعی تست عملکرد کبد همیشه نشان دهنده بیماری کبدی نیست. پزشک نتایج شما و معنای آنها را توضیح خواهد داد.

Liver Function Tests 

• آزمایش پنل کبد

• عملکرد کبد 

• LFT

• آزمایشات پنل کبد 

خون

پزشک شما از یک سوزن نازک برای گرفتن مقدار کمی خون، معمولاً از بازوی شما در نزدیکی آرنج استفاده می کند. وقتی سوزن وارد می شود، احساس نیشگون گرفتن یا سوزش می کنید.

اگر آسیب کبدی وجود داشته باشد، احتمالاً این آزمایشات را بیش از یک بار در چند روز یا چند هفته انجام خواهید داد. پزشک شما می تواند نحوه تغییر سطوح را بررسی کند تا از وضعیت شما مطمئن شود.

اگر آزمایش خود را در کلینیکی انجام دهید که یک آزمایشگاه در محل دارد، می توانید در عرض چند ساعت نتیجه بگیرید. اگر نه، ممکن است چند روز طول بکشد.

آزمایش های عملکرد کبد به طور کلی بی خطر هستند و خطرات کمی دارند. ممکن است در محل خونگیری مقداری درد یا کبودی داشته باشید. اگر بعد از چند روز بهتر نشد با پزشک خود تماس بگیرید.

ممکن است لازم باشد 10 تا 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (نخورید و ننوشید).

ممکن است این آزمایش را برای بررسی یک بیماری کبدی مانند هپاتیت (بیماری که در آن کبد شما متورم می شود و می تواند مشکلات جدی ایجاد کند) انجام دهید. علائم کلی مشکلات کبدی عبارتند از:

- فقدان اشتها

- حالت تهوع یا استفراغ

- ضعف یا احساس خستگی بسیار

- زردی چشم یا پوست ( یرقان )

- ادرار تیره یا مدفوع روشن (کمتر رایج است)

- تورم در شکم (کمتر رایج است)

با این حال، اغلب شما هیچ علامتی را مشاهده نمی کنید.

 

اگر احتمال آسیب یا بیماری کبدی شما بیشتر است، پزشکتان ممکن است آزمایش کبد را تجویز کند، مانند موارد زیر:

- الکل زیاد بنوشید یا اختلال مصرف الکل داشته باشید.

- یکی از اعضای خانواده مبتلا به بیماری کبدی باشد.

- بسیار اضافه وزن دارید، به خصوص اگر دیابت یا فشار خون بالا نیز دارید.

- از داروهایی استفاده کنید که می تواند به کبد شما آسیب برساند.

- بیماری کیسه صفرا یا کم خونی دارید.

آزمایش کبد همچنین می تواند به پزشک شما کمک کند تا بفهمد که آیا بیماری در حال بدتر شدن است یا اینکه درمان چقدر خوب کار می کند.

• داروهای با نسخه و بدون نسخه مصرفی خود را با پزشک خود درمیان بگذارید.

تست های عملکرد کبد، سطح آنزیم ها و پروتئین های خاصی را در خون شما بررسی می کند. سطوح بالاتر یا پایین تر از حد طبیعی می تواند نشان دهنده مشکلات کبدی باشد. برخی از آزمایشات رایج عملکرد کبد عبارتند از:

 

• آلانین ترانس آمیناز (ALT): ALT آنزیمی است که در کبد یافت می شود و به تبدیل پروتئین ها به انرژی برای سلول های کبد کمک می کند. هنگامی که کبد آسیب می بیند، ALT در جریان خون آزاد می شود و سطح آن افزایش می یابد.

 

• آسپارتات ترانس آمیناز (AST): AST آنزیمی است که به متابولیسم اسیدهای آمینه کمک می کند. مانند ALT، آنزیم AST به طور معمول در خون در سطوح پایین وجود دارد. افزایش سطح AST ممکن است نشان دهنده آسیب کبدی، بیماری یا آسیب عضلانی باشد.

 

• آلکالین فسفاتاز (ALP): ALP آنزیمی است که در کبد و استخوان یافت می شود و برای تجزیه پروتئین ها مهم است. سطوح بالاتر از حد نرمال ALP ممکن است نشان دهنده آسیب یا بیماری کبدی مانند مسدود شدن مجرای صفراوی یا برخی بیماری های استخوانی باشد.

 

• آلبومین و پروتئین کل: آلبومین یکی از چندین پروتئین ساخته شده در کبد است. بدن شما برای مبارزه با عفونت ها و انجام وظایف دیگر به این پروتئین ها نیاز دارد. سطوح پایین تر از حد نرمال آلبومین و پروتئین کل ممکن است نشان دهنده آسیب یا بیماری کبدی باشد.

 

• بیلی روبین: بیلی روبین ماده ای است که در طی تجزیه طبیعی گلبول های قرمز تولید می شود. بیلی روبین از کبد عبور می کند و از طریق مدفوع دفع می شود. افزایش سطح بیلی روبین (یرقان) ممکن است نشان دهنده آسیب یا بیماری کبدی یا انواع خاصی از کم خونی باشد.

 

• گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT): GGT آنزیمی در خون است. سطوح بالاتر از حد طبیعی ممکن است نشان دهنده آسیب کبد یا مجرای صفراوی باشد.

 

• L-لاکتات دهیدروژناز (LD): LD آنزیمی است که در کبد یافت می شود. سطوح بالا ممکن است نشان دهنده آسیب کبدی باشد اما در بسیاری از اختلالات دیگر می تواند افزایش یابد.

 

• زمان پروترومبین (PT): PT زمانی است که خون شما طول می کشد تا لخته شود. افزایش PT ممکن است نشان دهنده آسیب کبدی باشد، اما اگر از داروهای رقیق کننده خون خاصی مانند وارفارین استفاده می کنید، می تواند افزایش یابد.

نتایج معمولاً مقادیر نرمال برای آزمایش خاص را همراه با اعداد شما نشان می دهد. به خاطر داشته باشید که آنچه طبیعی است می تواند در آزمایشگاه های مختلف متفاوت باشد. این به زن یا مرد بودن شما نیز بستگی دارد.

اگر نتایج شما طبیعی نباشد، احتمالاً آزمایشات بیشتری دریافت خواهید کرد.

آزمایش کبد به خودی خود نمی تواند به طور قطع نشان دهد که شما یک بیماری خاص دارید. پزشک می تواند به شما کمک کند تا بفهمید نتایج شما به چه معناست.

نتایج آزمایش خون طبیعی برای آزمایش های معمول عملکرد کبد عبارتند از:

ALT: 7 to 55 units per liter (U/L)

AST: 8 to 48 U/L

ALP: 40 to 129 U/L

Albumin: 3.5 to 5.0 grams per deciliter (g/dL)

Total protein: 6.3 to 7.9 g/dL

Bilirubin: 0.1 to 1.2 milligrams per deciliter (mg/dL)

GGT: 8 to 61 U/L

LD: 122 to 222 U/L

PT: 9.4 to 12.5 seconds

• آزمایش خون کبد چه چیزی را نشان می دهد؟

آزمایش خون کبد به عملکرد خوب کبد می پردازد و می تواند نشان دهد که آیا آسیب یا التهاب در داخل کبد وجود دارد یا خیر. تا همین اواخر، آزمایش خون کبد به عنوان تست عملکرد کبد یا LFT نامیده می شد.

• چه زمانی باید نگران AST و ALT باشم؟

افزایش خفیف مداوم ALT و AST در افراد بدون علامت باید پیگیری شود و اگر سطوح بالاتر از 2 برابر محدوده طبیعی باشد، ارزیابی بیشتر ضروری است.

• آیا کبد شما می تواند خود را ترمیم کند؟

کبد بسیار انعطاف پذیر است و قادر به بازسازی خود است . هر بار که کبد الکل را فیلتر می کند، برخی از سلول های کبد می میرند. کبد می‌تواند سلول‌های جدیدی ایجاد کند، اما استفاده طولانی مدت از الکل (نوشیدن بیش از حد) طی سال‌ها می‌تواند توانایی آن را برای بازسازی کاهش دهد.

اگر آزمایش‌های کبد شما طبیعی نبود، ممکن است یک پزشک برای تشخیص به آزمایش‌های بیشتر نیاز داشته باشد. این آزمایشات بیشتر شامل آزمایش‌های خون یا بیوپسی باشد. بیوپسی روشی است که در آن نمونه کوچکی از بافت برای آزمایش برداشته می شود.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.